?сімдікті? тыныс алуы ж?не ауамен ?оректенуі.

Саба?: К?ні:

Саба?ты? та?ырыбы: ?сімдікті? тыныс алуы ж?не ауамен ?оректенуі.
Саба?ты? ма?саттары: О?ушыларды ?сімдікті? жасыл жапыра?ында ж?ретін
?дерістерімен таныстыру; ?сімдіктер б?лімі ж?ніндегі теориялы? білімдерін ме?гертіп, оны іc - ж?зінде ?олдану?а ?йрету. Фотосинтез бен тыныс алу туралы т?сінік беру.
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
Саба?ты? барысы:

І.?йымдастыру
С?лемдесу.

Саба?та кім кезекші?

Саба?та кім жо??

ІІ.?й тапсырмасын с?рау.
1. Жемістер мен т??ымдар не ар?ылы таралады?(Жел, жануар, адам, су, ?здігінен.)
2. Ты?айт?ыштарды? ?андай т?рлерін білесі?дер?(органикалы? ж?не бейорганикалы?)
3. Тоза? д?ндері. (тоза?ды?тар)
4. Тоза?дану дегеніміз не?(Тоза?ны? аталы?ты? аузынан аналы аузына келіп т?суі)
5. К?бею м?шелері. (г?л, т??ым, жеміс)
6. Г?лді? негізгі б?ліктері.(аталы?, аналы?)
7. Тамыржеміске ?андай ?сімдіктер жатады?(?ызылша, с?біз, шал?ан)
8. Г?л шы?аратын ?ркенде белгілі ретпен орналас?ан ?са? г?лдер тобы.(г?лшо?ыр)
ІІІ.Жа?а саба?ты т?сіндіру:
400 жыл б?рын Ян Ван Гельмонт - бельгиялы? зерттеуші т?жірибе жасады Ыдыс?а 80 кг топыра? салып, о?ан к?ре? а?ашын алдын ала ?лшеп алып отыр?ызды.
5 жыл бойы ?сімдікке еш?андай ты?айт?ыш ?оспай, тек жа?быр суымен ?оректендіріп отырды. 5жылдан кейін ?лшеп ?араса, к?ре? а?ашыны? салма?ы 65кг арт?ан екен, ал топыра? 50гр кемігенін бай?а?ан. ?сімдікті? 64кг 950г органикалы? заттарды ?айдан ал?аны
Ван Гельмонт?а ??пия болып ?алды.

1. Тамырды? тыныс алуын о?улы?та сипаттал?ан т?жірибе ар?ылы д?лелдеуге болады. Тамыр атмосфералы? оттекпен тыныс алады.
2. Жапыра?ты? тыныс алуын сурет ар?ылы т?сіндіру. Жапыра? атмосфералы? оттекпен са?ылаулар ар?ылы тыныс алады.
3. Саба?ты? тыныс алуын сурет ар?ылы т?сіндіру. Саба? ?абы?ында?ы жасушалар арасында?ы арнайы са?ылаулар (жасымы?ша) ар?ылы тыныс алады.
4. ?сімдіктерге тыныс алуына сырт?ы орта факторлары ?сер етеді. (Температураны? ?сері, улы заттарды? ?сері, су ?сері, топыра?ты? ??рылымы,
ты?ыздылы?ы, т?здылы?ы, шамадан тыс ыл?алды?ы)
5. Ауамен ?оректену фотосинтез ар?ылы ж?зеге асады. ?оректену – организмні? заттар мен энергия алмасу процесі. Жасыл жапыра?тар - ауамен ?оректену м?шелері. Оларда лептестік ар?ылы фотосинтез ?шін к?мір?ыш?ыл газы т?седі. Фотосинтез барысында к?н энергиясы химиялы? химиялы? энергия?а т?рленеді – органикалы? заттар ?сімдікті? бас?а б?ліктеріне барады да, оларды? тіршілік ?рекеттеріні? процестеріне ?ажет органикалы? заттармен ?амтамасыз етеді немесе ?ор?а жинайды.
Т?йін:
- Тамыр оттекпен тыныс алады.
- Жапыра?тар лептестік ар?ылы оттекпен тыныс алады.
- Жасымы?ша саба?тарды лептестік р?лін ат?арады.
- ?сімдіктерді? тыныс алуына сырт?ы орта факторлар ?сер етеді
- ?сімдіктерді? ?оректенуі ауа ар?ылы ж?зеге асады.
- Жасыл жапыра?тар – ауа ар?ылы ?оректенуді? негізгі м?шесі.
- Жасыл ?сімдіктер к?н энергиясын “?ор” ретінде жинайды.
- Тыныс алу к?ндіз де, т?нде де, ал фотосинтез тек к?ндіз жары?та ж?зеге асырылады.
- Барлы? тірі организмдер атмосфералы? оттекпен тыныс алады, ал фотосинтез процесінде фотосинтезді? ?осымша ?німі ретінде оттек б?леді.

ІV. Бекіту

V. ?йге тапсырма: ?сімдікті? тыныс алуы ж?не ауамен ?оректенуі.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?сімдікті? тыныс алуы ж?не ауамен ?оректенуі.»

Сабақ: Күні:

Сабақтың тақырыбы: Өсімдіктің тыныс алуы және ауамен қоректенуі.
Сабақтың мақсаттары: Оқушыларды өсімдіктің жасыл жапырағында жүретін
үдерістерімен таныстыру; Өсімдіктер бөлімі жөніндегі теориялық білімдерін меңгертіп, оны іc - жүзінде қолдануға үйрету. Фотосинтез бен тыныс алу туралы түсінік беру.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру
Сәлемдесу.

Сабақта кім кезекші?

Сабақта кім жоқ?

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.
1. Жемістер мен тұқымдар не арқылы таралады?(Жел, жануар, адам, су, өздігінен.)
2. Тыңайтқыштардың қандай түрлерін білесіңдер?(органикалық және бейорганикалық)
3. Тозаң дәндері. (тозаңдықтар)
4. Тозаңдану дегеніміз не?(Тозаңның аталықтың аузынан аналы аузына келіп түсуі)
5. Көбею мүшелері. (гүл, тұқым, жеміс)
6. Гүлдің негізгі бөліктері.(аталық, аналық)
7. Тамыржеміске қандай өсімдіктер жатады?(қызылша, сәбіз, шалқан)
8. Гүл шығаратын өркенде белгілі ретпен орналасқан ұсақ гүлдер тобы.(гүлшоғыр)
ІІІ.Жаңа сабақты түсіндіру:
400 жыл бұрын Ян Ван Гельмонт - бельгиялық зерттеуші тәжірибе жасады Ыдысқа 80 кг топырақ салып, оған күрең ағашын алдын ала өлшеп алып отырғызды.
5 жыл бойы өсімдікке ешқандай тыңайтқыш қоспай, тек жаңбыр суымен қоректендіріп отырды. 5жылдан кейін өлшеп қараса, күрең ағашының салмағы 65кг артқан екен, ал топырақ 50гр кемігенін байқаған. Өсімдіктің 64кг 950г органикалық заттарды қайдан алғаны
Ван Гельмонтқа құпия болып қалды.

1. Тамырдың тыныс алуын оқулықта сипатталған тәжірибе арқылы дәлелдеуге болады. Тамыр атмосфералық оттекпен тыныс алады.
2. Жапырақтың тыныс алуын сурет арқылы түсіндіру. Жапырақ атмосфералық оттекпен саңылаулар арқылы тыныс алады.
3. Сабақтың тыныс алуын сурет арқылы түсіндіру. Сабақ қабығындағы жасушалар арасындағы арнайы саңылаулар (жасымықша) арқылы тыныс алады.
4. Өсімдіктерге тыныс алуына сыртқы орта факторлары әсер етеді. (Температураның әсері, улы заттардың әсері, су әсері, топырақтың құрылымы,
тығыздылығы, тұздылығы, шамадан тыс ылғалдығы)
5. Ауамен қоректену фотосинтез арқылы жүзеге асады. Қоректену – организмнің заттар мен энергия алмасу процесі. Жасыл жапырақтар - ауамен қоректену мүшелері. Оларда лептестік арқылы фотосинтез үшін көмірқышқыл газы түседі. Фотосинтез барысында күн энергиясы химиялық химиялық энергияға түрленеді – органикалық заттар өсімдіктің басқа бөліктеріне барады да, олардың тіршілік әрекеттерінің процестеріне қажет органикалық заттармен қамтамасыз етеді немесе қорға жинайды.
Түйін:
- Тамыр оттекпен тыныс алады.
- Жапырақтар лептестік арқылы оттекпен тыныс алады.
- Жасымықша сабақтарды лептестік рөлін атқарады.
- Өсімдіктердің тыныс алуына сыртқы орта факторлар әсер етеді
- Өсімдіктердің қоректенуі ауа арқылы жүзеге асады.
- Жасыл жапырақтар – ауа арқылы қоректенудің негізгі мүшесі.
- Жасыл өсімдіктер күн энергиясын “қор” ретінде жинайды.
- Тыныс алу күндіз де, түнде де, ал фотосинтез тек күндіз жарықта жүзеге асырылады.
- Барлық тірі организмдер атмосфералық оттекпен тыныс алады, ал фотосинтез процесінде фотосинтездің қосымша өнімі ретінде оттек бөледі.