Медициналы? генетика ж?не кейбір т??ым?уалайтын ауруларды? алдын алу, емдеу
Медициналы? генетика ж?не кейбір т??ым?уалайтын ауруларды? алдын алу, емдеу
Саба?ты? ма?саты: 1. Адам денсаулы?ыны? генетикалы? негіздері туралы білімді тере?дету, ?орша?ан ке?істік факторларыны? адам организіміне ?сері; т??ым?уалайтын ауруларды? т?рлері ж?не оларды? алдын алу шаралары мен таныстыру; т?сінік беру.
Просмотр содержимого документа
«Медициналы? генетика ж?не кейбір т??ым?уалайтын ауруларды? алдын алу, емдеу »
Сабақтың тақырыбы: Медициналық генетика және кейбір тұқымқуалайтын аурулардың алдын алу, емдеу.
Сабақтың мақсаты: 1. Адам денсаулығының генетикалық негіздері туралы білімді тереңдету, қоршаған кеңістік факторларының адам организіміне әсері; тұқымқуалайтын аурулардың түрлері және олардың алдын алу шаралары мен таныстыру; түсінік беру.
2. Генетика ғылымы туралы білімдерін тереңдету тірек сызба, суреттер арқылы жаңа тақырыпты дамыту.
3. Салауатты өмір салтын насихаттау, алған білімдері бойынша өз ойларын ашық, сауатты жеткізуге, сөйлеуге дағдыландыру, өзара ынтымақтыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа білімді қалыптастыру
Пәндер ара байланыс: биология, валеология, генетика, медицина, әдебиет.
«ХХІ ғасыр – білікті, білімді, бәсекеге қабілетті жастардікі»
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев
1-20. Адамдағы тұқымқуалайтын белгілерді зерттеу әдістерін ата.
2-20. Адам генетикасының қандай ерекшеліктері бар?
3-20. Генетика ғылымы нені зерттейді?
1-5. Ген – деген не?
2-5. мутагендер дегеніміз не?
3-5. Локус деген не?
ІІІ. Жаңа тақырпты түсіндіру
«Бірлік бар жерде – ынтымақтық бар»
Медициналық генетика нені зерттейді?
Адамдағы тұқымқуалайтын аурулардың 4 мыңнан астам түрі бар
Хромосомалы Генді
аурулар аурулар
хромосома санының немесе ген құрамы,
құрамының өзгеруіне нуклеотидтердің ретінің
байланысы бұзылуына байланысты
Клайнфельтер, Қант диабеті, альбинизм,
Шершевский – Тернер шизофрения, гипертония,
Даун. Лейкомия эпилепсия, гипертрихоз,
фенилкетонурия,
гемофилия, дальтонизм, т.б
Осы сызба арқылы аурулардың пайда болу себептері, белгілерін түсіндіру.
Гипертрихоз, 179 беттегі есепті шығару
Лейкомия, 178 бет
Гипертрихоз – құлақ қалқанында қалың түктердің болу ауруы;
Бұл белгі тек У хромасында болады, ондай ьолса, бұл ауру түрі мен тек ұлдар
ғана ауырады.
ІV. Ата-бабаларымыздың ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан салт-дәстүрінің бірі жеті атадан асқанша бір-бірімен қыз алысып, қыз бермеген. Ұлы қазақ ақыны Бұқар жыраудың бір өлең шұмағынан да көруге болады.
1-50. Жыныспен тіркесіп тұқымқуалаушылық заңдылықтары негізінде берілген мәселені шешіңдер.
Берілуі: гемофилия гені бойынша гетерозиготалық әйел мен дені сау ер адам үйленген, осы отбасында дені сау бала дүниеге келуі мүмкін бе?
әйел генотипі: ХНХҺ – тасушы
ер адам генотипі: ХНу – дені сау
Р о ХН ХҺ Х о ХНу
Г ХН Х Һ ХН у
Ғ1 ХН ХН ХНу ХНХһ ХҺу
Ген: гомоз гетероз. гетероз. гетероз.
Фен: сау қыз сау ұл тасушы қыз гемофилдік ұл
Есеп нәтижесіне қарап қандай нәтиже шығаруға болады?
2-50. Әкесі дальтоник, дұрыс көретін қыз, дұрыс көретін жігітпен тұрмыс
құрған. Жігіттің әкесі де - дальтоник.
Осы некеде туған балалардың көздерінің көруі қандай болады?
Р ХДХd Х ХДу
Г ХД Хd ХД у
Ғ1 ХДХД ХДу ХДХd Хdу
Сау қыз сау ұл тасушы қыз дальтоник ұл
3-50. Төмендегі сызба кестеге түсініктеме бер.
Адам клеткасы
Хромосом саны – 46
23
33
23
33
23 хромосома жұбы түзіледі +
22 жұбы – аутосомалар
23+23=46
хромосом
1 жұбы – жыныс хромосомалары
ху – аталық организм
хх – аналық организм Зигота
«Жаманнан жақсы туса да
Жақсыдан жаман туса да
Тартпай қоймас тегіне»: деп жазған екен.
Осы тақырып бойынша жазған рефераттар мен таныстырып өту.