открытый урок на тему: Бактериялар тіршілік ?рекетіні? сан алуанды?ы.
Открытый урок на тему: Бактериялар тіршілік ?рекетіні? сан алуанды?ы.
О?т?стік ?аза?стан облысы
Сарыа?аш ауданы
№78 «?ызыл ту» жалпы орта мектебі
10-сынып
Саба?ты? та?ырыбы: Бактериялар тіршілік ?рекетіні? сан алуанды?ы.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: о?ушыларды тірі а?заларды? е? к?не т?рі – бактериялармен таныстыру,анатомиясын,морфологиясын,?оректену,к?бею ж?не таби?атта?ы, адам ?міріндегі ма?ызы туралы т?сінік беру,жа?а терминдерді т?сіндіру.
Дамытушылы?: о?ушыларды? ойлау,есте са?тау ?абілетін арттыра отырып,на?ты ж?не жылдам шешім ?абылдау?а,ба?ылау,сараптау ж?не ?орытындылай білу да?дыларын дамыту.
Т?рбиелік:таби?ат?а ?атысты ?ылыми к?з?арас ?алыптастыра отырып, бактериялармен к?ресу шаралары мен жеке бас гигиенасын ?стана білуге т?рбиелеу.
?дісі: С?здік
Т?рі: Аралас саба?
К?рнекілігі: ?р т?рлі тіршілік ортасы бар кестелер, ?р алуан тіршілік ортасында мекендейтін жануарлар ?лемі ?кілдеріні? бейнелері, электронды о?улы?.
Т?йінді с?здер: тіршілік ортасы, биотоп, гидробионттар, аэробионттар, эндобионттар.
Барысы: І. ?йымдастыру
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау
Ой тол?аныс кезе?і
1. Географиялы? за?дылы?тар?а не жатады?
2. Б. Комманерді? за?дарыны? б?гінгі к?ні ма?ызы бар ма?
3. Географиялы? ?абы?ты? жалпы сипаттамасы?
4. Экож?йелерді? типтері ?андай?
5. Ландшафт типтері ж?не функциясын ата?дар?
ІІІ. Жа?а материалды т?сіндіру.
Кез келген организмні? ?ніп - ?сіп, к?беюіне, ?рпа?тарын жал?астыруына ?олайлы таби?и – тарихи ?алыптас?ан ортаны тіршілік ортасы дейміз. ?азіргі кезде жер шарында негізгі т?рт тіршілік ортасы бар. Олар: су, ??рлы? - ауа, топыра? ж?не организмдерді? ?зі.
Тіршілік ортасыны? саны бойынша сыныпты 4 топ?а б?ліп, жа?а та?ырып топты? т?рде ?ткізіледі. Топтарды? ?р?айсысы белгілі с?ра?тар?а жауап беруге дайындалып, оны 15 минутта негіздеуі ?ажет. Ол с?ра?тар шамамен мынадай:
1. Орта немен сипатталады?
2. Ортаны? жа?ымды ж?не жа?ымсыз факторлары.
3. Осы ортада ?ай а?залар ?мір с?реді?
4. Б?л а?заларды? ?андай бейімділіктері бар?
5. Тіршілік ортасы ?згерсе, а?залар ?андай к?йде болады?
БАКТЕРИЯЛАР КЛАССИФИКАЦИЯСЫ
Бактериялар (гр. bakterion - тая?ша) — тек микроскопта ?ана к?рінетін аса ?са? микробтар ж?не олар к?птеген ?р алуан аурулар ту?ызады. Бактерия - бір жасушалы а?за, к?бісі тая?ша пішінді болып келеді. Бактерия негізінен т?ссіз тек кейбіреулерінде ?ана аздап боя?ыш заттар кездеседі. Фотосинтез ??былысы ж?ретін к?к - жасыл ?ызыл т?сті ?кілдерін цианобактериялар деп атайды; ядросы, митахондриясы, пластидтері ?алыптаспа?ан ?те кішкентай біржасушапы а?залар.[1]
Бактериялар – таби?атта е? к?п тара?ан, негізінен бір жасушадан т?ратын, о?шаулан?ан ядросы жо?, е? ?арапайым организмдер тобы. Ал?аш рет бактерияларды (грекше bakterіon – тая?ша) 17 ?асырда голланд ?алымы, микроскопты жасаушы – Антони ван Левенгук бай?а?ан. 19 ?асырда бактерияларды? ??рылысы мен таби?атта?ы р?лін француз ?алымы Луи Пастер, неміс ?алымы Роберт Кох ж?не а?ылшын ?алымы Джозеф Листер зерттеді. Бактерияларды? жасуша ??рамында т?ра?ты жасуша ?абаты, цитоплазмалы? мембрана, цитоплазма, нуклеоид, рибосома болады.
Сергіту с?ті
Есеп – геометриялы? прогрессия;
Егер бактерия жасушасы кедергісіз ?р 20 минут сайын к?бейсе, 3 са?атта оны? саны ?анша?а жетеді?
І?. Білімді бекіту
Ал о?ушылар білімді бекіту ?шін жа?а та?ырып бойынша берілген терминдік с?здерді? ма?ынасын ашу ма?сатында ?олымызда?ы телефондар ар?ылы интернетті пайдаланайы?.
Эпидемия –
Гоммоз –
Бактериоз-
Конъюгация-
Трансдукция-
Трансформация -
Жеке о?ушылар тап?ан м?ліметті о?иды ж?не д?птерлеріне аны?тамасын жазып алады,сонымен ?атар о?ушыларды? арнайы дайында?ан ?осымша м?ліметтерін ты?дайы?.
-5-
?. Саба?ты ?орытындылау:
« Білдіру білмегенге білгенімді ?зімні? деп білемін зор міндетім» - деп М.Дулатов жырла?андай саба?ты? басында ?ойыл?ан с?ра??а жауап алатын с?тке де жеттік.
Жауынгерлерді? жаппай ауру?а шалды?у себебі неде ?
( жауабы: Пруст армиясыны? ?лсіреуіні? себебі ?рт?рлі ж??палы ішек бактерия ауруына ?шырауы болатын, ал француз ?олбасшысы ?з армиясын арнайы к?містен жасал?ан ?асы?пен тама?тандыр?ан болатын, себебі к?міс антисептик немесе бактерияларды жоятын металл.)
?І. О?ушылар жауабын ба?алау.
?й тапсырмасы мен жа?а саба? барысында белсенділік таныт?ан о?ушылар ба?аланады.
?ІІ. ?й тапсырмасы. Та?ырып бойынша реферат дайындау
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«открытый урок на тему: Бактериялар тіршілік ?рекетіні? сан алуанды?ы. »
Оңтүстік Қазақстан облысы
Сарыағаш ауданы
№78 «Қызыл ту» жалпы орта мектебі
10-сынып
Сабақтың тақырыбы: Бактериялар тіршілік әрекетінің сан алуандығы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушыларды тірі ағзалардың ең көне түрі – бактериялармен таныстыру,анатомиясын,морфологиясын,қоректену,көбею және табиғаттағы, адам өміріндегі маңызы туралы түсінік беру,жаңа терминдерді түсіндіру.
Дамытушылық: оқушылардың ойлау,есте сақтау қабілетін арттыра отырып,нақты және жылдам шешім қабылдауға,бақылау,сараптау және қорытындылай білу дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік:табиғатқа қатысты ғылыми көзқарас қалыптастыра отырып, бактериялармен күресу шаралары мен жеке бас гигиенасын ұстана білуге тәрбиелеу.
Әдісі: Сөздік Түрі: Аралас сабақ
Көрнекілігі: әр түрлі тіршілік ортасы бар кестелер, әр алуан тіршілік ортасында мекендейтін жануарлар әлемі өкілдерінің бейнелері, электронды оқулық.
Түйінді сөздер: тіршілік ортасы, биотоп, гидробионттар, аэробионттар, эндобионттар. Барысы: І. Ұйымдастыру ІІ. Үй тапсырмасын сұрау Ой толғаныс кезеңі 1. Географиялық заңдылықтарға не жатады? 2. Б. Комманердің заңдарының бүгінгі күні маңызы бар ма? 3. Географиялық қабықтың жалпы сипаттамасы? 4. Экожүйелердің типтері қандай? 5. Ландшафт типтері және функциясын атаңдар?
ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру. Кез келген организмнің өніп - өсіп, көбеюіне, ұрпақтарын жалғастыруына қолайлы табиғи – тарихи қалыптасқан ортаны тіршілік ортасы дейміз. Қазіргі кезде жер шарында негізгі төрт тіршілік ортасы бар. Олар: су, құрлық - ауа, топырақ және организмдердің өзі. Тіршілік ортасының саны бойынша сыныпты 4 топқа бөліп, жаңа тақырып топтық түрде өткізіледі. Топтардың әрқайсысы белгілі сұрақтарға жауап беруге дайындалып, оны 15 минутта негіздеуі қажет. Ол сұрақтар шамамен мынадай: 1. Орта немен сипатталады? 2. Ортаның жағымды және жағымсыз факторлары. 3. Осы ортада қай ағзалар өмір сүреді? 4. Бұл ағзалардың қандай бейімділіктері бар? 5. Тіршілік ортасы өзгерсе, ағзалар қандай күйде болады?
БАКТЕРИЯЛАР КЛАССИФИКАЦИЯСЫ Бактериялар (гр. bakterion - таяқша) — тек микроскопта ғана көрінетін аса ұсақ микробтар және олар көптеген әр алуан аурулар туғызады. Бактерия - бір жасушалы ағза, көбісі таяқша пішінді болып келеді. Бактерия негізінен түссіз тек кейбіреулерінде ғана аздап бояғыш заттар кездеседі. Фотосинтез құбылысы жүретін көк - жасыл қызыл түсті өкілдерін цианобактериялар деп атайды; ядросы, митахондриясы, пластидтері қалыптаспаған өте кішкентай біржасушапы ағзалар.[1] Бактериялар – табиғатта ең көп тараған, негізінен бір жасушадан тұратын, оқшауланған ядросы жоқ, ең қарапайым организмдер тобы. Алғаш рет бактерияларды (грекше bakterіon – таяқша) 17 ғасырда голланд ғалымы, микроскопты жасаушы – Антони ван Левенгук байқаған. 19 ғасырда бактериялардың құрылысы мен табиғаттағы рөлін француз ғалымы Луи Пастер, неміс ғалымы Роберт Кох және ағылшын ғалымы Джозеф Листер зерттеді. Бактериялардың жасуша құрамында тұрақты жасуша қабаты, цитоплазмалық мембрана, цитоплазма, нуклеоид, рибосома болады.
Сергіту сәті
Есеп – геометриялық прогрессия;
Егер бактерия жасушасы кедергісіз әр 20 минут сайын көбейсе, 3 сағатта оның саны қаншаға жетеді?
ІҮ. Білімді бекіту
Ал оқушылар білімді бекіту үшін жаңа тақырып бойынша берілген терминдік сөздердің мағынасын ашу мақсатында қолымыздағы телефондар арқылы интернетті пайдаланайық.
Эпидемия –
Гоммоз –
Бактериоз-
Конъюгация-
Трансдукция-
Трансформация -
Жеке оқушылар тапқан мәліметті оқиды және дәптерлеріне анықтамасын жазып алады,сонымен қатар оқушылардың арнайы дайындаған қосымша мәліметтерін тыңдайық.
-5-
Ү. Сабақты қорытындылау:
« Білдіру білмегенге білгенімді өзімнің деп білемін зор міндетім» - деп М.Дулатов жырлағандай сабақтың басында қойылған сұраққа жауап алатын сәтке де жеттік.
Жауынгерлердің жаппай ауруға шалдығу себебі неде ?
( жауабы: Пруст армиясының әлсіреуінің себебі әртүрлі жұқпалы ішек бактерия ауруына ұшырауы болатын, ал француз қолбасшысы өз армиясын арнайы күмістен жасалған қасықпен тамақтандырған болатын, себебі күміс антисептик немесе бактерияларды жоятын металл.)
ҮІ. Оқушылар жауабын бағалау.
Үй тапсырмасы мен жаңа сабақ барысында белсенділік танытқан оқушылар бағаланады.
ҮІІ. Үй тапсырмасы. Тақырып бойынша реферат дайындау
