Тыныс алу м?шелеріні? аурулары: т?мау, ?кпе туберкулезі- ауа ар?ылы берілетін аурулар. Жасанды тыныс алдыру

Б?О ?арат?бе ауданы

Ханк?л жалпы орта білім беретін мектебі

Биология п?ні м??алімі: Шуйншкереева Гулжихан Избасаровна?

Бекітемін:                                                        О.І.М:  А. Кулекеева

К?ні :                                                                 Сыныбы: 8

Саба?ты? та?ырыбы: §41. Тыныс алу м?шелеріні? аурулары: т?мау, ?кпе туберкулезі- ауа ар?ылы берілетін аурулар. Кох тая?шасы-туберкулезді? ?оздырушысы. ?кпе рагы.  Тыныс алу гигиенасы.  Жасанды тыныс алдыру

Білімділік : О?ушылар?а тыныс алу м?шелеріні? аурулары ж?не ауруды? алдын алу  туралы т?сініктер беру.                                                                                                                                                                                                                              

Дамытушылы?:  О?ушыларды? белсенділігін арттыру,білім біліктігін дамыту.                

Т?рбиелік: О?ушыларды сыпайылы??а,м?дениеттілікке  т?рбиелу.

Саба?ты? т?рі:  Аралас

Саба?ты? ?ткізілу ?дісі: С?здік, ??гімелесу, т?сіндіру

Саба?ты? к?рнекілігі: слайд, кесте,тестеровшик, флипчарт

Саба?ты? жоспары:  

Саба?ты? барысы:

1) ?йымдастыру кезе?і

    - С?лемдесу !

    - О?ушыларды т?гелдеу!

М??алім: Сіздерден ая?-?олы?ызды ай?астырмай, т?зу отырулары?ызды ?тінемін.Біз ?азір тыныс алу жатты?уын жасаймыз.Тыныс алу?а зейін ?ой?ан кезде бізді? ал?ымымыз дем алады.Ауаны  ішке ж?ту кезінде тынышты? пен ?уаныш ?абылдаймыз.Демді сырт?а шы?ар?ан кезде ?зіміздегі мазасызды?тарды сырт?а шы?арамыз.

?ане дайындалайы? балалар.К?зімізді ж?мамыз.. ар?амызды тіктейміз. ?олдары?ды тізеге ?ою?а болады...  Дем ал.. шы?ар..

2)?й тапсырмасын с?рау

О?ушылар аквариумда?ы с?ра?тар?а ?арма? сала отырып берілген с?ра?тар?а жауап береді.

?р о?ушы?а ба?алау пара?ы беріледі,

1. Тыныс алу м?шелері? ( М?рын ?уысы,м?рын-ж?т?ынша?,к?мей,ке?ірдек,бронхы )

2. Спирометр деген не ?  (?кпені? тіршілік сыйымдылы?ын ?лшейтін ??рал)

3.Тыныс алуды? негізгі м?шесі? ( ?кпе )

4. Тыныс алу дегеніміз? ( Организм мен сырт?ы орта арасында оттекті? еніп,к?мір?ыш?ыл газыны? шы?арылумен байланысты ж?ретін газ алмасу)

5.Ке?ірдек ?зынды?ы? ( 9-13 см)

6. Адам тыныс ал?анда?ы атмосфералы? ауа ??рамында неше % оттек болады? (21%)

7. Тынышты? к?йінде ересек адам?а,шамамен, минутына неше см оттек ?ажет? (300)

8. Кеуде ?уысын ??рса? ?уысынан б?летін к?мбез т?різді б?лшы? етті перде?  (К?кет)

9.Адам ?кпесінде шамамен неше млн ?кпе к?піршігі бар? (700)

10. К?мей ауаны ж?т?ынша?тан ?айда ?ткізеді? (Ке?ірдекке)

11.?кпедегі газ алмасуды не деп атайды? (сырт?ы тыныс алу)

12. ?лпада?ы газ алмасуды не деп атайды? (ішкі тыныс алу)

Формативті ба?алау: Б?рекелді

3)Жа?а саба?ты т?сіндіру

«Ойлан ж?птас,б?ліс» кезе?і бойынша о?ушылар 2  топ?а б?лініп постер ?ор?аймыз. Топ басшыларын орта?а ша?ырып та?ырып та?дайды.Та?да?ан та?ырып бойынша м?тінмен ж?мыстанып, постерге т?сіреміз.10 минут уа?ыт беріледі.

• Тыныс алу м?шелеріні? аурулары
• Жасанды тыныс алу

Жоба ?ор?ау

?р топ берілген та?ырып бойынша постер ?ор?айды.О?ушылар бір-бірлерін ты?дап,

2 ж?лдыз 1 ?сыныс ?дісі бойынша ба?алайды.

Сергіту с?ті «дене жатты?улары» экранда берілген жатты?уларды ?айталап отырады.

«Ысты? орынды?» ойыны. Сынып о?ушылары кезек-кезек орта?а шы?ып «ысты? орынды??а» отырып ?ойыл?ан с?ра?тар?а жауап береді.О?ушылар бір-бірлеріні? жауаптарын ты?дап, толы?тырып отырады.

1.Тыныс алу м?шелеріні? аурулары?

2. Тыныс алу м?шелеріні? ауруларын алдын алу шаралары?

3. Су?а кеткен адам?а к?рсетілетін ал?аш?ы к?мек?

4. ?кпені? тіршілік сыйымдылы?ын ?лшейтін ??рал ?

5. Тыныс алу к?лемі?

6. Темекіні? тыныс м?шелеріне зияны?

Формативтік ба?алау: Жарайсы?дар, ?те тамаша

Биологиялы? диктант

1.Нашар желдететін б?лмедегі ауа ??рамында...  арты? к?мір?ыш?ыл газы болады.

2.......- барынша тере? тыныс ал?аннан кейін шы?арылатын ауаны? е? к?п м?лшері.

3.......-адам ?алыпты тыныс алу кезінде демді ішкі тарту ж?не демді сырт?а шы?ару кезіндегі ауа м?лшері.

4.К?сіпорында ша?-тоза? мен к?йені т?ту ?шін..... орнату керек.

5.Зардап шеккен адам.....,есін жи?анша........,ал?аш?ы.... к?рсету керек.

Жа?а саба?ты бекіту:

Тестеровшик ба?дарламасы бойынша тест орындаймыз.

1.Тыныс алу м?шелеріні? аурулары?

Инфаркт

Склероз

Дальтонизм

Т?мау +

2.?кпе бронхылар,?кпе?ап ауруларын аны?тау,алдын-ала емдеу, ?дістерімен ?ай д?рігер айналысады?

Пульмонолог +

Дерматолог

Стоматолог

Уролог

3. Тыныс алу м?шелеріні? ауруларыны? ?оздыр?ышы?

Вирус+

Са?ырау??ла?

Темекі

Инфекция

4.Атмосфераны? басты ластаушысы?

Ша?-тоза? +

Спирт

Инфекция

Никотин

5.Тыныс алу м?шелеріні? ауруларына жатпайды?

Туберкулез

Бронхит

Пневмония

Инфаркт +

Ба?алау: Критерийлер бойынша формативті ба?алау. О?ушылар ?з балын есептеп, оны

«5 баллды?» ж?йеге ауыстырып ?з-?здерін ба?алайды.

?йге тапсырма: §41. Тыныс алу м?шелеріні? аурулары: т?мау, ?кпе туберкулезі- ауа ар?ылы берілетін аурулар. Кох тая?шасы-туберкулезді? ?оздырушысы. ?кпе рагы.  Тыныс алу гигиенасы.  Жасанды тыныс алдыру

Рефлекция «Ойлауды? 6 ?алпа?ы» О?ушылар?а 6 т?рлі ?алпа? киіп ?з ойларын орта?а салады.

•         А? (а? б?лттар) -  фактілер, цифрлар ж?не м?ліметтерді таза к?йінде беру

•         ?ызыл (от) – ішкі сезім, эмоция, сезінулер ж?не интуицияны білдіру

•         ?ара (т?ман) – негативті ойлау, мысалы: “б?л орындалмайды, себебі.”

•         Сары (к?н) - оптимизмді, ашы?ты?ты, позитивті ж?не конструктивті ойлар,  ?сыныстар, мысалы: «неге, б?л міндетті т?рде орындалады!»

•         Жасыл (дала) – жа?а идеялар а?ымын тудыратын шы?армашылы? ойлар

•         К?к (аспан) – жо?ары де?гейдегі  жалпы к?з?арастарды,  білдіреді, ?орытындылайды.