Саба?ты? та?ырыбы: Сезім м?шелері ж?не оларды? ма?ызы.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: Адамны? тепе-те?дік м?шелеріні? ??рылысына то?талу. Ала?анда?ы рецепторларды? ерекшелігіне м?н беру. Бірлесіп ж?мыс жасауды? тиімділігін арттыру.
Т?рбиелілік: О?ушыларды тазалы??а, жеке бас гигиенасын ?стану?а т?рбиелеу.
Дамытушылы?: О?ушыларды? танымдылы? ?абілетін арттыра отырып, сезім м?шелерімен оларды? ма?ызын білуге т?рлі ?дістер бойынша жан-жа?ты дамыту.
Саба?ты? типі: Д?ст?рлі емес саба?
Саба?ты? т?рі: Ашы? саба?
Саба?ты? ?дісі: иллюстративті баяндау, тірек-сызба ж?мысы.
Саба?ты? к?рнекілігі: электронды о?улы?, бейне-сызба н?с?алар
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру б?лімі.
II. ?й тапсырмасын с?рау
III. Жа?а саба?ты т?сіндіру.
IY. Бекіту.
Y. Ба?алау
YI. ?йге тапсырма беру.
І. ?йымдастыру б?лімі: Т?гелдеу. саба? ма?сатымен таныстыру
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау :
«Кластер» (т?жырымдамалы? карта) ар?ылы ж?мыс жасау.
«Блиц с?ра?тары» ар?ылы ?й тапсырмасын с?рау.
1. Вегетативті ж?йке ж?иесіні? симпатикапы? б?ліміні? ал?аш?ы нейрондарыны? денелері ?айда орналас?ан?
2. Олар ж?йке т?йіндерін ?айда т?зеді?
3. Ж?лынны? ?андаи б?пімдерінде парасимпатикалы? б?лімні? ал?аш?ы нейрондарыны? денелері орналас?ан?
4. Олар ж?йке т?йіндерін ?айда т?зеді?
5. ?осымша материалдар беру.
6. Анализатор ?андай б?ліктерден т?рады?
7. ?андай сезім т?рлерін білесі?дер?
8. Тітіркенуді ?абылдау ?алай іске асырылады?
а) импульсті ж?мыс м?шесіне беру; ?) тітіркенуді ?абылдау;
б) рецепторлардан ?озуды О.Ж.Ж. беру;
в) сезімтал нейрондардан ?имыл-?оз?алыс нейрондарына ?озуды тасымалдау;
г) ерекше сезім ?алыптастыру
III. Жа?а саба?ты т?сіндіру. ?олданылатын ?дістер:
«Т?ртіп алу» ?дісі бойынша термин с?здерді д?птерлеріне жазып алады.
Мына с?ра?тар бойынша т?сіндіріледі:
ü Анализатор дегеніміз не?
ü Адамда?ы анализатор ж?йелеріне нелер жатады?
ü Оларды? ат?аратын ?ызметтері ?андай?
ü Пайда болатын сезім беліглері ?андай ж?не т.б.
Сипаттамасы: Бізді корша?ан д?ние туралы барлы? м?ліметті арнайы сезімтал м?шелер — к?ру, есту, иіс сезу, сипап сезу ж?не д?м сезу анализаторлары ар?ылы аламыз. Анализатор — рецепторлы м?ше, ж?йке жолдары мен ?лкен ми сы?арлары кыртысын ?оса ми орталы?тарынан т?рады. Анализаторларды? ?р?айсысыны? к?мегімен адамда ?р т?рлі сезімдер: температура, ауыру, иіс, жары?, дыбыс ж?не т.б. ?алыптасады.
Анализаторлар?а байланысты бір мезгілде ?орша?а? д?ние ??былыстары мен заттарын егжей-тегжей талдау ар?ылы ?р т?рлі сезімні? ?здіксіз синтезі ж?реді. Сонды?тан бізді ?орша?ан д?ниені т?тас ?абылдау ж?зеге асырылады.
Адамны? ?абылданатын тітіркендіргіштерді? жеке белгілерін ажырата білу ?абілетін жаттыктыру?а болады. Мысалы, парфюмерия ?нерк?сібінде ж?мыс істейтін иіс дегустаторлары бар. Солар ?ана д?л аспап аны?тай алмайтын ?р т?рлі иістін химиялы? ??рамында?ы шамалы ?ана айырмашылы?ты ба?алай алады.
Анализаторлар ж?мысына байланысты пайда болатын сезім ?абылданатын тітіркендіргіш ?рекетіні? сипаты, белгісі бойынша б?лінеді:
а) ара?ашы?ты??а (к?ру, есту, иіс сезу);
?) жанас?анда (тері жене д?м сезу сезімталды?ы);
б) химиялы? (иіс сезу, д?м сезу);
в) механикалы? (есту, сипап-сезу);
г) жары? (к?ру).
ІІІ. Жа?а саба?ты бекіту. ?олданылатын ?дістер:
- «Ысты? орынды?» ?дісі бойынша жа?а та?ырыпты бекіту.
- 5 минутты? эссе жазу. «Сезім м?шелері ар?ылы.»
- Венн диаграммасы ар?ылы салыстыру. К?ру мен есту аппараттары
ІV. ?йге тапсырма:
Берілген параграфты о?ып келу, со?ында?ы тапсырмаларды орындау