Рибонуклеин ?ыш?ылы

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік ма?саты: О?ушылар?а рибонуклеин ?ыш?ылыны? жасушада?ы

??рылымы, оны? т?рлері ж?не ?ызметі туралы т?сінік беру.

ДН?-ны? РН?-дан айырмашылы?тарын айтып т?сіндіру.

Дамытушылы? ма?саты: Е? негізін аны?тап, талдау жасауды,

салыстыруды ?йрету..

Т?рбиелік ма?саты: Бірін-бірі сыйлау?а, ты?дау?а ,?з ойларын

ашы? айту?а да?дыландыру.

Саба? типі: Аралас саба?.

?дісі: С?ра?-жауап, тестілеу, салыстыру, т?сіндіру.

Саба?ты? к?рнекілігі: Интерактивті та?тада?ы слайдтар, электронды о?улы?, тірек-сызбалар, таратпа материалдары.

Саба?ты? барысы: І.?йымдастыру кезе?і.

Балалармен с?лемдесу,шатты? ше?берін ??ру. Сыныпты топ?а б?ліп отыр?ызу.

ІІ. Білім де?гейін тексеру кезе?і.

І топ.

1.Нуклеин ?ыш?ылдарын зерттеудегі ?ылыми деректер.

ІІ топ.

1.Нуклеин ?ыш?ылдарыны? химиялы? ??рамы.

ІІІ топ.

1.ДН? молекуласыны? ??рылымы.

2.Тест ж?мысын алу.

ІІІ. Жа?а білімді ме?геру кезе?і

Жа?а та?ырыпты? ма?сатымен, саба?ты? жоспарымен таныстыру.

Рибонуклеин ?ыш?ылдары

РН? молекуласы да ДН? т?різді полимер, оны? мономерлеріні? р?лін аденин, гуанин, цитозин ж?не тиминні? орнында урацил нуклеотиді ат?арады. ДН?-?а ?ара?анда РН? бір тізбекті болып келеді (?ос тізбекті т?рлері де бар, онымен кейінірек танысасы?дар). Клеткада?ы ?ызметтеріне ?арай РН? ?шке б?лінеді:

(тРН?).

(аРН?).

(рРН?).

Клетканы? ядросында да, протоплазмасында да кездеседі. тРН?-ны? негізгі ?ызметі — белок молекуласыны? синтезі кезінде рибосомалар?а амин?ыш?ылдарын тасымалдау.

ДН? молекуласыны? белгілі бір б?лігіні? к?шірмесі болып есептеледі. аРН? — ДН? молекуласынан к?шіріп ал?ан т??ым ?уалау а?паратын рРН?-?а жеткізеді.

Клеткада?ы РН?-ны? 85%-ын рРН? ??райды. Рибонуклеин ?ыш?ылыны? б?л т?рі рибосома органоидында болады Ол рибосома органоидында ж?ретін белок синтезіне тікелей ?атысады.

ІV.Электронды о?улы?пен ж?мыс

V.Сергіту с?ті. (?а??алар)

VІ. Топ?а берілген тапсырмалар бойынша Постер ?ор?ату.

І топ.

1.тРН?

ІІ топ.

1.аРН?

ІІІ топ.

1.рРН?

VІІ. Де?гейлік тапсырмалар орындату.

А. де?гейі

ДН? мен РН? ?йлесімді ?ызмет ат?ар?анымен, бір-бірінен айтарлы?тай айырмашылы?тары бар.

В.Де?гейі

ДН? ??састы?ы РН?

С.Де?гейі

1.46 беттегі №1есеп

2..Мына реакцияны ая?та: АТФ + Н2О АДФ + Н3ро4 ............................ ...................... ............

?осымша деректер: Жасуша туралы ?ызы?ты деректер.

Адам ДН? –сы 80000 геннен т?рады.
Адам туыл?ан с?ттен а? оны? миында 14 млрд жасуша п.б. екен. Ж?не де б?л сан ?ле-?лгенше ?спейді. Керісінше, 25 жастан ас?анда к?ніне 100 мы??а ?ыс?арады. Кітап беттерін о?у?а кеткен ?р минутта 70 жасуша жойылады. 40 жастан ас?аннан кейін миды? деградациясы бірден ?деп кетеді, ол 50 нейрон (ж?йке жасушасы) ??райды ж?не миды? к?лемі ?ыс?арады.

Адам а?засында ?мір с?ретін бактерияларды? жалпы саны – 2 кг-ды

??райды.

Жа?а саба?ты бекіту:

1. Нуклеин ?ыш?ылдары — дезоксирибонуклеин ?ыш?ылы ДН? ж?не рибонуклеин ?ыш?ылы РН? болып екіге б?лінеді. Оларды? атаулары ??рамында?ы моносахаридтерді? т?рлеріне байланысты.

2. РН? белок биосинтезі кезіндегі ?ызметтеріне ?арай — тРН?, аРН? ж?не рРН? болып б?лінеді. РН?-ны? ДН?-мен салыстыр?анда молекуласыны? ??рылымы ж?нінен к?птеген ерекшеліктері бар.

3. АТФ — клеткада?ы энергияны? негізгі к?зі.

Саба?ты бекіту с?ра?тары:

1. Клеткада?ы ?ызметтеріне ?арай РН? нешеге б?лінеді?

2. тРН? ?андай ?ызмет ат?арады?

3. аРН? ?андай ?ызмет ат?арады?

4. рРН? ?андай ?ызмет ат?арады?

?йге тапсырма:

§ 11 о?у, кестені орындау,№5,9,10 есептер
?осымша тапсырмалар.

Ба?алау пара?ы ар?ылы ?р топ басшысы ?з тобыны? топта?ы н?тижесін шы?арады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Рибонуклеин ?ыш?ылы »

1-сынып.Сабақтың тақырыбы: Рибонуклеин қышқылы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты: Оқушыларға рибонуклеин қышқылының жасушадағы

құрылымы, оның түрлері және қызметі туралы түсінік беру.

ДНҚ-ның РНҚ-дан айырмашылықтарын айтып түсіндіру.

Дамытушылық мақсаты: Ең негізін анықтап, талдау жасауды,

салыстыруды үйрету..

Тәрбиелік мақсаты: Бірін-бірі сыйлауға, тыңдауға ,өз ойларын

ашық айтуға дағдыландыру.

Сабақ типі: Аралас сабақ.

Әдісі: Сұрақ-жауап, тестілеу, салыстыру, түсіндіру.

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақтадағы слайдтар, электронды оқулық, тірек-сызбалар, таратпа материалдары.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.

Балалармен сәлемдесу,шаттық шеңберін құру. Сыныпты топқа бөліп отырғызу.

ІІ. Білім деңгейін тексеру кезеңі.

І топ.

1.Нуклеин қышқылдарын зерттеудегі ғылыми деректер.

ІІ топ.

1.Нуклеин қышқылдарының химиялық құрамы.

ІІІ топ.

1.ДНҚ молекуласының құрылымы.

2.Тест жұмысын алу.

ІІІ. Жаңа білімді меңгеру кезеңі

Жаңа тақырыптың мақсатымен, сабақтың жоспарымен таныстыру.

Рибонуклеин қышқылдары

РНҚ молекуласы да ДНҚ тәрізді полимер, оның мономерлерінің рөлін аденин, гуанин, цитозин және тиминнің орнында урацил нуклеотиді атқарады. ДНҚ-ға қарағанда РНҚ бір тізбекті болып келеді (қос тізбекті түрлері де бар, онымен кейінірек танысасыңдар). Клеткадағы қызметтеріне қарай РНҚ үшке бөлінеді:

(тРНҚ).	(аРНҚ).	(рРНҚ).
Клетканың ядросында да, протоплазмасында да кездеседі. тРНҚ-ның негізгі қызметі — белок молекуласының синтезі кезінде рибосомаларға аминқышқылдарын тасымалдау.	ДНҚ молекуласының белгілі бір бөлігінің көшірмесі болып есептеледі. аРНҚ — ДНҚ молекуласынан көшіріп алған тұқым қуалау ақпаратын рРНҚ-ға жеткізеді.	Клеткадағы РНҚ-ның 85%-ын рРНҚ құрайды. Рибонуклеин қышқылының бұл түрі рибосома органоидында болады Ол рибосома органоидында жүретін белок синтезіне тікелей қатысады.

ІV.Электронды оқулықпен жұмыс

V.Сергіту сәті. (Қаңқалар)

VІ. Топқа берілген тапсырмалар бойынша Постер қорғату.

І топ.

1.тРНҚ

ІІ топ.

1.аРНҚ

ІІІ топ.

1.рРНҚ

VІІ. Деңгейлік тапсырмалар орындату.

А. деңгейі

ДНҚ мен РНҚ үйлесімді қызмет атқарғанымен, бір-бірінен айтарлықтай айырмашылықтары бар.

В.Деңгейі

ДНҚ ұқсастығы РНҚ

С.Деңгейі

1.46 беттегі №1есеп

2..Мына реакцияны аяқта: АТФ + Н₂О АДФ + Н₃ро_{4 ............................ ...................... ............}

Қосымша деректер: Жасуша туралы қызықты деректер.

Адам ДНҚ –сы 80000 геннен тұрады.
Адам туылған сәттен ақ оның миында 14 млрд жасуша п.б. екен. Және де бұл сан өле-өлгенше өспейді. Керісінше, 25 жастан асқанда күніне 100 мыңға қысқарады. Кітап беттерін оқуға кеткен әр минутта 70 жасуша жойылады. 40 жастан асқаннан кейін мидың деградациясы бірден үдеп кетеді, ол 50 нейрон (жүйке жасушасы) құрайды және мидың көлемі қысқарады.

Адам ағзасында өмір сүретін бактериялардың жалпы саны – 2 кг-ды

құрайды.

Жаңа сабақты бекіту:

1. Нуклеин қышқылдары — дезоксирибонуклеин қышқылы ДНҚ және рибонуклеин қышқылы РНҚ болып екіге бөлінеді. Олардың атаулары құрамындағы моносахаридтердің түрлеріне байланысты.

2. РНҚ белок биосинтезі кезіндегі қызметтеріне қарай — тРНҚ, аРНҚ және рРНҚ болып бөлінеді. РНҚ-ның ДНҚ-мен салыстырғанда молекуласының құрылымы жөнінен көптеген ерекшеліктері бар.

3. АТФ — клеткадағы энергияның негізгі көзі.

Сабақты бекіту сұрақтары:

1. Клеткадағы қызметтеріне қарай РНҚ нешеге бөлінеді?

2. тРНҚ қандай қызмет атқарады?

3. аРНҚ қандай қызмет атқарады?

4. рРНҚ қандай қызмет атқарады?

Үйге тапсырма: