Лейкоциттер.Тромбоциттер.?анны? ?юы.

Саба?ты? та?ырыбы: Лейкоциттер.Тромбоциттер.?анны? ?юы.

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік:    Лейкоциттерді? ??рылысы,т?рлері  мен ?ызметтеріні? ерекшеліктері,             

                       И.И.Мечниковты? фагоцитоз теориясыны? м?нін ай?ындай  отырып  

                       тромбоциттерді? ?ан    ?юда?ы ролі туралы негізгі т?сініктер беру.

Міндеттері:   -    Лейкоцит ??рылысыны? ерекшеліктері

• Т?йіршікті,т?йіршіксіз лейкоциттер
• Фагоцитоз процесіні? ма?ызы
• Тромбоциттер ??рылысыны? ерекшеліктері
• ?анны? ?ю процесі
• Гемофилия ауруыны? себептері туралы білім беру

Дамытушылы?: О?ушыларды? ойлау ?абілетін ?штап,белсенділігін арттырып,?з бетінше   

                             ізденіп,?рекет жасау?а да?дыландыра отырып білім-біліктілігін дамыту.

Т?рбиелілік: Санитарлы?-гигиеналы? т?рбие бере отырып, ?ылыми таным?а баулу.

Саба?ты? т?рі: Аралас саба?

Саба?ты? типі: Жа?а саба?

Саба? ?дісі:  « О?у мен Жазу ар?ылы Сын Т?р?ысынан Ойлауды Дамыту жобасы»  

                       негізінде  ж?не тірек-сызбалар ар?ылы.

Саба??а ?олданылатын ??рал-жабды?тар: Электронды? о?улы?,активстудио

                      флипчарттары,тірек сызбалыры,бейнебаян  материалдары,?ан.

П?н аралы? байланыс: математика,химия,экология

                                            Саба?ты? барысы

І.Сыныпты ?йымдастыру

ІІ.?й тапсырмасын с?рау

    Та?ырыбы: ?анны? ??рамы,?ан жасушалары.Эритроциттер.

*Ой ?оз?ау*

1. ?андай с?йы?ты?тар а?заны? ішкі ортасын ??райды?

2.Адам а?засында ?анны? ат?аратын ?ызметін т?сіндір.

3. ?анны? тасымалдау,температураны  реттеу,?ор?анышты?,гуморальды? ?ызметі?

Флипчарт № 2

*С?йкестігін тап*

1.Эритроциттер                          В-?анны? пластинкалары                     1- А

2. Гемоглобин                            С-?анны? т?ссіз жасушалары               2- Е

3. Лейкоциттер                          А- ?анны? ?ызыл жасушалары             3- С

4. Карбоксогемоглобин            Д-Оттекпен ?аны??ан гемоглобин        4 -Г

5. Тромбоциттер                        Е- ?анны? ?ызыл т?сті пигменті          5- В

6.  Оксигемоглобин                   Г- К?мір ?ыш?ыл газына ?аны??ан      6- Д

                                                          Гемоглобин

*Тірек-сызба*     ?анны? ??рамы                    Видео  «?анны? ??рамы»

Флипчарт № 1,1- бет

?анны? ??рамы

Глобулиндер-1,7-3,5%

Лейкоциттер

?ан плазмасы -55%

Су -92%

Минералды

т?здар-0,9%

Органикалы?            

      заттар

Н?руыз-8-9%

   Май

Глюкоза- 0,12%

Альбуминдер -4,5%

?ан жасушалары – 45 %

Эритроциттер

Тромбоциттер

Фибриногендер -0,4%

Есептер шы?ару «Ж?ппен ж?мыс»

Салма?ы 62,40,85 кг болатын адамдарды? а?засында неше литр ?ан болатыны аны?тау

-?анны? м?лшері дене салма?ыны? 7-8% сай келеді,?анны? меншікті салма?ы 1,06 г/см3-?а те?

1. 62 – 100%

    Х = 7

           62х7

    Х=            = 4,34 х 1,06 = 4,600   

           100

Жауабы: 62 кг адам а?засында 4 литр 600 мл ?ан болады

                40 кг (8 сынып о?ушысы) 2литр 968 мл (3 литр)

                85 кг адам а?засында 6 литр 307 мл ?ан болады

Флипчарт № 3

*Сандар сыры*     Перде ар?ылы,квадратный прожектор

4,5,-,5 литр                 А?зада болатын ?ан м?лшері

55 %                            ?ан  ??рамында?ы плазма м?лшері

90-92 %                       Плазма ??рамында?ы су м?лшері

45 %                            ?ан ??рамында?ы ?ан жасушаларыны? м?лшері

7-8%                            Плазма ??рамында?ы н?руыз м?лшері

0,12  %                        Плазма ??рамында?ы глюкоза м?лшері

0,7-0,8 %                     Плазма ??рамында?ы май м?лшері

0,9 %                           Плазма ??рамында?ы минералды т?здар м?лшері

4,5 %                           Альбуминдер м?лшері

1,7-3,5 %                     Глобулиндер м?лшері

0,4 %                           Фибриногендер м?лшері

Видео  «Эритроциттер».. к?рсете отырып «Топтастыру » стратегиясы ар?ылы «Эритроциттерді » талдау

Эритроциттер:

1.Б?л-?анны? ?ызыл т?сті,ядросыз жасушалары

2.Пішіні:ортасы ?ысы??ы таба?ша т?різді,жиегі ?алы?,ортасы ж??ар?ан тиын?а ??сас

3. Диаметрі-7,5 мкм,?алы?ды?ы-1-2 мкм

4. ??рамы: гемоглобин бар,ол ?анны? ?ызыл т?сті пигменті,100 мл ?анда 15 г болады

5. ?анда?ы м?лшері: 1 мм3 ?анда-4,5-5 млн

6. Т?зіледі: с?йек кемігінде

7. ?ызметі: газдарды тасымалдайды

8. Тіршілік ету ?за?ты?ы: 120-127 к?н,4 ай

9. Жойылады: бауыр мен к?кбауырда

10. Анемия (?аназды?)- эритроциттер саны мен гемоглобин м?лшері кемуінен

 ?аназды? ауруыны? алдын-алу ?шін:

-??нарлы,д?румені мол та?ам,таза ауа,салауатты ?мір салтын ?алыптастыру ?ажет

Флипчарт  Кітапханамен ж?мыс

«С?з т?ркіні». Термин с?здермен ж?мыс

1.Плазма-?ан сарысуы,?анны? сар?ыштау т?сті с?йы? б?лімі

2. Альбуминдер-плазма ??рамында?ы н?руыздар,плазмада?ы су м?лшерін реттейді

3.Фибриногендер- плазма ??рамында?ы н?руыз,?анны? ?юына ?атысады

4. Глобулиндер-плпзма ??рамында?ы н?руыз,бактериялардан ?ор?айды

5. Глюкоза-плазма ??рамында?ы к?мірсу,жасуша ?шін ?уат к?зі

?й тапсырмасын ?орыту «Ия»,«Жо?» конкурсы.Перде ар?ылы.

Р/с

                           С?ра?тар мазм?ны

   Ия +

  Жо? -

1.

Ыдыс?а ??йыл?ан ?анны? е? жо?ар?ы ?сті?гі сар?ыш м?лдірлеу ?абаты плазма

+

2.

?ан тасымалдау ?ызметін ат?арады

+

3.

Тромбоциттер ?анны? т?ссіз жасушалары

-

4.

Фибриноген н?руызы ?анны? ?юына ?атысады

+

5.

Эритроциттер ?здігінен ?оз?алады

-

6.

Эритроциттер оттекті ?лпалардан ?кпеге жеткізеді

-

7.

Лейкоциттер ?анны? т?ссіз жасушалары

+

Жа?а саба?

Лейкоциттер:

1.Б?л-?анны? т?ссіз жасушалары ядросы бар

2. Пішіні - амеба т?різді,?оз?ал?ыш жасушалары

3. ?анда?ы м?лшері- 1мм 3 ?анда 4-9 мы?

4.Т?зіледі-с?йек кемігінде,лимфа т?йінінде,айырша безде,к?кбауырда

5. ?ызметі-?ор?анышты? (фагоцитоз),иммунитет.

Видео «Лейкоциттерді? бактерияларды сі?іруі»

Видео «Фагоцитоз» - 2

6.Тіршілік ету ?за?ты?ы-5-9 т?улі,кейбірі бірнеше жыл?а дейін

7. Б?зылады-бауыр мен к?кбауырда