?анны? ?юында тромбоциттерді? р?лі

21 .01.2015

Биология

21 .01– 8 «А»сынып

Сабақтың тақырыбы:

Қанның ұюында тромбоциттердің рөлі.

Жалпы мақсаты

1. Қанның ұюында тромбоциттердің рөлі туралы білімнің алғашқы негізін қалыптастыру;

2.Жаңа ақпаратты беру барысында қан, үлпа сұйықтығы және лимфа-организм ішкі ортасының айырмашылығындағы өзгерістерді,тарихи дамуы ұғым түсініктерді зерделеуге үйрету;

Сілтеме:

1. Мұғалімдерге арналған нұсқаулық

2. Биология оқыту әдістемесі. 8 сынып

3. 8- сыныпқа арналған биология оқулығы. Қ.Қайым,

Р.Сәтімбеков, Ә.Әметов,Ж.Қожантаева.

4. Биология пәні бойынша дидактикалық материалдар

5. «Биология мектепте» республикалық мұғалімдер

журналы,интернет желісінен.

6. Слайдтар.

Оқушылар үшін оқу нәтижелері:

1.Оқушылар тромбоциттер, лейкоциттер ерекшеліктерін жүйелі сипаттайды, маңызын біледі.

2.Тромбоциттердің әсерінен туындайтын аурулардың пайда болу себептерін және алдын алу шараларын түсінеді.

3.Ой түйін жасай алады,әр дайым ізденісте болады. 4.Оқушылардың берілген ақпараттар арқылы аталған тақырыпты меңгереді

5. Өзін-өзі, бірін-бірі бағалауды үйренеді

Негізгі идеялар

Қанның құрамы: плазма және қан жасушалары, қан жасушасы – тромбоцит және оның маңызын біле отырып, тромбоциттің қанның құрамында артық және кем болуы салдарынан туындайтын аурулардың алдын алу шараларын үйрену. Салауатты өмір салтын ұстану.

Сабақта қолданылатын материалдар:

Слайдтар, бейнежазба, электронды оқулық ,плакат, фламастар, стикерлер, суреттер

Оқыту әдістері:

СТО

Диалогты оқыту

АКТ

1.Жеке жұмыс

2.Жұптық жұмыс

3. Топтық жұмыс

Дерек көздері

Қанның ұюында тромбоциттердің рөлі тақырыбында берілген материалдар.Биология жұмыс дәптері. Оқушы анықтамалығы . Интернет материалдары

Тапсырмалар

1 тапсырма: Зейінді жинақтау

Қанның құрамы туралы бейнежазба көрсету.

2 тапсырма: Топтар өз аттарын қорғайды.

Сергіту сәті: Сөзжұмбақ шешу

3 тапсырма: Шығармашылық тапсырма

4 тапсырма: «Терминдер еліне саяхат»

5. тапсырма: «Қан» сөзін ассосациялау

I.Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу.

(3 мин)

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Тренинг: Достық

Топта ынтымақтық қарым-қатынасты орнату мақсатында әр ұлт өкілдері ретінде сәлемдеседі.

Оқушылар шеңбер құрып тұрады. Олардың әр бірі бір ұлттың сәлемдесуін көрсетеді. Оқушылар оны барлығы бірігіп қайталайды.

Оқушыларға қызыл, жасыл, сары алмалардан дисерт таратылады және сол алмалар түстері бойынша топтарға бірігеді. Эритроцит, лейкоцит, тромбоцит топтарына бөлінеді. Бағалау бетшесін топ басшыларға тарату.

Оқушылар эритроцит, лейкоцит, тромбоцит топтарына бірігеді

Топ басшысын сайлау. Топ басшылары топ оқушыларының бағаларын бағалау бетшесіне белгілеуі керек

II.Үй тапсырмасын сұрау (3 мин)

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Жеке жұмыс ретінде топқа бөлген кезде таратпа қағаздар таратылады..

1. Адам организмнің ішкі ортасын не құрайды?

2. Қан дегеніміз не?

3. Қанның құрамы қандай?

4. Ересек адам денесінде қанның мөлшері қандай болады?

5. Плазманың құрамы қандай?

6.Глобулиндер қандай қызмет атқарады?

7.Альбуминдер қандай қызмет атқарады? плазмадағы судың мөлшерін реттейді

8.Фибриноген қандай қызмет атқарады?

9. Фибриногени жоқ қан плазмасы не деп аталады?

10.Қан жасушалары қалай аталады?

11.Қан қандай қызмет атқарады?

12. Лимфа дегеніміз не?

13.Лимфаның құрамы қандай?

14.Лимфаның қызметі қандай?

15.Лимфа түйіндері қандай қызмет атқарады?

16.Қан организмнің қанша пайызын құрайды?

17.Ұлпа сұйықтығы дегеніміз не?

18.Ұлпа сұйықтығының құрамы қандай?

19.Ұлпа сұйықтығы қандай қызмет атқарады?

20.Фагоцитозды ашқан кім?

21.Фагоцитоз дегеніміз не?

Оқушылар сұрақтарға жауап береді

1.Ұлпа сұйықтығы, қан мен лимфа құрайды.

2. Қан дәнекер ұлпасына жатады және аралық ішкі орта болып табылады?

3.Қан сұйық бөліктен –плазмадан және қан жасушаларынан құралады.

4. 5 литр

5.Қанның 55-60 % құрайды, оның құрамында 90-92%су,

7-8%нәруыз, 2%мин.тұздар, глюкоза, майлар т.б.

6.Организмді бактериядан қорғайды

7. Плазмадағы судың мөлшерін реттейді

8 Қанның ұюына қатысады

9.Фибриногени жоқ қан плазмасы

10 Эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер

11.Тасымалдау, гуморальдық, жылуреттеу, қорғаныш, гомеостазға қатысады

12.Ақшыл сарғыш түсті сұйықтық

13.су,мин. тұздар, майлар, глюкоза, лимфоциттер болады

14.Ұлпалар мен қан арасындағы зат алмасуды қамтамасыз етеді

15.Қорғаныш

16.Шамамен 7%

17.Жасушаларды қоршап жатқан сұйықтық

18.Қанның сұйық бөлігі плазмадан түзіледі

19.Жасушаға қоректік заттардың енуін ж/е шығарылуын қамтамасыз етеді

20. 1882 жылы орыс ғалымы И.И.Мечников.

21.Лейкоциттердің микроорганизмдер мен бөгде денелерді сіңіріп қорытуы.

III.Жаңа тақырып

(15 мин)

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Білу

Түсіну

1.тапсырма: Зейінді жинақтау

Қанның құрамы туралы бейнежазба көрсету.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді

1.Суреттен не көрдіңдер?

2. Қанның құрамы қандай?

3. Плазма дегеніміз не?

2 тапсырма: Топтар өз аттарын қорғайды.

1 топ: Эритроциттер

2 топ: Лейкоциттер

3 топ: Тромбоциттер

Әр топ өз аттарын қорғап, қан жасушалары және олардың атқаратын қызметтері туралы білгендерін айтады.

Сергіту сәті

Қолдану

Талдау

Сөзжұмбақ шешу

Адам ағзасына байланысты сөзжұмбақтар.

1.Көреді бәрін өзгенің,

Көре алмайды өздерін.

(Көз)

2.Күндіз шайқасады,

Түнде айқасады. (Кірпік)

3.Жағалай-жағалай тас қойдым,

Жирен атты бос қойдым.

(Тіс,тіл)

4.Күмбір-күмбір қарағым,

Қартайғанша жарадың.

(Құлақ)

5.Жас кезінде қара орман,

Жыл озған сайын ағарған.

(Шаш)

6.Бірі үлкен, бірі кіші,

Туысқан бірге бес кісі. (Бес

саусақ)

7. Балдан тәтті. (Ұйқы)

Оқушылар топ болып ақылдаса отырып жауап береді

3 тапсырма: Шығармашылық тапсырма

1 топ: Қан ұюының ағза үшін маңызы

2 топ: Қанның ұю қабілетінің төмендеуі нәтижесінде пайда болатын аурулар

3 топ: Тромбоциттердің әсерінен пайда болатын аурулардың алдын алу жолдары.

Әр топ өздеріне берілген тапсырма бойынша жұмыстанады.

1топ:1.Қан кетуден қорғайды. 2.Қан тамырлары зақымданғанда ағзаны қансыраудан сақтауға жәрдемдеседі.

3.Нәруыз қан мен ұлпааралық сұйықтықтарда судың керекті мөлшерде таралып отыруын реттейді.. 4.Ағзаға микробтардың енуінен қорғайды.

2 топ: инсульт, бас мидың тромбозы, инфаркт миокард инфарктісі , қанкету және кан жоғалту, гемофилия

3 топ: Тромбоциттерді қалпына келтіру үшін - орман жаңғағы

- көкөністер және жемістер

- қайың шырынын пайдалану керек

4 тапсырма: «Терминдер еліне саяхат»

1.Гомеостаз

2.Гемофилия

3. Гемоглобин

4. Тромб

5.Фибриноген

6 Фибрин

7.Гематолог

8. Капиллиярлар

Жұптық тапсырма ретінде орындайды.

1.Организмнің ішкі ортасының тұрақтылығы

2.Қанның ұйымауымен сипатталатын тұқымқуалайтын ауру

3.Эритроциттерде болатын нәруыз.

4. Тромб-қанұйық

5. Фибриноген - қан плазмасының ерігіш нәруызы

6. Фибрин - қан плазмасының құрамындағы ерімейтін нәруыз

7. Гематолог- қанның құрамы, қан құю мен айналысатын дәрігер.

8. Капиллиярлар -қылтамырлар

IV.Қорытын

дылау(2 мин)

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

«Қан» сөзін ассосациялау

Топ мүшілері кезектесе отырып орындайды.

V.Үйге тапсырма беру (2 мин)

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Қанның ұюы, тромбоциттер туралы мәлімет жинау

Үй тапсырмасын білу, түртіп алу

VI.Бағалау

(2 мин)

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Формативті, суммативті, топтық, жұптық бағалау

Өзін-өзі бағалау, топ басшысының бағалауы, бағалау парағына бағаларды түсіріп отырады

VII,Рефлексия

(3 мин)

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын жазу үшін стикерлер тарату

Оқушылар сабақтан алған әсерлерін стикерлерге жазады