Есту м?шесі ж?не есту анализаторы.

Саба?ты? та?ырыбы:   Есту м?шесі ж?не есту анализаторы.  Сырт?ы, орта??ы ж?не ішкі ??ла?ты? ??рылысы ж?не ?ызметі. Есту анализаторыны? б?ліктері. Есту орталы?тары. Есту гигиенасы.  Есту м?шелеріні? аурулары, оларды? алдын алу.

Саба?ты? ма?саты:   

1.  О?ушыларды? есту м?шесіні? ??рлысы мен ?ызметі туралы а?паратты алуы.

2. О?улы?пен ?з бетінше  ж?мыс істеуге да?ыландыру.

3. Отанс?йгіштікке, е?бек?орлы??а т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: аралас саба?

Саба?ты? п?наралы? байланысы: Химия

 Саба?ты? ?дісі:  с?ра?-жауап, т?сіндіру,   ??гімелеу, зерттеу.

К?рнекілік: ??ла?ты? с?лбасы,  плакаттар

Саба? барысы:

   І.    ?йымдастыру б?лімі. (амандасу, т?гендеу, ?й тапсырмасын с?рау)

                                           ІІ.   Жа?а саба?ты т?сіндіру.

                                           ІІІ.  Бекіту                                         

                                           ІV.  ?йге тапсырма беру.

                                           V. №6 Зертханалы? ж?мыс

І ?йымдастыру б?лімі

?й тапсырмасы:

Тест ар?ылы тектеру

1.Сезім м?шесіне жатады?

А) ауыз  Б) тіс    В) к?з    Г) ?ол  

2.К?з алмасыны? ??рамды б?ліміне не жатады?

А) ?ас   Б) кірпік   В)  н?рлы ?абы?     Г) Жас

3.К?зді? ?осымша м?шесін ата.

А) н?рлы ?абы?  Б) торлы ?абы?    В) кірпік    Г) а? ?абы?   

4. К?з д?рігері кім?

А) стомотолог  Б) педиатр  В) окулист  Г)  кардиолог

5. К?ру айма?ы миды? ?ай б?лімінде орналас?ан?

А) ми ?ыртысында   Б) ?лкен ми сы?арларыны? ма?дай б?лімінде  В) ш?йдеде

Г) самай б?лімінде

6. К?зді? ішкі б?лігі к?зді? пішінін са?тайтын м?лдір іркілдек зат

А) Тамырлы ?абы?   Б) Н?рлы ?абы?  В) Шыны т?різді дене Г) а? ?абы?

7. К?зді? т?сі ?ай ?абы??а байланысты?

А) Тамырлы ?абы?   Б) Н?рлы ?абы?  В)а? ?абы?     Г) торлы ?абы?

8. Адам к?ру анализаторы ар?ылы ?орша?ан д?ниеден ?анша пайыз а?парат алады?

А) 90%   Б) 95%   В)100%   Г) 85%

6 с?ра?тарды? В жауаптары д?рыс Б,А

К?ршілеріне тексерту.

            №2 Тапсырма

К?з ?абы?ы

??рылысы

Ат?аратын ?ызметі

ІІ.   Жа?а саба?ты т?сіндіру.

Адам есту м?шесі ар?ылы корша?ан ортадан ?р т?рлі дыбыстарды?абылдап талдайды. Есту м?шесі дыбыстарды аны?тап ажырату?а к?мектеседі. Адамдармен с?з ар?ылы ?арым-?атынас жасайды. Е?бек майданында да есту м?шесіні? алатын орны ерекше. Есту м?шесі дыбыс пен тепе-те?дікті сезеді.  есту м?шесі - ??ла?.

                                                                     ??ла?

                                  Сырт?ы                  орта??ы                            ішкі ??ла?.

1.   Сырт?ы. ??ла??а ??ла?  ?ал?аны, мен сырт?ы дыбыс жолыжатады. ??ла? ?ал?аны  ауада?ы дыбыс тербелістерін ??ла?ты? ішіне ба?ыттайды. Сырт?ы дыбыс жолдарыны? ішкі шеті ж??а, ты?ыз, керілген дабыл жар?а?ымен бітеді. Сырт?ы дыбыс жолдары ар?ылы дыбыс тол?ындары дабыл жар?а?ына, содан со? орта??ы ??ла??а ?теді. Дабыл жар?а?ы сырт?ы ??ла?ты орта??ы ??ла?тан б?ліп т?рады.

2.   Орта??ы. ??ла? дабыл жар?а?ынан кейін басталады, ол самай с?йегіні? ішінде орналас?ан. Орта??ы ??ла?ты? ішінде ауа болады. Орта??ы ??ла? ?уысы есту т?тігі ар?ылы ж?т?ынша?пен жал?асады. Адам есінегенде, ж?тын?анда есту т?тігіні? ?зегі ж?т?ынша??а ашылады, жай уа?ытта жабы? болады.Орта??ы ??ла?ты? ?уысында бірімен-бірі буын ар?ылы байланыс?ан 3 дыбыс с?йекшелері (бал?ашы?, т?с, ?зе?гі) орналас?ан. ?шеуін кос?анда?ы салма?ы шамамен 0,05 г. С?йекшелерді? сырты сілемейлі ?абы?шамен ?аптал?ан..

3.   Ішкі ??ла?та?ы куыстар мен иірім ?зекшелерден т?ратын к?рделі ж?йені  шытырман (лабиринт) деп атайды. М?нда?ышытырманны? сырт?ысы - с?йекті, ал ішкісі - жар?а?ты шытырман деп аталады. Шытырмандар - есту мен тепе-те?дік м?шелері. С?йекті шытырманны? ішінде жар?а?ты шытырман орналасады.

Дыбыс тол?ыныны? таралу жолы: Дыбыс тол?ыны —» дабыл жар?а?ыны? тербелісі —» есту с?йекшелеріні? тербелісі —» ?луденедегі с?йы?ты?ты? тербелісі —» есту рецепторыны? тітіркенуі —» ж?йке ?озу тол?ыныны? пайда болуы.

Бекіту

1.     Есту т?тігі дегеніміз не?

2.     Дыбыс тербелістері есту м?шелеріне ?алай беріледі?

3.     Вестулбиа дегеніміз не?

ІV.  ?йге тапсырма беру  параграфты о?у. Кестені толтыру

№6 зертханалы? ж?мыс.

??ла?ты? есту м?мкіндігін аны?тау.    

Тест ар?ылы тектеру

1.Сезім м?шесіне жатады?

А) ауыз  Б) тіс    В) к?з    Г) ?ол  

2.К?з алмасыны? ??рамды б?ліміне не жатады?

А) ?ас   Б) кірпік   В)  н?рлы ?абы?     Г) Жас

3.К?зді? ?осымша м?шесін ата.

А) н?рлы ?абы?  Б) торлы ?абы?    В) кірпік    Г) а? ?абы?   

4. К?з д?рігері кім?

А) стомотолог  Б) педиатр  В) окулист  Г)  кардиолог

5. К?ру айма?ы миды? ?ай б?лімінде орналас?ан?

А) ми ?ыртысында   Б) ?лкен ми сы?арларыны? ма?дай б?лімінде  В) ш?йдеде

Г) самай б?лімінде

6. К?зді? ішкі б?лігі к?зді? пішінін са?тайтын м?лдір іркілдек зат

А) Тамырлы ?абы?   Б) Н?рлы ?абы?  В) Шыны т?різді дене Г) а? ?абы?

7. К?зді? т?сі ?ай ?абы??а байланысты?

А) Тамырлы ?абы?   Б) Н?рлы ?абы?  В)а? ?абы?     Г) торлы ?абы?

8. Адам к?ру анализаторы ар?ылы ?орша?ан д?ниеден ?анша пайыз а?парат алады?

А) 90%   Б) 95%   В)100%   Г) 85%

Тест ар?ылы тектеру

1.Сезім м?шесіне жатады?

А) ауыз  Б) тіс    В) к?з    Г) ?ол  

2.К?з алмасыны? ??рамды б?ліміне не жатады?

А) ?ас   Б) кірпік   В)  н?рлы ?абы?     Г) Жас

3.К?зді? ?осымша м?шесін ата.

А) н?рлы ?абы?  Б) торлы ?абы?    В) кірпік    Г) а? ?абы?   

4. К?з д?рігері кім?

А) стомотолог  Б) педиатр  В) окулист  Г)  кардиолог

5. К?ру айма?ы миды? ?ай б?лімінде орналас?ан?

А) ми ?ыртысында   Б) ?лкен ми сы?арларыны? ма?дай б?лімінде  В) ш?йдеде

Г) самай б?лімінде

6. К?зді? ішкі б?лігі к?зді? пішінін са?тайтын м?лдір іркілдек зат

А) Тамырлы ?абы?   Б) Н?рлы ?абы?  В) Шыны т?різді дене Г) а? ?абы?

7. К?зді? т?сі ?ай ?абы??а байланысты?

А) Тамырлы ?абы?   Б) Н?рлы ?абы?  В)а? ?абы?     Г) торлы ?абы?

8. Адам к?ру анализаторы ар?ылы ?орша?ан д?ниеден ?анша пайыз а?парат алады?

А) 90%   Б) 95%   В)100%   Г) 85%