Та?ырыбы: «?осмекнділер класына жалпы сипаттама. Ба?аны? сырт?ы ж?не ішкі ??рылысы. Оны? ?осмекенді тіршілігі. Жылды? тіршілік циклы. ?оректенуі. К?беюі ж?не дамуы. ?осмекенділерді? т?р?згерістері, дерн?сілдеріні? балы?тар?а ??састы?ы»
Саба?ты? ма?саты:
n Білімділік: ?осмекенділерді? сырт?ы ж?не ішкі ??рылыс ерекшеліктерімен ж?не тіршілік ?рекетімен таныстыру.
n Дамытушылы?: ?осымшасуреттерменж?мыс жасап, ойлау?абілеттерін арттыраотырып, ?з бетінше ж?мыс істей білуге да?дыландыру.
n Т?рбиешілік: Елімізді? ?р бір тіршілік иелеріне келешек?рпа?ымызды? о? к?з?араспен ?арауынаы?пал жасай отырып, оларды ?ор?ау?ат?рбиелеу.
Саба?ты? типі: Жа?а материалды ме?герту саба?ы.
Саба?ты? ?ткізу ?дісі: т?сіндіру, ??гіме, ??гімелесу, илюстративті.
Саба?ты? к?рнекілігі: ?осмекенділер туралы слайд, таблица. ?лестірмелі пара?тар, интерактивті та?та. Ба?аны? ыл?алды препараты.
Саба?ты? жоспары:
І. ?йымдастыру
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру
ІІІ. Жа?а саба?ты т?сіндіру.
V. Бекіту
VІ. ?йге тапсырма
VІІ. Ба?алау
VIII. ?орытындылау.
Ж?мысты? барысы:
І. ?йымдастыру б?лімі
1. О?ушылармен с?лемдесу
2. Саба??а ?атысуын тексеру
3. Зейіндерін саба??а аудару.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау
1. ?йге берілген тапсырма «Аквариум балы?тарына к?тім жасау та?ырыбына м?лімет» ауызша (м?нжазба, эссе, ?з беттерімен ?осымша ж?мыстан?ан м?ліметтер) с?ралады.
2. ?ткен саба?ты еске т?сіру ?шін, т?менде берілген класс ?кілдеріне т?нбелгілерді? т?сында?ы сандарды ?ою ар?ылы кестені толтыру тапсырмасын беремін.
1. ?ортпа, шо?ыр, пілмай, латимерия, бахтах; 2. Ж?пбалы?, т?тасбас, акула; 3. То? ішегі жуан ?рі оны? ішінде оралмалы ?атпарлары бар; 4. Терісі ірі?абырша?тармен ?аптал?ан; 5. Желбезегіні? сыртында с?йекті ?а?па?ы бар; 6. Терісі плакоидты ?абырша?тармен ?аптал?ан; 7. Желбезек са?ылауларытікелей сырт?а ашылады; 8. Торсылда?ы болады; 9.Торсылда?ы болмайды;10. Т?мсы?ы ал?а созылы??ы; 11. Клоакасы бар; 12. Аналь тесігі бар; 13. Іштей ?ры?танады; 14. Сырттай ?ры?танады; 15. Уылдыры?ыны? саны к?п;
16. Уылдыры?ыны? саны аз.
Кесте1
Шеміршекті балы?тар
С?йекті балы?тар
С?зж?мба? «?осмекенділер»(сурет 3)
Сурет 3-?осмекенділерді? ??рылысы
С?ра?тары:
1. С?йекті балы?тарда ал?аш рет з?рді? уа?ытша са?талатын м?шесі ?алай аталады?
2. Зоология ?ылымыны? балы?тарды зерттейтін саласы ?алай аталады?
3. Те?із балы?тарыны? уылдыры? шашу ?шін ?зендерге к?терілетін т?рлері ?алай аталады?
4. Шеміршекті балы?тар класыны? скаттар отрядына жататын е? ірі ?кілі ?алай аталады?
5. Те?із таби?атыны? шыны ?йнектегі галереясы ?алай аталады?
6. Тік ішекті? ке?ейген б?лігі ?алай аталады?
7. Шо?алды? ??рамында?ы ?те к?п м?лшерде болатын аталы? жыныс жасушасы ?алай аталады?
8. Балы?тарды? жеке ж?йелік топтарыны? жиынты?ы ?алай аталады?
9. С?йекті балы?тарды? меншікті дене салма?ын ?згертіп отыратын ерекше м?шесі ?алай аталады?
10. Б?л балы?ты? бауыр майы ?ымбат ба?аланып, одан д?рі-д?рмек алынады?
11. Дентиин ж?не кіреукеден ??рал?ан б?рікті тісшелі ?абырша? ?алай аталады?
12. Тек ?аза?станда ?ана кездесетін жануар т?рін ?алай атаймыз?
13. Сауса??анаттылар отрядыны? ?кілі ?алай аталады?
ІІІ. Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.
С?зж?мба?ты шешкенде бізде ?андай с?з пайда болды? – деп ?ткен саба?ты жа?а саба?пен байланыстыру.
Жа?а саба? та?ырыбын д?птерлеріне жаздыру.
-?осмекенділер е? ал?аш судан ??рлы??а шы??ан жануарлар. Мекен ету ортасы о?ушылардан с?ралады. Ж?йке ж?йесі, тыныс алыуы, ?ан айналым ж?йесі, ?оректенуі, з?р шы?ару ж?йесі, дамуы туралы м?лімет т?сіндіріледі.
Зоологияны? ?осмекенділерді зерттейтін саласы – батрахология.
Зертханалы? ж?мыс та?ырыбы мен ма?сатын д?птерлеріне жаз?ызамын (262 б.) орындалады. Тапсырмаларын алдарына ?лестіремін.
Бекіту.
Де?гейлік тапсырмалар
І-де?гейгейлік тапсырмалары
1.Класс неліктен ?осмекенділер деп аталады?
2.?осмекенділер класы ?андай отрядтар?а б?лінеді?
3.Ересек ?осмекенділер ?андай м?шелері ар?ылы тыныс алады?
4.?аза?станда ?осмекенділерді? ?анша т?рі тарал?ан?
5.Дерн?сілдері суда ?алай тыныс алады?
ІІ-де?гейлік тапсырмалар
1.?осмекенділерді? ?а??асы балы?тармен салыстыр?анда неше б?лімге б?лінеді?
А) ?ш б?лім ?) т?рт б?лім Б) екі б?лім В) бір б?лім
2.?осмекенділерді? ж?регі неше ?уысты?
А) екі ?уысты ?) бір ?уысты Б) ?ш ?уысты В) т?рт ?уысты
3.Баяу ?оз?алуына байланысты миды? ?андай б?лімі нашар дамы?ан?
А) мишы?ы ?) орта??ы миы Б) алды??ы миы В) арт?ы миы
4.?осмекенділерде ал?аш ?андай ??ла? пайда бол?ан?
А) ішкі ??ла? ?) сырт?ы ??ла? Б) орта??ы ??ла? В) пайда бол?ан жо?
5.?осмекенділерді? к?беюі мен дерн?сілдерді? дамуы ?айда ж?реді?
А) ??рлы?та ?) батпа?ты жерлерде Б) су ішінде В) ?амыс беттерінде
ІІІ-де?гей тапсырмалары
1.Ба?аны? ?ан айналым ж?йесі ??рылысын суретке ?арап, д?птерге жаз(Сурет 4).
Сурет 4-Ба?аны? ?ан айналым ж?йесі
2.Ба?аны? суреттегі тыныс алу, з?р шы?ару, ас?орыту м?шелерін белгілеп д?птерге ретімен жаз(Сурет 5).
Сурет 5-Ба?аны? тыныс алуы
ІV-де?гейлік тапсырмалары
1.?осмекенділер туралы б?гінгі саба?та білгені?ді д?птерге баяндап жаз.
2.?осмекенділерді? ма?ызы, пайдасы ж?не зияны туралы білеті?ді баяндама жаз.
?йге тапсырма:
Параграф со?ында?ы тапсырманы орындау
?осмекенділерді? негізгі ерекшеліктерін о?ып келу
?орытынды.