Онтогенез. Эмбриогенез кезе?дері.

Саба?ты? та?ырыбы: Онтогенез. Эмбриогенез кезе?дері.

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: Онтогенез ж?не оны? кезе?дері жайлы о?ушылар?а теориялы? білім беру. Онтогенез ??ымына т?сінік бере отырып, оны? тірі а?залар тіршілігіндегі ма?ызы,м?шелерді? ?алыптасу ?дерістеру туралы т?сінік ?алыптастыру.

Дамытушылы?: Ауызша ж?не жазбаша жатты?улар, ?лестірмелі ?а?аздар, саба?та пайдаланатын ?р т?рлі ойындар ар?ылы о?ушы ойын дамыту, білім – білік да?дыларын ?алыптастыру.

Т?рбиелік: Саба?та о?ушыларды елін с?юге, ізденімпазды??а, ізгілікке баулу, ?ылым - білімді ме?герген, к?кірегі ояу азаматтарды т?рбиелеу.

Саба?ты? ?дісі: Интерактивті ?діс, т?сіндіру ж?не с?ра? жауап ?дістері.

Саба?ты? т?рі: Аралас

Саба?ты? к?рнекілігі: Интерактивті та?та, ?лестірмелі ?а?аздар, тірек сызбалар

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і: С?лемдесу

Сыныпты т?гелдеу,

О?ушыларды саба??а дайындау

«Ми?а шабуыл» ойыны:

Биология ?андай ?ылым?
Цитология ?андай ?ылым?
Эмбриология ?андай ?ылым?
Генетика ?андай ?ылым?
Экология ?андай ?ылым?

№1 тапсырма Тест с?ра?тары

1.Жасуша б?ліну типіні? ?айсысы хромасомалар саныны? азаюымен байланысты?

А)митоз ж?не мейоз

Б) митоз ж?не амитоз

С)митоз

Д)мейоз

Е)эндомитоз

6. Гомологиялы? хромасомаларды? ширатылып ай?асуы

А)конъюгация

Б)кроссинговер

С)редупликация

Д)транслокация

Е)транскрипция

2. Мейозды? профаза-1 -де хромасомалар:

А) диплоидты болады

Б) гаплоидты болады

С)конгъгацияланады.

Д)тетроплоидты болады

Е) ?згеріске ?шырамайды

7. Гаплоидты жиынты?та хромасома саны ?анша болады?

А)19

Б)21

С)17

Д)18

Е)23

3. Жасушаны? б?лінуіні? ?анша жолы бар?

А)4

Б)3

С)2

Д)5

Е)7

8. Тірі а?заларды? ?зінен кейін ?рпа? ?алдыруы?

А)?су

Б)даму

С)тітіркену

Д)?оз?алу

Е)к?бею

4. Жасушаны? б?лінуге дайынды? кезе?і ?айсы?

А) интерфаза

Б) профаза

С) кариокенез

Д) цитокенез

Е)телофаза

9. Г?лді ?сімдіктерді? ?осарлы ?ры?тану ?дерісін аш?ан ?алым?

А) К.Тимиразиев

Б) Роберт Гук

С) ?.Жандеркин

Д) Н.Навашин

Е) Ж.Пристли

5. Митозды? ?айсы сатысында хромасомалар экваторлы? жазы?ты??а тартылады?

А) профаза

Б) интерфаза

С) метофаза

Д)анафаза

Е)телофаза

10. Біржасушалыларды? б?ліну жолы

А)митоз

Б)мейоз

С)амитоз

Д)митоз ж?не мейоз

Е)эндомитоз

Тест жауаптары кілті:

Буна?денелілерді? дамуы ?ш т?рлі жолмен ?теді.Оларды? дерн?сілдік даму кезе?і эмбриогенезге жатады.

Даму т?рлері

Тура даму

Шала т?рленіп даму

Толы? т?рленіп даму

эээээ

?ры?ты? даму сатуларыны? ж?йелілігіні? сызбан?с?асы:

è Б?лшектену è Бластула è Гаструла è Нейрула è Органогенез

Зигота дегеніміз – ?ры?тан?ан ж?мырт?ажасуша

Б?лшектену дегеніміз – тез ?тетін митоз

Бластула дегеніміз бір ?абатты ?ры?

Гаструла дегеніміз ?ос?абатты ?ры?. Гаструлада ?ры? жапыра?шалары пайда болады.Сырт?ы ?ры? жапыра?ша – эктодерма деп аталады.

Орта??ы ?ры? жапыра?ша – мезодерма деп аталады.

Ішкі ?ры? жапыра?ша энтодерма деп аталады.

Нейрула дегеніміз ж?йке ж?йесіні? ?алыптасуы. Ол тек ?ана желілерге т?н ?ры?ты? даму сатысы.

Органогенез дегеніміз ?ры? жапыра?шаларынан м?шелерді? пайда болу сатысы.

Мезодерма

Адам ж?не с?т?оректілерді? терісіні? ?сті?гі ?абаты

Тірек – ?имыл ж?йесі:б?лшы?еттер,с?йектер,байламдар,сі?ірлер,шеміршектер.

Барлы? ас?орыту м?шелері: ?арын, ішек, ??еш,?лтабар ж.т.б

Тері туындылары: май ж?не тер, с?т бездері шаш, тырна? жануарларда ж?н, м?йіз,т?я?

?анайналым ж?йесі: ж?рек, тамыр, ?ан

Барлы? бездер:бауыр, ?й?ыбез,?ал?анша без,гипофиз,б?йрек?сті безі ж.т.б

Сезім м?шелері: к?з,??ла?,м?рын,тілж?не ж?йке ж?йесі: ми ж?не ж?лын

Несептік – жынысты? ж?йе:

Тынысалу ж?йесі: ?кпе, ке?ірдек, ауатамыр ж.т.б

?андауырша ж?мырт?асыны? дамуы:

Эмбриология ?ылымыны? дамуына ?лес ?ос?ан ?алымдар

К. Бэр 1828 жылы «?ры?ты? ??састы? за?ын» ашты.

А.О. Ковалевский ?андауыршаны? эмбрион жасушасын зерттеп, ?ры? жапыра?шаларыны? т?зілуін д?лелдеді.

Мюллер мен Геккель 1864 жылы биогенетикалы? за?нын негізін ?алады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Онтогенез. Эмбриогенез кезе?дері. »

Сабақтың тақырыбы: Онтогенез. Эмбриогенез кезеңдері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Онтогенез және оның кезеңдері жайлы оқушыларға теориялық білім беру. Онтогенез ұғымына түсінік бере отырып, оның тірі ағзалар тіршілігіндегі маңызы,мүшелердің қалыптасу үдерістеру туралы түсінік қалыптастыру.

Дамытушылық: Ауызша және жазбаша жаттығулар, үлестірмелі қағаздар, сабақта пайдаланатын әр түрлі ойындар арқылы оқушы ойын дамыту, білім – білік дағдыларын қалыптастыру.

Тәрбиелік: Сабақта оқушыларды елін сүюге, ізденімпаздыққа, ізгілікке баулу, ғылым - білімді меңгерген, көкірегі ояу азаматтарды тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: Интерактивті әдіс, түсіндіру және сұрақ жауап әдістері.

Сабақтың түрі: Аралас

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, үлестірмелі қағаздар, тірек сызбалар

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу

Сыныпты түгелдеу,

Оқушыларды сабаққа дайындау

«Миға шабуыл» ойыны:

Биология қандай ғылым?
Цитология қандай ғылым?
Эмбриология қандай ғылым?
Генетика қандай ғылым?
Экология қандай ғылым?

«Қайталау - білім анасы» кезеңі бойынша өткен тақырыптарды тест тапсырмалары, семантикалық карта толтыру, биологиялық диктант арқылы қайталау

№1 тапсырма Тест сұрақтары

1.Жасуша бөліну типінің қайсысы хромасомалар санының азаюымен байланысты?

А)митоз және мейоз

Б) митоз және амитоз

С)митоз

Д)мейоз

Е)эндомитоз

6. Гомологиялық хромасомалардың ширатылып айқасуы

А)конъюгация

Б)кроссинговер

С)редупликация

Д)транслокация

Е)транскрипция

2. Мейоздың профаза-1 -де хромасомалар:

А) диплоидты болады

Б) гаплоидты болады

С)конгъгацияланады.

Д)тетроплоидты болады

Е) өзгеріске ұшырамайды

7. Гаплоидты жиынтықта хромасома саны қанша болады?

А)19

Б)21

С)17

Д)18

Е)23

3. Жасушаның бөлінуінің қанша жолы бар?

А)4

Б)3

С)2

Д)5

Е)7

8. Тірі ағзалардың өзінен кейін ұрпақ қалдыруы?

А)өсу

Б)даму

С)тітіркену

Д)қозғалу

Е)көбею

4. Жасушаның бөлінуге дайындық кезеңі қайсы?

А) интерфаза

Б) профаза

С) кариокенез

Д) цитокенез

Е)телофаза

9. Гүлді өсімдіктердің қосарлы ұрықтану үдерісін ашқан ғалым?

А) К.Тимиразиев

Б) Роберт Гук

С) Ә.Жандеркин

Д) Н.Навашин

Е) Ж.Пристли

5. Митоздың қайсы сатысында хромасомалар экваторлық жазықтыққа тартылады?

А) профаза

Б) интерфаза

С) метофаза

Д)анафаза

Е)телофаза

10. Біржасушалылардың бөліну жолы

А)митоз

Б)мейоз

С)амитоз

Д)митоз және мейоз

Е)эндомитоз

Тест жауаптары кілті:

Д	А
С	Е
Б	Е
А	Д
С	А

№2 тапсырма Семантикалық карта толтыру

№	Белгісі	митоз	мейоз	Амитоз
1	Хромасома жиынтығы өзгермейді
2	Патологиялық жасушаларға тән
3	Редукциялық бөліну
4	Хромасома саны екі есе азаяды
5	Интерфаза кезеңі тән
6	Бір жасушалы ағзаларға тән
7	Жыныс жасушалары бөлінеді
8	Коньюгация процесі жүреді

№3 тапсырма Биологиялық диктант

1.Митоз 4 сатыда жүреді

2. Жасушаның бөлінуге дайындық кезеңі интерфаза деп аталады.

3. Мейоз дегеніміз бұл бір дара диплоидты аналық жасушадан төрт гаплоидты жасушалар түзілуі

4. Мейоздың профаза – 1 – де коньюгация процесі жүреді

5. Мейоздың бірінші бөлінуінде хромасомалар саны екі есе кемиді, мұны редукцилық бөліну деп атайды.

6. Мейоздың екінші бөлінуі эквационды бөліну деп аталады.

ІІІ кезең. Сөзжұмбақ шешу. Сөзжұмбақтағы кілт сөз арқылы жаңа тақырыпты баяндау

Саңырауқұлақтар не арқылы көбейеді?
Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым?
Митохондрияларда синтезделеді?
Хлоропласта жүретін процесс?
Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік туралы ғылым?
Виноградский енгізген ұғым?
Ядроны ашқан ғалым?
Фотосинтезді алғаш зерттеген ғалым?
Біржасушалыларға тән бөліну жолы?

IV кезең. «Білген сайын келеді, біле бергім» кезеңі арқылы жаңа тақырыпты түсіндіру.

Дәптермен жұмыс . Оқушыларға бүгінгі сабақта кездесетін термин сөздердің мағынасын дәптерге жаздыру.

Онтогенез - тірі ағзалардың туғаннан бастап, өлгенге дейін жеке дамуы

Бунақденелілердің дамуы үш түрлі жолмен өтеді.Олардың дернәсілдік даму кезеңі эмбриогенезге жатады.

эээээ

Ұрықтың даму сатуларының жүйелілігінің сызбанұсқасы:

Зигота  Бөлшектену  Бластула  Гаструла  Нейрула  Органогенез

Зигота дегеніміз – ұрықтанған жұмыртқажасуша

Бөлшектену дегеніміз – тез өтетін митоз

Бластула дегеніміз бір қабатты ұрық

Гаструла дегеніміз қосқабатты ұрық. Гаструлада ұрық жапырақшалары пайда болады.Сыртқы ұрық жапырақша – эктодерма деп аталады.

Ортаңғы ұрық жапырақша – мезодерма деп аталады.

Ішкі ұрық жапырақша энтодерма деп аталады.

Нейрула дегеніміз жүйке жүйесінің қалыптасуы. Ол тек қана желілерге тән ұрықтың даму сатысы.

Органогенез дегеніміз ұрық жапырақшаларынан мүшелердің пайда болу сатысы.

Эктодерма	Мезодерма	Энтодерма
Адам және сүтқоректілердің терісінің үстіңгі қабаты	Тірек – қимыл жүйесі:бұлшықеттер,сүйектер,байламдар,сіңірлер,шеміршектер.	Барлық асқорыту мүшелері: қарын, ішек, өңеш,ұлтабар ж.т.б
Тері туындылары: май және тер, сүт бездері шаш, тырнақ жануарларда жүн, мүйіз,тұяқ	Қанайналым жүйесі: жүрек, тамыр, қан	Барлық бездер:бауыр, ұйқыбез,қалқанша без,гипофиз,бүйрекүсті безі ж.т.б
Сезім мүшелері: көз,құлақ,мұрын,тілжәне жүйке жүйесі: ми және жұлын	Несептік – жыныстық жүйе:	Тынысалу жүйесі: өкпе, кеңірдек, ауатамыр ж.т.б