Сабақтың тақырыбы: Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюі, оның биологиялық маңызы.
Сабақтың мақсаты:
1.Оқушыларға өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбею жолдарын түсіндіру, оның биологиялық маңызы туралы түсініктерін қалыптастыру.
2. Оқушылардың сабақта белсенділігін арттыру, ойлау қабілетін дамыту үшін интерактивті әдіс –тәсілдерді қолдану.
3.Оқушыларды ұқыптылыққа, табиғатты қорғауға тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: тілшелер, өсімдіктердің суреттері, семантикалық карта т.б.
Сабақтың барысы
І.Ұйымдастыру. Сәлемдесу, түгендеу.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Жасыл өсімдіктердің ғарыштық рөлі.
«Миға шабуыл» әдісі бойынша үй тапсырмасын тексеру
-Жасыл өсімдіктердің адам өміріндегі , табиғаттағы маңызы қандай?
- Қоршаған ортаға өсімдіктекрдің қандай пайдасы бар?
-Ауа қандай заттармен ластанады?
-Қоршаған ортаны ластанудан қалай қорғаймыз?
-Фотосинтез дегеніміз не?
-Фотосинтез бен тыныс алудың қандай ацырмашлығы бар?
-Өсімдіктердің құрамында қандай органикалық заттар бар? Бұл заттар адамға қажет пе?
-Гүл қандай бөлімдерден тұрады? Әр бөліміне сипаттама бері.
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру алдында ой-шақыру.
Гүлдің құрылысын еске түсірейік!
- Гүлдің формуласын жазады тақтамен жұмыс.
Итмұрын- Т (5) К5 А ∞ Ж1
Жабайы алхоры- Т(5) К5 А 20Ж1
Алма гүлі – Т (5) К5 А ∞ Ж (5)
Тілше
- Қандай гүлдерді қос гүлсерікті немесе жай гүлсерікті дейміз?
-Қандай гүлдер қос жынысыты немесе дара жынысты деп аталады?
Бүгінгі жаңа сабақтың тақырыбы: Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз жолмен көбеюі, оның биологиялық маңызы.
(Мақсатын айтып, оқушыларға жаңа тақырып бойынша түсінік беру)
ІҮ. Сабақты бекіту
Кестені толтыру
Тозаңданудың түрлері
Қысқаша сипаттама
Қай өсімдіктер жатады
Өздігінен тозаңдану
Бунақденелілер арқылы тозаңдану
Жел арқылы тозаңдану
Дұрыс пікірді табу.
Бунақденелілер арқылы айқас тозаңданатын өсімдіктердің тозаңдары өте майда, жеңіл, көп болады.
Жел арқылы айқас тозаңданатын өсімдіктердің гүлдері ашық реңді, хош иісті, тозаңдары өте ірі және тәтті шірне бөледі.
Ұрықтану – аталық және аналық жыныс жаушаларының қосылуы.Айқас тозаңдануды – бунақденелілер арқылы және жануар арқылы айқас тозаңдану деп екіге бөледі.
Өздігінен тозаңдану- бір гүлдің аталық тозаңның екінші гүлдің аналығының аузына түсуі.
Үлгерімі жоғары оқушыға тапсырма
1.Ұрықтану қай кезде жүреді? Ұрықтану жолын түсіндір.
2.Венн диаграммасын сызу
Өздігінен тозаңдану
ұқсастығы
Айқас тозаңдану
3.Бунақденелілер арқылы тозаңданатын өсімдіктердің негізгі ерекшеліктері қандай?
Үлгерімі төмен оқушыға тапсырма
Бунақденелілер арқылы айқас тозаңданатын өсімдіктер
Кластер сызу.
Жел арқылы тозаңданатын өсімдіктер
Семантикалық картаны толтыру.
сипаттама
Айқас тозаңдану
ұрықтану
Жел арқылы айқас тозаңданатын
Қосарлы ұрықтану
тозаңдану
Аталық тозаңның аналықтың аузына түсуі
Бір гүлдің аталық тозаңның екінші гүлдің аналығының аузына түсуі
Тозаң түтікшесінің ұшы тұқым бүршігімен түйіскенде 2 жасушаның біреуі жұмыртқажасушамен қосылып ұрықтанады. Екінші жауша тұқым бүршігінің ең ірі жасушасымен қосылады.
Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы
Өсімдіктекрдің тозаңдары өте майда, жеңіл , көп болады.
Жұптастыру
1.Қосарлы ұрықтану 7.Бір гүлдің аталық тозаңның екінші гүлдің
аналығының аузына түсуі
2.Тозаңдану 6. аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы
3.Жел арқылы айқас тозаңданатын өсімдіктер
4.Өсімдіктердің гүлі ашық реңді, хош иісті.
4.Бунақденелілер арқылы айқас
тозаңданатын өсімдіктер 2.Аталық тозаңның аналық аузына түсуі
5.Ұрықтану 1. жасушаның біреуі жұмыртқажасушамен
қосылып ұрықта
Екінші жауша тұқым бүршігінің ең ірі жасушасымен қосылады