Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: ??старды? пайдасын, биогеоценозда?ы ж?не адам ?міріндегі ма?ызын, к?сіптік ??стар ж?не оларды тиімді пайдалану ж?не ?ор?ау туралы жалпы т?сінік ?алыптастыру.
Дамытушылы?: ??стар туралы білетіндерін толы?тыру, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру
Т?рбиелік: таби?ат?а ?ам?орлы?пен ?арау, ??старды ?ор?ау?а т?рбиелеу
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?тадан флипчарттар, слайдтар, электронды о?улы?, ??старды? макеттері, ?а??асы плакаттар,таратпа материалдар т.б
Саба?ты? типі: Жа?а білімді ме?герту.
Саба?ты? т?рі: Ішінара ізденіс саба?ы.
С/?тілу ?дісі: Топты?, ?лестірме тапсырмалар.СТО,АКТ
С/барысы: ?йымдастыру б?лімі.
О?ушыларды жетондар ар?ылы (?ызыл,жасыл,сары)3 топ?а б?ліп отыр?ызу. Топ басшысын сайлап,ба?алау пара?ын беру.
I. ?ызы?ушылы?ты ояту.
1.«Ми?а шабуыл» интерактивті та?тадан ?ойыл?ан аудио с?ра?тар?а о?ушылар ауызша жауап береді.
??старды дене ??рылысына, тіршілік ?рекетіне байланысты ?андай топтар?а б?леді?
«А? к?гершін» тобы.
?ырт?ссіздерге ?андай ??стар жатады, ерекшеліктері ?андай?
«Б?ркіт»
Ж?зетін ??стар?а ?андай ??стар жатады, ерекшеліктері ?андай?
«А??у»
?ырт?стілерге ?андай ??стар жатады, негізгі ерекшеліктері ?андай?
2.О?ушылар?а дайындалып келген, шы?армашылы? ж?мыстарын ?ор?ату.
?р топтан 1 о?ушыдан шы?ып,?з ж?мысын ?ор?ап ?теді.
3.Сызы?ты? диктант. ?р топтан о?ушы шы?ып «+», «-» деген белгілерді ?ою ар?ылы тапсырманы орындайды.
«А? к?гершін» тобыны? с?ра?тары:
1. Денесі бас, мойын, т?л?а?а б?лінген.
2. ??старды? терісі ?алы?, бездері ?те к?п.
3. ??старды? ?а??асы же?іл ?рі берік.
4. ??старды? терісі ж??а ?рі ??р?а?, бездері ?те аз.
5. ??стар сырттай ?ры?танады.
«Б?ркіт » тобыны? с?ра?тары:
6. ??старды? к?з ?ясы ?лкен.
7. ??старды? тыныс алу ерекшелігін ?осарлы тыныс алу дейді.
8. ??старды? ж?регі т?рт ?уыс?а б?лінген.
9. о? жа? ?арыншадан ?кпе артерия ?антамыры т?рінде ?лкен ше?бер басталады.
10. ??с ?ауырсындары б?кіл денесін жауып т?рады.
« А??у » тобыны? с?ра?тары:
11. Ірі ?ауырсындарды? теріге еніп т?р?ан б?лігі – сояуы деп аталады.
12. ?а??асын басс?йек, омырт?а жотасы, йы? белдеуі мен ?анаттары, жамбас белдеуі мен ая?тары, кеуде ?уысы деп б?леді.
13. Дене температурасы – т?ра?ты, жылы?анды, ?рі жо?ары +41, +43ºС.
14. ?аза?станда ??старды? 8600 - ден аса т?рі мекендейді.
15. ??старды зерттейтін ?ылым – орнитология деп аталады.
Электронды о?улы?пен ж?мыс.
ІІ. Жа?а саба?.
1.«Ма?ынаны тану»
Б?гінгі саба?ымызды жерлес а?ынымыз ?адыр Мырза ?ліні? «?ызыл кітап» поэмасыны? ?зіндісімен аш?алы отырмын.
?яламын ?арау?а ш?регейге,
??сты? бірі ту?ан да,
Бірі ?гей ме?!
Б?гін кептер ат?андар.
Ерте? ерді?
Кеудесіне тапанша тіремей ме?- деп саба?ымызды ??старды ?ор?ау та?ырыбына арнама?пыз.
Саба?ты? та?ырыбы,ма?саты айтылады.
2. Саба? т?сіндіріледі, жа?адан таныс термин с?здерді т?сіндіру.
3.М?тін таратылады. О?ушылар о?ы?ан м?тіндерін Постер ??ру ар?ылы ?ор?айды.
4. «Сен білесі? бе?»
Де?гейлік тест тапсырмалары.
«А»- де?гейіне:
1. ??с аулау к?сібінде бірінші орын алады.
а) тауы? т?різділер ?) ?аз т?різділер б)?йрек т?різділер
2.?те жа?сы саятшы ??с:
а) ?арлы?аш ?) А? с???ар б) наурыз тор?ай
3. ??старды? ж?регі неше ?уысты?
а) 3 ?) 4 б) 2
4.
??старда ??йымша? бездері ?андай ?ызмет ат?арады?
а) Денесін ?ызып кетуден са?тайды
?) жылуды реттейді
б) ?ауырсындарын майлайды
5. ??старда ??ешті? ке?ейген б?лігі ?алай аталады?
а) ?арын ?) жемсау б) ішек
«В»- де?гейіне:
1. ??с аулау к?сібінде ?аз т?різділер нешінші орын алады?
а) 1 ?) 3 б) 2
2. «А??рпек» деп ?андай ??сты? балапанын атайды?
а) ?лар ?) ?кі б) ?ыран
3. «Тепкі» деп нені атайды?
а) ??старды? до?ал т?мсы?ы
?) ?ткір тырна?ы
б) жіліншігіні? арт?ы жа?ында?ы м?йізді ?скін
4. ??старды? ?лкен ?анайналым ше?бері басталады?
а) сол жа? ?арыншадан
?) сол жа? ??ла?ша
б) о? жа? ?арынша
5. Б?дан 150 мы? жыл б?рын тіршілік еткен ??сты к?рсет
а) т?йе ??с ?) таз?ара б) к?не??с
«С»- де?гейіне
1. ??старды? ?андай сезім м?шесі дамы?ан?
а) сипап сезу ?) д?м сезу б) есту
2. ??с аулау к?сібінде ?аз т?різділер нешінші орын алады?
а) 1 ?) 3 б) 2
3. ?шатын ??сты к?рсет.
а) пингвин ?) т?йе??с б) тырна
4. Тауы? ж?мырт?асынан неше к?нде балапан шы?ады?
а) 18 т?улік ?) 21 т?улік б) 20т?улік
5. ?ырт?сі жо? ??сты к?рсет:
а) ?йрек ?) пингвин б) киви
«?ызыл Кітап?а» енген ??стар туралы слайдтар к?рсету.
??старды? дыбысын ты?дату ар?ылы ?андай ??с екенін топтар?а аны?тату тапсырмалары беріледі.
Осы «?ызыл кітап?а» ?ара?анды облысында ?анша ??с (1996) енгізілген? 28 ??с.
?ане, осы ??старды? біршамасын атап шы?айы?.
1. ?ыз?ылт бір?азан
2. Б?йра бір?азан
3. Сары ??тан
4. Кішкене а? ??тан
5. Жалба?ай
6. ?арабай
7. К?дімгі ?о?и?аз
8. ?ара дегелек
9. С???ылда? та??у
10. Кіші а??у
11. А?бас ?йрек
Біз ??с атаулыны? барлы?ын ?ор?ай білуіміз керек. Б?л ?ркімні? таби?ат?а деген парызы.
?те ерте заманда д?? басында, киіз ?й шуа?ында а?са?алдар немерелерін ?астарына ертіп, жиналып на?ыл с?з, маржан с?здерін т?гіпті. Нендей ма?ал, на?ыл с?здер айтылады. Соны жадымыз?а са?тап алайы?.
1. ??с патшасы - б?ркіт,
А? патшасы – арыстан.
2. А??у к?лін а?сайды,
Адам ту?ан жерін а?сайды.
3. ?аз келсе – жаз келер,
?ар?а келсе - ?ат?а? келер.
4. Сас?ан ?йрек артымен с??гір.
5. Ажалды ?ар?а б?ркітпен ойнар.
Балалар, «К?л бойында а??улар сызылтып, ?н салады» деп к?л жа?алайды. К?ктем кезінде к?л бойында?ы ??старды? ?демі ?нін естіген боласыздар? Естісе?із, ??старды ша?ырып, дауыстарын салайы?. (аудио дыбыстан ??старын дыбыстарын ты?дап, аттарын атайы?.)
І.?орытынды. Конституцияны? 38 бабында «?аза?стан Республикасыны? азаматтары таби?атты са?тау?а ж?не таби?ат байлы?тарына ??ыпты ?арау?а міндетті» деп к?рсетілген таби?атымызды? байлы?тарыны? бірі болып табылатын ??старымызды ?ор?ай білейік.Таби?ат –бізді? байлы?ымыз. Осы таби?атты? к?ркі, с?ні, ?ні бол?ан ??старды ?ор?айы?. Ал ??стар ?сімдік ?ор?аушысы. Сол ??стар?а ?ам?ор болуымыз ?ажет.
VІІ. Ба?алау пара?ы бойынша ба?аланады.
- VІІІ. ?й тапсырмасы. Ізденіс ж?мыстары:
?здері? т?р?ан жерде ?андай ??стар ?ызыл кітап?а енгені туралы
хабарлама дайында?дар.
