Саба? жоспары "?сімдік ?ркендеріні? ??рылысы мен ма?ызы. Б?ршік – ?сімдікті? ?ры?ты? ?ркені."

Сабақтың тақырыбы

Өсімдік өркендерінің құрылысы мен маңызы. Бүршік – өсімдіктің ұрықтық (бастапқы) өркені.

Сабақтың мақсаты

Вегетативтік және генеративтік бүршіктер. Бүршіктен өркеннің дамуы. Жылдық өркен. Өсімдіктің бұтақтануы. Бұтақтануды көбейтудің тәсілдерін білу.

Сабақтың міндеті

Білімділігі: Өркендер мен бүршіктер, бүршіктердің түрлері мен атқаратын қызметтері туралы мағлұматты берілген табиғи материалдарды тиімді пайдалана отырып ,өз бетінше білім алуын қамтамасыз ету.

Тәрбиелілігі: Өркен мен бүршік туралы нақыл сөздерді пайдалана отырып,      ойын жүйелі жеткізуге,топпен жұмыс жасауға,өзгенің және өзінің білімін   бағалай білуге, әдептілікке баулу.

Дамытушылығы: Оқушылардың тірі табиғат туралы ақыл - ой, білім - біліктіліктерін дамыту.

Оқу нәтижелері

Өркен құрылысын, бүршік түрлерін біледі; жеке, жұппен және топпен жұмыс істеу арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығы дамиды.

Түйінді идеялар

Тапсырманың түйінін бірлесе отырып анықтау

Ресурстар

Үлестірме материалдар, оқулық, таныстырылым,бейнебаян, кеппешөптер,

Сабақтың типі

Жаңа сабақ

Қолданатын әдістер

АҚТ, СТО, «Табыс критерийі», «Адасқан өсімдіктер», «Миға шабуыл», «Білгіш өркендер», «Биологиялық диктант», «2жұлдыз, 1ұсыныс»

Сабақ кезеңі

Мұғалім іс-әрекеті

Оқушы іс - әрекеті

Ұйымдастыру кезеңі

Білу

1. мин

1. «Табыс критерийі»

Мұғалім сабақтың тақырыбын жариялайды.

Оқушылар сабақтың мақсатын айтады

Білімдерін тексеру кезеңі

Түсіну

3+6 мин

1. «Адасқан өсімдіктер»

1. «Миға шабуыл»

1.Түрөзгеріс деген не,оның қандай маңызы бар?

2.Түрін өзгерткен тамыр түрлерін ата.

3.Емізік тамырдың нағыз тамырдан айырмашылығы

4.Түйнектердің жемтамырдан айырмашылығы қандай?

5.Жемтамырлар қандай өсімдіктерде болады?

6.Ауа тамырлары өсімдікке не үшін керек?

7.Түйнекті тамырлары бар өсімдіктерді ата .

8.Ауа тамырлары бар өсімдіктерді ата.

9.Жемтамырлар нешеге бөлінеді?

Оқушылар тапсырманы сәйкестендіру арқылы орындайды

1. Сәбіз, қызылша

2. Сұңғыла, арамсояу

3. Үнді фикусы

4. Батат, картоп

5. Мангр ағашы, орхидея

Оқушылар сұрақтарға дұрыс жауап беруге тырысады

Жаңа білім кезеңі

Талдау

7+10 мин

1. Қызықтыратын материалдар дайындау (презентация)

• Жапырағы мен бүршігі бар бұтақтанбаған жас сабақты өркен дейді.

• Өркенннің негізгі орталық тірек бөлімі сабақ дейді

• Тамырдан өркеннің айырмашылығы- жапырағы болады, буын және буын аралығы болады.

• Сабақтың жапырақ өсетін жерін буын деп атаймыз

• Ал бір буын мен екінші буынның арасын буынаралығы дейміз

• Буынаралығы ұзын болса ұзарған өркен

• Буынаралығы қысқа болса қысқарған өркен

• Жапырақтың сабаққа орналасқан жерін жапырақ қолтығы дейді

*****

• Бүршіктер орналасуына қарай төбе бүршік және қолтық бүршік деп бөлінеді.

• Төбе бүршіктен өсімдік ұзарып өседі

• Жанама (қолтық) бүршік жапырақ қолтығында орналасады, жан-жаққа бұтақтар өседі

• Қосалқы бүршіктің ерекшелігі, ол өсімдіктің кез келген жерінен шығады.

• Бұйыққан бүршік көпжылдық өсімдіктерде ұсақтау қолтық бүршіктер және қосалқы бүршіктер тыныштық күйге ауысады

Зертханалық жұмыс №9

Тақырыбы: Вегетативтік және гүл бүршіктерінің құрылысы

Мақсаты: бүршіктің құрылысын зерттеу, олардың құрылысындағы ортақ және жеке белгілерін табу, салыстыру. Бақылау қабілеттерін қалыптастыру, бақылауды түсіндіру, жұмыс кезінде техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау.

Құрал-жабдықтар:  ұлғайтқыш әйнек, әртүрлі өсімдіктердің өркендері, қысқыш, өткір ұстара.

Жұмыс барысы және нәтижесі:

1. Әр түрлі өсімдіктердің өркендерін қара.

2. Өсу бүршігі мен гүл бүршіктерін тап 

3. Өсу және гүл бүршіктерін ұзыннан теңдей екіге бөліп, зертте, оның негізгі бөліктерін тап.

• Вегетативті (өсу) бүршік пен гүл бүршігінің суретін сал, оның бөліктерін жаз

1. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Қорытынды:

-өсу бүршігі мен гүл бүршігінің ортақ белгілері ______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

-өсу бүршігі мен гүл бүршігінің айырмашылығы______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

Оқушылардың қызығушылығын ояту, жұмыс жасауға баулу.

Оқушылар дәптерлеріне зертханалық жұмысты орындайды

Бекіту кезеңі

Талдау

4+6 мин

І. «Білгіш өркендер» (Жаңа тақырыпты бекіту сұрақтары)

1. Бүршік неліктен бастапқы өркен деп аталады?

2. Буын,буынаралық дегенді қалай түсінесің?

3. Ұзарған өркен мен қысқарған өркеннің айырмашылығы.

4. Өсу бүршігі мен гүл бүршігінің айырмашылығы..

5. Қосалқы бршіктер қайдан дамиды?

6. Бүршіктер нешеге бөлінеді?

ІІ. «Биологиялық диктант»

1.Бүршіктің сыртын қалың, тығыз………. қапталады.

2.Кез-келген өркен тек …………..дамиды.

3. Бүршіктер ұзақ уақыт………….болады.

4.Бұйыққан бүршіктер ….............. бұталарында болады.

5. Егер бүршік өркеннің ең ұшында орналасса,оны……….....дейді.

6.Бүршіктің ішкі жағында тығыз ,ақшыл сары түсті………...... болады.

Оқушылар сұрақтарға жауап беру арқылы жаңа сабақты қорытындылайды

Оқушылар дәптерлеріне тапсырманы орындайды:

Рефлексия

2 мин

«2жұлдыз, 1ұсыныс»

Оқушылар не үйренді, нені үйренгісі келеді және өз ұсыныстарын қалдырады.

Бағалау

3 мин

Бір-бірін бағалау, мұғалімнің қорытынды бағалауы

Үй тапсырмасы

2 мин

П15 оқып келу, түсінік айту

«Өсімдіктердің табиғатқа және адамға маңызы» - тақырыбында эссе жазу