Саба?ты? ма?саты:
Білімділік ма?саты: О?ушылар?а рибонуклеин ?ыш?ылыны? жасушада?ы
??рылымы, оны? т?рлері ж?не ?ызметі туралы т?сінік беру.
ДН?-ны? РН?-дан айырмашылы?тарын айтып т?сіндіру.
Дамытушылы? ма?саты: Е? негізін аны?тап, талдау жасауды,
салыстыруды ?йрету..
Т?рбиелік ма?саты: Бірін-бірі сыйлау?а, ты?дау?а ,?з ойларын
ашы? айту?а да?дыландыру.
Саба? типі: Аралас саба?.
?дісі: С?ра?-жауап, тестілеу, салыстыру, т?сіндіру.
Саба?ты? к?рнекілігі: Интерактивті та?тада?ы слайдтар, электронды о?улы?, тірек-сызбалар, таратпа материалдары.
Саба?ты? барысы: І.?йымдастыру кезе?і.
Балалармен с?лемдесу,шатты? ше?берін ??ру. Сыныпты топ?а б?ліп отыр?ызу.
ІІ. Білім де?гейін тексеру кезе?і.
І топ.
1.Нуклеин ?ыш?ылдарын зерттеудегі ?ылыми деректер.
ІІ топ.
1.Нуклеин ?ыш?ылдарыны? химиялы? ??рамы.
ІІІ топ.
1.ДН? молекуласыны? ??рылымы.
2.Тест ж?мысын алу.
ІІІ. Жа?а білімді ме?геру кезе?і
Жа?а та?ырыпты? ма?сатымен, саба?ты? жоспарымен таныстыру.
Рибонуклеин ?ыш?ылдары
РН? молекуласы да ДН? т?різді полимер, оны? мономерлеріні? р?лін аденин, гуанин, цитозин ж?не тиминні? орнында урацил нуклеотиді ат?арады. ДН?-?а ?ара?анда РН? бір тізбекті болып келеді (?ос тізбекті т?рлері де бар, онымен кейінірек танысасы?дар). Клеткада?ы ?ызметтеріне ?арай РН? ?шке б?лінеді:
(тРН?).
(аРН?).
(рРН?).
Клетканы? ядросында да, протоплазмасында да кездеседі. тРН?-ны? негізгі ?ызметі — белок молекуласыны? синтезі кезінде рибосомалар?а амин?ыш?ылдарын тасымалдау.
ДН? молекуласыны? белгілі бір б?лігіні? к?шірмесі болып есептеледі. аРН? — ДН? молекуласынан к?шіріп ал?ан т??ым ?уалау а?паратын рРН?-?а жеткізеді.
Клеткада?ы РН?-ны? 85%-ын рРН? ??райды. Рибонуклеин ?ыш?ылыны? б?л т?рі рибосома органоидында болады Ол рибосома органоидында ж?ретін белок синтезіне тікелей ?атысады.
ІV.Электронды о?улы?пен ж?мыс
V.Сергіту с?ті. (?а??алар)
VІ. Топ?а берілген тапсырмалар бойынша Постер ?ор?ату.
І топ.
1.тРН?
ІІ топ.
1.аРН?
ІІІ топ.
1.рРН?
VІІ. Де?гейлік тапсырмалар орындату.
А. де?гейі
ДН? мен РН? ?йлесімді ?ызмет ат?ар?анымен, бір-бірінен айтарлы?тай айырмашылы?тары бар.
В.Де?гейі
ДН? ??састы?ы РН?
С.Де?гейі
1.46 беттегі №1есеп
2..Мына реакцияны ая?та: АТФ + Н2О АДФ + Н3ро4 ............................ ...................... ............
?осымша деректер: Жасуша туралы ?ызы?ты деректер.
- Адам ДН? –сы 80000 геннен т?рады.
- Адам туыл?ан с?ттен а? оны? миында 14 млрд жасуша п.б. екен. Ж?не де б?л сан ?ле-?лгенше ?спейді. Керісінше, 25 жастан ас?анда к?ніне 100 мы??а ?ыс?арады. Кітап беттерін о?у?а кеткен ?р минутта 70 жасуша жойылады. 40 жастан ас?аннан кейін миды? деградациясы бірден ?деп кетеді, ол 50 нейрон (ж?йке жасушасы) ??райды ж?не миды? к?лемі ?ыс?арады.
Адам а?засында ?мір с?ретін бактерияларды? жалпы саны – 2 кг-ды
??райды.
Жа?а саба?ты бекіту:
1. Нуклеин ?ыш?ылдары — дезоксирибонуклеин ?ыш?ылы ДН? ж?не рибонуклеин ?ыш?ылы РН? болып екіге б?лінеді. Оларды? атаулары ??рамында?ы моносахаридтерді? т?рлеріне байланысты.
2. РН? белок биосинтезі кезіндегі ?ызметтеріне ?арай — тРН?, аРН? ж?не рРН? болып б?лінеді. РН?-ны? ДН?-мен салыстыр?анда молекуласыны? ??рылымы ж?нінен к?птеген ерекшеліктері бар.
3. АТФ — клеткада?ы энергияны? негізгі к?зі.
Саба?ты бекіту с?ра?тары:
1. Клеткада?ы ?ызметтеріне ?арай РН? нешеге б?лінеді?
2. тРН? ?андай ?ызмет ат?арады?
3. аРН? ?андай ?ызмет ат?арады?
4. рРН? ?андай ?ызмет ат?арады?
?йге тапсырма:
- § 11 о?у, кестені орындау,№5,9,10 есептер
- ?осымша тапсырмалар.
Ба?алау пара?ы ар?ылы ?р топ басшысы ?з тобыны? топта?ы н?тижесін шы?арады.