?ыл?анжапыра?ты ?сімдіктер мен ?ыл?анжапыра?ты ормандарды? таби?атта?ы ж?не халы? шаруашылы?ында?ы ма?ызы. Ормандарды ?ор?ау.

?ыл?анжапыра?ты ормандарды? таби?атта?ы ж?не халы? шаруашылы?ында?ы ма?ызын, орман белдеулері? са?тау, оларды ?ор?ау, к?бейту т?сілдерімен таныстыру.Зеравшан аршасы – биіктігі 5-10м, біршама жуан ді?ді, м??гі жасыл, ?ыл?ан жапыра?ты а?аш. Жапыра?тарыны? сырт жа?ы ?ырлы ?абырша?ты болып келеді.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?ыл?анжапыра?ты ?сімдіктер мен ?ыл?анжапыра?ты ормандарды? таби?атта?ы ж?не халы? шаруашылы?ында?ы ма?ызы. Ормандарды ?ор?ау.»

Күні: 09.02.2016ж.

Сынып: 6А

Тақырыбы : Қылқанжапырақты өсімдіктер мен қылқанжапырақты ормандардың табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызы.

Ормандарды қорғау.

Мақсаты: Қылқанжапырақты ормандардың табиғаттағы және халық шаруашылығындағы маңызын, орман белдеулерің сақтау, оларды қорғау, көбейту тәсілдерімен таныстыру.

Білімділік: Ашық тұқымдылар бөлімін қорытындылау, жалпақ жапырақты, қылқан жапырақты ормандарды қорғау туралы түсінік беру.

Дамытушылық: Оқушыларды ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Өз бетімен жұмыс істеуге, жалпақ жапырақты, қылқан жапырақты ормандарды қорғауға тәрбиелеу.

Әдістемелік тақырып: Биология сабағында оқушылардың танымдық және шығармашылық белсендіктерің арттыру.

Құрал –жабдықтар: интерактивтік тақта, оқулық, плакаттар,стикерлер,әр түрлі қарындаштар.

Сабақ түрі: аралас

Сабақтың әдіс – тәсілдері: сұрақ –жауап, түсіндіру,ойын элементтері,биологиялық диктант, топпен жұмыс, сыни тұрғыдан ойлау технологияны қолдану.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Сәлемдесу. Сабаққа дайындық.

І Үй тапсыпмасын тексеру.

«Құпия сан» 1 слайд
1. Жеміс түзбейді. 1. Ашықтұқымдылар
2. Ағаш діңінің су өткізгіш бөлігі. 2. Дің
3. Селбестамыр. 3. Арша
4. Ағаш сабағы. 4. Сүрек
5. Екі үйлі өсімдік. 5. Микориза
6. Топырақтың бүлінуі. 6. Эрозия
Жауабы: «Құпия сан - 145236»
Топқа бөліну үшін, әр оқушы шыршаның, аршаның қиылған суреттері бойынша бөліктерін тауып алып, өз тобтарын құрайды.
1 - шырша тобы, 2 –арша тобы. Әр топ берілген сипаттамаларың дұрыс тауып, шырша, арша суреттерге жабыстыру керек. (стикерлерге) әр топтың басшысы шығып, өз тобың қорғайды. 2-4 слайд Суреттер- шырша,арша әр қайсысына сипаттама беру.

Топ: Бірүйлі өсімдіктерге жатады. Бұл – Теріскей, Күлгей және Іле Алатауында сирек те болса кездесетің ашық тұқымды бұта. Қызыл кітабына тіркелген. Өте баяу өсетің тау өсімдігі. Бұтақтары көлбей, жертағандап өсетіндіктен, жатаған шырша деп аталады. Діңінің жұандығы 15 см дейін, кейде биіктігі 10м-ге дейін жетеді. Қылқаны 4 қырлы. Тұқымы пісіп жетіле алмайды. Қалемше арқылы вегетативті жолмен көбейеді. Табиғатта 300 жылға дейін тіршілік етеді.
Топ: Зеравшан аршасы – биіктігі 5-10м, біршама жуан діңді, мәңгі жасыл, қылқан жапырақты ағаш. Жапырақтарының сырт жағы қырлы

қабыршақты болып келеді. Шар пішінді ірі жілдеп тәрізді етті бүрі болады. Тұқымы арқылы көбейеді. Өте баяу өседі, мың жылға дейін тіршілігін сақтайды. Тек 50 жылда ғана жеміс бере бастайды. Арша сәндік өсімдіктерге жатады.

ІІ Жаңа тақырып.

Тоқта, кәззап, шаппа жасыл аршаны,
Жас ұрпақтың жан саясы, аңсары.
Балталауға қайтіп оны қиясың,
Бұл ару ғой – көздің көркі, тау сәні.
(Қ. Бекхожин)

Жаңа тақырыпты суреттер арқылы ашу. Слайдтар 5 -8

Қарағайлы орманды қорғау.

Шыршалы орманды қорғау. Жаңа жыл қарсаңында шыршалы орманда адамдар шыршаны кесіп алып, сатады.

Аршалы орманды қорғау.

Балқарағайлы орманды қорғау.Қылқанжапырақтылардың халық шаруашылығындағы маңызы. Слайд 9-11

Орманды қорғау міндеттері – Слайд 12

Орманда адам баласы демалуға барып, өзінен кейін отырған орындарын жинамай, шашып кетеді. Қоқыстарың арнайы орындарға апармай, оларды отырған жерлерінде немесе өзендерге лақытырып тастайды. Шылым шегіп, шылымдарын сөндірмеу салдарынан орман өртке оралады. БАҚ көрсетіліп жүргендей адам баласының салдарынан орман алқаптары қысқарып келеді. Жыл сайын орман алқаптарын қорғау шаралары күшейтілгенмен, адам баласының жауапкершілігі артпай келеді.

ІҮ. Сергіту сәті (видео ролик «Қара жорға» өлеңі)

V. Бекіту

Биологиялық диктант

Қылқанжапырақтылар АШЫҚТҰҚЫМДЫ өсімдіктер бөліміне жатады.
Қарағайдан зиянды бактерияларды жоятын ерекше ұшқыш зат – ФИТОНЦИД бөлінеді.
Қылшадан алынатын дәрі – ЭФЕДРИН.
Тұқымның сыртын қаптаған жидек тәріздес ҚЫЛША да ашықтұқымды өсімдік.
Ораман көлемін қалпына келтіріп, көбейтудің 3 түрлі тәсілі бар: ЕГУ, СЕБУ, және ТАБИҒИ ЖОЛМЕН ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ.

VI. Қорытындылау.

Табиғаттың тарылтпайық мөлдір кәусар тынысын. Слайд 13
Пәк табиғат - жүрегімнің тамылжыған жырысың.
Ей, адамдар, қалай ғана қатыгездік жасайсың.
Ол, анаң ғой, ал сен - кенже ұлысың!

Рефлексия:

Не білдім?
Не үйрендім?
Не меңгердім?

Бүгінгі сабақта біз не туралы өттік? Ашық тұқымдылар туралы не білеміз? Ашық тұқымдылар туралы сипаттап беріңіз, яғни ашық тұқымдылар бөлімін қорытындылау. Әр оқушы өз ойын стикерлерге түсіріп, тақтаға шығып жабыстырады. Слайдтар 14-16

Ашық тұқымдылардың негізгі ерекшеліктері:

Тіршілік формасы – ағаш, бұта, лиана (оралып өседі), ал шөптесін түрлері болмайды.
Жапырақтары ине (қылқанды), қабыршақ тәрізді, мәңгі жасыл (балқарағай ғана жапырақтарын жылда түсіреді).
Сабағында (діңнің сүрегінде) нағыз түтіктері болмайды, оның орнына трахеидтері болады. Трхеидтердің нағыз түтіктен айырмашылығы – жасушаларының ұштары жіңішкерген. Сондықтан сүрек қабатымен су және онда еріген минералды тұздар баяу қозғалады (жылжиды), (гүлді өсімдіктерде жылдам қозғалады). Осыған байланысты суды аз буландыру үшін жапырақтары көлемді болмай өте жіңішке қылқанды болады.
Тұқым түзеді.
Тұқыммен көбейеді.
Жеміс бермейді.
Қылқанжапырақты өсімдіктердің өркендері 2 типті: 1) негізгі өркені (ұзын) ұшынан ұдайы өсе береді (ұзарған өркен); 2) жанама өркендерінің өсуі шектеулі, сондықтан оларды «қысқарғае өркен» дейді.
Қылқанжапырақты өсімдіктер ауру тудыратын бактерияларды өлтіретін ұшқыш зат «фитонцид» (грекше «фитон» - өсімдік, «цидо»-өлтіру) бөледі.
Бірүйлі, бүрлері (шишка) даражынысты. Аталық жасыл бүрлері біржылдық өркеннің түбіне топтанып орналасады. Қызыл түсті аналық бүрлер жас өркеннің ұшына орналасады (аталық пен аналық бүрлер бір бұтақта (өркенде) болатындықтан бүрүйлі делінеді).
Барлық қылқанжапырақтылардың діңінде шайыр жолы болатындықтан шайыр өте көп бөлінеді. Әсіресе зақымданған жерлерге шайыр тез жиналып, бұрынғы қалпына келтіреді (қабығы ашылып, бұтақтары сынған жерлер шайырдың көмегімен «жазылады»).

ҮІ. Үйге тапсырма беру. Слайд 17

§41 оқу. «Егерде мен табиғат қорғау министрі болсам ...» деген тақырыпқа эссе жазу.

10 сұрақтан құралған тарау бойынша жабық тест құрастыру.

ҮІІ. Бағалау кезеңі. Ойларын жинақтауға баулу.

Бағалау парағы бойынша. Бүгін сабақтан алған әсерлерің смайликтер арқылы көрсету.

Биологиялық диктант