Конспект на урока "Енбек жане адамнын пайда болуы"

Сабақ жоспары Бекітемін:________

Күні: 12.04.17 ж

Сыныбы: 9 ^а,ә,б

Сабақтың тақырыбы: §55 Еңбек және адамның пайда болуы.

Антропогенездің алғышарттары

Сабақтың мақсаты:

1. Еңбек

2. Қоғамдасып тіршілік ету

3. Антропогенездің алғышарттары

Сабақтың түрі: аралас (ашық сабақ)

Әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауаптар, Постер, Полиглот тапсырмалары

Көрнекілігі: Интерактивті тақта (слайд), плакат, стикер,пламастер

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру: Сәлемдесу, сыныпты түгендеп, оқушыларды санау арқылы топқа бөлу

II.Үй тапсырмасын тексеру: § 54 Адамның шығу тегінің дәлелдемелері

Өтілген материалға шолу

Тапсырма: «Көкпар» сұрақтарға жауап беру ( жұппен талқылау, сосын жауап беру)

I топ: • 1. Антропология қандай ғылым саласы?

• 2. Адамның шығу тегінің дәлелдемелері туралы не білесіңдер?

• 3. Рудименттер мен атавизмдерді қалай түсінесіңдер?

II топ: • 4. Адам мен адамтәрізді маймылдардың қандай ұқсас белгілері бар?

• 5. К.Линнейдің қандай еңбегін білесіңдер?

• 6. Ч.Дарвиннің адамзат туралы тұжырымдамасы қандай?

III топ: • 7. Гоминиттерге сипаттама беріңіздер?

• 8. Понгидтерге сипаттама беріңіздер.

• 9. Адамның жануарлар дүниесіндегі орны?

2- тапсырма: «Сызықтық диктант»

Оқулықпен жұмыс: берілген сөйлемдегі бос орынға тиісті сөзді қою

1. Тіршіліктің жасушалық емес формасы__________ және ___________ болып табылады.

2. ___________ - құрылысы өте қарапайым, жасушасында ядросы жоқ организмдер.

3. Өсімдіктер әлемі ___________, ___________, ___________ тармағына бөлінеді.

4. ___________ -гетеротрофты қоректенуге қабілетті эукариоттардың ерекше тобы.

5. ___________ даяр органикалық заттармен қоректенетін гетеротрофты организмдер.

III. Жаңа білімді қалыптастыру

Еңбек- қоғамдасып тіршілік етуге бастама береді. Көбінесе бейімділік қабілеті жоғары топтар бірлесіп еңбек құралдарын жасап, аң аулап қоғамдасып жауларынан қорғанып, өз балаларына қамқорлық жасап күн көрді, және олар кейінгі ұрпақтары жастарына үйретті. Алғашында олар бір-бірімен ымдасу арқылы, бара-бара дыбыс шығарып, кейін сөз арқылы қарым-қатынас жасады.Бұл жағдай мидың одан әрі жетіліп, құрылысы мен қызметінің күрделенуіне себеп болды.

Антропологиялық деректер бойынша, осыдан 30-35 млн жыл бұрын өте ертедегі жәндікқоректі сүтқоректілерден жануарлардың бір тобы бөлініп, приматтарға бастама берген. Приматтардың бір тармағынан адамтәрізді маймылдардың ататегі- парапитектер шыққан. Олар ағаш басында тіршілік етіп, өсімдіктермен және жәндіктермен қоректенген. Кейін парапитектерден ертеректе жойылып кеткен дриопитектер тараған. (75-сурет)

Дриопитектерден 2 түр бөлініп шықты

Горила Шимпанзе

Аустролопитектер- тік жүретін , бойының биіктігі 120-150 см,дене салмағы 20-50 кг болған. Олар біздің ежелгі арғы ататегіміз болып есептеледі.

Ғылыми мәліметтерге сүйенсек, 2-3 млн жыл бұрын , барлығына қарағанда адамға жақындау тұрған ататек өкілдері өмір сүрген. Олардың миы біршама жақсы жетілген, көлемі -650 см ³. Аяқ-қол саусақтарының орналасуы өзгеріп, адамдарға көбірек ұқсаған. Мұны ғылымда епті адам деп атаған. Олар Африка, Жерорта теңізі жағалауында, Оңтүстік Шығыс Азия аймақтарында кең таралған.

Постер қорғау (10 мин беріледі. Уақыты 1, Мазмұны 1,Әсемдігі 1)

I топ: Дриопитектер

II топ: Аустралопитектер

III топ: Епті адам

Топтар 2 жұлдыз бір ұсыныс арқылы бір-бірін бағалайды. 

IV. Сергіту жаттығуы:

Кәне,кәне,тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық.
Тұрсақ енді шеңберге,

Алақанды ұрайық
Барлығымыз бұралып,
Дөңгелене тұрайық.

V. Бекіту тапсырмалары:

1) «Ой толғаныс» кезеңі: 3 топқа бүгінгі және өткен тақырыптан лездемелік сұрақтар беріледі.

А. 1.Приматтар отядының өкілдеріне сипаттама беріңіздер.

2. Дриопитектер қайда тіршілік етті?

В. 1. Аустралопитектерге сипаттама беріңдер.

2. Аустралопитектердің тіршілік әрекетінде қандай ерекшеліктер болды?

С. 1. «Адамды адам еткен-еңбек» дегенді айтқан ғалым?

2. Қауымдасып тіршілік етудің мәні неде?

2) Кестені толтырыңдар.

Приматтар эволюциясы

3. Тапсырма: Полиглот. (Бүгінгі тақырыптан термин сөздерді теріп жазып, анықтамасын айта отырып, орысша немесе ағылшын тіліне аударып айту)

VI. Қорытындылау

Қорыта айтқанда, адам жануарлар дүниесінің жүйесінен орын алатындығына көз жеткіздік. Яғни , мұны ұқсас белгілер және рудимент пен атавизмдер дәлелдейді.

VII. Бағалау. Сабаққа белсене араласқан оқушыларды ұпай санына қарай бағалау.

VIII.Үйге тапсырма: §55 Еңбек және адамның пайда болуы.

Антропогенездің алғышарттары мазмұнын айту,

75-76 суреттерді салу, тест құрап келу.