11-с. Жаратылыстану – математика ба?ыты Саба?ты? та?ырыбы. Биосферада?ы биогеографиялы? айма?тар ж?не оларды? ?німділігі

11-с. Жаратылыстану – математика бағыты

Сабақтың тақырыбы. Биосферадағы биогеографиялық аймақтар және олардың өнімділігі

Мақсаттары. Білімділік: оқушыларға тірі организмдер бірлестігінің қалыптасу тарихы, олардың ерекшеліктері мен ұқсастығы және өсімдіктер мен жануарлар бірлестігінің тарихи қалыптасуына әсер ететін факторлар туралы түсіндіру.

Дамыту: экожүйелер, табиғи бірлестіктер туралы алған білімдерін әрі қарай дамыту, логикалық тапсырмаларды орындай отырып, ойлау, қорытынды жасау қабілеттері мен ғылыми сауаттылықтарын дамыту.

Тәрбиелік: қоршаған ортаны аялай білуге тәрбиелеу. Адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру.

Сабақтың типі. Жаңа материалды игеру.

Сабактың әдістері: әңгімелеу, сұрақ- жауап, оқулықпен жұмыс, сызба- нұсқаны пайдалану. СТО- әдістерін қолдану. Топпен жұмыс. Интерактивті тақтаның мүмкіншіліктерін пайдалану.

Көрнекіліктер: материктердің суреттері, биогеографиялық аймақтардың сызбанұсқалары, жер тарихында жеке құрлықтардың пайда болу картасы: Пангея, Гондвана және Лавразия материктері. Өсімдіктер мен жануарлар суреттері. Алфред Рассел Уоллес портреті.

Пән аралық байланыс: география, ботаника, зоология.

Әдебиеттер: 11 -сынып. Биология «Мектеп» Р. Сәтімбеков. Р. Әлімкулова. Ж. Шілдебаев. 2007 жыл. Дарвинизм. С.А. Пришвин. Ағзалар эволюциясы. Кузнецов. А.К. Биогеография І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеу, сабаққа дайындығын тексеру. ІІ.Жаңа сабақты меңгеруге дайындық кезеңі.(АТҚ- мүмкіншілігін пайдалану) Интерактивті тақтамен жұмыс ФТ №1География пәнінен алған білімдерінді пайдалана отырып, материктерді атап әр үяшыққа жаз.

5

6

4

3

2

1

ІІІ. Жаңа сабақты игеру кезеңі.

Слайд №1 (суреттер сөйлейді) Әрбір материктің өзіне тән өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесі сол құрылықтың геологиялық тарихына байланысты. Мысалы:

№ 2. Ең алғашқы геологиялық заманда Жер шары тұтас бір ғана ПАНГЕЯ құрылығынан құралған.

№3. Интерактивті тақтамен жұмыс . Жер шарының әр түрлі кезеңдеріндегі көріністерге назар аударып, өз ойыңды айт.

2. Мәтінді оқып, картадан ПАНГЕЯНЫ, ЛАВРАЗИЯНЫ, ГОНДВАНАНЫ тап.Перьм. Триас. Юра. Бор кезеңіндегі өзгерістерді ата.

1. Жер шарының әртүрлі кезеңіндегі көріністерге назар аудар

№4. (слайд) Жер шарында бірнеше биогеографиялық аймақтар қалыптасты.Көрнекті ағылшын ғалымы А. Уоллес ғылыми деректерді сараптап, 6 биогеографиялық аймақтарды ажыратты.

№5. Олар: Неоарктикалық, Палеоарктикалық, Үнді- Малай, Неотропиктік, Эфиопиялық, Аустралиялық аймақтар.

№ 6. 10. Аймақтардың ерекшеліктері мен өсімдіктер, жануарлар әлемін сипаттау.

Климаттық жағдайларына байланысты аймақтардың табиғи бірлестіктерінің қалыптасуына назар аудару, талдау.

Климат

жануар

өсімдік

І\/. Жаңа материалды түсінгенін тексеру кезеңі.

№1 тапсырма. Сөйлемді толықтыр.

1. Құрлықта басты 6 биогеографиялық аймақ бар.

2.Ең алғашқы геологиялық заманда Жер шары тұтас бір ғана ПАНГЕЯ құрылығынаң құралған.

3. 200млн жыл бұрың бір тұтас құрлық екіге бөлінді ол ЛАВРАЗИЯ мен ГОНДВАНА.

4. Ғылыми деректерді саралап, биогеографиялық аймақтарды ажыратқан ғалым А: УОЛЛЕС.

5. Қазақстан ПОЛЕОАРКТИКАЛЫҚ аймақта орналасады.

№2. Тапсырма. Интерактивті тақтамен жұмыс. Кестені толтыр.

Кестеге 6 биогеографиялық аймақтарды жаз.

№3 тапсырма. Оқулықпен жұмыс. Сәйкестігін тап.

Палеоарктикалық (САЙҒАҚ, ҚАСҚЫР, )

Эфиопиялық (ЖАЙРА, КЕРІК, ПІЛ)

Неоарктикалық аймақ (ЛАМА, ЖАЛҚАУАН)

Аустралия аймағы (ҮЙРЕКТҰМСЫҚ, КЕНГУРУ,КИВИ, ЭМУ)

№4 тапсырма. Интерактивті тақтамен жұмыс.

Суретке қарап, әр кезендегі Жер планетасын өз орнына орналастыр:

Суперконтинент Пангея. Триас кезіндегі Пангеяның бөлінуі.

Континенттердің қазіргі замандағы жағдайы.

№5 тапсырма. Ой қозғау ( топпен жұмыс)

1. Әр түрлі биогеографиялық аймақтағы организмдер арасында көптеген ұқсас белгілер кездеседі.

Себебін түсіндір..............................

(Бір тұтас материктен тараған)

2.Биогеографиялық аймақтағы өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің ерекшеліктері мен ұқсастықтары туралы білудің қажеті бар ма?

Себебін түсіндір ..............................

(Қажеті бар, бірлестіктердің тарихи қалыптасу жолын түсінуге көмектеседі)

3. Аустралияда басқа материктерде кездеспейтін эвкалипт, кенгуру, ехидна, үйректұмсық деп аталатын ағзалар тіршілік етеді.

Себебін түсіндір ..............................

(Өзге материктерден ертерек бөлініп кеткен)

\/. Бекіту кезеңі.

№6 тапсырма. Тест жұмыстары.

1Құрлықтардағы биогеографиялық аймақтар саны. (6, С)

2.Ғылыми деректерді саралап, биогеографиялық аймақтарды ажыратқан ғалым.(А. А. Уоллес)

3.Қазақстан жері осы аймақта жатады.(В- палеоарктикалық)

4. Ең ыстық биогеографиялық аймақ. ( С- Африка)

5. Жұмыртқа салушы сүтқоректілер сақталған аймақ ( А- Аустралия)

6.Ағзалардың тарихи қалыптасуына әсер етуші фактор.( А- климат)

7. Гиббон, орангутан кездесетін аймақ. ( А- Үнді- Малай)

8. Керік, страус кездесетін аймақ. ( А- Африка)

9. Ең құрғақ биогеографиялық аймақ.(А- Аустралия)

10.Мезозойдың аяғына қарай ыдырай бастаған материк.(В- Пангея)

\/І. Үйге тапсырма беру кезеңі.

§ 59. 227-231 беттерді оқу, талдау.

231-беттегі терминдерді талдау.

232- бет А,В,С деңгейлік тапсырмаларды орындау.

8-Ә

сынып

9-Ә

сынып

9-А

сынып

8-А

сынып

7-А

сынып

11А-

сынып

10А-

сынып

БИОЛОГИЯ ПӘНІ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

6 - СЫНЫП

БИОЛОГИЯ ПӘНІ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

11 – СЫНЫП. КГБ

БИОЛОГИЯ ПӘНІ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

11 – СЫНЫП. ЖМБ

БИОЛОГИЯ ПӘНІ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

7 - СЫНЫП

БИОЛОГИЯ ПӘНІ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

8 - СЫНЫП

БИОЛОГИЯ ПӘНІ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

10 – СЫНЫП. ЖМБ

БИОЛОГИЯ ПӘНІ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

10 – СЫНЫП. КГБ

БИОЛОГИЯ ПӘНІ

САБАҚ ЖОСПАРЫ

9 - СЫНЫП

С-1. Дидактикалық тапсыр-р

жұмыстар:

С –1. Электрондық оқулықтар

жұмыстар:

С –2. Құжаттар (жеке лаборатория)

жұмыстар:

С –1. Биология оқулықтары

жұмыстар:

С –3. Әдебиеттер

жұмыстар:

С –3. Көрнекілік материалдар

жұмыстар:

С –1. Әдістемелік нұсқаулар

жұмыстар:

С –2. Сабақ жоспарлары

жұмыстар:

С –1. Ф-Т. Сабақтар. 6-11с

жұмыстар: