Конспект урока на тему "Кене энцефалиті"

Кене энцефалиті

Сабақтың мақсаты:

1.Кене туралы түсінік қалыптастыру. Кенеден сақтану шараларын түсіндіру.

2.Оқушылардың ойлау қабілетін,тілін, сөздік қорын жетілдіру.

3.Өз денсаулығын сақтауға жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі : аралас сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік, топпен жұмыс

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі

II.Үй тапсырмасын тексеру

-Үйге қандай тапсырма берілді ? (Оқушылар жауабы)

Қызығушылығын ояту

Сөзжұмбақ шешу

Қай топ тез табады ?

Жұмбақ айту ,шешуін торкөздерге жазу.

1.Тұрады ылғи сөреде,

Іші толы өнеге. (Кітап)

2.Бұтақта ілініп тұрамын,

Піскенде себетке құладым. (Жеміс)

3.Иілсең ,иіліп,

Түйілсең ,түйіліп ,

Қарайды кісіге-

Ұқыпты ісіне

Бұл не? (Айна)

4.Қозғалмайды қыбырлап,

Жол жүрмейді жыбырлап,

Сөйлемейді сыбырлап (сурет)

III. Бүгінгі өтетін тақырыбымыз: « Кене энцефалиті» (Ми ауруы)

IV.Жаңа сабақ

Мұғалім: кенелер-өрмекшітектестерге жататын ұсақ жәндіктер.Олар орманда, топырақта, өсімдіктерде, суларда тіршілік етеді.Кенелердің тұрқы 0,05-13 мм шамасынан аспайды.Тек қанға тойған кене 30 миллиметрге дейін жетуі мүмкін.Енді кенеге қарасақ олардың аяқтары денеге жалғасады.Қимылдайтын ауыз мүшесі түзеледі. Бізге оны кененің «кішкене басы» тәрізденіп көрінеді. Бірақ бұл дененің бас бөлігі болып саналмайды.Кене шаншып соруға бейімделген.

-Кенелердің пайдасы бар ма? (Оқушылар өз ойларын айтады)

Мұғалім: Кенелердің сан алуан топтары бар.Құраған өсімдік қалдықтарын шірітетін де кенелер бар.

Кенелердің дене бөлігі өрмекшілерден өзгеше.

-Кенелердің зияны бар ма? (Оқушылар өз ойларын айтады)

-Жайылым кенелері адам терісінде, жабайы жануарлар мен ауыл шаруашылық малдарында болады. Үй хайуанаттарына кене кіргенде терісінен жүні түседі.Содан мал азып титықтайды.Тері кенесінен құтқару үшін қойдың жүнін қырыққаннан соң креолинді суға тоғытады

-Мамықкенелер құстардың денесінде мекендеп (әсіресе тауықта) болады.Кене кірген кезде тауық саусағын қимылдата алмай , өліп қалады.

-Берішкене өсімдіктердің шырынын сорады.Олардың мүшелерін зақымдайды.

-Қамба кенесінің зияны өте көп.Ол қамба ылғалданғанда өте тез көбейеді. Сөйтіп астық пен ұнды жеп, оны шірік иісті сұр затқа айналдырады.

-Алма кенесі-бір миллиметрге жетер-жетпес ұсақ жәндік.Ол ағаштарға зиян келтіреді.

-Кене энцефалиті деген не?

Кене энцефалитті орталық нерв жүйесін зақымдайтын ауыр сырқатқа немесе өлім-жітімге әкеліп соғатын өте қатерлі ауру.Кене энцефалитін таратушы кенелер бізге жақын жерде тіршілік етеді. Біздің Катонқарағай өңірі Республикадағы кене энцефалиті жағынан ең қауіпті аймақтардың біріне жатқызылады.

Кене сезім мүшесі өте жақсы дамыған жәндік.( «кенені сезіп көрелік»)

«Кенеден сақ болыңыз»

-Балалар қандай сақтық шараларын білу керек ?(Оқушылар өз ойларын айтады)

Ашық түсті киім кию керек.Үйге келгенде денені, әсіресе шашты, мұқият қарап, киімдерді де бір тексеріп алған дұрыс.Кене шаққаннан кейін 3-14 күн өткен соң,тіпті кейде бір айдан кейін де белгі бере бастайды.Кейбір адамдар кене шаққаннан кейін ісіну, қызару болған жоқ, басымыз ауырған жоқ деп, өз беттерінше емделіп,ауруханаға аурудың асқынып кеткен түрінде келеді.Ұлы кененің теріге кірмей-ақ, жүріп өткен кезде де сілекейі арқылы уын шашып өтеді.

-Ауру алғаш басталғанда адамдар шаршағандық,тәбеттің төмендеуі сияқты жайсыздықтар пайда болады.Дене қызуы 37,5-39 градусқа жоғарылап, желке тұсындағы бұлшық еттер тартылып ауырады,4-5 күннен кейін де өзге де бұлшық еттер тартылып ауырады.Осы белгілер біліне басталысымен-ақ, дереу, міндетті түрде дәрігерге қаралу керек.Дәрігерлер кене энцефалитіне қарсы иммуногобулин (дәрілік сары су) егеді.

Дәптермен жұмыс

(Кене суретін салу, аяқтарына кене шаққандағы ауру белгілерін жазу ұсынылады)

V.Қорытынды: кенеден сақтану шараларын айту

VI.Үйге тапсырма: газет, журнал беттеріне шыққан материалдарды жинақтау.

VII.Бағалау:

Пайдаланған әдебиеттер: 1. Биалогия ғажайыптары 2.Қызықты биология.