Н?руыз биосинтезі.

Б?О ?арат?бе ауданы

Ханк?л жалпы орта білім беретін мектебі

Биология п?ні м??алімі: Шуйншкереева Гулжихан Избасаровна?

Бекітемін: О.І.М: А. Кулекеева

К?ні: 17.10 Сыныбы: 9

Саба?ты? та?ырыбы: §14. Н?руыз биосинтезі.

Ма?саты:

Білімділік : Н?руыз биосинтезі, трансляция туралы т?сінік беру.

Дамытушылы?: О?ушыларды? жа?а саба?та топтанып ж?мыстану?а дамыту.

Т?рбиелік: О?ушыларды? ?з ойларын орта?а салып тал?ылауды ?йрету.

Саба?ты? т?рі: Д?ст?рлі

Саба?ты? ?ткізілу ?дісі: С?здік, ??гімелсу, т?сіндіру

Саба?ты? к?рнекілігі: Кесте,плакат,

Саба?ты? жоспары: 1) ?йымдастыру

2)?й тапсырмасын с?рау

3)Жа?а саба? т?сіндіру

4) Жа?а саба?ты бекіту

5) Жа?а саба?ты ?орытындылау

6) Ба?алау

7)?йге тапсырма беру

Саба?ты? барысы:

1) ?йымдастыру кезе?і

- С?лемдесу !

- О?ушыларды т?гелдеу !

2)?й тапсырмасын с?рау

?й тапсырмасын с?рау.

3)Жа?а саба? т?сіндіру

Н?руыз биосинтезі ?те к?рделі к?п сатылы процесс болып табылады. Т??ым ?уалау а?паратыны? ж?зеге асырылуы, я?ни н?руызды? синтезделуі мынадай ба?ытта ж?реді: ДН?-РН?- н?руыз. Б?л процес екі кезе?нен т?рады : транскрипция ж?не транслияция.

Транскрипция кезінде ДН? молекуласында жазыл?ан т??ым ?уалау а?параты аРН?-?а к?шіріліп жазылады. Т?зілген а-РН? ДН? – дан алыстап, ядродан шы?ып, цитоплазмада?ы рибосомалар?а келеді. Н?руыз синтезіні? транслияция кезе?і басталады. Трансляция деп н?руыз турулы а?паратты? а-РН?-да?ы нуклеотидтер ретінен полипептидтік тізбектегі амин?ыш?ылдары ретіне ауыстыруларын айтады. Жасуша цитоплазмасында 20 т?рлі амин?ыш?ылдарыны? болатыны белгілі. Н?руызды? синтезіне ?ажетті амин?ыш?ылдарын рибосома?а тасымалдаушы РН? жеткізеді. Жасушада?ы т-РН? –ны? саны амин?ыш?ылдарын аны?тайтын кодондарды? санына с?йкес келеді.Пішіні жапыра? т?різді т-РН?-ны? жо?ары ?шында сол антикодон аны?тайтын амин?ыш?ылын тауып,онымен байланысып рибосома?а алып келеді. Цитоплазмада?ы рибосома а-РН?-ны? бір ?шына келіп орналасып, н?руыз синтезін бастайды.

?лкен ж?не кіші екі б?ліктен т?ратын арнай екі орталы? болады. Оны? біріне т-РН? а- РН?-да?ы кодон?а с?йкес амин?ыш?ылын алып келсе, екінші орталы?та сол амин?ыш?ылдарынан полипептидік тізбек т?зіледі.

4) Жа?а саба?ты бекіту

Н?руыз биосинтезі дегеніміз?

Транскрипция дегеніміз?

А?паратты? РН? дегеніміз?

Н?руыз биосинтезі

Транскрипция Трансляция

5) Ба?алау О?ушыларды ба?алау.

6)?йге тапсырма беру: § 14 о?ып келу.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Н?руыз биосинтезі.»

Бекітемін: О.І.М: А. Кулекеева

Күні: 17.10 Сыныбы: 9

Сабақтың тақырыбы: §14. Нәруыз биосинтезі.

Мақсаты:

Білімділік : Нәруыз биосинтезі, трансляция туралы түсінік беру.

Дамытушылық: Оқушылардың жаңа сабақта топтанып жұмыстануға дамыту.

Тәрбиелік: Оқушылардың өз ойларын ортаға салып талқылауды үйрету.

Сабақтың түрі: Дәстүрлі

Сабақтың өткізілу әдісі: Сөздік, әңгімелсу, түсіндіру

Сабақтың көрнекілігі: Кесте,плакат,

Сабақтың жоспары: 1) Ұйымдастыру

2)Үй тапсырмасын сұрау

3)Жаңа сабақ түсіндіру

4) Жаңа сабақты бекіту

5) Жаңа сабақты қорытындылау

6) Бағалау

7)Үйге тапсырма беру

Сабақтың барысы:

1) Ұйымдастыру кезеңі

- Сәлемдесу !!!

- Оқушыларды түгелдеу !

2)Үй тапсырмасын сұрау

Үй тапсырмасын сұрау.

3)Жаңа сабақ түсіндіру

Нәруыз биосинтезі өте күрделі көп сатылы процесс болып табылады. Тұқым қуалау ақпаратының жүзеге асырылуы, яғни нәруыздың синтезделуі мынадай бағытта жүреді: ДНҚ-РНҚ- нәруыз. Бұл процес екі кезеңнен тұрады : транскрипция және транслияция.

Транскрипция кезінде ДНҚ молекуласында жазылған тұқым қуалау ақпараты аРНҚ-ға көшіріліп жазылады. Түзілген а-РНҚ ДНҚ – дан алыстап, ядродан шығып, цитоплазмадағы рибосомаларға келеді. Нәруыз синтезінің транслияция кезеңі басталады. Трансляция деп нәруыз турулы ақпараттың а-РНҚ-дағы нуклеотидтер ретінен полипептидтік тізбектегі аминқышқылдары ретіне ауыстыруларын айтады. Жасуша цитоплазмасында 20 түрлі аминқышқылдарының болатыны белгілі. Нәруыздың синтезіне қажетті аминқышқылдарын рибосомаға тасымалдаушы РНҚ жеткізеді. Жасушадағы т-РНҚ –ның саны аминқышқылдарын анықтайтын кодондардың санына сәйкес келеді.Пішіні жапырақ тәрізді т-РНҚ-ның жоғары ұшында сол антикодон анықтайтын аминқышқылын тауып,онымен байланысып рибосомаға алып келеді. Цитоплазмадағы рибосома а-РНҚ-ның бір ұшына келіп орналасып, нәруыз синтезін бастайды.

Үлкен және кіші екі бөліктен тұратын арнай екі орталық болады. Оның біріне т-РНҚ а- РНҚ-дағы кодонға сәйкес аминқышқылын алып келсе, екінші орталықта сол аминқышқылдарынан полипептидік тізбек түзіледі.

4) Жаңа сабақты бекіту

Нәруыз биосинтезі дегеніміз?

Транскрипция дегеніміз?

Ақпараттық РНҚ дегеніміз?

Нәруыз биосинтезі

Транскрипция Трансляция

5) Бағалау Оқушыларды бағалау.

6)Үйге тапсырма беру: § 14 оқып келу.