Есту м?шесі ж?не есту анализаторы.

Саба?ты? та?ырыбы: Есту м?шесі ж?не есту анализаторы. Сырт?ы, орта??ы ж?не ішкі ??ла?ты? ??рылысы ж?не ?ызметі. Есту анализаторыны? б?ліктері. Есту орталы?тары. Есту гигиенасы. Есту м?шелеріні? аурулары, оларды? алдын алу.

Саба?ты? ма?саты:

1. О?ушыларды? есту м?шесіні? ??рлысы мен ?ызметі туралы а?паратты алуы.

2. О?улы?пен ?з бетінше ж?мыс істеуге да?ыландыру.

3. Отанс?йгіштікке, е?бек?орлы??а т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: аралас саба?

Саба?ты? п?наралы? байланысы: Химия

Саба?ты? ?дісі: с?ра?-жауап, т?сіндіру, ??гімелеу, зерттеу.

К?рнекілік: ??ла?ты? с?лбасы, плакаттар

Саба? барысы:

І. ?йымдастыру б?лімі. (амандасу, т?гендеу, ?й тапсырмасын с?рау)

ІІ. Жа?а саба?ты т?сіндіру.

ІІІ. Бекіту

ІV. ?йге тапсырма беру.

V. №6 Зертханалы? ж?мыс

І ?йымдастыру б?лімі

?й тапсырмасы:

Тест ар?ылы тектеру

1.Сезім м?шесіне жатады?

А) ауыз Б) тіс В) к?з Г) ?ол

2.К?з алмасыны? ??рамды б?ліміне не жатады?

А) ?ас Б) кірпік В) н?рлы ?абы? Г) Жас

3.К?зді? ?осымша м?шесін ата.

А) н?рлы ?абы? Б) торлы ?абы? В) кірпік Г) а? ?абы?

4. К?з д?рігері кім?

А) стомотолог Б) педиатр В) окулист Г) кардиолог

5. К?ру айма?ы миды? ?ай б?лімінде орналас?ан?

А) ми ?ыртысында Б) ?лкен ми сы?арларыны? ма?дай б?лімінде В) ш?йдеде

Г) самай б?лімінде

6. К?зді? ішкі б?лігі к?зді? пішінін са?тайтын м?лдір іркілдек зат

А) Тамырлы ?абы? Б) Н?рлы ?абы? В) Шыны т?різді дене Г) а? ?абы?

7. К?зді? т?сі ?ай ?абы??а байланысты?

А) Тамырлы ?абы? Б) Н?рлы ?абы? В)а? ?абы? Г) торлы ?абы?

8. Адам к?ру анализаторы ар?ылы ?орша?ан д?ниеден ?анша пайыз а?парат алады?

А) 90% Б) 95% В)100% Г) 85%

6 с?ра?тарды? В жауаптары д?рыс Б,А

К?ршілеріне тексерту.

№2 Тапсырма

К?з ?абы?ы

??рылысы

Ат?аратын ?ызметі

ІІ. Жа?а саба?ты т?сіндіру.

Адам есту м?шесі ар?ылы корша?ан ортадан ?р т?рлі дыбыстарды?абылдап талдайды. Есту м?шесі дыбыстарды аны?тап ажырату?а к?мектеседі. Адамдармен с?з ар?ылы ?арым-?атынас жасайды. Е?бек майданында да есту м?шесіні? алатын орны ерекше. Есту м?шесі дыбыс пен тепе-те?дікті сезеді. есту м?шесі - ??ла?.

??ла?

Сырт?ы орта??ы ішкі ??ла?.

1. Сырт?ы. ??ла??а ??ла? ?ал?аны, мен сырт?ы дыбыс жолыжатады. ??ла? ?ал?аны ауада?ы дыбыс тербелістерін ??ла?ты? ішіне ба?ыттайды. Сырт?ы дыбыс жолдарыны? ішкі шеті ж??а, ты?ыз, керілген дабыл жар?а?ымен бітеді. Сырт?ы дыбыс жолдары ар?ылы дыбыс тол?ындары дабыл жар?а?ына, содан со? орта??ы ??ла??а ?теді. Дабыл жар?а?ы сырт?ы ??ла?ты орта??ы ??ла?тан б?ліп т?рады.

2. Орта??ы. ??ла? дабыл жар?а?ынан кейін басталады, ол самай с?йегіні? ішінде орналас?ан. Орта??ы ??ла?ты? ішінде ауа болады. Орта??ы ??ла? ?уысы есту т?тігі ар?ылы ж?т?ынша?пен жал?асады. Адам есінегенде, ж?тын?анда есту т?тігіні? ?зегі ж?т?ынша??а ашылады, жай уа?ытта жабы? болады.Орта??ы ??ла?ты? ?уысында бірімен-бірі буын ар?ылы байланыс?ан 3 дыбыс с?йекшелері (бал?ашы?, т?с, ?зе?гі) орналас?ан. ?шеуін кос?анда?ы салма?ы шамамен 0,05 г. С?йекшелерді? сырты сілемейлі ?абы?шамен ?аптал?ан..

3. Ішкі ??ла?та?ы куыстар мен иірім ?зекшелерден т?ратын к?рделі ж?йені шытырман (лабиринт) деп атайды. М?нда?ышытырманны? сырт?ысы - с?йекті, ал ішкісі - жар?а?ты шытырман деп аталады. Шытырмандар - есту мен тепе-те?дік м?шелері. С?йекті шытырманны? ішінде жар?а?ты шытырман орналасады.

Дыбыс тол?ыныны? таралу жолы: Дыбыс тол?ыны —» дабыл жар?а?ыны? тербелісі —» есту с?йекшелеріні? тербелісі —» ?луденедегі с?йы?ты?ты? тербелісі —» есту рецепторыны? тітіркенуі —» ж?йке ?озу тол?ыныны? пайда болуы.

Бекіту

1. Есту т?тігі дегеніміз не?

2. Дыбыс тербелістері есту м?шелеріне ?алай беріледі?

3. Вестулбиа дегеніміз не?

ІV. ?йге тапсырма беру параграфты о?у. Кестені толтыру

№6 зертханалы? ж?мыс.

??ла?ты? есту м?мкіндігін аны?тау.

Тест ар?ылы тектеру

1.Сезім м?шесіне жатады?

А) ауыз Б) тіс В) к?з Г) ?ол

2.К?з алмасыны? ??рамды б?ліміне не жатады?

А) ?ас Б) кірпік В) н?рлы ?абы? Г) Жас

3.К?зді? ?осымша м?шесін ата.

А) н?рлы ?абы? Б) торлы ?абы? В) кірпік Г) а? ?абы?

4. К?з д?рігері кім?

А) стомотолог Б) педиатр В) окулист Г) кардиолог

5. К?ру айма?ы миды? ?ай б?лімінде орналас?ан?

А) ми ?ыртысында Б) ?лкен ми сы?арларыны? ма?дай б?лімінде В) ш?йдеде

Г) самай б?лімінде

6. К?зді? ішкі б?лігі к?зді? пішінін са?тайтын м?лдір іркілдек зат

А) Тамырлы ?абы? Б) Н?рлы ?абы? В) Шыны т?різді дене Г) а? ?абы?

7. К?зді? т?сі ?ай ?абы??а байланысты?

А) Тамырлы ?абы? Б) Н?рлы ?абы? В)а? ?абы? Г) торлы ?абы?

8. Адам к?ру анализаторы ар?ылы ?орша?ан д?ниеден ?анша пайыз а?парат алады?

А) 90% Б) 95% В)100% Г) 85%

Тест ар?ылы тектеру

1.Сезім м?шесіне жатады?

А) ауыз Б) тіс В) к?з Г) ?ол

2.К?з алмасыны? ??рамды б?ліміне не жатады?

А) ?ас Б) кірпік В) н?рлы ?абы? Г) Жас

3.К?зді? ?осымша м?шесін ата.

А) н?рлы ?абы? Б) торлы ?абы? В) кірпік Г) а? ?абы?

4. К?з д?рігері кім?

А) стомотолог Б) педиатр В) окулист Г) кардиолог

5. К?ру айма?ы миды? ?ай б?лімінде орналас?ан?

А) ми ?ыртысында Б) ?лкен ми сы?арларыны? ма?дай б?лімінде В) ш?йдеде

Г) самай б?лімінде

6. К?зді? ішкі б?лігі к?зді? пішінін са?тайтын м?лдір іркілдек зат

А) Тамырлы ?абы? Б) Н?рлы ?абы? В) Шыны т?різді дене Г) а? ?абы?

7. К?зді? т?сі ?ай ?абы??а байланысты?

А) Тамырлы ?абы? Б) Н?рлы ?абы? В)а? ?абы? Г) торлы ?абы?

8. Адам к?ру анализаторы ар?ылы ?орша?ан д?ниеден ?анша пайыз а?парат алады?

А) 90% Б) 95% В)100% Г) 85%

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Есту м?шесі ж?не есту анализаторы. »

Сабақтың тақырыбы: Есту мүшесі және есту анализаторы. Сыртқы, ортаңғы және ішкі құлақтың құрылысы және қызметі. Есту анализаторының бөліктері. Есту орталықтары. Есту гигиенасы. Есту мүшелерінің аурулары, олардың алдын алу.

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушылардың есту мүшесінің құрлысы мен қызметі туралы ақпаратты алуы.

2. Оқулықпен өз бетінше жұмыс істеуге дағыландыру.

3. Отансүйгіштікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың пәнаралық байланысы: Химия

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгімелеу, зерттеу.

Көрнекілік: құлақтың сұлбасы, плакаттар

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі. (амандасу, түгендеу, үй тапсырмасын сұрау)

ІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.

ІІІ. Бекіту

ІV. Үйге тапсырма беру.

V. №6 Зертханалық жұмыс

І Ұйымдастыру бөлімі

Үй тапсырмасы:

Тест арқылы тектеру

1.Сезім мүшесіне жатады?

А) ауыз Б) тіс В) көз Г) қол

2.Көз алмасының құрамды бөліміне не жатады?

А) қас Б) кірпік В) нұрлы қабық Г) Жас

3.Көздің қосымша мүшесін ата.

А) нұрлы қабық Б) торлы қабық В) кірпік Г) ақ қабық

4. Көз дәрігері кім?

А) стомотолог Б) педиатр В) окулист Г) кардиолог

5. Көру аймағы мидың қай бөлімінде орналасқан?

А) ми қыртысында Б) үлкен ми сыңарларының маңдай бөлімінде В) шүйдеде

Г) самай бөлімінде

6. Көздің ішкі бөлігі көздің пішінін сақтайтын мөлдір іркілдек зат

А) Тамырлы қабық Б) Нұрлы қабық В) Шыны тәрізді дене Г) ақ қабық

7. Көздің түсі қай қабыққа байланысты?

А) Тамырлы қабық Б) Нұрлы қабық В)ақ қабық Г) торлы қабық

8. Адам көру анализаторы арқылы қоршаған дүниеден қанша пайыз ақпарат алады?

А) 90% Б) 95% В)100% Г) 85%

6 сұрақтардың В жауаптары дұрыс Б,А

Көршілеріне тексерту.

№2 Тапсырма

Көз қабығы	Құрылысы	Атқаратын қызметі

ІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.

Адам есту мүшесі арқылы коршаған ортадан әр түрлі дыбыстардықабылдап талдайды. Есту мүшесі дыбыстарды анықтап ажыратуға көмектеседі. Адамдармен сөз арқылы қарым-қатынас жасайды. Еңбек майданында да есту мүшесінің алатын орны ерекше. Есту мүшесі дыбыс пен тепе-теңдікті сезеді. есту мүшесі - құлақ.

Құлақ

Сыртқы ортаңғы ішкі құлақ.

Сыртқы. құлаққа құлақ қалқаны, мен сыртқы дыбыс жолыжатады. Құлақ қалқаны ауадағы дыбыс тербелістерін құлақтың ішіне бағыттайды. Сыртқы дыбыс жолдарының ішкі шеті жұқа, тығыз, керілген дабыл жарғағымен бітеді. Сыртқы дыбыс жолдары арқылы дыбыс толқындары дабыл жарғағына, содан соң ортаңғы құлаққа өтеді. Дабыл жарғағы сыртқы құлақты ортаңғы құлақтан бөліп тұрады.
Ортаңғы. құлақ дабыл жарғағынан кейін басталады, ол самай сүйегінің ішінде орналасқан. Ортаңғы құлақтың ішінде ауа болады. Ортаңғы құлақ қуысы есту түтігі арқылы жұтқыншақпен жалғасады. Адам есінегенде, жұтынғанда есту түтігінің өзегі жұтқыншаққа ашылады, жай уақытта жабық болады.Ортаңғы құлақтың қуысында бірімен-бірі буын арқылы байланысқан 3 дыбыс сүйекшелері (балғашық, төс, үзеңгі) орналасқан. Үшеуін косқандағы салмағы шамамен 0,05 г. Сүйекшелердің сырты сілемейлі қабықшамен қапталған..
Ішкі құлақтағы куыстар мен иірім өзекшелерден тұратын күрделі жүйені шытырман (лабиринт) деп атайды. Мұндағышытырманның сыртқысы - сүйекті, ал ішкісі - жарғақты шытырман деп аталады. Шытырмандар - есту мен тепе-теңдік мүшелері. Сүйекті шытырманның ішінде жарғақты шытырман орналасады.

Дыбыс толқынының таралу жолы: Дыбыс толқыны —» дабыл жарғағының тербелісі —» есту сүйекшелерінің тербелісі —» ұлуденедегі сұйықтықтың тербелісі —» есту рецепторының тітіркенуі —» жүйке қозу толқынының пайда болуы.

Бекіту