Биология м??алімі: Макажанова Айман Хамитовна
К?ні:
Сынып: 8
Саба?ты? та?ырыбы: С?йек типтері жене оларды? байланысуы.
Саба?ты? ма?саты:
1.Білімділігі: ?а??ада?ы ?рбір с?йекті? ?з орны мен ма?ызы
болатын ж?не ?рбір с?йекті? бас?а с?йекпен ерекше
байланысуын негіздеп, т?сіндіру.
2.Дамытушылы?ы : Адам ?а??асында?ы с?йектерді?
??рылысы, химиялы? ??рамы мен ?суі туралы білімді дамыту.
3.Т?рбиелілігі: Адамны? тік ж?не сымбатты ж?руіне т?рбиелеу.
Саба?ты? типі: Аралас
Саба?ты? т?рі:Д?ст?рлі емес
Саба?та ?олданылатын ?дістер: С?здік, к?рнекілік, с?ра? – жауап.
П?наралы? байланыс: Анатомия, медицина, Химия
Саба?ты? к?рнекілігі: Адам ?а??асы, кесте «С?йек типтері», плакат с?йек ?иындылары.
?олданыл?ан ?дебиеттер: Е.Очкур 8 сыныпты? о?улы?ы, З.Ж.Ас?арова
Биология, «Биология ж?не салауаттылы? негізі»
журналы №3, 2010 ж. «Биология аны?тамалы?ы»
журналы №1,2010ж.
ІІ. Саба?ты? барысы:
1.?йымдастыру кезе?і
-амандасу
-т?гелдеу
2.?й тапсырмасын тексеру
2.1. Кесте толтыру
№ ?а??а б?лімдері Оны ??райтын с?йектер
1. Бас с?йек
2. Омырт?а жотасы
3. Кеуде ?уысы
4. Иы? белдеуі
5. ?ол с?йектері
6. Жамбас белдеуі
7. Ая? с?йектері
2.2. «Санда? лабиринт» с?ра?тары.
1) Адамда ?анша с?йек болады?
2) Омырт?а саны ?анша?
3) Адам ?а??асы ?анша топ?а б?лінеді?
4) Бел омырт?а саны ?анша?
5) Ар?а омырт?а саны ?анша?
6) Мойын омырт?а саны ?анша?
7) ?абыр?а саны нешеу?
8) ??йымша? неше омырт?адан т?рады?
9) Сегізк?з ?анша омырт?аны? бірігуінен ??рал?ан?
10) Ая? ?анша майда с?йектерден ??рал?ан?
3.Жа?а саба?.
Адам ?а??асыны? с?йектері ?ыс?а, жалпа?, ?зын болып келеді. ?ыс?а с?йектерді омырт?а, білезік, ала?ан с?йектері ??райды.Жаопа? с?йектерге жауырын, бас с?йекті? ми ж?не бет с?йектері, ?абыр?алар жатады.?зын, т?тік т?різді с?йектерге жіліктер жатады.Б?л с?йектерді? іші сары кемігіне толы.Жілікті? басы с?йекті ны?айтатын кемік заттан ж?не ?ан ?ндіру м?шесі-с?йекті? ?ызыл кемігінен т?рады.
С?йекті? байланысуы.С?йектер ?зара ?оз?алмайтын, жартылай ?оз?алатын, ?оз?алатын болып байланысады.С?йекті? ?оз?алмайтын болып?осылуы оларды? ?исаиып бітуі ар?ылы т?зіледі.Осылай ??йымша? ж?не сегізк?з ?зара байланыс?ан.Жік ар?ылы ?оз?алмайтын болып байланысу бас с?йектеріне т?н.
К?птеген с?йектер созылмалы ж?не иілгіштігі жо?ары шеміршекті астар мен омырт?а дискісін т?зіп байланыс?ан.Б?л омырт?а жотасыны? иілгіштігін ?амтамассыз ететін с?йектерді? жартылай ?оз?алатын болып байланысуы.
Буын с?йектерді? ?о?алатын болып байланысуы.Буын т?тас с?йектерден т?рады.Оларды? біреуінде бас?а с?йекті? буын басы кіретін буын ойысы болады.
Д?рыс отырма?ан кезде адамны? омырт?а жотасы ?исайып, иы?ы б?кірейіп ?алуы м?мкін.Ал ?за? уа?ыт ая??а к?ш т?скенде, тар ж?не ?кшесі биік ая? киім кигенде жалпа?табандылы? болады.
?а??аны? с?йектену процесі дене то?та?анда 22-25 жас?а ?арай ая?талады.
4.Саба?ты бекіту
4.1.Тест с?ра?тары
І н?с?а
1.Адам ?а??асы неше с?йектерге жіктеледі?
А) 1
В) 2
С) 3
Д) 4
2.Омырт?а, білезік, ала?ан с?йектері ?андай с?йектерге датады?
А) жалпа?
В) ?зын
С) ?ыс?а
Д) жуан
3.Жік ар?ылы байланысу ?ай с?йекке т?н?
А) жілік
В) кеуде ?уысы
С) омырт?а жотасы
Д) бас с?йек
4.?абыр?а ?андай с?йектерге жатады?
А) жалпа?
В) ?зын
С) ?ыс?а
Д) жуан
5.Байланыс?ан с?йекті не жабады?
А) буын ?абы
В) сі?ір
С) с?йек
Д) кемік
ІІ н?с?а
1.С?йектер неше жолмен байланысады?
А) 1
В) 2
С) 3
Д) 4
2.?зын, т?тік т?різді с?йектерге ?андай с?йектер жатады?
А) ортан жілік
В) асы? жілік
С) к?рі жілік
Д) барлы?ыда
3.Жалпа? с?йектерге ?андай с?йектер жатады?
А) жауырын, жамбас
В) ортан жілік, омырт?а
С) ала?ан с?йектері
Д) бет с?йектері
4.С?йектену процесі ?ашан ая?талады?
А) 20-22
В) 22-25
С) 25-27
Д) 27-30
5.Омырт?а жотасыны? иілгіштігін ?амтамасыз ететін не?
А) ж?лын
В) омырт?а дискісі
С) сі?ір
Д) буын
Д?рыс жауаптары
№ І н?с?а ІІ н?с?а
1. С С
2. С Д
3. Д А
4. А В
5. А В
4.2. «Адам ?а??асын ??растыру» ойыны.
Шарты: Та?тада адам силуеті ілініп т?рады.Сол адам бейнесіне адам ?а??асын д?рыс ??растыру керек.?рбір с?йекті? астында с?ра?тар жасырыл?ан.С?ра??а жауап бере отырып, ?а??аны магнитпен жапсырады.
4.3. «Ба?даршам ойыны»
Шарты:О?ушыны? алдарына ?ш т?рлі ?а?аз ?иындысы беріледі.Т?стері сары, ?ызыл, к?к.б?л ?а?аздарды адамны? жалпа?, ?зын, ?ыс?а с?йектерін тауып жапсырулары керек.Сары – ?ыс?а с?йек, ?ызыл – ?зын с?йек, к?к – жалпа? с?йек.
5.?орытындылау
6.Ба?алау
7.?йге тапсырма § 25 т?сінігін айту, 59 сурет салу, №1 кесте толтыру.