С?рыптау. Ч.Дарвинні? с?рыптау туралы ілімі

К?ні.

Сынып: 11

П?н: Биология

Саба?ты? та?ырыбы: С?рыптау. Ч.Дарвинні? с?рыптау туралы ілімі

Саба?ты? ма?саты:

 1. Білімділік:  С?рыптау. Ч.Дарвинні? с?рыптау туралы ілімін т?сіндіру.

1. Дамытушылы?: О?ушыларды? ?р т?рлі жа?дайда білімін ?олдану ар?ылы ?зіндік ойлау  ?абілетін, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын, шы?армашылы? ?абілетін арттыруына дамыту.
2. Т?рбиелік: Т?л?аны? адамгершілік ?асиеттері ?алыптастыру, д?ниеге эстетикалы? к?з?араспен ?арау?а т?рбиелеу.

Саба?ты? міндеті:

1. С?рыптау. Ч.Дарвинні? с?рыптау туралы ілімін т?сіндіру
2. ?й ж?мысын тексеру. & 9 микроэволюция ж?не популяция туралы ??ым. (С?ра? – жауап)
3. Кесте толтыру «?олдан с?рыптау»

Саба?ты? т?рі:

Саба?ты? ?діс-т?сілдері: ??гімелеу, т?сіндіру.

К?рнекілігі: Тірек – с?здер. Суреттер

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і:

-О?ушыларды? саба??а дайынды?ын тексеру

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру: (С?ра?-жауап)

1. Популяцияны? ?згеруіне ?сер ететін жа?дайларды ата?ыз.
2. ?згергіштік дегеніміз не?
3. Ай?ын емес ?згергіштікке мысал келтірі?дер?
4. Популяцияны? бір-біріненайырмашылы?ы неде?
5. Микроэволюция ?андай ??ым?
6. Микроэволюция термині биология?а ?ай жылы енді?

ІІІ. Негізгі б?лім

Ч. Дарвинні? эволюциялы? ілімні? пайда болуына к?птеген ?ылыми ж?не ?о?амды?-экономикалы? ал?ышарттар себеп болды. ?ылыми ал?ышарттар мыналар еді:

1. Салыстырмалы морфология мен анатомияда?ы зерттеулер н?тижесінде бір?атар жануарларды? дене ??рылысыны? жалпы к?рінісі ??сас болатын аны?талды, ал м?ны? ?зі оларды? ата тегіні? бір екенін д?лелдеді.
2.  М.Шлейден мен Т.Шванн аш?ан, ал кейінірек Р.Вирхов толы?тыр?ан жасушалы? теория ?сімдіктер мен жануарлар жасушалары ??рылысы мен химиялы? ??рамы жа?ынан ??сас екенін, я?ни органикалы? д?ниені? бірт?тасты?ын к?рсетті.
3. Салыстырмалы эмбриология ?ылымында?ы зерттеулер барлы? а?заларды? дамуы ?ры?тан?ан ж?мырт?адан басталатынын а?ы?тады.
4.  Геология саласында?ы м?ліметтер жер ?ыртысы ?р т?рлі ш?гінді ?абаттардан т?ратынын, ол ?абаттар таби?и к?штерді? ?серінен біртіндеп т?зілгені? д?лелдеп б?л ?за??а созыл?ан тарихи дамуды? н?тижесі деп танылды.
5. Химиялы? зерттеулер ?лі ж?не тірі таби?атты? бірдей химиялы? элементтерден т?ратынын к?рсетті.
6. Палеонтологияны? деректері жер бетінде жануарлар формаларыны? ?немі алмасып отыр?анын, оны д?лелдейтін ?тпелі формаларды? тіршілік ететінін т?жырымдады.

Дарвинні? деректі материалдарды? топтары:

• Бірінші тобы ерте заманда ?ліп біткен жануарлар мен ?азіргілерді? арасында?ы тари?и байланысты? барлы?ын д?лелдеді.
• Екінші тобына жануарларды? географиялы? таралу за?дылы?тары жатты.
• ?шінші тобына Дарвинні? Галапагосс аралдарында?ы зерттеу материалдары неіз болды.

?сімдіктер мен жануарларды ?ажет белгілеріне ?арай с?рыптап, іріктеп алуды Ч.Дарвин ?олдан с?рыптау деп ата?ан.

Ч.Дарвин 1868 жылы шы??ан «?й хайуанаттары ж?не м?дени ?сімдіктерді??згеруі» деген  е?бегінде ?олт??ымдарды? шы?уын ж?не к?пт?рлілігін толы? сипаттады.

Бекіту кезе?і: кесте толтыру. ?олдан с?рыптау н?тижесі берілген ?сімдіктерді? ?ай м?шесін ?згертеді? Жауабын ?р м?шесіні? т?сына «+» белгісін ?ойып белгілендер.

?сімдіктер

тамыры

т?йнегі

саба?ы

жапыра?ы

жемісі

т??ымы

пияз

картоп

?ызана?

?ара?ат

?арбыз

к?кн?р

с?біз

?ыры??абат

б?рша?

?орытынды: ?олдан с?рыптауды? н?тижесінде адам тек ?з ?ажетіне жарайтын пайдалы ?олт??ымдар мен іріктемелерді шы?арады. Жа?а іріктемелер мен ?олт??ымдарды шы?ару ж?мысында организмдер белгілеріні? ?згеруін негізге алады. М?ндай ?згерістер біртіндеп жина?талады.

?олдан с?рыптау тиімді болу ?шін даралар саны к?бірек алынып,оларды? арасынан та?дау ж?мыстары ж?ргізіледі.

?й тапсырмасы: & 10 С?рыптау.Ч.Дарвинні? с?рыптау туралы ілімі

Ба?алау: Жауаптарына сай ба?алау