Лалаг?лділер т??ымдас ?сімдіктер не ар?ылы тоза?данады;
(Буна?денелілер ар?ылы)
3.Г?л тобына:
Г?лді? ??рылысын атап бер?
(Тоста?анша, к?лет, аналы?, аталы?)
4.Жеміс тобына:
?рі техникалы? ж?не та?амды? да?ыл?
(картоп)
5.Г?л тобына:
К?н г?лі деп аталатын ?сімдік?
(к?нба?ыс)
6.Жеміс тобына:
Картопты? шы??ан отаны?
(О.Америка)
Мыл?ау сурет; ?р т?рлі г?лдер мен жемістерді? среттерін аны?тау.
Ма?ал-м?телдер.
Плакатпен ж?мыс: ?р топ ?здеріні? та?ырыптарын ?ор?ау.
Сыр санды?: Б?л кезе?де жасырын ?орапша ?ойылады сіздерге жеміс-жидектер ж?не г?лдерді? жалпы сипаттамасын айтып шы?у.
Іздеу ?йымы: б?л кезе?де ?р топ?а жеке конверт беріледі. Конверт ішіндегі тамыры, саба?ы, г?л берілген. Жемістерді? т?рлері оларды? пайдасы мен зиянды жа?тарын атау.
Тестімен ж?мыс:
1)Саба? ?андай ?ызмет ат?арады?
2)Г?лсидам ?андай саба?та пайда болады?
?орытындылау
Ба?алау
?йге тапсырма
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Гүлдердің құрылысы көбею мүшелері гүл, жеміс, тұқым арқылы жүзеге асады гүл дегеніміз көбеюге қажетті жыныс мүшелері бар, бұтақттанбайтын, түрі өзгерген, қысқарған өркен. Өсімдіктер өсу мүшелеріндегі қоректік заттар қоры жеткілікті
Мөлшерде жиналған кезде гүлдейді. Гүл-тек гүлді өсімдіктерге ғана тән, одан жеміс пен тұқым дамиды.
Гүл бөлімдері-гүл сағағы, гүл табаны, тосағанша жапырақша , күлте жапырақша , аталық пен аналықтан тұрады.
Гүл сағағы – жапырақ сағағына ұқсаған гүлдің жіңішкерген жері .
Гүл табаны – гүлдің барлық бөлімдері бекінетін гүл сағағының жоғарғы жағындағы
кеңейген жері.
Тостағанша көбінесе жасыл түсті, гүлдің сыртында бірікупеген жеке немесе бірікккен жапырақшалардан тұрады.
Күлте тостағанша жапырақшалардан кейін орналасады. Күлте түбіндегі жіңішкерген жерде тәтті шірне бөлетін шірнеліктер орналасады. Тостағанша жапырақша мен күле жапырақшаны гүлсерігі дейді. Гүл серігі және қос гүлсерікті деп бөлінеді .
Аталық-гүлдің көбеюге қатысатын бөлімі. Әрбір аалық- аталық жіпшесінен және тоңазқаптан тұрады.
Аналық- гүлдің жеміс түзуге қатысатын негізгі бөлімі гүлдің дәл ортасына орналасады.Аналықтың ұшын-ауыз, ортаңғы жіңішкерген жерін мойын,түп жағындағы жуандаған жерін жатын дейді.
Жемістер.Өсімдік гүлдеп болғаннан кейін ұрықтанған аналықтың жатыны жеміске айналады. Жемістің түзілуіне жататынымен бірге гүлдің басқа да бөліктері қатысады, жеміс қабырғасы сыртқы, ортаңғы, ішкі қабатттардан тұрады. Бұл қабатттарды қосып жеміс серігі дейді, Барлық гүлді өсімдіктердің жемістері шырынды және құрғақ деп 2 топқа бөлінеді.
Шырынды жемістер шыырыны мол, жұмсақ болады, Олар жидек, жидек тәрізді, сүйекті шырынды деп бөлінеді. Жидек жемістің сыртқы қабығы жұқа,жұмсақ , ішінде тұқымдары көп шырынды. Мысалы: қызанақ, қарлыған, алқа, жүзім, қарақат, картоп, баклажан жемістері.Жидек тәрізді жемістер- көп ұялы, көп тұқымды. Жемістің сыртқы қабатында эфир майы көп, сары, қызғылт-сары түсті. Ортаңғы қабаты мақта мақта тәрізді борпылдақ, кебу, ақ түсті.
Сүйекті шырынды жемістердің сыртқы қабаты жұқа , ортаңғы қабаты қалың етті- шырынды, ішкі қабаты- қатты-сүйектенген.
Құрғақ жемістердің қабығы қатты, сүректенген,құрағақ кебу болады.
Жұмбақты шешу.
1.Гүл тобына:
Жапырағы тікенге иайналған қай өсімдік?
( Сексеуіл, кактус)
2.Жеміс тобына:
Лалагүлділер тұқымдас өсімдіктер не арқылы тозаңданады;
(Бунақденелілер арқылы)
3.Гүл тобына:
Гүлдің құрылысын атап бер?
(Тостағанша, күлет, аналық, аталық)
4.Жеміс тобына:
Әрі техникалық және тағамдық дақыл?
(картоп)
5.Гүл тобына:
Күн гүлі деп аталатын өсімдік?
(күнбағыс)
6.Жеміс тобына:
Картоптың шыққан отаны?
(О.Америка)
Мылқау сурет; Әр түрлі гүлдер мен жемістердің среттерін анықтау.
Мақал-мәтелдер
Гүл тобы:
1. Әр атаның өз ұлы бар,
Әр бұтаның өз гүлі бар.
2.Әр гүлдің иісі басқа,
Әр жердің жынысы басқа.
3.Қыз өссе елдің көркі,
Гүл өссе жердің көркі.
4. Ас табағымен қадірлі,
Гүл сабағымен қадірлі.
5. Үкісіз қыз болмас,
Тікенсіз гүл болмас.
6. Ана көркі- ұл,
Дала көркі- гүл.
Жеміс тобы:
1. Ағашты жемісінен таниды,
Адамды иісінен таниды.
2. Жемістьі ағаштың басы төмен.
3. Ағашы аласа болса да,алмасы тамаша.
4. тары жеген тарықпас.
5. Тары болса, тауық табылады
Плакатпен жұмыс: Әр топ өздерінің тақырыптарын қорғау.
Сыр сандық: Бұл кезеңде жасырын қорапша қойылады сіздерге жеміс-жидектер және гүлдердің жалпы сипаттамасын айтып шығу.
Іздеу ұйымы: бұл кезеңде әр топқа жеке конверт беріледі. Конверт ішіндегі тамыры, сабағы, гүл берілген. Жемістердің түрлері олардың пайдасы мен зиянды жақтарын атау.
