Фотосинтез. Фотосинтездің сатылары.

Асанова Г.С.

Директордың оқу-ісі жөніндегі орынбасары

Күні: 5.10.17

Класы: 9

Сабақтың тақырыбы: Фотосинтез. Фотосинтездің сатылары.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға фотосинтез процесі, оның жарық және

қараңғы сатысы , фотосинтез факторлары туралы

мағлұмат беру.

Тәрбиелік: Фотосинтез үрдісі туралы білім алу мен өзара сыйластыққа,

ұжымшылдыққа , сауаттылыққа тәрбиелеу.

Дамытушылық: Оқушылардың өз беттерімен жұмыс жасау, бір – біріне

көмектесе отырып, өз ойларын толық айту дағдыларын

дамыту.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: Сұрақ жауап,баяндау, кесте толтыру.

Күтілетін нәтиже: Фотосинтез. Фотосинтездің сатылары туралы оқушылар айтып бере алады.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі. Оқушылармен сәлемдесу, оларды түгендеу.

ІІ. Үй тапсырмасы.

Тест сұрақтары:

1.Ядросыз ағзалар қалай аталады?

А) Эукариоттар

Ә) Прокариоттар

Б) Бөлінбейтін ағзалар

В) Гетеротрофты ағзалар

2. Ядро мембранасы қай органоидпен жанасып жатады?

А) Митохондрия

Ә) Гольджи жиынтығы

Б) Эндоплазмалық тор

В) Лизосома

3. Омыртқалы жануарлардың қай мүшесінің жасушалары көп ядро болады?

А) Өкпе, қолқа

Ә) Бауыр, сүйек

Б) Қан, тері

В) Жүйке, ішек

4. Дрозофила шыбынының хромосома саны?

А) 23

Ә) 16

Б) 8

В) 12

5. Көбеюге қатысатын органоид

А) Ярошық

Ә) Рибосома

Б) Ядро

В) Гольджи жиынтығы

6. ДНҚ-ның жіпшелерінен тұратын ядроның бөлігі

А) Ядро шырыны

Ә) Ядрошық

Б) Хромосома

В) Ядро қабықшасы

7. Хромосома неше буыннан тұрады және бірінші буынын не деп атайды?

А) 3 буыннан центрлі буын

Ә) 2 буыннан цетромералы

Б) 4 буыннан центрифугалы

В) буыны жоқ

8. Центрмера хромосоманың ортасынан сәл оңға немесе солға қарай орналасса, оны қалай атаймыз?

А) Акроцентрлі хромосома

Ә) Субметацентрлі хромосома

Б) Метацентрлі хромосома

В) Спутникті хромосома

9. Адам жасушасында қанша жұп хромосома болады?

А) 20 жұп

Ә) 18 жұп

Б) 22 жұп

В) 23 жұп

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.

Фотосинтезді зерттеу барысындағы ең басты мәселелердің бірі — осы процестің өсімдіктердің жасыл жапырақтарында жүзеге асуы құбылысын ашу. Бұл сұраққа нақты жауап берген неміс ғалымы Т.В.Энгельман болды. Ол фотосинтез процесінің хлоропластарда жүретінін дәлелдеу үшін жасушаның әр түрлі бөліктерін кішкене сәуле шоқтарымен жарықтандыруға болатын микроскоп құрастырды. Жасушаның жеке бөліктерін жарықтандыра отырып, оның қай бөлігінің фотосинтезге кабілетті екенін зерттеді. Сөйтіп, ол жасушаның қай бөлігі фотосинтез процесі үшін жарық қабылдағышы бола алатынын дәлелдеді. Фотосинтездік белсенділікке талдау жасау үшін ол тек анаэробты жағдайды ғана талдап алды. Ол үшін қозғала алатын және оттектің концентрациясы жоғары болатын аймақ бағытына қарай жылжитын бактерияларды қолданды. Сонда Т.В.Энгельман бактериялардың жасушаның жарық түскен хлоропластарына жылжитынын басқа жарық түскен органоидтеріне жылжымайтынын байқаған. Бұдан Энгельман: "Хлоропластаржасушалары оттек орталығы болып табылады және фотосинтез процесі нәтижесінде оттек бөлінеді" деген тұжырым жасаған. Сонымен фотосинтез процесі кезіндегі жарықтың сіңірілуі мен оттектің бөлінуі тек хлоропластарда жүретіні анықталды.

ІV. Бекіту.

Семантикалық карта.

Жарық, ылғал мөлшері , қоршаған ауа темпиратурасымен анықталмайды -

Күн жарығының энергиясы Атф энергиясына өзгереді +

Нәтижесінде оттегі, сутегі, АТФ алынады +

Хлоропластың стромасында жүрмейді -

Хлоропласт ферменттерінің өршіткілігімен жүретін жүйелі реакция +

Хлоропласт мөлшері, хлорофил саны мен типі, жапырақ мөлшері,пішіні, орналасуымен айқындалмайды-

V. Үйге тапсырма беру. Фотосинтез. Фотосинтездің сатылары.

VІ. Рефлексия. СМС әдісі арқылы

VІІ. Бағалау. Бағалау парағына топ басшысы бағалайды