?БТ дайынды? сынамалары "Жаттанды тест т?рлері"

Биология: Өсімдік жасушасы мен ұлпасы

1 Өсімдіктегі түссіз пластид лейкопластар

2 Пластидтер болады өсімдікте

3 Жасаушалары өте ірі , коректік қоры жиналатын ..... ұлпа негізгі

4 Хлоропластың қызметі өсімдікке жасыл түс беру

5 Тек өсімдік жасушасына ғана тән денешіктер пластид

6 Цитоплазма қоймалжың тірі зат

7 Коректік заттарды өсімдіктің бір мүшесінен , екінші мүшесіне өткізуші ұлпа өткізгіш

8 Өсімдік жасушасындағы саңылау арқылы атқарылатын қызмет зат алмасады

9 Жасушада органикалық қышқылдар , дәрумендер , тұздар жиналатын орын вакуоль

10 Жасушалары жас, ұдайы бөлінетін ұлпа түзуші

11 Жасушаның көбеюіне қатысады Ядро

12 Шығу тегі мен құрылысы , атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы ұлпа

13 Жасушаның бейорганикалық заттары су мен минералды тұздар

14 Өсімдік мүшелерінің сыртын қаптап , кеуіп кетуден сақтайтын ұлпа жабын

15 Пияз қабығы өңіндегі пластидтер түсі түссіз

16 Жасушадағы органикалық қосылыстар нәруыз май

17 Өсімдіктің тұқымында , тамырында, түйнегінде кездесетін түссіз , ұсақ денешіктер лейкопластар

18 үлкейткіш шынысы бар түтіктің атауы тубус (көру түтігі)

19 Фотосинтездеуші ұлпада болады хлоропласт

20 Сабаққа мықтылық қасиет беретін ұлпа тірек

21 Тірі ағзалардың ең кіші өлшем бірлігі жасуша

22 Жасушаның ядросы шағын тығыз денешік

23 Су алмасуды сақтайды вакуоль

24 Тамыр мен бүршіктің өсуіне қатысатын ұлпа түзуші

25 Жасушада шырынға толы қуыс вакуоль

26 Шірнеліктерге жататын ұлпа бөліп шығарушы

27 Микроскоптың көру түтігінің төменгі жағында орналасқан бөлімі объектив

28 Өң, тоз, қыртыс бөлімдері бар ұлпа жабын

29 Мөлшері мен тіршіліктегі қызметі жағынан жасушаның ең маңызды органикалық заты нәруыз

30 Тірі организмдердің ортақ белгісі жасуша

31 Көп жылдық өсімдіктерде өңнің орнын басатын қабат тоз

32 Сүрек арқылы қозғалады су мен минералды тұздар.

33 Сүзгілі түтік арқылы қозғалады органикалық заттар

34 Сүзгілі түтіктерден түратын ұлпа өткізгіш

35 Ағаш діңінің су өткізгіш бөлігі сүрек

36 Вакуольдің атқаратын қызметі жасуша ішіндегі қысымды реттеу

37 Хлорпласта жүретін процесс фотосинтез

38 Алғаш рет өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен қараған Р.Гук

39 Өсімдіктерде керексіз заттарды шығаратын ұлпа бөліп шығарушы

40 Сабақтың ең ұшында болатын ұлпа түзуші

41 Өсімдіктердің ұлпа саны 6

42 Шайыр жолы жататын ұлпа бөліп шығарушы

43 Жасуша бөліктерін зақымдаудан қорғайды жасуша қабықшасы

44 Жасуша ішіндегі сұйықтың қысымын реттейтін бөлігі вакуоль

45 Жасуша қабықшасының өте жұқарған жері саңылау

46 Өсімдіктерді қолайсыз жағдайдан қорғайды қабық

47 Жапырақтардың қызаруы , сарғаюына байланысты пластид хромопласт

48 Түзуші ұлпаның «екінші атасы» меристема

49 Фотосинтездеуші ұлпалар орналасқан пластид хлоропласт

50 Микроскоптың жарық қабылдайтын бөлігі айна

Тамыр .

Тамырдың түрөзгерістері

1 Ұрық тамыршасынан пайда болатын тамыр негізгі

2 Өсімдіктердің топыраққа берік орнығып, коректенуін күшейтеді қосалқы

3 Тамырдың ең ұшын жауып тұрады тамыр оймақшасы

4 Сабақ пен жапырақтардан өсіп шығатын тамыр қосалқы

5 Тамырдың топырақтан сорып алған минералды тұздарының ертіндісін жер үсті мүшелеріне жеткізетін ұлпа өткізгіш

6 Шашақ тамырлы өсімдік арпа

7 Тамырдың ұшынан өсуін қамтамасыз ететін ұлпа түзуші

8 Негізгі тамыры жақсы дамыған кіндік тамырда

9 Тамыр жүйесі деп , бір өсімдікте болатын... тамырлар жиынтығы негізгі, жанама , қосалқы

10 Тропиктік орманда өсетін өсімдіктердегі тіреу тамыр жатады қосалқы

11 Мангр ағашының тамыры ауа тамыр

12 Монстера, мангр ағашы, сауыр өсімдіктерінің тамырының түрөзгерісі ауа тамыр

13 Жанама тамыр өсіп шығады негізгі тамырдың жан-жағынан

14 Өсімдіктің топыраққа берік орнығып , коректенуін күшейтеді қосалқы тамыр

15 Тамырдың бөліну аймағы жасушалары дамылсыз бөлініп, басқа бөлімдердің қалыптасуына себепші

16 Тамырлар шығу тегіне қарай бөлінеді негізгі, жанама, қосалқы

17 Тамырдың өсу бөлімінде алғашқы өткізгіш ұлпалар түзіледі

18 Өсімдіктің өсімді мүшесі тамыр

19 Тамыр түтікшелері орналасқан аймақ сору

20 Жемтамырлы өсімдікке жатады сәбіз

21 Кіндік тамыр жүйесіндегі өте тез жетілетін бөлімі негізгі

22 Тропиктік ормандарда өсетін ағаштарда болатын қосалқы тамырлар тіреу тамыр

23 Өсімдік мүшелерінің әртүрлі жағдайға түрін өзгерту арқылы бейімделуі түрөзгеріс

24 Тамырын өзгерткен өсімдік сәбіз

25 Дамуының алғашқы сатысында тамырдың сабаққа қарағанда тез ұзару себебі суды топырақтың терең қабатынан сорады

26 Тамырдың өсу бөлімінен кейін орналасатын калың түтіктері бар бөлік сору аймағы

27 Жас жасушалары бөлінетін аймақ бөліну аймағы

28 Жас жаушалары бөлінбейтін аймақ өсу аймағы

Тыңайтқыштар

1 Органикалық тыңайтқышқа жатпайды. күл

2 Тыңайтқыш жетіспесе ағаштың жанама бұтақтары дамымай қалады азот

3 Минералды коректену өсімдіктердің тамыры арқылы қоректік элементтерді сіңіру

4 Тыңайтқыш жетіспесе жапырақтары мен сабақтары нашар дамып, тірек ұлпасы жетілмейді калий

5 Сәбіз бен қызылша, шалқанда дамиды.негізгі тамыр

6 Тамырдың , пиязшықтың , түйнектің өсуін тездететін калий

7 Өсімдікке фосфор жетіспесе жемістің түзілуі баяулап, салмағы кемиді

8 Органикалық тыңайтқыш қи

9 Қырыққабаттың жапырағы мен сабағына қажет азот

10 Қиды топыраққа шашу мерзімі Күзде

Өркендер мен бүршіктер

1 Түрі өзгерген мүше арқылы көбеюі тамырсабақ

2 Жапырағы мен бүршігі бар бұтақтанбаған жас сабақ өркен

3 Сабақтың жуандап өсуі..... бөлінуінен болады камбидің

4 Өсу бүршігінде болмайды гүлшанақатомындағы электрондардың орналасуы

5 Қосалқы бүршіктің бұйыққан бүршіктен айырмашылығы өсімдіктің кез-келген жерінен өсіп шығады

6 Сабақтың орталық бөлігі өзек

7 Түрін өзгерткен шырынды , қысқарған өркен пиязшық

8 Қысқарған сабақ бақ-бақ

9 Сабақ жасымықшасының қызметі ішке оттегін өткізеді

10 Бүршік бастапқы өркен

11 Өркеннің негізгі орталық тірек бөлімі сабақ

12 Сабақтың қалың қабақшалы өлі жасаушалардан тұратын қабаты сүрек

13 Өркеннің ұшына орналасқан бүршік төбе

14 Тыныштық күйге ауысқан бүршік бұйыққан бүршік

15 Бұталардың түптенуі байланысты...... бүршік бұйыққан

16 Құлмақтың сабағы шырмалғыш

17 Қабықтан кейінгі орналасатын қабат камбий

18 Сабаққа беріктік, мықтылық қасиет береді тін

19 Сабақтың ең сыртқы қабаты қабық

20 Сояу сабақ кездеседі жабайы алмұрт, жабайы алма, долана

21 Сабағы шырынды сабақ сүттіген

22 Жапырақ шығармайтын көп жылдық жер асты өркен тамырсабақ

23 Бидайықтың жер асты мүшесі тамырсабақ

24 Жер асты мүшесі түйнек жер алмұрты

25Пияздың жемісі қауашақ

26 Қызғалдақтың түрін өзгерткен жер асты өркені пиязшық

27 Шырынды сабақты өсімдік кактус

28 Жатаған сабақты өсімдікті қарбыз

29 Сабақтың жапырақ өсетін бөлімі буын

30 Өсімдіктердің кез келген жерінен шығатын бүршіктің түрі қосалқы

31 Өркеннің жерасты түрөзгерісі

32 Тік сабақты өсімдік пиязшық

33 Хлорофилі бар өсімдік мүшесі жас өркен

34 Өсімдік сабағындағы буын дегеніміз жапырақтың жуандау жері

35 Орамжапырақтың түрі өзгерген жерүсті бөлігі қаудан

36 Жасмықшалар деген тыныс алуға қатысатын жасушалар

37 Жасымықша орналасқан қабат сүүрек

38 Қосалқы бүршіктердің дамитын орны жапырақ, тамыр, сабақ, тамырсабақ

39 Өсімдік зақымданғанда ғана қарқынды дамитын бүршік бұйыққан

40 Долана ағашының түрін өзгерткен сабағының атауы сояу

ЖАПЫРАҚ

1 Тікенекті жапырақтың өсімдік тіршілігіндегі маңызы суды аз буландыру

2 Жапырақтың түтікше өткізгіш шоғы...... деп аталады жүйкелену

3 Жапырақтың жалпақ бөлім алақаны

4 Жапырақтары жетілмей қалған өсімдік сексеуіл қылша арамсояу

5 Жапырақтары тікенге айналған катус

6 Бүйрек пішінді жапырақ құсықшөп

7 Үш құлақ жапырақ беде

8 Бүршік сыртындағы түрі өзгерген сыртқы жапырақ қабыршақ жапырақ

9 Ылғалды жерде өсетін өсімдік жапырақтары ірі, қою , жасыл түсті

10 Жай жапырақты раушангүлдер алма, алмұрт, өрік

11 Жапырақ тақтасының үстіңгі және астыңғы жақ беттерін қаптайды өң

12 Мұртшаға айналған жапырақ үрмебұршақ

13 Қарағайдың әрбір қысқарған өркенінде дамиды қос қостан

14 Жапырақтарының параллель жүйкеленуі жүгері

15 Гүлді өсімдіктердің суды буландыратын негізгі мүшесі жапырағы

16 Жапырақ түктері тікенекке айналған өсімдік итмұрын

17 Жапыраққа күн сәулесі түскенде , хлоропластар ауадан сіңіреді көмірқышқыл газды

18 Алоэ суды жинайды шырынды жапырақ

19 Бір ғана тақтасы бар жапырақ жай жапырақ

20 Жетілмеген жапырақтар болатын өсімдіктер өсетін орын шөлейтті жер

21 Қынап жапырақты өсімдік бидай

22 Жанаспалы жасушалар жапырақ жасушалары

23 Жарық мол түсетін үстіңгі өңнің астына жанаса жататын жасуша бағаналы

24 Жапырағы доға жүйкелі өсімдік інжугүл

25 Бір буында үш жапырақ және одан артық орналасса топтанып

26 Суды аз буландырады тікен жапырақ

27 Жапырақ тақтасының негізгі ұзарып өсіп, сағақтың орнына түтік тәрізді қусырылып өсуі қынап

28 Соя жапырақтары күрделі үшқұлақ

29 Жапырақтары жетілмей қалған өсімдік сексеуіл

30 Жапырақтың ішкі құрылысы мөлдір, түссіз үстіңгі, астыңғы өң мен жұмсақ ортаңғы қабат

31 Шықшылдықтың жапырақ тақтасының ұстіңгі беті мен жиектерінде қармалағыш безді түтіктердің маңызы қонған бунақдене жабысып қалады

32 Буын аралығынан жоғары тұратын, жапырақтың сабаққа орналасқан жері буын

33 Атмосфераға су буы , оттегі және көмірқышқыл газ шығарылып тұратын жапырақ жасушаларыжанаспалы жасушалар

34 Улы газдардың зиянды әсерінен қорғайтын жапырақтың түрөзгерісіқабыршақ

35 Жапырақ жүйкесі мына ұлпадан тұрады. Өткізгіш,тірек

Өсімдіктердің тамыр, сабақ, жапырақ арқылы вегетативті көбеюі

1 Бір өсімдіктің бүршігін алып, екінші өсімдікке будандастыру телу

2 Картоптың көбеюі түйнекпен

3 Телу арқылы көбейтуге жатады көзшелеп телу

4 Суыққа төзімді іріктемелер шығаруға қолданылатын әдіс телу арқылы көбейту

5 Бір өсімдіктің бүршігін аздаған сүрек бөлшегімен қоса кесіп алу көзшелеп телу

6 Сабақ қалемшесінен өсірілетін өсімдік қарақат

7 Қыстық өркендерді дайындайды күзде

8 Сабақ өркенінен сәндік үшін өсірілетін гүл қалампыр

9 Мектеп ауласын көгалдандыру мақсатында құртқашашты көбейтеді тамырсабақтан

10 Жас өркендер арқылы көбейеді тал,терек

Гүл. Гүлшоғыр. Ұрықтану . Жеміс. Тұым

1 Гүлшоғыры шашақ орамжапырақ

2 ГҮлдің жеміс түзетін негізгі бөлігі аналық

3 Гүлдің масақ гүл шоғыры бар өсімдік бидай

4 Гүлсерігін түзеді тостаған, күлте жапырақшалар

5 Күрделігүлдердің гүлшоғыры себет

6 Орталық негізгі сабағы жуан және жамылғы орама жапырақтары бар гүлшоғыр собық

7 Гүлдің жабысқақ сұйықтық бөлетін жері аналықаузы

8 Гүлшоғыры сырға гүлшоғырына жатады қайың тал терек

9 Гүлдің көбеюге қатысатын мүшесі аналық

10 Күріштің гүлшоғыры сыпыртқыгүл

11 Көбеюге қажетті жыныс мүшелері бар, бұтақтанбайтын қысқарған өркен гүл

12 Гүлшоғырдың жеке гүлдері орталықтан таралатын сабаққа гүл сағақтарынсыз кезектесіп орналасатын гүлшоғыр жай масақ

13 Гүлдің дәл ортасына орналасады аналық

14 Жасыл түсті , гүлдің сыртында жеке немесе біріккен жапырақшалар тостағашща жапыар

15 Тарының гүлшоғыры сыпыртқыгүл

16 Ұрықтанудан кейін жатыннан пайда ..... болады жеміс

17 Қауашақ жемісті өсімдік мақта

18 Тұқымның коректік заттар жинайтын бөлігі эндосперм

19 Ұрықтан өскіннің дамуы тұқымның өнуі

20 Тұқымның өнуіне , шығымдылығын сақтауға , бірігуіне қажет су

21 Қауашақ жемісті өсімдік меңдуана

22 Өсімдіктің жынысты көбеюі мүшесігүл

23 Тұқымбүршіктен дамиды тұқым

24 Дәнектің ең үлкен бөлігі эндосперм

25 Жемісінің сыртқы қабатында эфир майы көп өсімдік апельсин,мандарин

26 Тозаң түзіледі заңқа

27 Гүлді өсімдіктің қосарынан ұрықтануын ашқан Навашин

28 Жемісі сүйекті шырынды шабдалы

29 Құрғақ жемісі дәнек күріш

30 Бір гүлдің аталық тозаңының сол гүлдің аналығының ауызына түсуі өздігінен тозаңдану

31 Гүл шығаратын өркенде белгілі ретпен орналасқан ұсақ гүлдер тобы гүлшоғыр

32 Көбею кезінде гүлді өсімдік тозаңданғаннан кейін жүретін процесс ұрықтану

33 Аналықтың бөліктері мойны, аузы, жатыны

34 Жемісқабы тұқыммен бірігіп кеткен жеміс дәнек

35 Түкті , қанатты тұқымдар мен жемістердің таралу жолы жел

36 Гүлде тек аталығы немесе аналығы ғана болса дара жынысты

37 Қамыс тұқымының таралу жолы су

38 Алғашқы тамырша, алғашқы сабақша, алғашқы бүршікшеден тұратын бөлім тұқым

39 + 10 градуста өне бастайтын өсімдік жүгері күнбағыс

40 Құрғақ көп жаңғақшалы жеміс құлпынай

41 Тұқымның ішіне ауа, су кіреді кіндігінен

42 Орамжапырақтың жемісі бұршаққын

43 Тұқым өнген кезде ағаш пайда болатын мүше ұрық тамыршасы

44 Жидек жеміс қызанақ

45 +15 градуста өнеді асқабақ

46 Жемісқабы мен тұқымы бір бірімен бітісіп кеткен бір тұқымды жеміс бидай

47 Құлпынай мен итмұрын жемістері көп жаңғақшалы құрғақ

48 Орталық жасуша екінші аталық жасушамен қосылып түзіледі эндосперм

49 Қауашақ жемісінің қақпақшасы ашылатын өсімдік меңдуана

50 Жинақталған жемісті өсімдік құлпынай

51 Тұқымды кеуіп кетуден , зақымданудан , мезгілсіз өнуден сақтайтын бөлік тұқым қабығы

52 Алма жемісті өсімдік алмұрт

53 Тұқымы бір жарнақты өсімдік күріш

54 Бөлшекті жеміс сәбіз, балдырған, аскөк

55 Гүлшоғырдан түзілген жеміс біріккен

56 Бір бірімен бірікпеген аналықтардан түзілген жеміс жинақталған

57 Үйеңкі жемісі қанатшы

58 Жеміс серігінің біраз бөлігі жұқарып қанатқа айналған қанатшы

59 Жеміс серігі тұқыммен бірікпеген жеміс дәнек

60 Бір, үш, бес және көп ұялы, көп тұқымды жеміс қауашақ

61 Алхорының жемісі сүйекті шырынды

62 Қос ұялы, ішінде ұзынша тартылған пердесі бар жеміс бұршаққын

63 Қант қызылшасының тозаңдануы жел

64 Бунақ дене арқылы тозаңданады алма

65 Шегіргүл өсімдігі тозаңданады өздігінен

66 Беде өсімдігінің гүл шоғыры шоғырбас

67 Жыныссыз гүлі бар өсімдік күнбағыс

68 Екі үйлі өсімдік қарасора

69 Бір үйлі өсімдік жүгері

70 Жай гүлсерікті өсімдік қызылша

71 Гүлсеріксіз гүлдер тал

72 Күлтесі ашыла сала түсіп қалады көкнәр

73 Қамыстың тұқымы таралады су

74 Бидай тұқымында коректік зат жиналады эндосперм

75 Жай шатырлы өсімдік пияз

76 Қос жарнақты тұқымды өсімдік үрмебұршақ

77 Тек гүлді өсімдікке тән мүшені белгілеңіз гүл

78 Гүлшоғыр деген гүлсағақтарына белгілі ретпен орналасқан гүлдер тобы

79 Қос гүлсерікті өсімдік алма

80 Дара жарнақты тұқымның құрылысы қауызы, жарнағы, эндосперм, ұрық

81 Жүзім жемісінің атауы жидек

82Біріккен жеміс ананас тұт інжір

83 Тұқымы сумен таралады жалбыз

84 Мойылдың гүлшоғыры шашақ

85 Жарқанатпен толзаңданатын гүлдердің ашылуы түнде

Вирустар

1 Жасушасыз тіршілік құрылымдары анцидтер

2 Жасуша ішінде ғана әрекет ететін паразит вирус

3 Бактерия жасушасын жоятын вирус бактериофаг

4 Вирус туғызатын аурулар қызылша, тұмау, ұшық

5 Латынша «у» деген сөз вирус

6 Вирус туғызатын ауру
қызылша

7 Вирус терминіні енгізген Бейерник

8 Темекі теңбілі вирусын ашты Ивановский

9 Өсімдікті зақымдайтын вирус түрі400

10 Ағзаның өз тұтастығын және биологиялық даралығын қорғайтын жасуша имундық жасуша

11Вирустың жасушаға енетін бөлігі нуклейн қышқылы

12 Вирустың мекен ортасы жасуша

13 Жануар жасушасында кездесетін вирус түрі 500

14Фагтың көбею сатысының ұзақтығы 30 мин 90 мин дейін

15 Фаг тіршілігін жояды 50 %-дық глицерин ерітіндісінде

16 Полиомиелит қоздырғышы жұғады су тағам ауа

17 Вирустың құрамындағы нуклеин қышқылдарын қорғайды капсид

18 Вирустың құрылымы нуклейн қышқылы, нәруызды қабығы

19 Темекі теңбілі вирусының алты қырлы кристал пішінді шоғыр түзетінін дәлелдеді Ивановский

20 Бір жасушада жүздеген жаңа вирустардың пайда болу уақыты 30 мин

Бактериялар

1 Ұсақ ағзаларды алғаш ашқан А.Левенгук

2 Қолайсыз жағдай туса , бактерия түзеді Спора

3 Бактериялардың көбеюі бөліну

4 Бактерия туғызатын ауру түрлері сарып, оба

5 Бактерия туғызатын мақтаның ауруы Гоммоз

6 Фотосинтез жүретін бактерия түрі цианобактерия

7 Нәруыз өндіру үшін өсірілетін цианобактерия: спирулина

8 Өлі ағза денесінде тіршілік ететін бактериялар сапрофит

9 Тамақ өнеркәсібінде пайдаланылатын бактериялар сүтқышқыл бактериялар

10 Бактериялар мен саңырауқұлақтарда болмайды пластид

11 Ауыратын сиырдың сүті арқылы таралатын ауру сарып( бурцелез)

12Носток көбірек кездеседі қынаның құрамында

13 Тазалаушы санитар бактериялар шіріту бактериялары

14 Түйнек бактериялары кездеседі жоңышқа

15 Өсімдіктерге корек дайындайды топырақ бактериялары

16 Жерасты ыстық суларда кездеседі хемосифондар

17 Таяқша тәрізді бактериялар бацилдер

18 0 С-де өмір сүруін тоқтатады, бірақ тіршілігін жоймайды бактерия

19 Бактериялар спора түрінде топырақта тіршілік етеді 25-30 жыл

20 Оба бактериясы топырақта тіршілігін сақтайды 25 күн

21 1870- 1880 жылы ұсақ ағзалар бар екенін тәжірибе жүзінде дәлелдеді Л. Пастер

22 Оттексіз ортада тіршілік ететін ағзалар анаэробты

23 Күкіртті бактерияларды зерттеді С.НВинаградский

24Топырақтағы қарашірікті минералды заттарға айналдыратын бактериялар топырақ

25 1грамм қара топырақта кездесетін бактерия саны 5-6 млрд

26 Тотығу реакциялары кезіндегі энергияны пайдаланып , органикалық заттарға синтездейді күкіртті бактерия

27 Топалаң және құтыру ауруларына қарсы вакциналар жасады Л.Пастер

28 Көзге көрінбейтін ұсақ ағзаларды зерттейтін ғалым микробиология

29 Бактериялар коректенуіне қарай бөлінеді сапрафиттер,паразиттер

30 Бактерия жасушасында кездесетін органоид рибасома

Саңырауқұлақтар

1Жасуша қабықшасы нәруызды ....... хитинді саңырауқұлақ

2 Саңыраулақтың қор заты гликоген

3 Спорантий споралар түзілетін орын

4 Қантты саңырауқұлақ ашытқы саңырауқұлақ

5 Даяр ағзалық заттармен коректенеді саңырауқұлықтар

6 Саңырауқұлақтың құрамы 10-20 құрғақ затының 2-4% нәруыз

7 Жеуге жарамды саңырауқұлақ майқұлақ

8 Өкпенің қабынуы,құздама, күл ауруын емдеуге қолданылатын пеницеллин

9 Улы саңырауқұлақ боз арамқұлақ

10 Микоризаңы алғаш анықтап зерттеді Каменский

11 Ақ саңырауқұлақтың жемісті денсінің салмағы 2 кг 720 г

12 Қалпақшасының астында майда шұрықтары бар түтікшелі саңырауқұлақтар

13 Қалпақшасының шеті желбіреген, үстіңгі беті ақшыл сарғылт түсті кәдімгі түлкіжем

14 Түбіртегінде белдеуше жоқ, қалпақшасының асты сарғылт жасыл жалған түбіртек

15 Шаң түріндегі спора конадий

16 Пенициллин жіпшумағының шоғырының түсі көкшіл-жасыл

17 Табиғи пенициллин бөліп алды.А.Флеминг

18 Астық түсімін 30%-ға кемітеді ақұнтақ

19 Бидай түсімін15%-ға төмендетеді тат

20 Аталған саңырауқұлақпен зақымданған астық дәні майда әрі жеңіл болады. тат

21 Өсімдіктерді тез өсіретін белсенді зат гиберлин алынады саңырауқұлақ

22 Зиянды бунақденелерге қарсы қолданылатын боверин алынады саңырауқұлақ

23 Саңырауқұлақтардың өздігінен дүниеге келуі туралы тұжырымдаманы ұсынған ғалым Ж.Б.Ламарк

24 Саңырауқұлақтардың өсімдіктерге тән белгілері жасушасында қалың қабықшасы болады.

25 Саңырауқұлақтың жануарларға тән белгілері даыйн ағзаляқ затпен қоректенеді

Қына

1)Екі ағзаның селбесуінен құралған: Қына

2)Қынаны зерттеушілер: Лехенологтар

3) Саңырауқұлақ пен көк-жасыл балдырдың селбесуінен құралған: Қына

4)Сыртқы орта тазалығын көрсететін ағза: Қына

5) Қыналардың көбеюі:Өсімді көбею

6)Дизентерия ауруын емдеуге қатысатын қына:Жер қына

7)Қынаның құрамындағы су мен минералды заттарды сіңіретін ағза:Саңырауқұлақ

8)Қабық қына түсі:Сары-қызыл, сары, сұр, көгілдір, қоңыр

9) Қыналардың кездесетін түр саны: 26 мың

10)Қына құрамында кездеседі: көк жасыл балдыр

11)Асқазан, тыныс жолдары ауларына дәрі жасалады: қына

12!Қына бойында фотосинтезді жүзеге асыру барысында көмірқышқыл газы., суды сіңіретін құрам бөлік: хроматафор

13)Ағаштың діңіне, тасқа жабысып өсетін қына: Қабық қына

14)Суыған жанартау бетіне алғаш қоныстанатын ағзалар:Қына

15)Қант, спирт, бояу, лакмус алынады:қына

Балдырлар

1Бір жасушалы балдыр хлорококк

2 Төменгі сатыдағы өсімдік балдыр

3 Шоғырлы балдырлар домалаңғы( вольвакс)

4 Балдырдың жыныс жасушаларының қосылуынан түзіледі зигота

5 Хламидомонаданың хлорелладан айырмашылығы талшығы

6 Балдыр жасушасының пластиді хроматафор

7 Храматофоры білезік пішінді балдыр Улотрикс

8 Қызыл балдыр порфира

9 Балдырдан алынады спирт, жасунық, агар-агар

10 Лас көздерде тіршілік ететін балдырлар диатомды

11 Қызыл балдырдың жасушасының қор заты май және қантты заттар

12 Хламидомонада жасуша қабықшасы тұрады целлюлоза

13 Балдырдың жыныс жасушалары гамета

14 Хромотофоры жазық астау тәрізді балдыр хрорелла

15 Түзген крахмалынан май алыну көзделген балдыр хлорелла

16 Бірқатар қысқа жасушалардан түзілген жіп тәрізді балдыр Улотрикс

17 Хромотофоры оралма тәрізді балдыр спирагира

18 Сырты созылыңқы сілемейлі қабықшамен қапталған қоңыр балдыр

19 20-30 метр тереңдікте өседі. ламинария

20 Көкеніс есебінде тамаққа пайдаланылады порфира

21 Жасушасының қор заты –полисахаридтер болатын балдыр қоңыр

22 Денесінде ұлпалары болмайтын және мүшелерге бөлінбейтін өсімдік бөлігі таллом

23Цианобактерия деп аталатын балдырлар көк-жасыл

24 Қоңыр балдырдың жасуша қабықшасы созылыңқы сілемейлі қабықша

25 Іші ауаға толы көпіршіктері бар балдыр Саргассум

Мүктәріздес өсімдіктер

1Бриология ғылымы зерттейді Мүк

2 Жасыл мүк суды , минералды заттарды сіңіреді ризоид

3 Суды, минералды тұздарды сабағы арқылы сіңіреді шымтезек мүгі

4 Жапырақ жасушалары екі түрлі шымтезек мүгі

5 Тұщы су жиналуына себепкер шымтезек мүгі

6 Мүктәріздес өсімдіктердің түр саны 22-27 мың

7 Бірнеше жасушалардан тұратын жіп тәрізді сыртқы қабық өсіндісі ризоид

8 Көкек мүгінің сабағының ортасында өткізгіш шоқ

9 Екі үйлі өсімдік жасыл мүк

10 Антрактидада өсетін жоғары сатылы өсімдік мүк

11 Қардың астында ауа температурасы -14 градусте фотосинтез жүреді.мүк

12 Бір үйлі, қос жынысты өсімдік шымтезек мүгі

13 Мүктің споралары дамиды.қауашақ

14 Жапырақ көлемінің 2\3 бөлігі судан құралған шымтезек мүгі

15 Спирт , карбол қышқылы алынады шымтезек

16 Ақ мүк деп аталу себебі өлі жасушалары ауаға толы

17 Мүктің ризоиды жіп тәрізді сыртқы қабат өсіндісі

18 Жасыл мүк споралары өнгенде пайда болады өскінше

19 Мүктің жыныссыз көбеюі спора

20 Сабақ, жапырақ , ризонды бар өсімдік жасыл мүк

Плаунттәріздес өсімдіктер

1 Жылысқы деп аталады плаун

2 Плаунның ұрықтық тамыршасынан дамиды нағыз тамыр

3 Плаунның жыныссыз көюеюі жүзеге асады спора

4 Плаунның споралары жетілетін орын масақ

5Плаунның жер асты спораларынан пайда болады қос жынысты өскінше

6 Сары, жасыл бояу алынатын шикізат плаун

7 Плаунның спорофилдері түрі өзгерген жапырақ

8 Жапырақтары мен сабақтары бір орнынан екінші орынға жылыстап өседі плаун.

9 Қазіргі өкілдері көпжылдық мәңгі жасыл шөптекті өсімдік плаун

10 Плаунның спора түзетін масақтары дамиды күзге қарай

11 Плаун көбейеді өсімді,жынысты,жыныссыз

12 Несеп айдайтын, өт тазартатын дәрі плаун

13 Плаунның өркенінен пайда болады қосалқы тамыр

14 Тең споралы өсімдік шоқпарбас плаун

15 Спорасы мединцинада дәрі - дәрмекке пайдаланылады плаун

Қырықбуынтәріздес өсімдіктер

1 Қырықбуынның жерүсті өркені көктемгі, жаздық

2 Плаунның споралы масақтары дамитын өркен көктемгі

3 Қырықбуында коректік заттарды тасымалдайтын ұлпа өткізгіш

4 Қырықбуынның көбеюі өсімді, жынысты, жыныссыз

5 Далалық қырықбуын шөптекті

6 Қазіргі кездегі қырықбуынның тіршілік формалары көп жылдық шөптесін

7 Қырықбуынның сабақ қырларының астындағы ұлпа тірек

8 Өткізгіш шоқ орналасатын ұлпа асты тірек

9 Қырықбуынның өсімді көбеюі тамырсабақ, түйнек арқылы

10 Егістік арамшөптері қырықбуын

11 Тамырсабағының қосалқы бұтақтары бар споралы өсімдік қырықбуын

12 Қырықбуын жапырағының түсі қоңыр

13 Қырық буынның хлорофилл дәндері бар өркен жаздық

14 Қырықбуынның спорангилер тобының орны бүр

15 Қырықбуынның жапырақтары болмайтын өркен жаздық

Қырықжапырақ тәріздес өсімдіктер

1 Усасыр қырықжапырағының жапырақ түрі 3

2 Усасыр қырықжапырағының спорнгийлер жиынтығы сорус

3 Қырықжапырақ өскіншесінің пішіні жүрек

4 Қырықжапырақ өскіншесінің топыраққа бекінуі ризоид

5 Қырықжапырақтың жыныс жасушаларының өскіншеде орналасуы астында

6 Қазақстан Қызыл кітабына енген өсімдік шолпаншаш сүмбілі

7 Усасыр қырықжапырағының жер асты мүшесі тамырсабақ

8 Споралы өсімдіктердің ерте пайда болған тобы қырықжапырақ

9 Қырықжапырақтың қауырсынды тілімделген нағыз жапыраққа айналуы 3-ші жылы

10 Қырықжапырақ жапырағы қызмет атқарады 2 түрлі

11 Жойылып кеткен түрлерінен тас көмір түзілген өсімдіктер қырықжапырақтәріздестер

12 Усасыр қырықжапырақ .... өсімдік тең споралы

13 Споралар дамып жетілетін орын қалта спорангий

14 Қырықжапырақтарды сәнді өсімдік ретінде өсіреді өсімдік жайда

15 Қазақстанның Қызыл кітабына енген мыңжылқы қырықжапырағы

Ашық тұқымды өсімдік

1 Ашық тұқымды өсімдіктердің көбеюі тұқым

2 Қылқан жапырақшалардың ерекшелігі шайырлы өзекшелер

3 Қарағайдың аналық бүріндегі тұқымбастама саны 2

4 Қарағай тұқымының таралуы жел

5 Қарағай сүрегінен алынады жасанды талшық

6 Қарағайдың бактерияларды жоятын ұшқыш заты фитонцид

7 Қарағайдың қылқаны қос -қостан

8 Қылқан жапырақтылардың түр саны 600

9 Сабағы дің деп аталады қарағай

10 Қарағайдың өткізгіш ұлпалары 90-95 %

11 Қарағайдың аналық бүршік құрылысы өзекше мен оған тығыз жанасқан денешік

12 Жапырағы жалпақтау , сызықты қандауырша тәрізді секвоя

13 Қарағай қылқаны сақталады 3-6 жыл

14 Бүржидек деп аталады арша

15 Теріскей, Күнгей, Іле Алатауында кездесетін ашық тұқымды бұта жатаған шырша

16 Өкпе демікпесін емдеуге пайдаланылатын ашық тұқымды өсімдік қос масақшалы қылша

17 Жапырақтары ұсақ қабыршаққа өзгерген бұта қос масақшалы қылша

18 Сүрегінен қағаз жасайды шырша

19 Жапырақтары өркенде бес бестен топтанып орналасады сібірлік қарағай

20 Екі үйлі ашық тұқымды бұта кәдімгі арша

21 Алғашқы қылқанжапырақтылар пайда болды палезой

22 Бұта болып өсетін ашық тұқымды өсімдік жатаған шырша

23 Топырақтың ең бөлігінің судан шайылуы , жел ұшыруы эрозия

24 Тек 50 жылда ғана жеміс береді зеравшан аршасы

25 Жапырағы қабыршақ пішінді ашық тұқымды өсімдік сауырағаш

Көкнәр тұқымдастар

1 Көкнәр тұқымдастар жемісі қауашақ

2 Қазақстан қызыл кітабына тіркелген өсімдік жіңішке көкнәр

3 Көкнәр тқымдас улы өсімдік үлкен сүйелшөп

4 Гүлді өсімдіктердің тұқымы жемістің ішінде жетілсе, бұл өсімдікті жатқызады жабық тұымдылар

5 Жалаңсабақ айдаршөп, жіңішке айдаршөп жататын тұқымды көкнәр

6 Жабайы көкнәр формуласы Т2К2+2А көп Ж көп

Алабота тұқымдастар

1 Бұта немесе ағаш түріндегі алабота тұқымдас өсімдік сексеуіл

2 Жер асты мүшесі жемтамыр қызылша

3 Ауыл шаруашылығы зиянкестеріне қарсы қолданылатын дәрі алынады инсигек( бұйырғын)

4 Құм бекітуге пайдаланылады ақ сексеуіл

5 Күлінен сакар алып , сабын жасаған ақ алабота

6 Жетілмеген жапырақ сексеуіл

7 Фотосинтез жас өркендерінде жүреді сексеуілде

8 Ақ алабота гүлінің формыласы Т4А4Ж1

Асқабақ тұқымдастар

1 Бақша өсімдіктерінің түр саны 900

2 Қазақстандағы бақша өсімдіктерінің түрі 9

3 Бақша өсімдіктерінің негізгі ерекшеліктері шөптекті біржылдық

4 Қаратау маңында өсетін асқабақ тұқымдас өсімдік құтырған қияр

5 Жемісі нағыз жидек, асқабақ тұқымдас өсімдік итжүзім

6 Бір тұқымды асқабақ тұқымдас өсімдік чайот

7 Асқабақ тұқымдарының жемісі қабақ

8 Жылу мен жарықты сүйетін өсімдік қауын

9 Қауын тұқымындағы май мөлшері25-30 пайыз

10 Асқабақ сабағындағы мұртша түрі өзгерген жапырақ

Орамжапырақ тұқымдастар

1 Орамжапырақ тұқымдасының жапырағының орналасуы кезектесіп

2 Аталық гүлінің 4-еуі ұзын, 2-еуі қысқа орамжапырақ

3 Дәрілік өсімдік ақбасқурай

4 Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген өсімдік жирен сарбасқурай

5 Аққаудандыі орамжапырақ екіжылдық

6 Оражапырақтылардың түр саны 3000

7 Орамжапырақтылардың жемісі бұршаққын

8 Орамжапырақ тұқымдасындағы көкеніс өсімдіктер шомыр, шалғам, тарна.

9 Шаршыгүлділер деп аталатын тұқымдас орамжапырақ

10 Гүлді орамжапырақтың гүлшоғыры тығыз шоқпарбас

11 Жапырақты және егістік орамжапырақ буданы рапс

12 Жабайы тамырдың гүлінің формуласы Т2+2 К4А2+4Ж(2)

Құлқайыргүлділер тұқымдастары

1. 18 түр 7 туысы бар тұқымдас құлқайыргүлділер

2. Құлқайыргүлділер тұқымдасының ең маңызды өкілі мақта

3 Шит деген ұрық шашатын тұқым

4 Мақтаның жемісі қауашақ

5 Мақтаның ашылмай ашылмай қалған немесе шала ашылған қауашағы көсек

6 Мақта тұқымындағы май мөлшері 24-26 пайыз

7 Қақырық түсіруге қолданылатын өсімдік жалбызтікен

8 Талшығынан арқан есіп, қап тоқиды бұйдакендір, кенеп

9 Сабақтарында 17-27% талшық бар , одан арқан есіп, қап тоқитын жіп алынады бұйдакендір

10 Мақтаның қоза қауашағынан алынатын таза мақта мөлшері 7 г

11»Көсек» дегеніміз мақтаның ашылмай қалған қауашағы

12Мақтаның гүлінің формуласы Т3+(5)К5АкөпЖ көп

Раушан гүлділер тұқымдастар

1 Үшқұлақ күрделі жапырақ таңқурай

2 Мойылдың жемісі сүйекті шырынды

3 Арғы тегі жабайы итмұрын раушан

4 Аналықтары біреу шие

5 Құлпынай тұқымдасы раушангүлділер

6 Раушангүлділердің аталықтары өте көп

7 Жемісі құрғақ көп жаңғақшалы итмұрын

8 Майы өте бағалы , хош иісті заттар алынады раушан

9 Мұртшасы арқылы көбейетін өсімдік құлпынай

10. 4 тостаған жапырақшасы бар раушангүлді өсімдік түзу қастабан

11 Сояу сабақты өсімдік жабайы алмұрт

12 Раушан гүлділер тұқымдастарында күлте жапырақшаның саны 5

13 Раушангүл тұқымдасына жатады таңқурай

14 Раушангүл тұқымдасы алма, теңгежапырақ, итмұрын.

15 Жабайы алхорының гүлінің формуласы Т2+2К4А2+4Ж(2)

Бұршақ тұқымдас өсімдіктер

1 Түйнек бактериялармен селбесу тән жоңышқа

2 Асбұршақ құрамында көп кездесетіні нәруыз

3 Бұршақ тұқымдастарының қайықша күлтесіндегі аталық саны10

4 Бұршақ тұқымдастар гүлшоғыры шоғырбас шашақ

5 Жемісі бұршаққап соя

6 Бұршақ тұқымдасындағы екі бүйіріндегі күлте жапырақша ескек

7 Ауадан бос азотты сіңіреді бұршақ

8 Жемісі қақырап, тұқымдары шашылады бұршаққап

9 Бұршақ тұқымдастардың түр саны 12 мың

10 Қазақстандағы бұршақ тұқымдастар түр саны 650

11 Бұршақ тұқымдастар қайықшасындағы аналық саны 1

12 Пайдалы мал азығы жантақ

13 Жөтелге қарсы дәрі ретінде қолданылады кассия

14 Бұршақ тұқымдастардың сәндік түрі қараған

15 Жоңышқаның гүлшоғыры шоғырбас

16 Бұршақ тұқымдастардың гүлінің формуласы Т(5)К(2)+3А(9)+1Ж1

Алқа тұқымдас өсімдіктер

1 Кіріккен күлтелілер деп аталады алқа

2 Жемісі жидек, қауашақ тұқымдасы алқа

3 Картоптың жемісі жидек

4 Тағамдық және техникалық дақыл картоп

5 Жабайы түрі Үндістанда өседі баклажан

6 Сәндік үшін өсіріледі шырайгүл

7 « Екінші нан» деп атайды картоп

8 Жапырағы мен тұқымы демікпеге, құрыспаға дәрі меңдуана

9 Қауашағының қақпақшасы ашылады маңдуана

10 Алқа тұқымдасының өсімдіктері қызанақ, меңдуана, картоп

11 Алқа тұқымдастардың гүлінің формуласы Т(5)К(5)А5Ж(2)

Күрделігүлділер тұқымдасы

1 Гүлшоғыры себет бақбақ

2 Гүлшоғыры тілше, түтікшелі, жалған тілше гүл болатын тұқымдас күрделігүл

3 Себетгүлінде тек тілшегүл бақбақ

4 Гүлдерінде тостағаншасы болмайды бақбақ

5 Қазақстанда өсетін мақсырдың түр саны 4

6 Мақсырдың жемісі тұқымша

7 Бақ бақтың гүлшоғыры себетгүл

8 Мал азықтық дақыл жералмұрт

9 Дәрілік шөп ретінде пайдаланылады бақбақ

10 Қазақстанда бір ғана түрі кездесетін тамырсабақты өсімдік өгейшөп

11 Тұқымының құрамында 25-37% май бар мақсыр

12 Күрделігүлділер тұқымдасының түр саны 700-ге жуық

13 Мәдени өсімдік мақсыр

14 Тозаңданбай ақ жеміс түзетін өсімдік бақбақ

15Жел арқылы таралатын өсімдік бақбақ

16 Бақбақтың гүл формуласы Т0К(5)А(5)Ж(2)

Ерінгүлділер тұқымдасы

1 Ерінгүлділер тұқымдасындағы тағамға пайдаланылатын түрі кәдімгі жалбыз

2 Хош иісі порфомерияда қолданылатын ерінгүлді тұқымдас өсімдік лаванда

3 Тауқалақай гүлділер деп аталады ерінгүлділер

4 Маңызды дәрілік өсімдік кермек жалбыз

5 Тіршілік шөбі сәлбен

6 Ерінгүлділер тұқымдасының гүл формуласыТ(5)К(2+3)А4Ж(2)

Құртқашаштар тұқымдасы

1 Дара жарнақты өсімдікке жатады құртқашаш

2 Мектеп ауласын көгалдандыру үшін құртқашашты көбейтеді тамырсабағы

3 Жемісі үш ұялы қауашақ құртқашаш

4 Құртқашаштың халықтық аты жыланқияқ

5 Құртқашаштың гүл формуласы Гс6А31Ж

6 Құртқашаштың жемісі 3 ұялы қауашақ

Лалагүл тұқымдастар

1 Лалагүл тұқымдасындағы техникалық өсімдік шырыш

2 Қияр, қызанақ түсімін арттыру үшін қолданылады лапыз

3 Лалагүл тұқымдастар гүліндегі аталық саны 6

4 Дәрілік өсімдік тамырдәрі

5 Жауқазынның тозаңдануы бунақденелілер

6 Лалагүл тұқымдастар қазжуа

7 Пияздың жемісі қауашақ

8 Қазақстанда өсетін лапыз түрі 2

9Қазақстанда өсетін лалагүлдердің түр саны 57

10 Лалагүл тұқымдасындағы сәндік өсімдік қызғалдақ

11 Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген лалагүлдер саны14

12 Қызғалдақ жемісі қауашақ

13 Қазақстандағы пияздың түр саны 110

14 Күздік сарымсақты егеді қысқа қарай

15 Інжугүлдің жемісі жидек

16 Інжугүлдің жер асты мүшесі тамырсабақ

17 Дәрі үшін пайдаланылатын інжугүл мүшесі жапырақ

18 Пияз ұрығының түсі қара

19 Пияздың гүлшоғыры жай шатыр

20 Басты пияздың гүл формуласы Гс3+3А3+3Ж(3)

21 Қазжуанның гүл формуласы Гс3+3А3+3Ж(3)

22 Інжугүлдің гүл формуласы Гс3+3А3+3Ж(3)

Астық тұқымдастар

1 Сабағы сабансабақ бидай

2 Қынап жапырақ тұқымдас асқабақ

3 Қағаз өндіреді бидайық

4 Құмайдың гүлшоғыры шашақ

5 Қайнатпасы асқазан ауруына ем күріш

6 Бидайдың тозаңдануы өздігінен

7 Күріш дәнегінде 65-70% көмірсу

8 Күріштің тамыры шашақ

9 Бидайдың гүлшоғыры күрделі масақ

10 Мал азықтық дақыл атқонақ

11 Күріштің өсу мерзімі 90-165 күн

12 Күріштің дәнегінде нәруыз мөлшері 9-12 пайыз

13 Құмайдың отаны Африка

14 Сабансабағынан жоғары іріктемелі қағаз алынады күріш

15 Астық тұқымдастардың жемісі дәнек

16 Бидай жапырағының жүйкеленуі параллель

17 Бір үйлі өсімдік жүгері

18 Гүлшоғыры собық жүгері

19 Қамыс жататын тұқымдас астық

20 Тарының гүлшоғыры масақ тәрізді сыпыртқыгүл

21 Астық тұқымдасындағы сүректі өсімдік бамбук

22 +10 градуста өне бастайтын өсімдік жүгері

23 Екі мәрте Еңбек Ері, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Ы. Жақаев әр гектардан қанша күріш алған 174ц

24 Астық тұқымдастардың гүлшоғыры күрделі масақ

25 Бидай масағының аналығында дамиды қастауыш

26 Күріштің гүл формуласы Гс2А3+3Ж(3)

Қарапайымдылар типі

1 Қылаулатқыш тән кірпікшелі кебісше

2 Қаңқалары , бақалшақтары топырақты әктендіреді саркодиналар

3 Бақашағы бар бақалшақты амеба

4 Кірпікшелілердің корегі бактериялар балдырлар

5 Жанасу арқылы жынысты көбею тән кірпікшелі кебісше

6 Қараталақ ауруының қоздырғышы трипоносома

7 Безгек ауруының қоздырушысы қантұрғын

8 Адамды тері ауруына ұшырататын талшықтылар тобы лейшмания

9 Денесі бір ғана жасаушадан тұратын ағзалар қарапайымдылар

10 Өсімдіктер мен жануарлардың туыстығына дәлел болатын жәндік жасыл эвглена

11 Жасушасында хлоропластары барқарапайым жәндік вольвокс

12Вольвокстың бір шоғырындағы жасуша 500 мың

13 Вольвокс жасушалары бір бірімен байланысады цитоплазмалық көпіршелер арқылы

14 Амебада цитоплазманың қозғалысы арқылы ең алдымен пайда болады бүртік

15 Дене тұрқы 0,2 мм, алдыңғы жағы доғал, артқы жағы сүйір , дене пішіні тұрақты бір жасушалы қарапайым жәндік кебісше

16 Пішен бактерияларымен коректенеді кебісше

17 Кебісшеннің жұқа жарғақша қабықшасының ішкі ойысуынан пайда болған ойық ауыз

18 Амеба тыныс алады суда еріген оттегімен

19 Жасушасының ұзыннан тік бөлінуі арқылы жыныссыз көбейеді жасыл эвглена

20 Жасушасының көлденеңінен бөлінуі арқылы жыныссыз көбейеді амеба

21 Безгек паразиті орналасқан қан түйіршігін зақымдап бүлдіретін уақыт 3-4 күн ішінде

22 Безгек паразитін ашқан Лаверан

23 Маса дернәсілдерімен коректенетін балық гамбузия

24 Лас судан , жуылмаған көкеніс, жеміс жидектен жұғады қантышқақ

25 Саркос –грекше плазма

26 Дене пішіні өзгермейтін саркодина өкілі сәулелі өрмекаяқ

27 Қарапайымдылардың жасуша мембранасы зиянды заттардан таратуға көмектеседі

28 Амебаның ең жоғарғы шапшаңдығы сағатына 1 см

29 Көптеген қарапайымдылардың дене сыртын қаптайтын майысқақ қатқыл плазмалы қорғаныш қабат пеликулла

30 Ұйқы ауруының қоздырғышы трипанасома

31 Ұйқы, нагана ауруын таратады цеце шыбыны

32 Лейшмания ауруының таратушысы құмыты шіркейі

33 Спора арқылы көбейетін бір жасушалы жәндік құртамыш

34 Екі ядро, қортылған затты шығаратын қылаулатқышы бар кірпікшелі кебісше

35 Кімірпікшелі кебісшенің сезімталдық қызметін атқарады аранайы талшықтар

36 Қарапайымдыларда коректенген кезде түзіледі ас қорыту вакуольі

37 Қарапйымдылар тітіркенгіштік қасиеті арқылы тіршілігін сақтай алады

38 Тауық, үй қояны , сиыр , балық , адам ауырады кокцидоз

39 Кірпікшелі кебісшенің жасуша құрылысында болады цитоплазма, 2 ядро, кірпікшелер , кылаулатқыш

40 Осы жәндіктер шөгінділері арқылы геологтар мұнай қорын анықтайды біржасушалар

41 Қарапайымдылардың зиянды заттарды ағзаға бөліп, жинайтын негізгі мүшесі жиырылғыш вакуольдер

42 Ішектің қабырғасындағы сілемейлі қабықшаны бүлдіріп , жара қылады қантышқақ амеба

43 Кәдімгі амебаның жалған аяқтарының саны тұрақсыз

44 Ішкі қаңқасы және омыртқа жотасы болмайды қарапайымдылар

45Саркодиналарға жататын кейбір ағзалардың дене пішіні тұрақты әктен түзілген сыртқы қаңқа қаптайтын ағзаларғажатады сәулелі өрмек аяқ

46 Суда да, құрлықта да тіршілік ете алады безгек масасы

47 Қарапайымдыларды қолайсыз жағдайлардан қорғайтын қабықша циста

Ішекқуыстылар типі

1 Дене пішіні қолшатырға ұқсас медуза

2 Шоғырланып, отырықшы өмір сүруге тән обелия

3 Гидраның аралық жасушалары мезодерма

4 Табан бөлігі жоқ медуза

5 Гидраның атпа жасушалары орналасқан эктодерма

6 Гидротәріздестілердің кірпікшелі дәрнәсілі планула

7 Ішекқуыстылардың корегінің қорытылуы жасуша іші, дене қуысы

8 Гидра бір затқа бекиді табаны

9 Гидраның жыныссыз жолмен көбеюі бүршіктену

10 Ішекқуыстылардың қабат саны 2

11 Ішекқуыстылардың қармалауыштары орналасқан эктодерма

12 Гидра эктодермасындағы ядросы ірі, өте ұсақ жасушалар аралық жасуша

13 Жүйке торы ең алғаш байқалды ішекқуыстылар

14 Сцифос- грекше табақша

15 Теңіздегі дыбыс тербелісін сезеді медуза

16 Қаңқалар үйіндісінен түзілген жартас риф

17 Табанын жиырып созып бояу қозғалады актиния

18 Теңіз гүлі аталатын ішек қуысты актения

19 Қорғаныш және корегін аулауқызметін атқарады атпа жасуша

20 Ішекқуыстыларда қорытылмаған корек қалдығы шығарылады аузы

21 Ішекқуыстылар кластары 3

22 Регенерация жойылып кеткен дене бөлігінің қалыпқа келуі

23 Ұсақ жәндіктерді , балық шабақтарын т.б корек ететін жыртқыш жәндік актения

24 Гидраның денесіне инемен әсер еткенде , тітіркенуге жауап беретін жасушалар жүйке

Жалпақ құрттар типі

1 Еркін жүзіп қимылдайтын құрт ақ сұлама

2 Ақ сұламаның дене қабаты 3

3 Зәр шығару жүйесі алғаш пайда болған жалпақ құрт

4 Паразит құрттарды зерттейді гельминталогия

5 Кірпікшелерінің көмегімен жүзу тән ақ сұлама

6 Жұтқыншағын айналдырып, сыртқа шығарып, корегін жұтады ақ сұлама

7 Ақ сұламаның асқорту жүйесі ауыз-жұтқыншақ-ішек

8 Ақ сұламаның зәр шығару мүшесі жұлдызша тәрізді түтік

9 Кірпікшелі құрттар өкілі ақ сұлама

10 Жалпақ құрттар типінің класы 3

11 Ақ сұламада аралық қабат қимылын реттейтін бұлшық ет қиғаш

12 Сорғышының біреуі аузында , екіншісі бауырында болатын құрт бауырсорғыш

13 Кірпікшелі құрттың дернәсілінің аралық иесі кіші тоспа ұлу

14 Дара жынысты айырдене

15 Қысқа мойынды басы, төрт дөңгелек сорғышы бар құрт сиыр цепені

16 Таспа құрттар адамға жұғады еттен

17 Жалпақ құрттарға тән белгі тұйықталып біткен ас қорыту жүйесі

Жұмыр құрттар типі

1 Алғашқы қуыстылар жұмыр құрттар

2 Аяқ терісінің паразиті суырытқы

3 Дернәсілі циклоп денесінде өмір сүреді суырытқы

4 Бәсір ауруын тудырады ішек сорғыш

5 Бұлшықеттерде кездесетін паразит трининелла

6 Аяқ терісініңастында тіршілік етеді суыртқы

7 Бунақденелілердің денесінде паразиттік тіршілік етеді қылқұрт

8 Жылқының құйрық қылына ұқсас құрт қылқұрт

9 Бұлшықеттерде кездеседі трихинелла

10 Алғашқы қуыс пайда болған жұмыр құрттарда

11 Жұмыр құрттардың ең сыртқы қабаты сірқабық

12Жұмыр құрттардың сірқабық тастауы түлеу

13 Жұмырқұрттар типіне жататын, жасөспірім мен балалардың тоқ ішегінде паразитті тіршілік ететін үшкірқрт

14 Бактериялар, біржасушалы жәндіктер балдырлармен коректенетін, дене пішіне біржасушалы қарапайымдарға ұқсас жұмыр құрт түрі қылтыңбас

Буылттық құрттар типі

1 Тұйық қанайналым алған пайда болған буылтық құрттар

2 Шұбалшаң денсін қысқартатын бұлшық ет біріңғай салалы

3 Сүліктің қанды сұйылтатын заты герудин

4 Қозғалыс мүшелері пароподия нерейда

5 Ішкі қабырға мен ішкі мүшелер арасындағы кеңістік целлом

6 Шұбалшаңның денсін қысқартатын бұлшық ет біріңғай салалы

7 Шұбалшаң денесін ұзартатын бұлшық ет сақиналы

8 Көпқылтанды құрттардың ұрықтануы өтеді суда

9 Көпқылтанды құрттарға жатады.нерейда

10 Буылтттық құрттарда қанның ағуын реттейді жүрекше

11 Шұбалшаңның денесі шұбылыңқы буылтық құрттврдан тұрады

Ұлулар типі

1 Бау бақшаға зиян келтіреді жалаңаш шырыш

2 Тілі, жұтқыншағы жоқ айқұлақ

3 Бақалшағынан түйме жасалынатын ұлулар қосжақтаулы

4 Қорегі, құмға жасырынған асшаян каракатица

5 Тұлғадан пайда болған қатпарлы қабат шапанша

6 Қан айналымы ашық ұлу

7 Бауыраяқты ұлулардың жүрек қуысы 2

8 Қосжақтаулы ұлулардың жүрек қуысы 3

9 Ұлулардың тыныс алу мүшелері желбезек

10 Ұлулардың қанының түсі қара

11 Қанының түсі көгілдір басаяқты ұлу

12 Ұлулардың зәр шығару жүйесі бүйрек несепагар жүйесі

13 Реактивті қозғалыс жасайды кальмар

14 Көлдер де, тоғандар да өмір сүреді түйіртек жұмырлақ

15 Денесі, бас, тұлға, аяқтан тұратын ұлулар бауыраяқты

16 Аузы аяғының қасында орналасқан айқұлақ

17 Денесі тұлға және аяқтан тұрады қосжақтаулы

18 Бауыраяқты ұлулар өкілі шалшық ұлу

19 Бақалшағы жойылып кеткен ұлулар басаяқты

20 Денесі бастан және тұлғадан тұратын ұлулар басаяқты

21 Көзінің құрылысы адам көзіне ұқсас ұлу кальмар

22 Сағатына 50 шақырымдық жылдамдықпен жүзіп , корегін аулайды кальмар

23 Тағам ретінде пайдаланылатын қос жақтаулы ұлу устрица

24 Шапанша қуысына ашылатын бүйрек болады ұлуда

25 Ұлу көмірқышқыл газдың миына мүшесі арқылы сыртқа шығарадытыныс саңылауы арқыла

26 Былқылдақ денелілерде алғаш рет дамыған мүше бауыр бүйрек

27 Былқылдақ денелілердің ішкі мүшесін қорғап тұратын қатпарлы қабат шапанша

Бунақтылар тип. Шаяндар класы

1 Шаянтәрізділердің қантарату жүйесі ашық

2 Шаян тәріздестер дафния

3 Буынаяқтылар типінің өкілі өрмекші

4 Буынаяқтылардың арғы тегі буылтық құрттар

5 Шаянның зәр шығару жүйесі орналасқан бас бөлігі

6 Шаянның дене бөлігі көкірек, құрсақ

7 Шаянның зәршығару мүшесі жасыл без

8 Ұсақ шаянтәрізділерге жатады дафния

9 Суыртқы дернәсілінің аралық иесі циклоп

10 Шаянның аяқ саны 3 жұп

11 Дафния –шаян тәрізділердің өкілі

Буынаяқтылар типі .Өрмекші тәрізділер класы

1 Өрмекшітәріздестердің баскөкірегіндегі екінші жұп аяғы тұтқы аяқ

2 Өрмекшінің дене бөлімі баскөкірек құрсақ

3 Асын ішектен тыс қорытады өрмекші

4 Кене дернәсілінің аяқ саны 3жұп

5 Пироплазмоз ауруын тудырады нәзікбас кене

6 Өрмекшінің қанайналымы ашық

7 Өрмекшінің аяқ саны 6 жұп

8 Өрмекшінің жүретін аяқ саны 4 жұп

9 Тыныс алу мүшесі өкпе және демтүтік өрмекші

10 Жұмыртқалары пілдеде қыстап шығады өрмекші

11 Энпефалит ауруын жұқтырады тайга кенесі

12 Үш иелі кене ит кене

13 Дене мөлшері 0, 2- 0,3 мм болатын кене қышыма кене

14 Азық түлікті ысырап етеді қамба кене

15 Мәдени өсімдіктердің зиянкесі өрмек кене

16 Кенелер жатады өрмекші тәрізділерге

17 Бас, көкірек, құрсақ бөліктері тұтасып кеткен өрмекшітәріздес кенелер

18 Қан сорып көректенетін өрмекші тәріздес кене

19 Өсімдіктердің ауруын туғызатын жәндік беріш кене

20 Мамықкенелердің тіршілік ететін мекені құстардың денесінде

Бунақтылар типі. Бунақ денелілер класы

1Ауыз мүшесі кеміруші қоңыз

2 Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген шолғыншы инелік

3 Бунақденелілердің аяқ саны 6

4Бунақденелілердің суда дамитын дернәсілі : наяда

5 Қолда өсірілетін бунақдене :жібек көбелегі

6 Масаның ауыз мүшесі :шаншып-сорушы

7 Бунақденелілердің тыныс алу мүшесі демтүтік

8 Бунақденелілердің дене бөлігі бас, көкірек, құрсақ

9 Ауыз мүшесі сүзіп жалаушы шыбын

10 Араның ауыз мүшесі кеміріп-жалаушы

11 Ауыл шаруашылығына өте қауіпті көкқасқа шегіртке

12 Топырақ астында тіршілік ететін бунақдене бұзаубас

13 Бунақденелілерді зерттейтін ғылым энтомология

14 Бунақденелілердің аяқтары және қанаттары орналасқан көкірек

15 Дернәсілі жұлдызқұрт көбелек

16 Шала түрленіп дамиды инелік

17 Хитинді демтүтік арқылы тыныс алады қоңыз

18 Ауыл шаруашылығына зиян келтіретін зиянкестерді жояды қанқыз

19 Сақтандырғыш рең тән қаңқыз

20 Ұяны жылытады, желдету арқылы температураны қалпына келтіреді , ұяны салқындатады жұмысшы аралар

21 Ерекше қорғауды қажет ететін жыртқыш жәндік нәзкқұйрық инелік

22 Маса дернәсілі коректенетін балық:гамбузия

23 Балараның ұрықтанбаған жұмыртқасынан дамиды: аталық (трутень)

24 Құмырсқа илеуінде жұмысшы құмырсқа қызметі : ұя салу

25 Шағатын жарғаққанаттыларға жатады құмырсқа

26 Аналығы аталығын жеп қоятын ең жалмауыз дәуіт ақтеңбіл дәуіт

27 Шала түрленедіинелік

28 Суда да, құлықта да тіршілік етеді:безгек масасы

29 Қанатында ерекше белгісі болмайтын жәндік: көркемше инелік

30 Пайдалы қоңыз қаңқыз

31 Зауза қоңызының дернәсілінің дамуы созылады : 4 жылы

Тікентерілер типі

1 Тікентерілілердің ішінде арнаулы тыныс алу мүшесі суға толы өкпе кездеседі теңіз қияры

2 Теңіз жұлдыздарының денесі бес тармақты

3 Тек тікентерілерге ғана тән жүйе су түтікшелі жүйе

4 Соңғы ауызды , көп жасушалы , дернәсілдері екі жақты симметриялы тең жәндіктер тікентерілер

5 Денесі бес тармақты тікентерілер өкілі теіз жұлдызы

6 Қосжынысты тікентерілердің ұрықтануы жүреді: суда

7 Тамаққа пайдаланылатын тікентерілер өкілі трепанг

8 Денесі шар тәрізді тікентерілер өкілі теңіз кірпісі

9 Суды радиактивті заттардан тазартуға қатысады тікентерілер

10 Тыныс алу мүшесі жоқ тікентерілер өкілі теңіз рух гілі

Желілер типі. Бассүйексіздер.Қандауырша

1 Қандауыршаның көбеюі мен дамуын зерттеді А,О.Ковалевский

2 Қандауыршаның орталық жүйке жүйесінің қызметін атқарады.жүйке түтігі

3 Қандауыршаның қаны түссіз

4 Алғаш рет қандауыршада пайда болған мүше желі

Балықтар класы

1 Балықтың жүрегі 2 бөлікті

2 Балықтың бағыт беруші жүзбеқанаты құйрық

3 Денесі плакондты қабыршақтарымен қапталған:акула

4 Желбезек қақпағы тән:шортан

5 Қанның иісін 0,5 шақырымнан сезеді:акула

6 Балықтарды зерттейтін ғылым: ихтиология

7 Қосжынысты балық теңіз алабұғасы

8 Балықтың есту мүшесі ішкі құлақ

9 Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген балық саны 16

10 Патша балығы :бахтах ( форель)

11 Балықта суда еріген оттегінің қанға сіңірілуі өтеді желбезек жапрақшалары

12 Балықтың жүрегі орналасқан құрсақ жағында

13 Балықтың құрсақ қолқасындағы қан вена қаны

14 Балық денесінің тепетеңдігін сақтайтын жүзбеқанат көкірек, құрсақ

15 Денені берік ұстауға көмектесетін жүзбеқанат құйрықасты

16 Балықтың дыбыс толқынын күшейтетін резонатор торсылдақ

17 Балықтың ми бөлімі 5

18 Есту мүшесі бассүйек ішінде , сырттай қарағанда байқалмайды балық

19 Балық су ағынының күшін, бағытын, тереңдігін сезеді бүйір сызығы

20 Балықтың денесін қалыпты ұстауға көмектесетін жүзбеқанат көкірек, құрсақ

21 Шеміршекті балықтардың желбезек саңылаулары 5-7 жұп

22 Қуық ең алғаш пайда болған балық

23 Өзеннен теңізге өтіп, уылдырық шашатын балық жыланбалық

24 Бекіре тәрізділерге жатады қортпа, шоқыр

25 Аузында өткір тістері бар жыртқыш балық латимерия

26 Тіршілігінде бір ақ рет уылдырық шашып , өледі кета, нерпа, құныс балық

27 Аққайран, мөңке, табан, қаракөз жататын отряд тұқы тәріздестер

28 Клоакасы бар акула

29 Аналь тесігі бар майшабақ

30 Желбезек сыртында қақпағы бар шортан

31 Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген балық саны 16

32 Қанқасы шеміршектен түзілген балық акула

33 Арал теңізі және Балқаш көлі балықтарын зерттедіЛ.С .Берг

34 Балықтың жүрегінің құрылысы 1 жүрекше 1 қарынша

35 Латимерия келесі балықтар өкіліне жатады саусаққанатты балықтар

Қосмекенділер класы

1Тритон және саламандра отряды құйрықтылар

2 Ең алғаш құрлыққа шыққан омыртқалылар қосмекенділер

3 Алғаш сілекей безі пайда болған қосмекенділер

4 Өкпелік шеңбер алғаш пайда болды қосмекенді

5 Қосмекенділердің қаңқа бөлімі неше бөліктен тұрады 4

6 Ең алғаш ортаңғы құлақ қуысы пайда болды қосмекенді

7 Қосмекенділердің жүрегі 2 құлақша 1 қарынша

8 Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген қосмекенді қызылаяқ бақа

9 Қазақстандағы қосмекенділердің түр саны 12

10 Дернәсілі итшабақ бақа

11 Ортаңғы құлақ қуысында бір ғана үзеңгі сүйегі бар қосмекенді

12 Аяқсыз қосмекенді сақиналы құтрпошым

13 Іштей ұрықтанатын қосмекенді сақиналы құртпошым

14 Жүрегі сопақша пішінді , қапшық тәрізді қосмекенді

15 Қосмекендінің дернәсілі тыныс алады желбезек

16 Алдыңғы аяқ –қар, білек, алақан бақа

17 Мишығы нашар жетілген қосмекенді

18 Ортаңғы миы жақсы дамыған қосмекенді

19 Құйрықтылар отрядына жататын қосмекенді саламандра

20 Қазақстанда мекендейтін құрбақалар жасыл құрбақа, даната құрбақасы , кәдімгі құрбақа

21 Құрбақа терісінің құрылысы терісі бұдырлы, кілегейлі безбен қапталған

22Қосмекенділердің құрылыққа шығуына байланысты өкпе пайда болған

Жорғалаушылар класы

1 Қазақстандағы ең үлкен кесіртке сұр келес

2 Уы жүйке жүйесіне әсер етеді кеңалқым

3 Жыланның сипап сезу мүшесі тіл

4 Іштей ұрықтанады кесіртке

5Қарыншасы жартылай пердемен бөлінген кесіртке

6 Ұрпақтарын тірі туады сұржылан

7 Тұмсық бастылар отрядының өкілі гаттерия

8 Денесі мүйізді сауытпен қапталған тасбақа

9 Жорғалаушыларды зерттейтін ғылым герпеталогия

10 Терісіқабыршақтармен , қалқаншалармен, сауытпен қапталған жорғалаушылар

11 Ең алғаш кеуде қуысы пайда болған жорғалаушылар

12 Жорғалаушылардың қаңқа бөлімі 5

13 Крокодилдің жүрек бөлімі 4

14 Жорғалаушылардың сезім мүшелері көз, құлақ, танау тесіктері

15 Жорғалаушылардың есту мүшесі : сыртқы, ортаңғы

16 Жұмыртқа салу арқылы көбейеді қаражылан

17 Денесінің түсі тез өзгеретін жорғалаушы құбылғы

18 Қазақстандағы тасбақаның түр саны 2

19 кроколдильдер отрядына жатады қолтырауын

20 Қызылқұм өңірінде сирек кездесетін кесіртке сұр келес

21 Терісі құрғақ , мүйізді қабыршақпен қапталған кесіртке

22 Алғаш рет нағыз құрлықта тіршілік етуге бейімделген омыртқалы жануарлар жорғалаушы

23 Республикамызда мекендейтін улы жылан қара жылан

24 Жыланның ұзын , жіңішке , ұшы екі айыр тілі- бұл сипап сезу мүшесі

Құстар класы

1 Жұмыртқалағыш тауық қолтұқымы легрон

2 Тауық тәрізділер отрядының өкілі ұлар

3 Су құстары дауылпаз

4 Қоқиқаздар мекені қорғалжын

5 Қазақстанның Қылыл кітабына тіркелген құс түрі 56

6 « Тоқтыбалақ» немесе « қозыбалақ» аталған : дуадақ

7 Реликті шағала мекені Алакөл

8 Құстардың есту мүшесі ішкі ортаңғы құлақ

9 Жыл құсы қараторғай

10 Орман құстары тоқылдақ

11 Ширақ балапан шығаратын құс құр

12 Қызылшақа балапан шығаратын құс жыртқыш құстар

13Ауа қапшығы көлемі өкпе көлемінен 10 есе артық құс

14 Құстың көкірек қуысы кеңейеді қанаты көтерілгенде

15 Қосарлы тыныс алады құстар

16 Өңешінің соңғы бөлімі кеңейіп , жемсауға айналған кептер

17 Қарны безді және етті деп бөлінеді құс

18 Құстарда тістің қызметін атқарады етті қарын

19 Құстардың түр саны 8600

20 Қазақстанда мекендейтін құстардың түр саны 500

21 Қауырсындардың теріге еніп тұратын бөлігі қаламша

22 Қауырсынның мүйізді өзегі сояу

23 Жақсүйектері мүйізді тақташалармен қапталған құс

24 Құстардың денесіне тарайтын қан артерия

25 Иіс сезу мүшесі жақсы дамыған құс дауылпаз

26 Аяғында екі саусақ страус

27 Қыртөсі жетілген жүзетін құс пингвин

28 Тісшелері коректі сезіп ұстау қызметін атқарады қаз

29 Жыл құсы тырна

30 Қыстап шығатын отырықшы құс шымшық

31 Қызыл кітапқа тіркелген үкі

32 Үй құстарынан ең алғаш қолға үйретілгені асыранды қаз

33 Қолға үйретілген үйректің арғы тегі барылдауық үйрек

34 Қолға үйретілген үй құстарының ең ірісі күркетауық

35 Балапанының атауы- көгілдір аққу

36 Уақытша топ құрайды құстар

37 Алдыңғы аяқтары ескеккке айналған жүзетін құстарда

38 Құстардың тыныс алу мүшелері өкпе, ауа қапшығы

39 Қыртөссіз құс түйеқұс

40 Саусақтарының арасында жүзу жарғағы болатын құс үйрек

41Бунақдене коректі құс қарлығаш

42 Құстардың дене температурасы +41 +43

43 Құстардың ас қорыту жүйесінің ерекшелігі безді, етті қарындары, жемсауы болады

44 Балапандар ширақ болып келеді тауықтар

45 Құстарда ортаңғы мидың дамуы көру мүшесіне әсер еткен

46 Құстардың безді қарнының қызметі жем ас қорыту сөлімен араласады

47 Құстың қауырсыны дегеніміз терінің үстіңгі қабатындағы теріден пайда болатын түзіліс

48 Көнеқұстың қазіргі құстардан негізгі айырмашылығы жақсүйектерінде тістері бар, құйрық омыртқаларының саны көп

Сүткоректілер класы

1 Сиырдың қарын бөлімі 4

2 Териология ғылымы зерттейді сүтқоректілерді

3 Қойдың жабайы арғы тегі муфлон

4 Миы нашар дамыған сүткоректілер отряды бунақденелілер

5 Сахараның ботакөзі ақбөкен

6 Қазақстанның Қызыл кітабына енген сүткоректілердің түр саны 40

7 Күйіс қайырмайтын жұптұяқтылар отрядтарының өкілі бегемонт

8 Жер астында тіршілік ететін сүткоректі көртышқан

9Құлақ қалқаны пайда болған сүтқоректі

10 Жануарлар дүниесінің жоғарғы класы сүтқоректі

11 Күрек тістері жақсы дамыған үй қояны , құндыз, тиын

12 Тістері жақсүйектердегі ұяларға тіс түбірімен бекіген сүтқоректі

13 Өкпесінде ауатамырлар таралып, төменгі ұштары өкпе көпіршіктерімен аяқталады сүтқоректі

14 Сүткоректілерде ұрықты ана ағзасымен байланыстырады ұрықжолдас

15 Тек суда, жер астында тіршілік ететіндерде болмайды құлақ қалқаны

16 Сүткоректілердің түр саны 5000

17 Терінің қосалқы бөлімдері түк,мүйіз, тырнақ

18 Мойын омыртқасы жетеу сүтқоректі

19 Өте әлсіз дыбыс жаңғырықтарын қайта қабылдай алады жарқанат

20 Сүткоректілердің үлкен қарны таз қарын

21 Суда тіршілік ететін сүткоректі құндыз

22 Қолқанаттыларға жатады жарқанат

23 Қазіргі төменгі сатыдағы сүткоректілер қалталылар

24 Күйіс қайтармайтын жұптұяқты бегемонт

25 Сусар тұқымдасына жатады борсық

26 Биік таулы алқаптағы мысық тұқымдас ілбіс

27 Сойдақ және азу тістері жақсы жетілген жыртқыштар

28 Күрек тістер, сойдақ тістері және азу тістері болады сүтқоректілер

29 Тақтұяқтылар отрядының өкілдері жылқы , тапир, керік, құлан

30 Сиыр қарнының ең үлкен бөлімі тазқарын

31 Дыбыс қабылдайтын құлақ қалқаны болатын жануар сүтқоректілер

32 Күйіс қайыратын жануарлардың қарын бөлімдері таз, тақия, қырық қатпар , ұлтабар

33 Ілкі аңдарға жатады үйректұмсық. Түрпі түрпітек

Үй жануарлары

1 Үй хайуанаттарының мәдени орталығын ашқан : Н.И.Вавилов

2 Адай жылқысы өсіріледі Батыс Қазақстан

3 Айыр өркешті түйенің ғылыми аты Бактриан

4 Шөл дала кемесі түйе

5 Сыңар өркешті түйенің ғылыми аты дромадер

6 Түйе шаруашылығына еңбек сіңірген А.Баймұқанұлы

7 Архар меринос қойының қолтұқымын шығарған Жандеркин

8 Елтірісі қымбат бағалы қой тұқымы Қаракөл қойы

9 Етті бағыттағы сиырдың қолтұқымы қазақтың атбас сиыры

10 Қолға үйретілген бунақдене балара

11 Үйқоянның арғы тегі жабайы ін қоян

12 Пантокрин дәрісі алынады бұғы

13Ең алғаш қолға үйретілген жануар ит

14Арғы тегі –тарпан, түзат жылқы

15 Арғы тегі муфлон, арқар қой

16 Халақтық селекция арқылы шығарылған еділбай қойы

17Арғы тегіжабайы тур сиыр

18 Қолға үйретілген жылқының арғы тегі тарпан

19 Қазақстан даласында түйе зардап шегетін ауру суауру

8 –сынып

Адам ағзасының жасушасы

1 Тіршіліктің негізгі бірлік өлшемі жасуша

2 Жасушалардың құрылысы мен қызметін зерттейтін ғылым цитология

3 Тері жасушаларының пішіні көпқырлы

4 Адам ағзасындағы ең ірі жасушалар: жұмыртқа, жүйке жасушасы

5 Жасушаның ішін толтырып тұратын іркілдек сұйықтық цитоплазма

6 Тіршілікті дамытып , сақтап қалудың негізі көбеюі

7 Жасуша құрамындағы ағзалық заттардың үлесі 20-30 пайыз

8 Кейбір жасушаларда пішінімен құрылымын өзгертіп тұратын тығыз денешік ядрошық

9 Энергия жинақтаушы құрылым митохондрия

10 Жасушаның реттеуші орталығы ядро

11 Өз маңызын жойған заттарды бұзып, ыдырататын органоидлизосома

12 « Ас қорыту мүшесі» деп аталатын органиод лизосома

13 Амин қышқылынан тұратын биополимер нәруыз

14 Май қышқылы мен глицериннен тұратын күрделі полимер май

15 Жануар крахмалы гликоген

16 Ең алғаш жасуша ядросынан табылған органикалық зат нуклеин қышқылы

17 Жасушаның органикалық қосылыстары нәруыз, май

19.1гр нәруыз толық ыдырағанда бөлінетін жылу мөлшері 17,6 кДЖ

20 Хромосомалар орналасқан ядро

21 Жасуша орталығы ........ құрамдас бөліктен тұрады 2

22 Ядро қабықшасы ішіндегі қуысты толтырып тұрған зат ядро шырыны

23 Жасушада рибосома синтезделеді ядрошықта

24 Жасуша қартайған кезде оның тіршілігін жояды лизасома

Адам ұлпалары

1 Шығу тегі , атқаратын қызметі бірддей жасушалар мен жасушааралық заттардың жиынтығы Ұлпа

2 Бүйректің өзекшелерін іш жағынан астарлап тұратын ұлпа:

текшелі эпителий

3 Жасушалары бір – бірімен тығыз тор тәрізді жанасқан ұлпа : тығыз талшықты дәнекер ұлпасы

4 Бұлшықет ұлпасының құрылымдық және қызметтік бірлігі миофибрилалар

5 Жүйке жүйесінің қосымша жасушалары нейроглия

6 Көлденең жолақты бұлшықет ұлпасының ұзындығы 1-45 мил

7 Көлденең жолақты бұлшықет жасушаларының бір біріне жанасып орналасуынан түзілген жүрек бұлшықеті миокард

8 Жүйке ұлпасының қызметі қозғызштық қозу өткізгіштік

9 Жүйке жасушасының тітіркенуге орайлы әрекет жасауы рефлекс

10 Эпителий ұлпасының қызметі қорғаныштық

11 Организмнің ішкі ортасының тұрақтылығын сақтау , қорғағыш қызметін атқаратын ұлпа эпителий

12 Коректік , тасымалдау, қорғаныш қызметін жүзеге асыратын ұлпа қан

13 Тіректік , механикалық қызмет атқаратын ұлпа шеміршек

14 Көлденең жолақты бұлшық ет ұлпасы кездеседі қанқа

15 Біріңғай салалы бұлшық ет ұлпасы кездеседі қантамыр

16 Эпителий ұлпасы дәнекерлер мен ішкі мүшелердің жабындысы, бездер

17 Көлденең жолақты бұлшықет ұлпасынан тұратын дене тілде

Ішкі секреция бездері

1 Ішкі секреция бездерінен бөлінетін биологиялық белсенді зат: гормон

2 Гипофиздің артқы бөлігінен бөлінетін гормон вазопрезсин

3 Жүйке жүйесімен жүрек жұмысының қозуын арттыратын гормон тироксин

4 Піш іні үрмебұршақ тәрізді, ересек адамдарда салмағы 0 ,5 – 0,6 г болатын без гипофиз

5 Салмағы 30-60 г , пішіні таға тәрізді без қалқанша

6 Бүйрекүсті бездерінің қыртыс қабатының қызметінің нашарлауынан туатын ауру аддисон

7 Бүйрекүсті безінің қыртысты қабатынан түзілетін гормон кортизон

8 Қалқанша маңы бездерінің ісінуінен паратгормон артық бөлінсе сүйекте калций азаяды

9 Кеуде қуысында кеңірдектің жоғарғы ұшын жауып тұратын без: айырша

10 Тағамның құрамындағы кальции мен фосфордың ішекке тез сіңуіне әсер ететін без қалқанша маңы

11 Аралас бездерге жатады ұйқыбез, жыныс бездері

12 Ұзындығы 15-22 см, бозғылдау қызғылт түсті без : ұйқыбезі

13 Гликогенді ыдыратып, қандағы глюкозанның мөлшерін жоғарлататын гормон глюкагон

14 Ұйқы безден бөлінетін сөл панкриатин

15 Көмірсу алмасуының бұзылуынан болатын ауру қант диабеті

16 Дені сау адамның қанында глюкозаның мөлшері 4,6-6,7 миллимоль/литр

17 Ер адамдардан бөлінетін жыныс гармондары андраогендер

18 Қарапайым нәруыз , қандағы глюкозаныв реттейтін гормон инсульит

19 Сыртқы секрециялық бездерге жатады: тері, слекей, жас, сүт, бауыр

20 Бауыр, бүйрек, бұлшықеттегі нәруыздың түзілуін күшейтетін гормон андроген

21 Жыныс бездерінің жұмысын қалпына келтіреді гопофиздің алдынғы бөлігі

22Жатыр бұлшық етінің жиырылуын күшейтеді гипофиздің артқы бөлігі

23 Гипофиз, бүйрекүсті бездері, қалқанша бездердің зақымдануынан болатын ауру еркежейлік

24 Ішкі секреция бездерінің қызметін реттейтін орталық гопотаомус

25 Безді және жүйке ұлпаларынан тұрады гипофиз

26 Инсулин жетіспегенде болатын ауру қан диабеті

27 Гуморальді реттелудің жүйке жүйесі арқылы реттелуден айырмашылығы гормондар арқылы жүзеге асады

28 Қанда лимфоциттердіңқалыпты болуына әсер етеді тимозин

29 Ішкі секреция бездеріне жатады эпифиз,гипофиз, қалқанша, бүйрек үсті

бездері, тимус

30 Ішкі секреция бездерінің әсерінен болатын ауруларды емдейтін дәрігер эндокринолог

31 Қалқанша маңы бездерінен бөлінетін гормон парадгормон

32 Эндокриндік жүйенің негізі бездер, гормондар

33 Организм қызметінің гуморальдық реттелуінің жүруі биологиялық белсенді заттар гормондар арқылы

34 Ұйқы безі гормондарының қызметі көмірсу алмасуын реттейді

35Миксидема ауруының себебі қалқанша без жұмысының жеткіліксіздігі

36 Гармондардың белгісі мен қасиеттеріне жатпайтыны дене қуысына затарын бөлу

37 Қанда темірдің тұрақтылығын сақтайтын без: гипофиз

38 Ми сыңарлары қыртысының жұмысы бұзылып, ақыл есі кем болатын ауру критинизм (жәрмес)

39 « Көңіл күй» гормоны адреналин

40 Гормон деген билогиялық белсенді заттар

Адам миы

1Ересек адам миының орташа салмағы 1300-1400 г

2 Мидың ішіндегі ми сұйықтығы:қарынша

3 Ми пайда болу, құрылымдық және қызметтік ерекшеліктеріне байланысты бөлінеді: бағаналы, қыртысасты, қыртысы

4 Жұлынның жоғарғы шетінің жалғасы сопакша ми

5 Қорғану рефлекстерін жүзеге асыратын ми бөлімі сопақша ми

6 Сілекей, жас бездері мен шайнау, ымдау бұлшықеттерінің жұмысын реттейтін орталық

7 Қаңқа бұлшықеттерінің үйлесімді жиырылуын реттейді мишық

8 Теріде пигменттің түзілуін реттейді ортаңғы ми

9 Үлкен ми сыңарларының қыртысындағы нейрондар саны 14мил астам

10 Үлкен ми сыңарларының қыртысындағы маңдайдың ішкі жағында орналасқан дәм іс сезу аймағы

11 Көру аймағы орналасқан үлкен ми сыңарларының қыртысы шүйде бөлігінде

12Ми сыңарларының қыртысының қалыңдығы 2-3 мил

13 Кенеттен шыққан дыбыс, жарық тітіркенгіштерін тез бағдарлауды реттейтін ми ортаңғы

14 Артқы миға жатады мишық, ми көпірі

15 Ми көпірі байланыстырады ортаңғы сопақша

16 Мидан тарайтын жүйке саны 12 жұп

17 Симпатикалық , парасимпатикалық бөлімдерден тұратын жүйке автономды

18Орталық жүйке жүйесіне жатады жұлын

19 Ағзаның дене температурасының тұрақты болуы байланысты:аралық ми

20 Мишық зақымданғанда қимыл қозғалысы бұзылады

21 Жұтыну , түшкіру, құсу мидың иына бөлігінде орналасқан сопақша ми

22 Мидың жұмысын зерттеу әдісі электроэнцефалография

23 Ортаңғы ми мен сопақша мидың аралығында орналасқан ми көпірі

24 Никотиннің миға әсері қозуды күшейтеді ми тез шаршайды

25Мидың сұр затын құрайтындар нейрон денесі мен оның қысқа өсінділері

Жүйке жүйесі

1Құрылымы мен қызметіне қарай нейрондар бөлінеді сезгіш, байланыстырғыш, қозғалтқыш

2 Рефлекстік доға басталады рецептордан

3 Жұлынның ұзындығы 42-45 см

4 Жұлынның қызметі рефлекстік өткізгіштік

5 Жұлыннан таралатын жүйкелер саны 31 жұп

6 Ми мен жұлынның жұмсақ қабығының қабынуынан болатын ауру менингит

7 Тік рефлексі орналасқан жұлынның бөлімі бел

8 Вегетативті жүйке жүйесінде рефлекстік доға тұрады 3 нейрондық байланыста

9 Симпатикалық бағанадағы жүйке түйіндерінің саны 20-25

10 Парасимпатикалық бөлім әрекет еткенде көз қарашығы кішірейеді

11 Симпатикалық бөлім әрекет еткенде жүректің жиырылуы артады

12 Мидан таралатын ми жүйкелерінің саны 12 жұп

13 Шқұрайды оғырланып ми мен жұлынның ақ затын аксондар

14Омыртқа жотасының өзегінде орналасқан мүше жұлын

15 Сезгіш нейрондар қозуды өткізеді орталық жүйке жүйесінде

16 Аксонның көрші жатқан нейрон дендридінің қабықшасымен байланысып, қозу өтетін жері синапс

17 Жұлынның жалғасы сопақша ми

18Онтогенездік дамуда эктодерма қабатынан пайда болады жүйке жұйесі

19 Рефлекстік доғаның сезгіш нейрондары қозуды орталық жүйке, жүйесіне өткізеді

20 Рефлекстік доға неше бөлімнен тұрады без

21 Мүшелердің жұмысын басқарып, реттейді жүйке ұлпасы

22 Қаңқа бұлшықетінің жұмысын реттейтін, жүйке жүйесінің бөлімі сомалы

23 Ішкі мүшелердің жұмысын реттейтін жүйке бөлімі вегатативті

24 Ең қарапайым рефлекс тізе рефлексі

25 Организмнің тітіркендіргішке жауап реакциясы рефлекс

26 Жүйке жүйесі ауруларын емдейтін дәрігер невропалолог

Көру мүшесі

1Анализаторлардың шеткі бөлімі рецептор

2Анализатор ұғымын ғылымға енгізген орыс ғалымы И.П. Павлов

3 Адам сыртқы ортада болып жатқан ақпаратттардың 80-90% қабылдайды көз арқылы

4 Көздің қосалқы мүшесі қабақ

5 Нұрлы қабықтың дәл ортасындағы тесік қарашық

6 Көздің пигментке бай қабығы нұрлы қабықша

7. 40-50жастағы адамдардың көру қашықтығы 33 см

8 Жарықты жақсы сезетін жасушалар орналасқан көз қабағы торлы

9 Көздің қосымша аппараттарына жатпайды нұрлы қабықша

10 Егер көзге бөгде зат түссе қайнатылған жылы сумен жуу

11 Көретін заттың ара қашықтығына байланысты көзбұршағы қисықтығын өзгертуі аккомодация

12 Көз дәрігері офтальмолог

13 Жарықты жақсы сезетін , колба тәрізді жасушалардың жиынтығынан түзілген сары дақ

14 Көру жүйкесінің кө алмасынан шығатын жері соқыр дақ

15 Жарық пен түрлі түсті қабылдайтын рецепторлар құтышалар

16 Қараңғыда жарықты сезу жасушалары таяқшалар

17 Көз қуыстарындағы сұйықтық қысымының көтерілуінен болатын ауру глаукома

18 Тамырды қабықшаның алдыңғы жағы нұрлы қабықша

19 Қантамырларында бай тамырлы қабықша орналасқан ортаңғы қабықшада

20 Ақ қабықшаның алдыңғы жағы қасаң қабықша

21 Дәнекер ұлпасынан тұратын ақ қабықша орналасқан сыртқы қабықша

22 Көз алмасының пішіні шар тәрізді

23 Қасаң қабақ пен көз бұршағының арасы ....... толтырылған сулы ылғалмен

Есту мүшесі

1 Сыртқы құлақты ортаңғы құлақтан бөліп тұрады дабыл жарғағы

2 Дыбыс сүйекшелері орналасқан құлпқ бөлімі ортаңғы

3 Дыбыс сүйекшелерінің салмағы 0,05 г

4 Есту мен тепе –теңдік мүшелері шытырмандар

5 Ішкі құлақтағы домалық қапшық тәрізді аппарат бестибула

6 Құлақ бөлімдері 3

7 Ортаңғы құлақ есту түтігі арқылы жалғасады жұтқыншақпен

8 Ортаңғы құлақтағы дыбыс сүйекшелерінің саны 3

9 Ішкі құлаққа жатады қуыстар мен иірім өзекшелері

Сипап сезу, ,иіс сезу, дәм сезу мүшесі

1Жанасу мен қысымды,жылу мен суықты ,ауруды қабылдайтйн мүше тері

2 Тілдің ұшы сезеді тәттіні

3 Тілдің сілемейді қабықшасында болады емізікшелер мен бүртіктер

4 Қозу иіс сезу жүйкесі арқылы ми қыртысының орталығына өтеді маңдай бөлігі

5 Тілдің бүртік жасушаларының ұшында орналасқан жіңішке түтікшелердің саны 40-50

6 Сезім мүшелерінің шеткі бөлімдері рецептор

7 Иісті қабылдайтын рецепторлар орналасады мұрын қуысының кілегейлі қабықшасының жоғарғы бөлігінде

Адам қаңқасы

1Ересек адам қаңасындағы сүйектер саны 200 астам

2 Қысқа сүйектерге жатады омыртқа мен алақан

3 Адамда омыртқалардың саны 33-34

4 Адамның мойын омыртқаларының саны 7

5 Омыртқа жотасының бір бүйіріне қарай иілуі бұзылғанда пайда болатын ауру скалиоз

6 Қол сүйектеріне жатады тақпан жілік, асықты жілік, шыбық сүйек

7 Қалдық ретінде тұтасып кеткен омыртқа құйымшақ

8 Жамбас сүйегін түзеді мықын, шат, шонданай

9 Сүйек жуандап өседі сүйық қап арқылы

10 Сүйектің құрамындағы органикалық заттың мөлшері 12,5 %

11 Сүйекке серпімді иілгіштік қасиет береді оссеин

12 Адам қаңқасының толық сүйектенуі 20-25 жаста

13 Қозғалмай байланысқан сүйектерге жатады ми сауыты , сегізкөз

14 Буын шаққанда аяқтың қатты аурырсыны , ісінуі, қозғалыссыз қалу

15 Адам денесіндегі буындар саны 230 астам

16 Адам абайсызда аяғын ыңғайсыз басудан болады сіңірдің созылу

17 Сүйек тұтастығының бұзылуы сүйектің сыну

18 Адам ебедейсіз қозғалыс жасағанда сүйек басының таюы буынның шығуы

19 Құйымшақ омыртқаларының саны 4-5

20 Адамның тірек қимыл жүйесін құрайды шеміршекті ұлпа

21Қол басы сүйектер білезік сүйектер, алақан, саусақ сүектер

22Бассүйек қаңқасы ми сауыты мен бет бөлімдері

23 Жартылай қозғалатын сүйек омыртқа

24 Тірек қимыл жүйесінің қызметі мүшелерді қорғау, қан өндіру, тірек

25 Сүйектің ұзарып өсуі........ байланысты сүйек ұшындағы шеміршек ұлпасы жасушаларының бөлінуіне

26 Адамның кеуде сүйегіндегі қабырғалар саны 12 жұп

27 Кеуде қуысын құрайтын сүйектер қабырға, омыртқа, төс

28 Ми бас сүйегінің сүйектері үстіңгі және астыңғы жақ

29 Ұзын сүйектер жілік сүйектері

30 Аққан қанды тоқтатып, шеңдеуіш салу ашық сынық

31 Сүйектері өзара қозғалмай байланысқан ми сауыты

32 Сүйектердің қозғалмалы байланысы буын

33 Сүйек жасушаларынан , кальций фосфаты мен карбонатардың жасушааралық заттарынан тұрады остеон

34 Жалпақ сүйек қабырға

35 Арқа омыртқамен жалғасқан , доға тәрізді иілген жалпақ қабырға

36 Сүйек және шеміршек ұлпаларының атқаратын қызметі тіректік, механикалық

37 Сіңір созылғанда көрсетілетін алғашқы көмек зақымдалған жерге суық шүберек басып, басып қатты орап тастау

Бұлшықеттер

1Бұлшықетте ет талшықтарының жиырылып, босаңсуына қатысатын еритін нәруыз миозин

2 Бұлшықеттердің атқаратын қызметі бүгу, жазу

3 Адам денесінің кеуде және құрсақ қуысының арасын бөліп тұратын күмбез тәрізді бұлшықет көкет

4 Бұлшықеттердің ең басты физиологиялық қасиеті жиырылғыштық

5 Сан арқылы өтетін ұзын бұлшықет тігінші бұлшық еті

6 Бастың бұлшықеттері бөлінеді шайнау, ымдау

7 Иық буынын жазып, қозғалысқа келтіретін бұлшықеттер иықтың үшбасты бұлшықеттері

8 Арқа бұлшықеттері трапеция пінішді бұлшық ет

9 Адам қаңқасындағы бұлшықеттер саны 600

10 Көкіректің бұлшықеттері ішкі қабарғааралық бұлшық ет

11 Бұлшықет шоғырының сыртын қаптайтын ұлпа дәнекер

12 Тірек қимыл жүйесінің белсенді бөлігі бұлшық ет

13 Бұлшықеттердің ең кіші құрылымдық және қызметтік бірлігі миофибрилла

14 Кеуде қуысының көлемін кеңейтетін бұлшықет сыртқы қабырға аралық

15 Шынтақ буыны мен иық буынын бүгетін бұлшық ет екібасты

16 Тізе буынның бүгетін бұлшық еті үшбасты

17 Бұлшықет жасушасы остион

18 Дельта тәрізді бұлшықет иық белдеуінде

19 Бицепс екібасты бұлшық ет

20 Бұлшықеттердің қалыпты физиологиялық күйі қажу

21Еңбек физологиясын зерттеді И.М. Сеченов

22 Шайнау және ымдау бұлшықеттеріне жатады бас бұлшық еттері

23Көлденең жолақты бұлшықет ұлпасынан тұрады жүрек бұлшық еті

Қан

1 Ағзаның ішкі ортасына жатады қан, ұлпа сұйықтығы, лимфа

2 Қан плазмасының құрамындағы нәруыз мөлшері 7-8 пйаыз

3 Қанның қызыл түсті пигменті гемоглобин

4 Микробтарды ерітетін « обыр жасушалар» фагоциттер

5 Тромбоциттердің диаметрі 2-5 мкм

6 Бауырда түзілетін қан плазмасының нәруызы протормбин

7 Қан ұйымайтын ауру гемофилия

8 Сүйек кемігіндегі ірі жасушалардың ыдырауынан түзілетін қан пластинкасы тромбоцит

9 Эритроциттердің бұзылуы көк бауырда, бауырда

10 Плазманың көп бөлігі су

11 Лейкоциттердің қызметін толық зерттеген ғалым И: И. Мечников

12 Ядросы жоқ, қызыл түсті қанның жасушасы эритроциттер

13 Грекше « плазма» сөзінің мағынасы сұйықтық

14 Қанның ядролары , ірі түссіз жасушасы лейкоциттер

15 Мұрын қуысында микробтарды жоятын жасушалар лейкоциттер

16 Оттегімен қосылғын гемоглобин: оксигемоглобин

17 Қан құрамындағы 40-45% қан жасушалары

18 Фибриногеннен фибрин түзілуін қамтамасыз етеді тромботцит және кальций тұзы

19 Эритроциттердің түзілетін орыны сүйек кемігінде

20 Қан қысымын өлшейтін құрал тономертр

21 Оттегімен қаныққан қан артерия

22 Қанды жүректен мүшелер мен ұлпаларға тарататын қантамырлар тобы артериялар

23 Фибрин түзілуі үшін қатысатын нәруыз протромбин

24 Адамның қаны берілген қызметтің тек біреуін атқарады иммунды

25 Тормбоциттің қызметі қанның ұюы

26 Қанның ұюына әсер ететін дәрумен К

27 Плазмада қанның ұюына қатысатын нәруыз фибриноген

28 Адамның үлкен қанайналым шеңбері аяқталады оң жас жүрекше

29 Оттегімен қаныққан қан артерия

30 Қанның құрамына жатпайтындар нейрондар

31 Қанның қызметіне жатпайтыны заттарды артық қоға жинау

32 Қанның үлкен және кіші шеңберінде айналу уақыты 23-27 сек

ЛИМФА

1 Лимфаның құрамындағы глюкозаның мөлшері 0,1 пайыз

2 Лимфада болатын лейкоциттер лимфоцит

3 Иммундық жүйенің орталық мүшелері кемік майы, айырша без

4 Қан беретін адам донор

5 ІІ топтағылардың қанын құюға болады II-IV

6 Қан ұйығының сығындысы, сарғыш түсті сұйықтық қан сарысуы

7 Жұқпалы аурулар мен бөгде денеге қарсы тұру иммунитет

8 Егу арқылы қалыптасатын иммунитет жасанды

9 Ағзаның қорғану қабілеті иммунитет

10 Жұқпалы аурулар мен бөгде денеге қарсы тұру иммунитет

Канайналым

1 Кеуде қуысында, екі өкпенің аралығында орналасқан ішкі қуыс бұлшықеті жүрек

2 Ересек адамдардың жүрегінің салмағы 250-300 г

3 Қанайналымының тұйық екенін алғаш рет дұрыс түсіндірген ғалым Уильям Гарвей

4 Жүректің сыртын дәнекер ұлпамен қаптап тұрады үлпершек

5 Қанды мүшелермен жүрекке тасымалдайтын қантамыры вена

6Вена тамырлары денедегі қанды жүрекке жеткізетін қантамыр

7 Оң жақ жүрекше мен оң жақ қарыншаның арасындағы қақпақша үшжақтаулы

8 Жүректің соғуының кезеңдері 3

9 Жүректің босаңсу уақыты 0,4 пайыз

10 Қан қысымы ең жоғары қан тамыры артерия

11 Жүректің сол жақ қарыншасынан қолқа артериясы қантамырынан басталады үлкен қанайналым

12 Ересек адамның жүрегінің салмағы 250-300 г

13 Жүректің бұлшықетті қабаты миокард

14 Жүрек пайда болатын ұрық жапырақшасы мезодерма

15 Жүректің кіші қанайналым шеңбері басталатын бөлігі оң жақ қарынша

16 Жүректің ішкі қуыстары мен қақпақшаларын астарлап жабады эндокард

17 Жүрек жұмысының жұмысын жеделдететін жүйке бөлімі симпатикалық

18 Ең жіңішке қан тамыр капилляр

19 Тығыз серпімді болып, қабырғасы біріңғай салалы бұлшықеттен тұратын қантамырларының атауы артерия

20 Үлкен қанайналым шеңбері аяқталатын жүрек бөлігі оң жақ құлақша

Жүрек , қанайналым аурулары

1Қан қысымы төмендегенде болатын аурулар гипотония

2 Жүрек қақапақшаларының зақымдануынан болатын ауру жүрек темістігі

3 Артерия қабырғаларының ырғақты тербелісі тамардың соғуы

4 Қан қысымы төмендегендегі сынап бағанасының көрсеткіші 70-80 мм төмен

5 Жүректің жиырылуын жиілетіп, қантамырларын тарылтады никотин

6 Қан ұйымайтын ауру гимофилия

7 Қан аздықтың себебі эритроциттер мен гемоглобиннің жетіспеушілігінде

8 Мүшелердің қанмен қамтамасыз етілуін әлсіретеді никотин

9 Адамның үлкен қанайналым шеңбері аяқталады оң жақ жүрекше

Тынысалу жүйесі

1 Ауа өтетін жолдар мұрын қуысы, жұтқыншақ, көмекей, кеңірдек

2 Мойынның алдыңғы жағында орналасқан іші қуыс шеміршекті мүше көмекей

3 Шаң тозаң мен микроорганизмдерді тұтып қалады кілегейлі қабық

4 Көмекейдің қабырғасын түзетін шеміршектер саны 3 сыңар, 3 жұп

5 « Көкіректі» тыныс алу типі қабырғааралық еттердің белсенді қатысуы

6 Тыныс шығарғандағы қттегінің мөлшері 16 пайыз

7 Өкпедегі және ұлпалардағы газ алмасудың екінші кезеңі газдардың қан арқылы тасмалдануы

8 Тыныс алудың қосымша сыйымдылығының мөлшері 1500 мл

9 Тыныс алу мен тыныс шығарудың орталығы сопақша ми

10 Өкпенің тіршілік сыйымдылығын өлшейтін құрал спирометр

11 Дыбыстың шығуы байланысты дыбыс сіңірлерінің тербелісі

12 Өкпе мен ұлпадағы газ алмасу байланысты диффузия заңына

13 Кеуде қуысының қабырғасына жанаса орналасқан мүше өкпе

14 Дені сау ересек адам минутына ..... тыныс алады 16-18

15 Көмекейдің жалғасы , іші қуыс түтік пішінді шеміршекті мүше кеңірдек

16 Өкпенің сыртын қаптайды плевра

17 Тынысалу жүйесіне кіретін мұрын қуысы, аңқа, кеңірдек, бронхы, өкпе

18 Өкпенің тіршілік сыйымдылығы дегеніміз терең дем алып дем шағарған кезде ауаның мөлшері ең көп

19 Адамда өкпенің саны екеу

20 Өкпеден шығатын тамыр вена

21 Өкпедегі ауа көпіршіктері тұратын ұлпа эпителий

22 Тыныс алғандағы атмосфералық ауаның құрамы 79 пайыз азот, 21 пайыз оттек, 0,03 пайыз көмірқышқыл газ

23 Шеміршектің жарты сақинадан құралған тыныс алу мүшесі кеңірдек

Тынысалу жүйесінің аурулары

1 Өкпені жарақаттайтын ауру туберкулез

2 Бүкіл ағзаны әлсірететін қауіпті жұқпалы ауру тұмау

3 Адам қауіпті тыныс алу кезінде демді ішке тарту және демді сыртқа шығару кезіндегі ауа мөлшері тыныстық сыйымдылық

4 Инфекцияның кіреберіс қақпасы

Жоғарғы тыныс жолдарының сілемейлі қабығы

5 Нашар желдетілген жағдайдағы ауа бөлмесінің құрамындағы көмірқышқыл газының мөлшері 0,1 пайыздан артық

6 Тынысалу жүйесінің ауруына жатпайды цистит

7 Адам суға кеткенде, ток соққанда өкпенің жұмысын қалпына келтіру керек 5-7 мин

Асқорыту жүйесі

1 Астың өңделуі басталады ауыз қуысында

2 Көлденең жолақты бұлшықет ұлпасынан тұратын , түтік пішінді қуыс мүше жұтқыншақ

3 Өңештің ұзындығы 25 см

4 Қарын қабырғасының ішкі қабатындағы біріңғай салалы бұлшықет талшықтарының орналасуы қиғаш

5 Қарын мен ток ішекті жалғастыратын түтік пішінді бұлшықетті мүше аш ішек

6 Тоқ ішектің аш ішектен басталатын жері соқырішек

7 Тістің қызылиектен шығып тұрған бөлігі тіс сауыты

8 Тістің негізгі бөлігі дентин

9 Бауырдың басты қызметі өт бөлу

10 Үлкен азу тістерінің саны 12

11 Ересек адамдарда тәулігіне бөлінетін панкреатин сөлінің мөлшері 1,5-2 л

12 Сілекейдің құрамындағы көмірсуларды ыдырататын фермент амилаза

13 Қарын сөлінің құрамы 97-98 пайыз су, 1 пайыз органикалық заттар , 0,5 пайыз минералды тұздар,0,7 пайыз тұз қышқылы

14 Ересек адамның тістерінің саны 32

15 Әрі ас қорыту, әрі тыныс алу мүшесі жұтқыншақ

16 Бауырдан бөлінетін сөл өт

17 Ұйқыбез бен бауыр өзектері ашылады ұлтабарға

18 Адамның күрек тістерінің саны 8

19 Бауырда жануар крахмалы түрінде жинақталады гликоген

20 Адам ағзасындағы ең ірі асқорыту безі бауыр

21 Пепсинннің әсерінен нәруыздар ыдырайды қарында

22 Тағам құрамындағы күрделі органикалық қосылыстардың ыдырап , қан мен лимфаға өтуі асқорыту

23 Ащы ішекте астың сіңірілу ауданының көлемін ұлғайтады бүрлер

24 Амилаза ферменті ыдыратады көмірсуларды

25 Н.П. Павлов ....... әдісі арқылы шартты рефлекстерді зерттеді фистула

26 Тістің сүйекке ұқсас тығыз заты дентин

27 Микробтардың әсерінен тістің дентин затының бұзылуынан болатын ауру тісжегі

28 Тілдің орталық артқы бөлігі сезеді ащыны

29 Бауырдағы өт сөлі мүшелер жүйесіне қолайлы әсер етеді асқортуға

30 Асқорыту мүшелерінің ішкі қабаты тұратын бұлшықет эпителий

31Сілекей безінің қызметін зерттеген И.П.Павлов

32 Тамақтың ұлтабарда қортылуына әсер ететін фермент кездеседі ұйқы безі мен ішек безі

33 Ағзадағы өттің қызметі

Майды қортады

34 Қарын сөлінің құрамындағы фермент пепсин

35 Тағамды дұрыс пайдалану туралы айтқан ғалым диетология

36 Ұзындығы 12см бұлшықетті түтік жұтқынщақ

37 Асқазан сөлі ферменттері белсенді әсер ету үшін қажет тамақ температурасы 37-38 градус болуы

38 Асқазанда ыдырайтындар нәруыздар

39 Сілекейді желім тәрізді жабысқақ ететін сілекей нәруызы муцин

40 Сілекей құрамында зиянсыздандыратын қасиеті бар зат лизоцин

41 Шартсыз рефлекс пайда болады тағам ауызға түскенде

42 Ашішекте майдың сіңірілуін тездететін дәрумен А витамині

43 Ашішекте көмірсудың сіңірілуін тездетеді В витамині

44 Судың сіңірілуі мен нәжістің қалыптасуы жүреді тоқ ішек

45 Асқазан сөлі ферменттері белсенді әсер ету үшін қажетті тағам температурасы 37 градус

46 Ауру қоздырғыш микробтар ...... әсерінен тіршілігін жояды сілекейдің, қарын сөлінің, өттің әсері

47 Тіс ұлпасында су 10 пайыз

48 Аш ішекте майлардың , көмңрсулардың сіңіруін тездететін дәрумендер А,В

49 Қарынның өңешпен және ұлтабармен байланысқан жерінде болады сақина тәрізді бұлшықет

50 Қорытылған май сіңіріледі лимфода

51 Белгілі бір тағамды қажетсіну сезімі тәбет

52 Пепсин ферментінің белсенділігін арттырады тұз қышқылы

53 Тұтқыр, түссіз сұйықтық сілекей

54 Ауыз қуысында болатын 3жұп сілекей безі шықшыт, жақ асты, тіл асты

55 Асқазан мен тоқ ішекті жалғастыратын түтік пішінді бұлшықетті мүше аш ішек

56 Өңештің ішкі жағын астарлайды эпителий ұлпасы

57 Ұлтабар аш ішектін бастапқы бөлімі

Зат және энергия алмасу

1Адамның дене салмағының 25% -ын құрайтын органикалық заттар нәруыздар

2Адамның дене салмағының 1% құрайтын органикалық зат көмірсу

Асқорыту мүшелерінің аурулары

1 Ішімдіктің әсерінен болатын бауыр ауруы церроз

2 Тамақты дұрыс пайдалану туралы ғылым диетология

3 Бір күн ішінде пайдаланылатын тамақ колориясының үлесі 20 пайыз таңертеңгілік,20 пайыз кешкілік, 30 пайыз сәскелік, 30 пайыз түстілік

4 Майлы етті тағамды пайдаланған кезде өт көп бөлініп, холестериннің мөлшері кемиді

5 Тамақпен уланудың басты белгілері іші өту, лоқсу, құсу

6 Тамақтан уланудың себептері улы саңырауқұлақ сапасыз тамақ жеу

7 Алкоголь әсерінен болатын бауыр ауруы церроз

8 Асқазан мен ішектің қауіпті ауруы тырысқақ

Зат алмасу және энергия алмасу

1 Ағза мен сыртқы орта арасында жүретін барлық химиялық реакциялар жиынтығы : метоболизм

2 Заттар мен энергия алмасу үрдістері диссимиляция,ассимиляция

3 Адамның дене салмағындағы нәруыз мөлшері 25 пайыз

4 Ағзадағы аминқышқылдары маңызына байланысты бөлінеді 2 топқа

5 Ағзада артық май жинақталады тері астында, іште

6 Қанның құрамындағы қанттың мөлшері 0,12 пайыз

7 Энергетикалық алмасудың екінші кезеңі анаэробтар

8 Ересек адамдардың тәулігіне жұмсайтын энергия мөлшері 7117 кДж

9 Ұйықтамай тыныш жатқан адамдағы зат алмасу негізгі алмасу

10 Адам дене салмағындағы су мөлшері 60 пайыз

11 Адамның дене салмағының 25%-ын құрайтын органикалық заттар нәруыздер

Витаминдер

1 Витаминдерді тапқан ғалым Лунин

2 Майда еритін витаминдерге жатады А, Д, Е,К

3 Қандайда бір витаминнің жетіспеуінен организмнің әлсіреуі гиповитоминоз

4 «С» витаминінің тәуліктік мөлшері 60-100 мг

5 Өсу витамині А

6 Организмде тотығу тотықсыздану процестерінің қалыпты жүруі үшін қажет витамин РР

7 Адамның терісінде күннің ультракүлгін сәулесінің әсерінен түзілетін витамин Д

8 « С» витамині жетіспеген жағдайда пайда болатын ауру Құрқұлақ

9 Ашытқы , тазартылмаған күріш, бауыр, жұмыртқа саруызы , сүтте болатын витамин РР

10 Ағзаның өсуіне , дамуына әсер етіп, түрлі ауруларға қарсы тұру қабілетін арттырады ретинол

11 Қанның түзілуі үшін қажет витамин цианкобаламин

12 РР дәрумені жетіспегенде кездесетін ауру пелаггра

13 Адам ағзасында «Д» витаминін синтездеуге қатысатын сәуле ультракүлгін

14 Бауырда, сүтте, асқабақта, қызанда болатын ағзаның өсуіне және дамуына әсерін тигізетін дәрумен А

15 Ультракүлгін сәуле әсерінен адам ағзасында түзіледі Д

16 Өсімдік майы мен көкеністе болатын дәрумен жетіспесе әйел бедеулікке ұшырайды Е

Ыдырау өнімдерін шығару

1 Ыдырау өнімдерін шығаруға қатысатын мүшелер Бүйрек. Өкпе, тері, тер бездері

2 Бүйректен тәулігіне ағып өтетін қан мөлшері 1700-1800л

3 Қабырғасы қалың бұлшықетті түтікше пішінді жұп мүше несепағар

4Бүйректің құрылымдық қызметтік бірлігі нефрон

5 Зәрге сарғыш түс беретін пигмент урохром

6 Екінші реттік зәрдің түзілуі судың және басқа заттардың қайтадан қанға сіңірілуі

7 Адам зәрінің құрамы 96 пайыз су, 1,5 пайыз бейағзалық заттар, 205 пайыз органикалық заттар

8 Бү йрек қызметінің бұзылуынан қанда несепнәрдің мөлшерінің шектен тыс көбеюінен болатын ауру уремия

9 Бүйрек ауруларын емдейтін дәрігер уролог

10 Жасанды бүйрек аспабы гемодиализатор

11 Несепшығарудың төменгі бөлімі жалғасатын мүше куық

12 Улы заттар,артық су бөгеліп, сүзіліп қалады бүйректе

13Бүйректің қабынуы нефрит

14 Қабырғасы бұлшықеттерден түзілген , зәр жиналатын мүше қуық

15 Түнде зәр тоқтамайтын ауру энурез

16 Бүйректің қыртысты қабатының түсі қоңырқай

17 Бүйректің ойыс жағындағы ішкі кеңейген қуыс бүйрек астаушасы

18 Зәр шығару жүйесіне жататын мүшелердің ең соңғысы зәр шығару өзегі

19 Қанның қантамырлар арқылы бүйректе сүзілуіне кететін уақыт 5 мин

20 Зәр шығару процесі тұратын кезең 2

21Қандағы тұз концентрациясы мен жасушалардан ағып өтетін сұйықтықтардың осмостық қысымын реттейді бүйрек

22 Зәрдің сарғыш түсті болуы оның құрамындағы ...... пигментіне байланысты урохром

Тері

1 Терінің ортаңғы қабаты нағыз тері

2 Шаш, түктер тырнақтар пайда болатын қабат мүйізді

3 Дерманың эпидермиске жанаса орналасқан сыртқы қабаты мүйізді

4 Дерманың торлы қабатының атқаратын қызметі тірек

5 Пішіні түтікке ұқсас, өзегі шұрықтар түрінде ашылады тері бездері

6 Үнемі механикалық күш түсетін жерлердегі эпидермистің қалыңдығы 05-2,3мм

7 Шаштың теріден сыртқа шығып тұратын бөлігі сояу

8 Ағзаның өз дене температурасын бірқалыпты сақтауға бағытталған физиологиялық үдерістері жылуды реттеу

9 Адамды қазаға ұшырататын дене температурасы +25 градус

10 Адам денесінде жылу реттелу жолдары 2

11 Терінің мүйізді түзілістері шаш пен тырнақ

12 Эпидермис қабатын түзетін ұлпа эпителий

13 Құрсақта , білекте, мойында эпидермис қабатының қалыңдығы 0,02-0,05мм

14 Терінің қабаттары 3

15 Тері ауруын тудыратын кене қышыма кене

16 Адам денесінің сыртқы жабыны тері

17 Паразит саңырауқұлақтар тарататын тері ауруы теміреткі

18 Терінің сезгіштік қызметі байланысты теріде болатын сезгіш жасушалар мен жүйке талшықтарына

Көбею мен жеке даму

1 Сыртқы аталық мүшелері ұма, жыныстық мүше

2 Ер балаларда екінші реттік жыныстық белгілердің қалыптасуы сақал мұрттың өсуі дауыстың жуандауы дене пішінінің өзгеруі

3 Ұманың ішінде орналасқан терілі қалта аталық бездер

4Кіші жамбас құысында орналасқан алмүрт пішінді бұлшықетті мүше жатыр

5 Аналық бездердің салмағы 5-8 г

6 Ұрықтың дамуын зерттейтін ғылым эмбриология

7 Ұрықтанған жұмыртқа жасушасының бөлінуінен түзіліеді ұрық

8 Ұрықтың 4 айдан кейінгі дамуы шараналық

9 Ортаңғы ұрықтық жапырақшадан түзіледі дәнекер ұлпасы, қанайналым мүшелері, зәр шығару

10 Ұрықтың ана ағзасымен байланысын қамтамасыз ететін мүше ұрықжолдас

11Сүт тістері толық шығатын даму кезеңі мектепке дейіңгі сәбилік кезең

12 Ұрықтану деген аталық пен аналық жасушаларының қосылуы

13 Алғашқыда сәбидің денесі қапталады қағанақпен

14 Аналақ жыныс мүшелерінің ауруларын емдейтін дәрігер гениколог

15 Жұмыртқа жасушаның даму мерзімі 27-28 тәулік

16 ІІ - ші жыныстық белгілердің реттелуі жыныс горманы арқылы

17 Ана құрсағында нәрестенің дамуы 280 күн

18 Ұзақ жасушаларды зерттейтін ғалым геронтология

Адамның дамуы

1 Адам өмірінің екінші кезеңі нәрестелік

2 Адам өмірінің алтыншы кезеңі жасөспірімдік

3 Мектеп жасындағы ересек кезеңнің белгілері жаңа дағдылардың қалыптасуы , ойлау қабілетінің дамуы

4 Мектепке дейінгі сәбилік кезеңде жаңадан көптеген қозғалыстар қалыптасады

5 Сүт тістері толық шығатын даму кезеңі мектепке дейіңгі сәбилік кезең

Жоғарғы жүйке жүйесі

1Рефлекс ұғымына алғаш анықтама берген ғалым Р.Декард

2 Жүйке орталықтарындағы тежелу және қозудың өзара алмасып тұруы индукция

3 Ұзақ уақыт ұйқысыздық ауру летаргия

4 Тек адамға ғана тән айналадағы бар нәрсені психикалық бейнелеудің көрінісі сана

5 Берілген деректердің мәніне терең талдау жасай есте сақтау түсініп есте сақтау

6 Адамның түрлі қиындықтарды сапалы түрде жеңе білу қабілеті жігер

7 Айналадағы заттардың құбылыстардың сезім мүшелері арқылы мида бейнеленуі түйсіну

8 Жоғарғы жүйке әрекеттерінің пайда болуы кайназой

9. 1-ші, 2-ші сигналдық жүйе туралы ілімді жасады И.П.Павлов

10 Ми қыртысында жиі электр толқындары пайда болатын ұйқы кезеңі тез ұйқы

11 Ұйқы бұзылуының көп тараған түрі ұйқысыздық

12 Шартты рефлекс жарық

13 Жоғарға жүйке қызметін төрт топқа бөлді И.П.Павлов

14 Тірі ағзаларда болатын ырғақты зерттейтін ғылым хронобиология

15 Рефлекстік ілімді дамытқан И.П.Павлов

16 Шартты рефлекс әрбір дарақтың өзіне тән

17 Мінез құлық , тәлім тәрбие сөйлеу еске сақтау , ойлау әрекеттері тікелей байланысты үлкен ми сыңарына

Цитология негіздері

1Эндоплазмалық торды алғаш тауық балапанының ұлпасынан ашқан ғалым К.Портер

2 Гистон хромосомада құрылыс қызметін атқаратын нәруыз

3 Энергетикалық нуклеотид АТФ

4 Жасушаның бейорганикалық қосылыстары су

5 Лизосома органоидын ашқан Де Дюв

6 ДНК ның екі еселенуін зерттеген ғалымдар М.Месельсон мен Ф.Сталь

7 Ферменттердің басқа нәруыздардан айырмашылығы химиялық реакциялардың катализаторлары

8 Жасушаның тіршілігіне қажетті энергияның пайда болуы органикалық заттардың қарапайым заттарға ыдырауы

9 Фосфопротендтер фосфор қышқылының қалдығы бар күрделі нәруыз

10 РНҚ ның құрамына кіретін пентоза рибоза

11 Нәруыздың жасушада синтезделуі рибосомада

12 Жасушада біріндеп үлкейетін шырынды органоид вакуоль

13 Алғаш рет жасуша теориясының негізін қалаушылар М.Шлейден мен Т.Шванн

14 Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмасымен тікелей байланысқан ішкі қабаты плазмалемма

15 Жасуша мен қоршаған орта арасындағы зат айналымын қамтамасыз ететін плазмалық мембрана

16 Жасушаға түскен бөгде заттарды ерітетін органоид лизасома

17 Көмірсудың жасушада атқаратын қызметі энергетикалық

18 Жасушада нәруыздың атқармайтын қызметі еріту

19 Транскрипция процесі өтетін органоид ядро

20 Жасушада рибосома синтездейтін заттар нәруыздер

21Эндоцитозға қарама қарсы процесс экзоцитоз

22 Гольджи жиынтығының жасушада атқаратын қызметі биосинтез кезінде заттарды тасымалдау ,жасушадан шығару

23 ДНҚ молекуласының құрамына кіретін 4 типти нуклеотид

24 Информосоманы ашып, биологиялық маңызын түсіндірген М.Айтхожин

25 Амин қышқылынан тұратын зат нәруыз

26 Митохондрияны зерттеп ашқан ғалымдар Р.Келликери Р.Альтман К.Бенда

27 АТФ молекуласындағы фосфор қышқылының қалдық саны 3

28 Нәруыз құрамына кіреді С,Н,О,N,S

29 Митохонрия құрамында 65-70 нәруыз 25-30 липидтер мен нулейн қышқылы , витаминдер

30 ДНҚ молекуласының құрамына кірмейтін азотты негіздердің түрі урацил

31 Гиалоплазма цитоплазманың түп негізі

32 Барлық тірі органимдердің ең кіші өлшем бірлігі жасуша

33 Глюкозаның қалдықтарынан түзілетін полисахарид гликоген

34 Липидттер беретін энергияның пайыздық мөлшері 25-30 пайыз

35 Гликопротендке жатады муцин

36 Хромопротендке жатады гемоглабин

37 Нәруыздың бірінші ретті құрылымындағы байланыс түрі пептидтік

38 ДНҚ молекуласының құрылымдық моделін жасаған ДЖ.УОТСОН, ф.Крик

39 ДНҚ ның екі еселену жолдарын болжады М.Месельсон, Ф. Сталь

40 Жасушадағы рибонуклеин қышқылының 5%-ын құрайды аРНҚ

41 Денатурация кезінде нәруыз қасиеті өзгереді

42 Жиырылғыштық қызмет атқаратын нәруыз миозин

43 Фагоцитозға қабілетті лейкоцит жасушаларында көп мөлшерде кездеседі лизосома

44 ДНҚ нің жіпшелерінен тұратын созылыңқы тығыз денешік хромосома

45 Шар тәрізді тыңыз денешік ядро

46 Жасушадағы митохондрия органоидының қызметі АТФ-синтезі

47 Егер центромера хромосоманың ұшында орналасса, онда хромосоманың бұл типі былай аталады телоцентрлі

48 Жасуша мембранасының қызметі қорғау, тасымалдау

49 Гистондар кездеседі жануарлар мен өсімдіктердің жасушаларының ядросында

50 Жасушада эндогенді және экзогенді макромолекулаларды ыдыратады лизосома

51 Энергия көзі АТФ молекуласын және нәруыз РНҚ молекулаларын синтездеуші органоид митохондриялар

52 Эндоплазмалық бөлінеді түйіршекті, тегіс

53 Жануарлар мен адамның жасушасында жоқ органоид хлоропластар

54 Амин қышқылының құрамына кіретін топтар СООН,NH₂

Генетика негіздері. Селекция . Өзгергіштік. Биотехнология

1 Гендік инженериядағы маңызды жаңалық дНҚ-ны кескілейтін, тізетін, транскрипциялайтын ферменттердіңсашылуы

2 Хромосоманың қызметі тұқымқуалаушылық ақпарат сақтайды

3 Адам тектес маймылдардың хромосома саны 48

4 Қодан сұрыптауда асыл тұқымдар мен іріктемелер алынады

5 Ата анадан алынатын гендердің толық жиынтығы генотип

6 Хромосомалардың толық жиынтығы диплойдті

7 Тұқым қуаламайтын , фенотиптік өзгергіштік модификациялық

8 Генотип, фенотип ұғымдарын қалыптастырады В.Иогансен

9 Тірі ағзалардың ата аналарынан айырмашылығын қамтамасыз етеді өзгергіштік

10 Мендельдің үшінші заңы белгілердің тәуелсіз тұқым қуалауы

11 Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті зерттейтін ғылым генетика

12 Мәдени өсімдіктердің шығу орталығын зерттеген Н.И.Вавилов

13 Адамның жыныс жасушасындағы хромосомалар саны 23

14 Адамның жеке даму барысында тұқым қуалайтын өзгерістердің бар жоғын анықтайтын әдіс онтогенетикалық

15 Еділбай қойының өсірілетін бағыты ет май

16 Басылыңқы гендер рецессивті

17 Қазақстанның ақбасты тұқымды ірі қараларын шығаруға қатысқан ғалым Б.Мусин

18 Қазақстанда алғашқы рет трансплантациялық жолмен қозы алған академик Ф.И.Мухамедқалиев

19 Жануарлар селекциясындағы негізгі әдіс туыстық, алыстан, туыстық емес будандастар

20 Халықтық селекция жолымен шығарылған Еділбай қойы

21Егер ДНҚ да нуклеотидтердің орын реті өзгерсе Гендік мутация

22 « Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі сәйкес қатарлар» заңын ашқан ғалым Н.Вавилов

23 Будандастыру жетістіктерімен тікелей байланысты емес және будан алынып қойғаннан кейін қолданылатын әдіс ментор

24 Г.Мендель зерттеуіндегі ас бұршақтарға тән белгілер өздігінен тозаңданушы өсімдіктер

25 Гомологтық хромосоманың коньюгациялануы жүретін фазасы мейоздық профаза

26 Генетика мен молекулалық биологияның жетістіктері негізінде қалыптасқан биология ғылымының жаңа бір саласы генетикалық инжинерия

27 Ата тектер мен өзге де қандас туыстар туралы деректерді жинақтау генеалогиялық

28 Генотипінде тек бір іріктеме аллелі ғана болатын тіршілік иелері гомозигота

29 . 1914 жылы гетерозис деген ұғымды енгізген ғалым ДЖ.Шеел

30 Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін салған ғалым Т.Морган

31 Бір бірінен екі жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру түрі дигибридті

32 Гомологиялық хромосоманың мейоздық бөлінуі кезінде бір бірімен тығыз жанасуы коньюгациялану

33 Цитоплазмалық тұқым қуалауды зерттеудің негізін салған К.Коренс пен Э.Баур

34 Кроссинговер дегеніміз гомологті хромосомалардың бөліну кезінде айқасуы

35 Картоптың отаны Оңтүстік Америка

36 «Тіркес тұқым қуалау» заңын ашты Т.Морган

37 Ұқсас жұп хромосомалардың сәйкес бөліктерінің айқасуы кроссинговер

38 Саңырауқұлақтарда тыныс алу кемістігінен болатын мутация цитоплазмалық

39 Популяцияның генетикалық құрылымын зерттеген ғалым В.Иогенсен

40 Храмосома бөлігінің 180 градусқа бұрылып орналасуы инверсия

41 Тұт жібек көбелегінің шығу орталығы Қытай-малай

42 Гибридтердің бірінші ұрпағында байқалатын белгі доминантты

43 Жасушадағы хромосомалар санының өзгеруіне байланысты болатын өзгергіштік геномдық мутация

44 Хромосомалардың бір бөлігінің үзіліп түсуінен туындайтын мутация делеция

45 Цитоплазмалық аталық ұрықсыздықты ашты М.Родс

46 Жыныспен тіркесіп тұқым қуалауды ашқан Н.И.Вавилов

47 Селекцияның генетикалық негіздерін айқындады Н.И.Вавилов

48 Көп белгілерінде айырмашылығы бар дараларды будандастыру полигибридті будандастыру

49 Физикалық мутагендерге жатады ультракүлгін,лазер сәулелері

51 Хромосома бір бөлігінің үзіліп түсуі делеция

52 Харомосома санының гаплоидті жиынтыққа еселенбей өзгеруі анеуплоидия

53 Әр түрге жататын организмдердің хромосомаларының бірігуінен болады аллополиплаидия

54 Селекцияның генетикалық негіздерін айқындады Н.И:Вавилов

55 Мутация тудыратын факторлар мутагендер

56 Храмосомалар экватор жазықтығына жинақтадады метафазада

57 Полимерия құбылысы кезінде қызғылт дәнді бидайдың генотипі А1А2 а2 а2

58 Генді химиялық жолмен қолдан синтездеуді алғаш жүзеге асырды Х.ГКорона

59 Адамның өсу гармонының гені тұратын нуклеотид саны 584

60 Егіздер дамитын жасуша саны 1

61 Қарабидайдың бір популяциясындағы түгі бар өсімдіктердің түгі жоқ өсімдіктерге қатынасы 0,8А/0,2а

62 Адамдағы аналық жыныс хромосома санының ауытқуы 22 аутосома +Х жұп

63 Селекцияда кеңінен қолданылатын бағытты мутагенезге жатпайды модификация

64 Жібек құртын өсіруде пайдаланылған әдіс Гендік инжинерия

65 Түрдің генотипі ААВв болатын гаметалары АВ.Ав

66 Егер аналықта 12хромосома болғанда мейоздық бөліну кезеңінен соң жасушадағы хромосома саны 6

67 Жасыл түсті тегіс қабықты ас бұршағының генотипін анықтаңыз ( А- сары , а- жасыл, В - тегіс,в –бұдыр ) ааВв

68 Зат алмасудың ауытқуынан туатын зерттеудің генетикалық әдісі биохимиялық

69 Егер сары бұршақты будандастыру мына түрде ААх Аа жүрсе, фенотипі барлығы сары

Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы, кезеңдер

1 Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады А.Опарин

2 Ағзадан кейінгі жоғары биологиялық жүйе популяциялық

3 Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық эволюция жүріп отыратындығы туралы болжам жасаған А.Опарин

4 Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық ковцерваттар

5 Опарин Холдени болжамын сынақ тәжірибемен дәлелдеген ғалым С.Миллер

6 Жер бетіндегі алғашқы организмдер протобионттар

7 Тіршілік жаратылымының ең жоғарғы деңгейі биосфералық

8 Биопюзз теориясы органикалық заттардың тірі организмдер арқылы түзілуі

9 Тіршіліктің жасушалар мен жасушааралық заттардан тұратын деңгейі ұлпалық

10 Тіршіліктің өздігінен жаралу теориясы абиогенез

11 Жер бетінде тіршілік ең алғаш пайда болды сулы ортада

12 Ағзалық заттарды қалыптастырудағы энергия көзі ретінде ультракүлгін сәуле шығарудың ролін болжамдаған ғалым Д.Холдейн

13 Бейағзалық заттардан органикалық заттардың абиогенді синтезі тіршіліктің пайда болуының 1- кезеңі

14 Эндосимбиоз теориясы эукариоттардың пайда болуы

15 Тіршіліктің пайда болуының үшінші кезеңі кооцерванттар эволюциясы

16 Амин қышқылдарының судың қатысуынсыз ақ қоспалар түзетінін анықтаған С.Фокс

17 Креоцинистік көзқарасты қолдады К.Линней

18 Панспермия теориясын ұсынған Г. Рихтер

19 Организм тек тірі организмнен пайда болады деген Л.Пастер

20 Алғашқы эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгей популяциялық

21 Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей жасушалық

22 Жасушалар мен жасушааралық заттардың жиынтығынан түзілген деңгей ұлпалық

23 Алғашқы прокариотты жасушалардың пайда болуы 4-кезең

Эволоюциялық ілім

1 Даралардың құрылым деңгейін төмендетіп, биологиялық регреске әкеледі дегенерация

2 Құрылысы мен қызметі ұқсас, бірақ шығу тегі әртүрлі аналогиялық мүшелер

3 Жануарларды жіктеудегі табиғи жүйенің негізін қалады К.Линней

4 Дене құрылысының ортақ белгісі бойынша жануарлардың бөлінуі 2

5 Бір бірімен еркін шағылысатын , бір түрге жататын дарақтар тобы популяция

6 Белгілі ғалым А.Н.Северцев Эволюцияның негізгі бағыттарын анықтады

7 Ч. Дарвин бойынша эволюцияның негізгі қозғаушы күші тұқым қуалайтын өзгергіштік, тіршілік үшін күрес, табиғи сұрыпталу

8 Тірі организмдердің тіршілік ортасына жеке бейімделуі идиоадаптация

9 Морфологиялық физиологиялық алға басу үдерісі араморфоз

10 Омыртқасыздарды он класқа бөлді Ж.Б.Ламарк

11 «Табиғат жүйесі » және «ботаника философиясы » еңбектерінің авторы К.Линней

12 Аналогиялық мүшелерге жататындар құс қанаты мен көбелек қанаты

13 Макроэволюция ірі жүйелік топтардың пайда болуы

14 Эволюциялық ілімнің негізін қалаушы Ч.Дарвин

15 Тіршілік үшін күрес нәтижесі табиғи сұрыпталу

16 Дегенерация нәтижесінде құрттардың сезім мүшелерінің жойылуы

17 Органикалық дүние эволюциясындағы тірі ағза құрылысының күрделенуі Араморфоз

18 Тірі табиғатты жүйелеуде асазор еңбек сіңіріп, жүйелеу атасы атанған К.Линней

19 Қолға үйретілген жылқы тұқымдарының арғы тегі тарпан

20 Сыртқы және ішкі құрылыстың ұқсастығы морфологиялық өлшем

21 « Зоология философиясы» еңбегінің авторы Ж.Б.Ламарк

22 Тіршіліктің алғаш рет қарапайым эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгейі популяциялық- түрлік

23 Хромосомалардың құрылысы, мөлшері, пішіні генетикалық критерий

24 Бақалар мен бунақденелілер ылғалды топырақтан пайда болды деп жазған ғалым Аристотель

25 Арыстандар популяциясындағы дарақтардың тұрақты тобы тұрақты үйір

26 Құрылысы мен шығу тегі атқаратын қызметі әртүрлі мүшелер гомологиялық

27 «Табиғи сұрыптау» теориясының авторы Ч.Дарвин

28 Гомологиялық мүшелерге жататындар Жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы

29 Түраралық күрес әр түрге жататын даралар арасындағы күрес

30 Алғашқы құрлық өсімдіктері псилофиттер

31 Ағзалардың бірдей тіршілік ортасының бірдей тіршілік жағдайларына көшкен кездегі ұқсас белгілердің дамуы конвергенция

32 Адамдағы атавизм көп емшектілік

33 Тұяқты жануарлардың тарихи дамуын зерттеген Н.О.Ковалевский

34 Эволюцияның эмбриологиялық дәлелдемелеріне жатады биогенетикалық заң

35 Тірі ағзалардың қосарланған бірітіндеп көтерілуі (градация ) ұғымын енгізген ғалым Ж.Б.Ламарк

36 Ағзалардың қосарланған атауын қосарлы атауды ғылымға енгізді К.Линней

37 Әр түрдің нақты алып жатқан орнын анықтайтын критерий экологиялық

38 Түрдің географиялық критерийі дегеніміз түрдің табиғатта таралу ареалы

39 Ата тегіндегі белгілердің ұрпағында қайталануы Атавизм

40 Алғашқы тұтас эволюциялық теория жасаған трансформист Ж.Б.Ламарк

41 Ағзаның қоршаған орта жағдайларында тіршілік ету үшін белгілі қасиеттерінің пайда болуы бейімделгіштік

42 Ағзаларға жіктеу кезінде туыстық екі атау беру қосарлы атау тізім

43 Ашық жерде тіршілік ететін организмдердің жауынан қорғануы үшін қажетті бейімделушілік бүркеніш рең

44 Құстардың аталықтарының әдемі болуы бейімделушіліктің мына түріне жатады қызықтырушы рең

45 Молекулалық генетикалық дәлелдерден кейінірек пайда болған биохимиялық дәлел

46 Ағзаның қоршаған орта жағдайларында тіршілік ету үшін белгілі қасиеттерініңпайда болуы бейімделгіштік

47 Тірі организмдердің қазба қалдықтарын зерттейтін ғылым Палентология

48 « Эволюция» терминін биологияға енгізді М.Хейл

49 Аристотельдің шәкірті Теофраст

50 Ч. Дарвин теориясы бойынша фенотиптік өзгергіштік айқын

51 Жаңадан пайда болған белгілер организм үшін зиянды қолдан сұрыптар

52 Түлендердің 100-600м тереңдікте 40-60 минут шыдау бейімделушілігі физиологиялық критерий

53 Қызылшаның жабайы тегінің қанттылығы 6%

54 Осы күнгі қызылшаның қанттылығы 25%

55 Күндіз ұшатын көбелектердің бүркеніш реңі қанаттарының астында

56 Түнде ұшатын көбелектердің бүркеніш реңі қанаттарының үстінде

57 Бір түр мен екінші түрдің шағылыспайтынтынын көрсететін критерий генетикалық

58 Бір түрдің зат алмасу, көбею, тітіркену ұқсастығын көрсететін кретерий физиологиялық

59 Организмдердің көбеюі кезінде реңдерін өзгертуі қызықтырушы рең

60 Тірі табиғаттың элементаралық бірлігі түр

61 Түр терминін енгізген Д.Рей

62 Макроэволюция терминін ғылымға енгізген А.И.Филипченко

63 Микроэволюция терминін ғылымға енгізген Тимофеев-Ресовский

64 Асбұршақтың мұртшасы жапырақ гомологиясы

65 Туыстық жағынан өте жақын организмдердің ұқсас белгілерінің бір біріне тәуелсіз дамуы параллелизм

66Молекулалық генетикалық дәлелдерден кейін пайда болды биохимиялық

Жер тарихы

1 Жоғарғы жүйке әрекетінің (ойлау ), ес пайда болуы кайнозой

2 Силур, девон кезеңі палезой

3 Алғашқы құс –көнеқұс пайда болды мезозой

4 Көп жасушалы балдырлар болды протерезой

5 Алғашқы қылқанжапырақтылар пайда болды палезой

6 Теңіз ішекқуыстылары, буылтық құрттар,ұлулардың басым көпшілігі дамыған заман протерезой

7 Органикалық дүниенің дамуының кезеңдерінің реті архей, протерезой, палезой, мезозой, кайнозой

8 Қазіргі уақыттағы тіршілік заманы кайнозой

9 Тарихи ең ұзақ заман архей

10 Франция мен Швейцарияның шекарасында орналасқан қала юра

11 Мезозойдағы ароморфоз гүлдің пайда болуы

12 Адамдардың пайда болу кезеңі антропаген

13 Кайнозой кезеңі неоген

14 Алғашқы құрлық өсімдіктері псилофиттер

15 Мезозой кезеңі юра

16 Ежелгі заманның атауы архей

17 Протерезой заманының ұзақтығы 2 млн-ға жуық

18 Архей заманының ұзақтығы 900 млн жылдан көбірек

19 Ортадағы тіршілік заманы мезозой

20 Жәндіктердің алуан түрінің көбею заманы протерезой

21 Жануарларда мүшелер жүйесі пайда болды протерозой

22Геологиялық мерзімінің ең ірі бөлігі заман

23 Гүлді өсімдіктер пайда болған кезең мезазойдың бор

24 Жемістер пайда болуы мезозой

25 Алғашқы прокариоттар пайда болды архей

26 Мезозой кезеңі триас юра бор

27 Австролопитектің пайда болуы кайнозой

28 Жоғары жүйке әрекетінің ( ойлау), ес пайда болуы кайнозой

Антропогенез

1 Антропогенездің қоғамдық факторларына жатпайды тіршілік үшін күрес

2 Ежелгі адамдардың ғылыми атауы архантроп

3 Адамдағы атавизм белгілері қалың түктілік

4 Адамның жаралуы және пайда болуы кайназой

5 Ежелгі адамдардың бір бірімен қарым қатынас құралы сөз

6 Қазіргі адамдарға жақын келетін түрлер кроманьондықтар

7 Қаңқа қалдығы 1937 жылы Пекин маңындағы үңгірден табылған Синантроп

8 Адамдағы атавизм белгілері көп емшектілік

9 Маймыл адамдар питекантроп

10 Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін зерттейтін ғылым саласы антропология

11 . 25-14 млн жыл бұрын тіршілік еткен, ең алғашқы адамдардың арғы тегі дрипитектер

12 Адамдарды нәсілдерге бөлу қандай принцике негізделген морфологиялық ерекшелітеріне, тері, шаш, көз түстеріне

13 Тастардан қарапайым құралдар жасай білген аустралопитектер

14 Ява аралынан ежелгі адамның қазба қалдықтарын тапты Эжен Дюба

15 Тік жүретін адам питекантроп

16 Алғаш рет отты пайдалана білген архантроптар

17 Кроманьондардың шыққан жері франция

18 Антропогенездің басты әлеуметтік қозғаушы күші еңбек

19 Адам эволюциясына тән негізгі фактор еңбек

20 Ежелгі адамдардың арғы тегі аустролопитек

21 Біздің ең алға басқан ата тектеріміздің бірі неандерталь

22 Неондертальдықтар ертедегі адамдар

23 Синантроптың қаңқа қалдығы табылған жер пекин

24 Негроидтық нәсілге тән емес белгі Қыр мұрынды

Зат алмасу және энергияның өзгеруі

1 Күрделі органикалық заты қарапайым заттарға ыдыратады ферменттер .

2 Хемосинтез процесін ашқан ғалым С.Н.Виноградский

3 Фотосинтездегі хлорофилдің ролін алғаш сипаттаған ғалым К.А.Темирязов

4 Даяр органикалық зат ыдыраған кезде энергия шығарып алатын ағзалар Гетеротрофтар

5 Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырауы кезінде түзілген энергия 1520 кДЖ

6 Ағза мен сыртқы орта арасында жүретін барлық химиялық реакциялардың жиынтығы зат алмасу

7 Ауаны көмірқышқыл газынан тазартып, оттегімен байытатын , күн энергиясының қатысуымен болатын құбылыс фотосинтез

8 Энергиясы мол органикалық заттардың ыдырауы катаболизм

9 Ферменттердің қатысымен глюкозаның тотыға отырып ыдырауы гликолиз

10 Өсімдіктер органикалық заттарды топырақтан алмай өздері түзетінін дәлелдеген ғалым Ван Гельмонт

11 Фотосинтездің қараңғы фазасында синтезделеді моносахарид

12 Ашу процесі деп аталады анаэробты тыныс алу

13 Глюкоза оттексіз сатысы анаэробты

14 Митохондрияда АТФ синтезі жүретін процесс тыныс алуда

15 Жасушаның тіршілігіне қажетті энергияның пайда болуы органикалық заттардың қарапайым заттарға ыдырауы

16 Хлоропластағы АТФ синтезі мына процеспен байланысты фотосинтез, жарық сатысы

17 Рибосоманың кіші бөлігінде жүреді көшіріп аудару

18 Жасушадағы пластикалық және энергетикалық алмасу процесінің жиынтығы зат алмасу және қуат

19 Лимон қышқылының айналымына даярлық кезең басталады пируват молекуласының өзгеруінен басталады

20 Қозғалуға қажетті энергия көзі Ағзалық зат

21 Зат алмасумен тікелей байланысты Ыдырау өнімдерін шығару қызметі

22 Лимон қышқылы айналымын ашқан ғалым Г.Кребс

23 Гликолиздің оттекті ыдырауы кезінде түзіледі 2600кДЖ

24 Хлоропласт өөөө жасушаның цитоплазмасын бөлетін қабықша строма

25 Пайдалы жұмысқа жарамайтын энергия энтропия

26 Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырауының нәтижесінде түзіледі 38 АТФ

27 Бейорганикалық заттардың тотығуы кезіндегі энергияны пайдалану процесі хемосинтез

28 Нәруыз биосинтезінде РНҚ дан алынып тасталған бөлігі аталады интрон

29 Нәруыз биосинтезінде РНҚ ның қалған бөліктерінің бір бірімен жалғануы экзон

30 Генетикалық кодтың ролін атқарады нуклеотидтер

31 ДНҚ молекуласындағы ақпаратты РНҚ ның көшіріп алуы транскрипция

32 Тірі ағзалар тіршілігі тоқтайды, егер зат алмасу тоқтаса

33 Дайын ағзалық затпен коректенетін ағзалар бөлінеді сопрафиттер, паразиттер

34 Адам ағзасында ыдырау, синтез процесі оттексіз өтеді ішексорғы

35 Нәруыздардың құрылымын анықтайтын тұқым қуалайтын ақпарат генетикалық код

36 Трансляция тұратын саты саны 3

37 Полипептидтік тізбекті түзудің бастауы инициация

38 Пептидтік биосинтездің аяқталуы терминация

39 РНҚ ның кодоны мен РНҚ ның антикодонының бір біріне сәйкес келіп, пептидтік тізбектің ұзаруы элонгация

40 Фотосинтездің қараңғы фазасында синтезделеді глюкоза

Организмдердің көбеюі мен дамуы

1 Хромосомалар экватор жазықтығына жиналады метофазада

2 Энтодерма ішкі ұрық жапырақшылар

3 Мейоздың екінші кезеңі эквационды

4 Бір аналық жасушадан хромосома жиынтығы екі есе кеміген төрт жасушалар мейоз

5 Мейоздың бірінші бөлінуінің атауы редукциялық

6 Жасушаның бөлінуге дайындық кезеңі интерфаза

7 Митоздың аяғында хромосома саны сол қалпында қалады

8 Аналық гаметалардың даму процесі овогенез

9 Жүйке тақташасынан жүйке түтігі қалыптасатын саты нейрула

10 Зигота дегеніміз ұрықтанған жыныс жасушасы

11 Бір ғана дарақ қатысатын көбеюдің түрі жыныссыз

12 Митоздың бөліну ұршығы пайда болатын саты профаза

13 Ұрықтың тек хордалыларға ғана тән гаструладан кейінгі сатысы нейрула

14 Ұрықтың ұқсастық заңын дәлелдеді К.Бэр

15 Хромосомалар екі полюске жинақталады, ядро қабықшасы түзіліп, ядрошық синтезделеді телофаза

16 Ұрықтанған жасуша зигота

17 Ұрық жасушаларының теориясын жете тексеруге үлес қосқан А.О.Ковалевский

18 Организмнің жеке мүшелері дами бастайтын саты нейрула

19 Ұрық жапырақшаларының дұрыс орналасу реті эктодерма,мезодерма, энтодерма

20 Эктодерма қабатынан түзіледі жүйке тақташасы

21 Нейрула сатысында мезодермадан дамиды бұлшықет, қаңқа, қантамыр, бүйрек

22 Барлық бұлшықет ұлпалары түзіледі мезодермадан

23 Гомологты хромосомалардың коньюгациялануы өтетін фаза мейоздың профазасында

24 Мейоз деген пісіп жетілу аймағында жыныс жасушаларының бөлінуі

25 Ұқсас жұп хромосомалардың сәйкес бөліктерінің айқасуы кроссинговер

26 Ұрық жапырақшалары пайда болатын саты гаструла

27 Мейоздық кезеңде хромосомалар жиынтығы екі есе азайды

28 Бір қабатты іші қуыс ұрық бластула

29 Кроссинговер ұқсас жұп хромосомаларының бөліну кезеңіндегі айқасуы

30 Постэмбриондық даму кезеңдері туған сәттен басталады

31 Мейоздық жолмен бөлінетіндер жыныс жасушалары

32 Биогенетикалық заңды ашқан ғалым дар Мюллер Геккель

33 Ұрықтың гаструла сатысының сыртқы қабаты эктодерма

34 Онтогенездік дамуда мезодерма қабатынан пайда болады бұлшықет

35 Ұрық дамуының екінші сатысы гаструла

36 Эмбриогенезде мүшелердің түзілу үдерісі оргоногенез

37 Бауыр және өкпе қалыптасатын ұрық жапырақшалары энтодерма

38 Жасушының бөліну аралықтары жасуша циклы

39 Хромосомалардың жіңішке жіпшелер сатысы лептотена

40 Ересек организмнің жеке мүшелері дами бастайтын саты нейрулла

41 Генеративтік және Вегетативтік жасушадан тұрады тозаң

42 Организм тіршілігінің уақытша тоқтауы анабиоз

43 Эктодерма және Эндодерма қабатынан тұратын организмдер ішекқуыстылар

44 Цитоплазманың бөлінуі цитокинез

45 Ұрықтанбаған жұмыртқа жасушадан тұтас ағзаның даму жолы партоногенез

Экология

1 Іле Балқаш су алабының экологиялық жағдайын шиеленістіріп жіберді Қапшағай су электр станциясының салынуы

2 Іле Балқаш өзендерін ластағыш заттар мұнай өнімдері мен фенолдар

3 Ластағыш заттары ауыр металдар, мұнай өнімдері мен фенолдар: Іле-Балқаш

4 Радиоактивті заттармен ластануы өте жоғары Семей өңірі

5 Өзеннің жағалауындағы шұрайлы жайылымдар құлазыған далаға, шөлге айналып бара жатыр Арал, Сырдария

6 Қызыл кітаптың І санатына енгендер жойлып бара жатқан түрлер

7 Құрылықтың 30% алқабы шөлге айналу себебі техногендік әсерінен

8 Тірі организмдер биологиясынғ оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін адамның іс әрекетімен байланыстырып зерттейтін экология саласы биоэкология

9 Популяция, бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы қарым қатынастар жиынтығын зерттейді синэкология

10 Барлық табиғаттағы өзгерістерді, даму заңдылықтарын ең жоғарғы жүйе ретінде қарастырады биосфера

11 Экологиялық білімді игере отырып, бабиғат байлықтарын тиімді пайдалануға жол ашу экологиялық сауаттылық

12Организмге әсер ететін фактордың ең төменгі деңгейі , одан әрі тіршілік тоқтайды минимум деңгей

13 Организмге әсер етуші фактордың ең жоғарғы деңгейі , одан әрі тіршілік тоқтайды максимум фактор

14 Организмдердің жер бетіне кең таралуын шектеп отырады шектеуші фактор

15 Организмге әсер ететін фактордың ең қолайлы деңгейі оптимум

16 Жер бетінде өсетін барлық ағаштар, бұталар мен шөптесін өсімдіктер фанерофиттер

17 Жер асты, жер үсті мүшелері тегіс үсіп немесе қурап қалатын бір жылдық өсімдіктер терофиттер

18 Седеу, жүзгін, қылша жатады ксерофиттер

19 Төмен бөлігі суда болатын, грунтқа бекініп өсетін су өсімдіктері гидрофиттер

20 Бірінші реттік консумент қоян

21Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды құраушылар автотрофтылар

22 Ыдыратушылар продуценттер

23 Газ түріндегі ластағыш зат көмірқышқыл газ

24 Сұйық ластағыш зат метанол

25 Физикалық ластағышқа жатады Жарық

26 Биогеографиялық аймақты ажыратты А.Уоллес

27 Солтүстік Америка тұтасымен және Ньюфаундленд аралдары жатады неоарктикалық

28 Лианалар, бамбук, маниль кендірі өседі Үнді- Малай

29 Жалқауан, құмырысқа жегіш кең таралған аймақ неотропиктік

30 Керік, страус, арыстан кездесетін биогеографиялық аймақ эфиопиялық

31 Орхидея ( сүйсін)өсетін биогеографиялық аймақ эфиопиялық

32 Кактус ағаштекі юкка өседі неоарктикалық

33 Қазақстан жері тұтасымен осы биогеографиялық аймаққа жатады палеоарктикалық

34 Аймақтың өзіне тән үйректұмсық, ехидна, қалталы сүткоректілер тіршілік етеді Аустралия

35 Жер бетіндегі барлық тірі организмде құрайды ғаламшар биомассасын

36 Жер бетіндегі құрылықтың беткі қыртысты қабаты литосфера

37 Жердің ауа қабаты атмосфера

38 Жер ғаламшарының тірі организмдер таралған қабығы биосфера

39 Құрылыстағы организмдердің биомассасының 90%-ға жуығын құрайды орман өсімдіктері

40 Суда тіршілік ететін организмдер гидробионттар

41 Мұхиттарда су түбінде бір затқа бекініп немесе жорғалап жүріп тіршілік ететін организмдер бентос

42 Заттар күйінің өзгеруі тотығу-тотықсыздану қызметі

43 Биосфераның жаңа сапалық деңгейі ноосфера

44 Бір жылдық өсімдіктер эфемерлер

45 Түр дарақтарының аудан, көлем өлшем бірлігіндегі мөлшері популяция тығыздығы

46 Ылғал тапшы аймақта өсетін өсімдіктер суккуленттер

47 Әрбір экожүйедегі барлық тірі организмдердің тіршілік әрекеті кезінде түзілген биомасса мөлшері биологиялық өнімділік

48 Зымырандық полигонда топырақты ластайтын қауіпті зат гептил

49 Экожүйеде түзілетін өсімдіктер мен жануарлар түрінің саны сукцессия

50 Аэробионтар тіршілік етеді жер үсті-ауалы орта

51Барсакелмес мемлекеттік қорығы құрылған жер Арал теңізінде

52 Қоршаған ортаның ауру қоздыратын бактериялар, вирустар арқылы ластануы биологиялық

53 Күн сәулесі энергиясын пайдаланып, бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейді автотрофтар

54 Жер ғаламшарының белсенді тіршілігі таралған қабығы биосфера

55 Органикалық заттарды бейорганикалық заттарға айналдыратын гетеротрофты организм саңырауқұлақ

56 Адамның іс әрекеті арқылы реттеліп отыратын тірі организмдер Агроценоздар

57 « Әлем жаратылысының табиғи тарихы» еңбегін жазған ғалым Э.Геккель

58 Егеуқұйрық санының елді мекенде көбеюі Биологиялық ластану

59 Топырақтану ғылымының негізін салған В.В.Докучаев

60 Биотикалық бірлестіктері және олардың тіршілік ортасымен арасындағы өзара қарым қатынастарды зерттейді синэкология

61 Ағза денесінің сыртында паразиттік жолмен тіршілік ететін жәндіктер эктопаразиттер

62 Семейде өткізілген ядролық сынақ саны 450-ден астам

62 Биогеографияның негізін қалаған ғалым А.Гумбольдт

63 Жарық, температура , ылғалдылық, топырақтың ахуалы, сулы ортаның қасиеттері, өлі табиғат факторларының жиынтығы ...... құрайды экологиялық факторды

64 Бірінші реттік консументтер қой

65 Бойында фотосинтез жүретін ағзалар тобы продуценттер

66 Агроценоздар жасанды биогеоценоздар

67 Ыдыратушы организмдер микроорганизмдер

68 Ылғал тапшы аймақта өсетін өсімдіктер ксерофиттер

69 Кез келген ағзаның тіршілік жағдайына өте қолайлы әсерлер жиынтығын атайды оңтайлы фактор

70 Ағзалардың өзге түрді тіршілік орны ретінде ғана емес, тұрақты коректену көзі ретінде пайдаланады арамтамақтық

71 Ылғалы мол жерде өсетін өсімдіктер гигрофиттер

72 Өлі табиғатты құрайтын жеке құрамды бөліктерге жататын фактор абиотикалық

73 Бейорганикалық заттардан органикалық зат құраушылар продуценттер

74 Фотосинтез жүретін автогрофты өсімдіктер түзушілер

75 Консументке жатады бақа

76 Жер шарының тіршілік таралған қабығы, тіршіліктің ең жоғарғы деңгейі биосфера

77 Биотикалық факторларға жатады жыртқыштардың жемтігін аулап жеуі

78 Астық дақылдарының биогеоценозы агроценоз

79 Өркендері жер бетіне төселіп өсетін , шөптесін көп жылдық өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады Хамефиттер

80 Биогеоценоз туралы ұғымды енгізген ғалым В.Сухачев

81 Жеке ағзалар мен популяцияларға сан алуан сыртқы орта факторларының әсерін зерттейтін экология бөлімі аутэкология

82 Жердің ауа қабаты атмосфера

83 Қазақстанның қызыл кітабының тұңғыш рет шыққан жылы 1978ж

84 Ұзақ күндік өсімдік Арамсояу

85 Дарақтары ұзақ бірге өмір сүретін және үнемі будандасатын түрдің бір бөлігі популяция

86 Популяцияның ортамен, популяцияның ішкі үдерістерімен тура және кері байланыстырып зерттейтін экология бөлімі демэкология

87 Су қоймасындағы продуцент балдыр

88 Жер бетіндегі өркендері қыста үсіпқалатын, ал пиязшықтары сақталатын өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады гемикриптофиттер

89 Жер бетіндегі тірі ағзалар мен химиялық элементтер айналымының жүйесі , күрделі көп сатылы ашық жүйе ол: биосфера

90 Адамның табиғатқа көзқарасының , білімінің және дағдысының жиынтығы экологиялық саналылық

91 Белгілі иесінде өмір сүретін Эндобионттар

92 Үстірт қорығының орналасқан жері Маңғыстау

93 Продуцепті ағзалар фотосинтездеушілер

94 Ыдыратушыларға немесе бүлдірушілерге жататындар саңырауқұлақтар мен ұсақ ағзалар

95 Семей ядролық аймағына экологиялық зерттеу жүргізуге қаржылай көмек көрсеткен елдер АҚШ,Жапония

96 Тропосферадан 100км биіктікте орналасқан атмосфера қабаты стратосфера

97 Топырақтың терең қабатында тамыр түйнектері , пиязшықтары, сабақтары сақталып қалатын көп жылдық өсімдіктер тіршіліктің мына формуласына жатады криптофиттер

98 Арнайы қорғалатын тұтас табиғи аймақ қорық

99 Табиғи биогеоценоздар адам арқылы реттеледі

100 Топырақты жел мен судың шайып бүлдіруі эрозия

101Биосфера жайындағы тұтас ілімнің негізін салды И.В.Вернадский

102 Агроценоз –бұл егістік жерлер

103 Қазақстанның Қызыл кітабының үшінші басылымы шықты 1996ж

104 Тірі ағзалардың өзара әсерлесуі және өлі табиғатқа ықпал жасауын қамтитын факторлар биотикалық фактор

105 Биогеоценоз Тірі ағза мен орта бірлестігі

106 Биосфераны жан жақты толық зерттеген ғалым Вернадский

107 Ортақтастар арасында өзара пайдалылығымен сипатталатын қатынас нақты селбестік (мутуализм)

108 Адамның табиғатқа тигізетін іс әрекеті аталады антропагендік фактор

109 Оңтүстік Алтайда орналасқан қорық Марқакөл қорығы

110 Шөлді жерлердегі шектеуші факторларға жатады ылғалдылықтың жетіспеуі

111 Тірі ағзалардың қоршаған тіршілік ортасымен өзара әсерінің заңдылықтарын зерттейтін ғылым экология

112 Құрлық немесе су үлескесінде мекендейтін барлық тірі ағзалардың жиынтығы биоценоз

113 Бір жылдық өсімдіктер аталады эфемерлер

114 Жеке организмдердің тіршілігін табиғи ортамен байланыстырып зерттейді Аутэкология

115 « Биосфера» терминін ең алғаш енгізген австриялық геолог Э.Зюсс

116 « Семей ядролық сынақ полигонын жабу туралы» жарлығына қол қойылды 1949 жылы 29 тамыз

117 Ауылшаруашылық өнімдерін алу мақсатында адам қолымен жасалатын жасанды биогеоценоз агроценоз

118 Биологиялық өнімділігі жоғары тропиктік орман экожүйесі

119 Абиоздық факторды атаңыз жарық, температура

120 Топырақ ортасында тіршілік ететін ағзалар эдафогустар

121 Арыстандар популяциясындағы дарақтардың тұрақты тобы тұрақты үйір

122 Мұхиттарда су түбіне бір затқа бекініп немесе жорғалап жүріп тіршілік организмдер бентос

123 Ақмола облысының су батпақты аймағындағы қорық Қорғалжың

124 Биосферада тірі ағзалардың қатысуы арқылы оксидтердің түзілуі тотығу-тотықсыздану қызметі

125 Сан алуан заттардың ағзалардағы күрделірек өзгерістер жасауы биохимиялық қызмет

126 Тірі ағзалардың сыртқы ортаға шығарған химиялық элементтерді жинақтауы концентрациялық қызмет

127 Ірі табиғи құбылыстарды бақылау мониторингі ғарыштан бақылау

128 Антропогендік фактор адамның тіршілік әрекетінің табиғи ортасы

129 Қысқы тыныштық кезеңі зат алмасу баяулайды, қатаң жағдайға шыдауы

130 Өркендері жер бетіне төселіп өсетін, шөптесін көп жылдық өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады хамефиттер

131 Ядролық сынақ өткізуге мараторий жариялаған тұлға Н.Назарбаев

132 Өсімдіктердің ең қалың өсетін, әр түрінің саны өте көп аймағы тропиктік ылғалды орман

133 Трофикалық деңгейлер, яғни пирамиданың негізін құрайтын ағзалар продуцент

134 Органикалық қалдықтардың минералдануында негізгі рол тән редуценттерге

135 Фотосинтез және азот тұрақтандыру нәтижесінде газдардың биогендік орын ауыстыруы газдық қызмет

136 . 1 г қара топырақта кездесетін бактерия саны 5-6 млрд

137 Халықаралық « Адам және биосфера» бағдарламасына қатысушы мемлекеттер ....... ұйымдастырады Биосфералық қорықтар