Буна?денелір - орман ж?не ауылшаруашылы? зиянкестері.
Буна?денелір - орман ж?не ауылшаруашылы? зиянкестері.
?ыс?а мерзімді саба? жоспары
?за? мерзімді саба? жоспар б?лімі: Буыная?тылар типі. Буна?денелілер класы.
Мектеп:Академик О.А.Жаутыков атында?ы ЖББ №1 ?аза? орта мектебі КММ
К?ні: 18.01.2016 ж.
М??алімні? аты – ж?ні:Жомартова Назгуль Тусуповна
Сынып: 7 «Б»
?атыс?андар саны:
?атыспа?андар саны:
Саба? та?ырыбы:
Осы отрядтарды? ?кілдері ішіндегі орман ж?не ауылшаруашылы?ы ?сімдіктеріні? зиянкестері. Буна?денелілер—адам ауруларын тасымалдаушылар. Ауру тасымалдаушылармен к?ресу.№ 5 з.ж.
Бау- ба?ша зиянкестеріні? жина?тамасын зерттеу
Осы саба?та ?ол жеткізілетін о?у ма?саттары (о?у ба?дарламасына сілтеме)
Шала ж?не толы? т?рленіп дамитын буна?денелілерді? зиянкес т?рлерімен ж?не адам ауруларын тасымалдаушылармен таныстыру ж?не оларды ??рту амалдарын ме?герту
Саба? ма?саттары
ü Буна?денелілер отрядтарыны? ішіндегі орман ж?не ауылшаруашылы?ы ?сімдіктеріні? зиянкестерін білу;
ü Адам ауруларын тасымалдаушы ж?не зиянкес буна?денелілерді ерекшеліктеріне ?арай ажырата алу;
ü Ауру тасымалдаушы, бау-ба?ша зиянкес буна?денелілермен к?ресу жолдарын, ?дістерін айта білу.
Жетістік критерийлері
ü орман ж?не ауылшаруашылы?ы ?сімдіктеріні? зиянкестерін біледі;
ü адам?а, жануар?а ауру тасымалдаушы ж?не зиянкес буна?денелілерді ерекшеліктеріне ?арай ажырата алады;
ü зиянкес буна?денелілермен к?ресуді? бірнеше ?дістерін негіздей алады.
Диалог пен жазу ?шін пайдалы с?здер мен тіркестер:
К?кбас сона ірі ?ара малды?. сорып. ауруын тудырады
Алма жемісжегісіні?. алманы?. жеп.
Битті? ж?мырт?асы.. деп аталады
. дерн?сілдер тобы.. деп аталады
Б?ргелер. паразиттері
??ндылы?тарды дамыту
Ø ??рмет:
ü Топты? ж?не ж?пты? ж?мыс кезінде барлы? пікірмен санаса білу;
ü ?згелерді? пікірін ты?дай білу;
Ø Ынтыма?тасты?:
ü Бірігіп іздену;
ü Бірге тал?ылау талдау;
ü Ж?мыс жасау барысында ынтыма?тасты? таныту.
Ø Ашы?ты?:
ü ?з ойын ашы? ?рі тияна?ты, т?сінікті т?рде жеткізе білу;
ü ?сын?ан жауаптарына на?ты д?лелдемелер келтіру;.
Ø ?мір бойы білім алу:
ü а?паратты ?мірлік жа?дайында ?олдана алу
ü денсаулы?ын са?тауда биологиялы? білімін пайдалана білу.
П?наралы? байланыстар
?аза? тілі, медицина, тарих
АКТ ?олдану да?дылары
Тапсырмаларды орындау барысында интерактивті та?тамен ж?мыс жасайды
Бастап?ы білім
Шала т?рленіп ж?не толы? т?рленіп дамитын буна?денелілерді? аса ма?ызды отрядтары мен ?кілдерін біледі, оларды? даму сатыларын ажыратады,осы білім жа?а білімді ме?геруге к?мек береді.
Саба? барысы
Саба?ты? жоспарлан?ан кезе?дері
Саба?та жоспарлан?ан іс - ?рекеттер
Ресурстар
Саба?ты? басы
2 минут
6 минут
Ынтыма?тасты? ортаны орнату. «Жылы лебіз»
?р топ бір-біріне тілек білдіреді.
/Алдын ала о?ушылар?а сандар беріледі, ?ай сан айтылады сол санны? иесі жауап береді/
1. «Биологиялы? диктант»
1. Тура даму дегеніміз.. 2. Имаго латынша. деген ма?ына береді. 3. Буна?денелілерді зерттейтін ?ылым.. 4. К?белекті? дерн?сілін. деп атайды. 5. Шала т?рленім даму дегеніміз.. 6. Толы? т?рленіп даму сатысы..
2. І тапсырма. Суретті т?сіндіру
А 1-ересек т?рі 2-ж?мырт?а
3-дерн?сіл 4-?уырша?
1
2
3
4
В
1
2
3
1-ересек(имаго) 2-ж?мырт?а
3-дерн?сіл
ІІ тапсырмаС?йкестендіру
1.Буна?денелілерді? даму т?рлері I.А, В,Д,Ж,
II.С,Е,З,И,М,К
I.Шала т?рленіп даму
II.Толы? т?рленіп даму
А:инелік
В:д?уіт
С:?о?ыздар
Д:шегіртке
Е:балара
Ж:?андала
З:??мырс?а
И:к?белек
К:маса
2.Буна?денелілерді? ауыз аппараты I.Д II.В,Ж III.С,
IV.Е,З,И V.А
I.С?зіп жалаушы
II.Шаншып сорушы
III.Кеміріп жалаушы
IV.Кеміруші
V.Т?тік т?різді ауызбен сорушы
А:к?белек
В:маса
С:балара
Д:шыбын
Е:тара?ан
Ж:?андала
З:?о?ыз
И:д?уіт
3. Отрядтар, ?кілдері I.С II.А III.В
I.Тура?анаттылар
II.Тара?андар
III.Шала?ат?ыл?анаттылар
А: ?ара тара?ан
В: ?андала
С:шегіртке, шекшек, шілделік
Слайд 1
Слайд 2
Слайд 3
Слайд 4
Слайд 5
Слайд 6
Саба?ты? ортасы
20 минут
2 минут
1 минут
10 минут
Жа?а саба?.
Видео к?рсету ж?не «С?з сыры» тумас?зін шешу ар?ылы саба?ты? та?ырыбы мен ма?сатын ашады.
С?з сыры а??арса, ?ызы? тым:
Бір с?з бар – баспана болатын.
«К» ?рпі «Б» мен «Г» болса егер,
Ж?ндік болады ?анды соратын. (К?рке - Б?рге)
Шай ?алды?ында бар ?ріп
Алмас?анда, жа?а с?з болады.
Ша?са адамды – ?ызарып,
??рса?ына ?ан толады. (Сама – маса)
І топ. «Кестені жал?астыр» Буна?денелілерді? пайдалы т?рлері ж?не оларды? ма?ызы.
ІІ топ. «Тірек – сызбаны ая?та» Буна?денелілерді? зиянды т?рлері ж?не тудыратын аурулары
ІІІ топ. «Р?лдік ойын» Зиянкес буна?денелілерге ?арсы к?рес ж?ргізу ?дістері.
Просмотр содержимого документа
«Буна?денелір - орман ж?не ауылшаруашылы? зиянкестері.»
Қысқа мерзімді сабақ жоспары
Ұзақ мерзімді сабақ жоспар бөлімі: Буынаяқтылар типі. Бунақденелілер класы.
Мектеп:Академик О.А.Жаутыков атындағы ЖББ №1 қазақ орта мектебі КММ
Күні: 18.01.2016 ж.
Мұғалімнің аты – жөні:Жомартова Назгуль Тусуповна
Сынып: 7 «Б»
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы:
Осы отрядтардың өкілдері ішіндегі орман және ауылшаруашылығы өсімдіктерінің зиянкестері. Бунақденелілер—адам ауруларын тасымалдаушылар. Ауру тасымалдаушылармен күресу.№ 5 з.ж.
Бау- бақша зиянкестерінің жинақтамасын зерттеу
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
Шала және толық түрленіп дамитын бунақденелілердің зиянкес түрлерімен және адам ауруларын тасымалдаушылармен таныстыру және оларды құрту амалдарын меңгерту
Сабақ мақсаттары
Бунақденелілер отрядтарының ішіндегі орман және ауылшаруашылығы өсімдіктерінің зиянкестерін білу;
Адам ауруларын тасымалдаушы және зиянкес бунақденелілерді ерекшеліктеріне қарай ажырата алу;
Ауру тасымалдаушы, бау-бақша зиянкес бунақденелілермен күресу жолдарын, әдістерін айта білу.
Жетістік критерийлері
орман және ауылшаруашылығы өсімдіктерінің зиянкестерін біледі;
адамға, жануарға ауру тасымалдаушы және зиянкес бунақденелілерді ерекшеліктеріне қарай ажырата алады;
зиянкес бунақденелілермен күресудің бірнеше әдістерін негіздей алады.
Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:
Көкбас сона ірі қара малдың ... сорып ... ауруын тудырады
Алма жемісжегісінің ... алманың ... жеп ....
Биттің жұмыртқасы ..... деп аталады
... дернәсілдер тобы ..... деп аталады
Бүргелер ...... паразиттері
Құндылықтарды дамыту
Құрмет:
Топтық және жұптық жұмыс кезінде барлық пікірмен санаса білу;
Өзгелердің пікірін тыңдай білу;
Ынтымақтастық:
Бірігіп іздену;
Бірге талқылау талдау;
Жұмыс жасау барысында ынтымақтастық таныту.
Ашықтық:
Өз ойын ашық әрі тиянақты, түсінікті түрде жеткізе білу;
Ұсынған жауаптарына нақты дәлелдемелер келтіру;.
Өмір бойы білім алу:
ақпаратты өмірлік жағдайында қолдана алу
денсаулығын сақтауда биологиялық білімін пайдалана білу.
Пәнаралық байланыстар
Қазақ тілі, медицина, тарих
АКТ қолдану дағдылары
Тапсырмаларды орындау барысында интерактивті тақтамен жұмыс жасайды
Бастапқы білім
Шала түрленіп және толық түрленіп дамитын бунақденелілердің аса маңызды отрядтары мен өкілдерін біледі, олардың даму сатыларын ажыратады,осы білім жаңа білімді меңгеруге көмек береді.
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақта жоспарланған іс - әрекеттер
Ресурстар
Сабақтың басы
2 минут
6 минут
Ынтымақтастық ортаны орнату. «Жылы лебіз»
Әр топ бір-біріне тілек білдіреді.
/Алдын ала оқушыларға сандар беріледі, қай сан айтылады сол санның иесі жауап береді/
1. «Биологиялық диктант»
1. Тура даму дегеніміз ... . 2. Имаго латынша ... деген мағына береді. 3. Бунақденелілерді зерттейтін ғылым ... . 4. Көбелектің дернәсілін .... деп атайды. 5. Шала түрленім даму дегеніміз .... . 6. Толық түрленіп даму сатысы .... .
2. І тапсырма.Суретті түсіндіру
А 1-ересек түрі 2-жұмыртқа
3-дернәсіл 4-қуыршақ
1
2
3
4
В
1
2
3
1-ересек(имаго) 2-жұмыртқа
3-дернәсіл
ІІ тапсырмаСәйкестендіру
1.Бунақденелілердің даму түрлері I.А, В,Д,Ж,
II.С,Е,З,И,М,К
I.Шала түрленіп даму
II.Толық түрленіп даму
А:инелік
В:дәуіт
С:қоңыздар
Д:шегіртке
Е:балара
Ж:қандала
З:құмырсқа
И:көбелек
К:маса
2.Бунақденелілердің ауыз аппараты I.Д II.В,Ж III.С,
IV.Е,З,И V.А
I.Сүзіп жалаушы
II.Шаншып сорушы
III.Кеміріп жалаушы
IV.Кеміруші
V.Түтік тәрізді ауызбен сорушы
А:көбелек
В:маса
С:балара
Д:шыбын
Е:тарақан
Ж:қандала
З:қоңыз
И:дәуіт
3. Отрядтар, өкілдері I.С II.А III.В
I.Турақанаттылар
II.Тарақандар
III.Шалақатқылқанаттылар
А: қара тарақан
В: қандала
С:шегіртке, шекшек, шілделік
Слайд 1
Слайд 2
Слайд 3
Слайд 4
Слайд 5
Слайд 6
Сабақтың ортасы
20 минут
2 минут
1 минут
10 минут
Жаңа сабақ.
Видео көрсету және «Сөз сыры» тумасөзін шешу арқылы сабақтың тақырыбы мен мақсатын ашады.
Сөз сыры аңғарса, қызық тым:
Бір сөз бар – баспана болатын.
«К» әрпі «Б» мен «Г» болса егер,
Жәндік болады қанды соратын. (Күрке - Бүрге)
Шай қалдығында бар әріп
Алмасқанда, жаңа сөз болады.
Шақса адамды – қызарып,
Құрсағына қан толады. (Сама – маса)
І топ. «Кестені жалғастыр» Бунақденелілердің пайдалы түрлері және олардың маңызы.
ІІ топ. «Тірек – сызбаны аяқта» Бунақденелілердің зиянды түрлері және тудыратын аурулары
ІІІ топ. «Рөлдік ойын» Зиянкес бунақденелілерге қарсы күрес жүргізу әдістері.
Зертханалық жұмыс дәптеріне тапсырмаларды орындап, қорытынды жасап ой түйіндеу
Бейнекөрініс
Слайд 7
Слайд 8
Қосымшалар
Зертханалық жұмыс дәптері
Сабақтың соңы
1 минут
1 минут
Бағалау.
2 минут
Рефлексия. «Смайликтер» арқылы сабақты бағалау
Үйге тапсырма: «Егер табиғатта бунақденелілер болмаса, не болар еді?» тақырыбына ой-толғау жазу.
Топаралық бағалау.
Жетон жинау арқылы өзін-өзі бағалау
«5-6 жетон» - 5 «4 -3» жетон – 4 «2-1» жетон - 3
№
Критерийлер
Әр критерийге сәйкес болса 1 баллдан қойыңыз. Жоқ болса, 0 балл.
1
Үй тапсырмасы
2
Жеке жұмыс
3
Топтық талқылауға белсенді қатысуы
4
Сабақ барысында сұрақтарға жауап беруі
5
Зертханалық жұмыс
6
Ой түйіндеу
7
Барлығы
8 - 9 балл – «5»
7 - 5 балл – «4»
4 -3 балл – «3»
Смайликтер
Слайд 9
Жетондар
Бағалау парағы
Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?
Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткіздіме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақтың уақытты кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
Жалпы баға
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойлнаыңыз)?
1.
2.
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады(оқыту туралы да, оқу туралы да ойлнаыңыз)?
1.
2.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралыне білдім, келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
Миллиондаған адам өмірін және сан мыңдаған тонна астық түсімін сақтап қалу үшін зиянкес бунақденелілерге қарсы ұйымдастырылатын күресті дұрыс жүргізе білу керек. Зиянкестермен күресудің бірнеше әдістері бар. Соның бірі диханшылық мәдениетін көтеру әдісі. Бұл әдіс зиянкестердің таралуына және қауырт көбеюіне мүмкіндік бермей алдын алады. Зиянкес жәндіктер арамшөптерде орнығып өте тез көбейеді де соңынан мәдени өсімдіктерге өтеді. Демек арамшөптерді отау – зиянкестердің жолын кесудің тиімді әдісі. Көлемі шағын жерлерде арамшөптерді кетпенмен, қолмен жұлып тастауға болады. Ал өте көлемді жерлерге егілген егістіктерді агротехникалық талаптарға сай өңдесе, топырақты қопсыту (культивациялау), жырту, тырмалау арқылы топырақ астындағы зиянкестер немесе дернәсілдерді шығарса құстар теріп жейді немесе күн сәулесі әсерімен қырылады. Осы себепті «Жер жыртсаң күз жырт, күз жыртпасаң жүз жұрт» деген мақал бекер айтылмаған.
Жеміс ағаштары зиянкестерінен сақ болу үшін: жеміс ағаштары түбін ағарту, әктеу, төңірегіндегі топырағын қопсыту керек. Түбіне түскен жапырақтарды, сынған бұталарды тазартса зиянкестер паналай алмайтын болады. Ағашты арнайы жинағыш тұтып, сілкілесе зиянкестер түседі, сосын жинап өртеп тастау керек.
Зиянкестермен күресудің ең тиімді әдісі – биологиялық күрес. Себебі, бұл күресте ешқандай химиялық дәрі немесе техника күші қажет емес. Мұнда зиянкестер табиғи өз жауларымен жүзеге асырылады. Мысалы трихограмма, теленомус және шаншар деп аталатын бунақденелілер орамжапырақ ақкөбелегі, қасақы жалпайма зиянкестерінің жұмыртқасы үстіне жұмыртқалап, оларды жояды. Құрбақалар, бақалар, кесірткелер және құстар – зиянкестерді теріп жейді. Бір илеудегі құмырсқалар бір күнде 18000 бунақденемен қоректеніп, 0,2 гектар орман алқабын зиянкестерден қорғайды.
Бүйрек, несеп жолдары ауруларын емдеуде халықтық медицинада кептірілген тарақаннан жасалған препараттарды қолдану әлі күнге дейін өз нәтижесін көрсетуде. Ал биттердің сары ауруды емдеудегі пайдасын бәріміз білеміз. Биттермен сары ауруды ғана емес, шаншу, туберкулез, ескі жараларды, құрысу, бауырдағы тасты, балалардың мешел, көз ауруларын емдейді.
ХҮ – ші ғасырда испандықтар Мексиканы басып алғанда, корольдің қамбасынан қап-қап бит табылған. Оның себебі, Мексика халқы корольге битпен салық төлеген екен. Ал Швецияның кейбір қалаларында бургамистрді де биттер таңдаған. Бургамистрлікке үміткерлер сақалдарын үстелдің үстіне қойып, ортаға бит жіберген. Бит кімнің сақалын таңдаса, сол бургамистр болған.
Агроном
Бағбан
Эколог
Халық медицина маманы
Тарихшы
Бағалау парағы
№
Критерийлер
Әр критерийге сәйкес болса 1 баллдан қойыңыз. Жоқ болса, 0 балл.
1
Үй тапсырмасы
2
Жеке жұмыс
3
Топтық талқылауға белсенді қатысуы
4
Сабақ барысында сұрақтарға жауап беруі
5
Зертханалық жұмыс
6
Ой түйіндеу
7
Барлығы
8 - 9 балл – «5»
7 - 5 балл – «4»
4 - 3 балл – «3»
Бағалау парағы
№
Критерийлер
Әр критерийге сәйкес болса 1 баллдан қойыңыз. Жоқ болса, 0 балл.
1
2
3
4
1
2
3
