?БТ-?а биологиядан дайынды?

БИОЛОГИЯ

150 млн. жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегіВ) Көнеқұс

+1-5ºС температурада өнедіА) Бидай

1грамм көмірсу ыдырағанда бөлінетін жылу мөлшері. /17,6 к Дж/

1 г май ыдырағанда бөлінетін энергия мөлшері. /38,9 к Дж/

1 см³спермада қаншаға дейін сперматозойдтар болады? / 60-тан 20 млн ға дейін/

1 тәулікте қажет ақуыз мөлшері? / 100-118г/

1 тәулікте қажет көмірсу мөлшері? /450-500г/

1 тәулікте қажет май мөлшері? /100г/

1,5 тонннадан артық салмақ көтеретін сүйек. / Ортан жілік/

14-15 жастағы жасөспірімнің қалыпты ұйқысының уақыты. /8сағат/

150 млн жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі. /Көнеқұс/

1мм³ қандағы лейкоциттің мөлшері? / 6-8мың/

ІІ-топқа жататын адамның қанын құяды: / ІҮ-ІІ/

1млн 300мың жыл бұрын тіршілік еткен : Тік жүретін адам.

2 дара (особь) қатысатын көбею. /Жынысты/

225 млн жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі. /Ілкіқұс/

25-14 млн жыл бұрын тіршілік еткен, ең алғашқы адамдардың арғы тегі. / Дриопитектер/

14млн жыл бұрын тіршілік еткен адамдар: Гоминидтер тұқымдасы-рамапитектер

300-400мың жыл бұрын тіршілік еткендер: Неандерталдықтар

40мың жыл бұрын пайда болғандар: Осы заманғы алғашқы адамдар.

3000жылдан бері мақта шаруашылығымен шұғылданатын ел /Үндістан/

6-10 см тереңдікте себілетін тұқым. /Жүгері/

1айдан 1жасқа дейінгі кезең: /Емшектегі бала жасы/

1жастан 3 жасқа дейінгі кезең: /Ерте балалық шақ/

3жастан 7 жасқа дейінгі кезең: /Мектепке дейінгі кезең/

7жастан 17 жасқа дейінгі кезең: /Мектеп жасындағы кезең.

11-12 жастағы баланы: /Жасөспірім/

1500ж-Жану процесі жүрмейтін атмосферада жануарлардың өмір сүре алмайтындығы дәлелденді.(Леонардо да Винчи)

1609ж – Алғашқы микроскоп жасалды. (Г. Галилей)

1628ж – қан айналудың ашылуы. (В. Гарвей)

1661ж- капилляр ашылды . (М. Мальпиги)

1665ж – Алғаш рет өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен көрген: Р. Гук.

1665 ж – голландиялық ғалым Антони Ванн Левенгук жасаған ұлғайтқыш құрал (Микроскоп)

1665ж- Тоз ұлпасындағы жасушаның құрылымы анықталды. (Р. Гук)

1668ж – Шыбын личинкасының жұмыртқадан дамитындығын дәлелдеді. (Ф. Реди)

1674ж – Бактерия мен қарапайымдар ашылды.(А. Левенгук)

1676ж- Пластидтер мен храмотофорлар ашылды. (А. Левенгук)

1677ж- Алғаш рет адам сперматозойды анықталды. (А. Левенгук)

1688ж- Түрге жүйелік бірлігі ретінде анықтама берілді. (Д. Рей)

1694ж – Өсімдіктерде жыныстың болатындығы анықталды. (Р. Камерариус)

1727ж – Өсімдіктердің ауамен тыныс алатындығы дәлелденді. (С.Гейлс)

1735ж – Адамды сүтқоректілер класы приматтар тобына жатқызған ғалым. (К. Линней)

1736ж – Тұңғыш рет бидай ұнынан желімтектелген ақуыз алды. (Я. Беккори)

1753ж – Ағзаларды жүйелеудің принципі мен номенклатурасы жасалды. (К. Линней)

1754ж- Көмірқышқыл газы ашылды. (Дж Блэк)

1806ж – Ақуызды ыдырату арқылы аспарагин аминқышқылы алынды.( Р. Воклен, К. Робике)

1820ж – Аминқышқылы глицинді алды. (А. Браконне)

1822ж – Г. Мендель дүниеге келді.

1839ж- Тірі жасушаны алғаш көрді. (Ян Пуркинье)

1838-1839ж- М. Шлейден мен Шванн жасушаның құрылысы туралы ортақ қорытынды жасады.

1858ж – Әрбір жасуша өзі сияқты жасушаның бөлінуі нәтижесінде пайда болатыны анықталды. (Р. Вирхов)

1862ж – Орталық жүйке жүйесіндегі қозу мен тежеуді ашты. (И.М.Сеченов)

1865ж – Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтарының негізі қаланды. (Г. Мендель)

1870-1880ж – Ұсақ ағзалар бар екендігін тәжірибе жүзінде дәлелденді. (Луй Пастер)

1882ж – Адамның өкпесінде туберкулез ауруын тудыратын бактериялар анықталды.

1892ж – Темекі теңбілін зерттеп, вирусты ашты. (Д. И. Ивановский)

1882 ж. адамның өкпесінде туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтадыD) Р.Кох

1898ж – Гольджи жиынтығы анықталды.

1898ж – Гүлді өсімдіктердің қосарлы ұрықтануын ашты. (С.Г.Навашин)

1900ж- - Генетика жылы болып табылады.

1909ж – Бөлшектерді ген деп атады.(Дания ботанигі Иогансен)

1912ж – Гендердің хромосомада орналасқандығы дәлелденді. (Т. Х, Морган)

1915ж – Бактериофагтар анықталды. (Ф Туорт)

1915ж – Эндоспермнің триплойдты табиғаты анықталды. (М. С. Навашин)

1918ж- Қырғыз аймағындағы халықтар арасындағы обамен қалай күресу керек?» еңбегінің авторы: Х. Досмұхамедов

1922ж-«Адам анатомиясы мен физиологиясы» Х. Досмұхамедов

1924ж- «Табиғаттану» Х. Домсұхамедов

1925ж-«Оқушылардың денсаулығын сақтау». Х. Досмұхамедов

1927ж-Адамның тіршілік әрекеттері. Х. Досмұхамедов

1920-1930ж – «Өсімдіктану» оқулығын жазған ғалым. (Ж. Кудерин)

1933ж- Тұмаудың қоздырғышы анықталды.

1938ж – Бетпақдалоа өңірінен Жалмандыны тапты. (В. А. Селевин)

1935ж – Жиырмасыншы ақуыз фибрин алынды.

1935ж – Темекі теңбілі вирустарының шоғырланған жиынтығы анықталды. (У Стенли)

1951ж – Орақ пішінді анемия ауруы анықталды. (Л. Полинг)

1953ж – ДНҚ құрылымын ұсынды. (Ж. Уотсон, Ф. Крик)

1953ж – Лимон қышқылының айналым сатысы ашылды. (Г. Кребс)

1938 жылы В.А. Селевин Бетпақдала өңірінен тапты/Жалманды

1964ж – Жасуша цитоплазмасында матрицалық РНҚ-ның информасома түрінде болатыны анықталды.) М. Айтқожин)

Қорықтар

Ақсу –Жабағылы 131934га, Өс/ң 1400, сүтқ/ң 23 құст/ң 240 бауырымен жорғ 9, балықтар 4 Оңт Қазақстан облысы 1926ж

1. Алматы қорығы. 71700га. Өс/ң 930, сүтқ/ң 38, бауырымен жорғ 4,энтомофауна-800. Алматы облысы Талғар ауд. 1931ж

2. Барсакелмес қорығы. 160826га. Сүтқ 12, құст 202, өсімд 165, Қызылорда облысы Арал ауданы 1939ж

3. Наурызым қорығы 191381га. Сүтқ 30, құст 230, қосм 3, жорғ 3 балық 6, өсімд687 Қостанай облысы 1959ж

4. Қорғалжын 543171га Құс 294, сүтө 37, қосм 2,жорғ 3, бал 11, энтомофауна 288, өсімд 331 Ақмола облысы 1968ж

Марқакөл қорығы. 102979га. Сүтқ 59, құст 250, қосм 3, жорғ 4, бал 4, өсімд 200 Шығыс Қазақстан облысы Күршім ауданы 1976ж

1. Үстірт қорығы 223342га. Сүтқ 27. Құст 111,жорғ 30, өсімд 300 Маңғыстау облысы Қарақия ауданы 1984ж

2. Батыс Алтай қорығы: 56078га. Сүтқ 50, құст 121, өсімд 554 Шығыс Қазақстан облысы Риддер ауданы 1992ж

3. Алакөл қорығы 20000га Сүтқ 40,құст 283, қосм 4. Жорғ 4, өсімд 323 Алм обл Алакөл ауд 1998ж

4. Қаратау 34300 Оңт қаз обл Түркістан ауд 2004ж

А.Лаверанның безгек ауруын қоздыратын паразитті ашқан жылы. 1880

Автотрофты организм Балдыр

Абиогенез- тіршіліктін пайда болуы
Автотрофтар- (гр өзім керек ) органикалық зат түзеді
Агроценоз.Агробиоценоз- жануарлар ж/е өсімдіктер қауымдастығы
А Дәрумені: /Балық майында, уылдырықта, сары майда, бүйректе/

Абиотикалық экологиялық фактор: /Жарық, температура, ылғалдылық/

Авитаминоздың болу себебі: / Дәрумен жетіспегендіктен/

Австралия фермерлерін үлкен шығыннан алып қалған көбелек: / Орамжапырақ ақ көбелегі/

Австралопитектердің қаңқа қалдығы табылған аймақ. /Оңт Африка/

Автотрофты ағзалар: /Өсімдіктер/

Автотрофтылардың гетеротрофтылардан айырмашылығы:: / Жасушасында пластидтер бар/

Автотрофты ағзалар тізбегі: / Мақта, күріш, алма ағашы/

Агрономды әдіске жатады: /Мол түсімді ірітеме талдау/

Агрономиялық әдіске жатпайды: /Канал салу/

Агроценоз: /Егістік жерлер,бақша/

Агроценоздарда /Тыңайтқыш қолдан беріледі/

Агроценоздың биогеоценоздан айырмашылығы: /қосымша энергия жұмсауы/

Ағаш діңінің су өткізгіш бөлігі: /Сүрек/

Ағаш қабығының қабаттары: /Тоз,тін,өң/

Ағаш сүрегін зақымдайтын паразит саңырауқұлақ. /Ағашқұлақ/

Ағашқұлақ саңырауқұлағының жемісті денесінің басқа саңырауқұлақтан қандай ерекшелігі бар? /Жемісті денесі тұяққа ұқсайды, әрі өте қатты /

Ағаштармен бұталарды сабақ қалемшелері арқылы көбейту үшін қалемшенің ұзындығы: /25-30см/

Ағаштың діңіне тасқа жабысып өсетін қына. /Қабық тәрізді/

Ағза денесінде паразиттік жолмен тіршілік ететін жәндіктер. / Эктопаразиттер/

Ағза қызметінің реттелу жолдары. /Жүйке, гуморальдық/

Ағзаның тыныс алуының маңызы. /Органикалық қосылыстардыңыдырап, тотығуы үшін/

Ағзадағы мүшелер қызметінің гормондар арқылы реттелуі. / Гуморальдық реттелу/

Ағзадағы ең ірі без. /Бауыр/

Ағзадағы ең ірі сүйек. /Ортан жілік/

Ағзадағы зат алмасу дегеніміз. /Заттың сыртқы ортадан түскенінен бастап,ыдырау өнімдерін шығарғанға дейінгі жүретін күрделі процесс/

Ағзадағы заттардың ыдырауы. /Ассимиляция/

Ағзадағы көмірсудың қызметі. /Энергетикалық/

Ағзадағы күрделі биологиялық сүзгіштер. /Бүйрек/

Ағзадағы мүше дегеніміз. / Белгілі құрылысы бар, үйлесімді қызмет атқаратын дене бөлігі/

Ағзадағы несеп арқылы қандай заттар шығарылмайды? /Көміртегінің қос тотығы/

Ағзадан шығарылатын ақырғы ыдырау өніміне жатпайтын. / Ақуыз/

Ағзадан кейінгі жоғары биологиялық жүйе: /Популяциялық/

Ағзаларға жіктеу кезінде туыстық екі атау беру. /Қосарлы атаутізім/

Ағзаларда белгілі бір тіршілік жағдайына байланысты алуан түрлі бейімділіктердің пайда болуы жайлы эволюциялық өзгерістер. / Идиоадаптация/

Ағзалардың күн сәулесінің ұзақ түсуіне қайтаратын реакция. / Фотопериодизм/

Ағзалардың оттегін сіңіріп, көмірқышқыл газын сыртқа шығаруы. /газ алмасу/

Ағзалардың тәулік ішінде күн мен түннің ұзақтығына жауап қайтаруы. / Биологиялық сағат/

Ағзалардың тіршілік етуіне әлдеқайда қолайлы жағдай туғызатын фактор. /Оптимальды фактор/

Ағзаларды әртүрлі жергілікті тіршілік жағдайына сәйкес алуан түрлі бейімділіктердің пайда болуы. /Идиоадаптация/

Ағзаның құрылысының қарапайымдануына әкелетін эволюциялық өзгеріс. /Дегенерация/

Ағзаның «реакция ережесі» дегеніміз не? /Генотиппен анықталған белгілердің түрленіп өзгеруінің шегі./

Ағзаның жұмыртқа қабығын жарып шыққаннан кейінгі кезеңі: /Эмбриогенез/

Ағзаның антидене түзу қабілеті / Иммунитет/

Ағаштардың сабағында өсетін паразит саңырауқұлақ Діңқұлақ

Ағаштың діңіне, тасқа жабысып өсетін қына Қабық тәрізді

Ағзаларға жіктеу кезінде туыстық екі атау беру: Қосарлы атаутізім.

Ағзалардың оттегін сіңіріп , көмірқышқылы газын сыртқа шығаруы. газ алмасу.

Ағзаның ауру қоздырғыштарын қабылдамайтын қасиеті . Иммунитет

Ағзаның тіршілік процестеріне жұмсалатын қуатты “ өндіретін” жасушаның “энергия станциясы”:Митахондрия.

Ағзалардың қосарланған атауын-қосарлы атаутізімді енгізген : / К. Линней/

Ағзаның тітіркендіргішке жауап реакциясы. Рефлекс.

Ағзаның тітіркендіргішке жүйке жүйесі арқылы қайтаратын жауабы: Рефлекс.
Ағзадағы күрделі биологиялық сүзгіш /бүирек/
Ағзадағы негізгі энергия қоры /көмірсу/

Ағзалардың жеке дамуы: /Онтогенез/

Ағзаның құрылысы мен жеке мүшелерінің дамуы туралы ғылым: Адам анатомиясы.

Ағзаның өзін-өзі реттеу идеясын дамытушы академик. / П.К.Анохин/

Ағзаның гуморальды реттелу қызметі дегеніміз: / Қан арқылы жеткізілетін гормондар есебінен реттелуі/

Ағзаның жұқпалы ауруларға қарсы тұру реакциялары. / антидененің түзілуі./

Ағзаның зиготадан басталып, қартайып өлуіне дейінгі дамуы. /Онтогенез/

Ағзаның иммундық қорғаныш қасиетін қамтамасыз етеді? / Қанның ерекше ақуызды заты антидене/

Ағзаның иммундық қасиетінің төмендеуі... гормоны жетіспегенде пайда болады? /Тимозин/

Ағзаның иммунитетке жауап беру реакцияларын зерттеген ғалым? / И.И.Мечников/

Ағзаның тітіркендіргішке жауап қайтару реакциясы. / Рефлекс/

Ағзаның ішкі ортасы. /Қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы/

Ағзаның ішкі ортасына жатпайтыны? / Асқорыту сөлі/

Ағзаның эволюциясында көбею формаларының қайсысы ең соңында дамыған? / Жынысты/

Ағашқұлақ саңырауқұлағының жемісті денесінен басқа саң-дан аиырмасы / жемісті денесі тұяққа ұқсайтын әрі өте қатты/

Адам «ақшам соқыр»кезінде /Кешкі уақытта заттарды ажырата алмайды/.

Адам «алып» (боцы 2м жоғары)ауруына қай гормонның көп бөлінуінен ұшырайды?/Өсу гормоны/

Адам 1минутта неше рет тыныс алып,дем шығарады?/12-18рет/.

Адам ағзасы «Д»дәрумені жетіспеуі/Сүйектер қисайып,ондағы тұздардың мөлшері азаяды/.

Адам ағзасы мүшелері қызметіне қарай бөлінеді-/12мүшеге/.

Адам ағзасы ненің есебінен жылынады?/Метоболизм есебінен/.

Адам ағзасы температурасының тұрақтылығы неге қатысады? /Метоболизм есебінен (зат алмасу)/

Адам ағзасы су мен тағамның құрамына йод жетіспегенде-/Алқым ісуі/.

Адам ағзасы «А»дәрумені жетіспесе/ Ағзаның өсуі баяулап,көздің көруі нашарлайды/.

Адам ағзасы «В₂»дәрумені жетіспесе /Ауыздың кілегейлі қабықшасы зақымданады/.

Адам ағзасы «С»дәрумені жетіспесе /Қызыл иек қанауға бейім болып,қан аздық пайда болады/.

Адам ағзасында өттің қызметі – /Майды ыдыратады/.

Адам ағзасында өт ыдыратады: Майды

Адам ағзасындағы гормондардың рөлі-/Зат алмасу,өсу,даму процестері/.

Адам ағзасындағы сілекей безінің саны-/3жұп/.

Адам ағзасының қалыптасуы неше жаста аяқталады?/22-25жаста/

Адам ағзасында «Д» дәрумені жетіспесе / сүиектер қисаиып,ондағы тұздардың мөлшері азаяд,іші үлкен болады/
Адамдарды нәсілге бөлу қандай принципке негізделген морфологиялық ерекшеліктеріне:/тері,шаш,көз
Адам демалуға болатын уадағы оттегі мөлшері: 21%

Адамның ж/е жас баланың тік ішегінде паразиттік тіршілік ететін жұмыр құрт / үшкірқұрт/
Адамның кез келген белгілерінің бірнеше ұрпақ боиы тұқым қуалау сипатын зерттеу әдісі /генеологиялық/
Адам аш ішегінің бүрлерінің қабырғасының эпителийі?/Бір қабатты/

Адам бас сүйегінде мына сүйектің қайсысы ми сауыты бөлігіне жатпайды?/Төменгі жақ сүйек/

Адам бауырының қызметі. /Майды бөлшектендіретін өт бөлу/

Адам бүйрегінің массасы. / 150 грамм/

Адам дем алуға болатын ауадағы оттегінің мөлшері. /21%/

Адам денесін қозғалысқа келтіретіндер. /Сүйектер мен бұлшықеттер/

Адам денесінің анатомиясын зерттеген ғалым: К. Гален.

Адам денесіндегі буындар саны. / 230/

Адам денесіндегі бұлшықеттері мен қаңқасы қандай ұрық жапырақшасынан қалыптасады? / Мезодермадан/

Адам денесінің жасушаларының пішіні. /Әртүрлі/

Адам жасушасында синтезделетін көмірсу-гликогеннің молекула құрамына. / Глюкоза кіреді/

Адам денесінің плазмалық жарғақшасы неден түзіледі? /Май мен нәруызды заттан/

Адам мен жануарлар жасушасындағы тері ауруын қоздыратын паразиттік жәндік. / Лейшмания/

Адам мен жануарлардың ішегінде тіршілік етіп, ішектің сілемейлі қабықшасын зақымдайды: /Дизентерия амебасы/

Адам тепе-теңдігі бұзылуы байланысты: /Мишыққа/

Адам жасушасындағы хромосома саны./46/ /23жұп/

Адам жасушасының тіршілігі немен сипатталады? / Органикалық заттардың тотығуы мен ыдырауынан/

Адам қай жұқпалы аурумен ауырғанда иммунитеттен айырылады? / СПИД/

Адам қай приматтардан пайда болды? / Дриопитектерден/

Адам қаны қандай қызмет атқарады? /Қозуды беру/

Адам қаңқасы құралатын сүйектер саны. / 200/

Адам қаңқасының жануар қаңқасынан айырмашылығы неге байланысты?/Тік жүру, еңбек етумен/

Адам құлағының дыбыс толқынын қабылдау диапазоны. /15-20 мың Гц/

Адам несіз өмір сүре алмайды? / Гипофиз алынып тасталса/

Адам организмінде зат алмасудыңғ бұзылуы. /Ұйқы безінің әсерінен/

Адам өкпесі неше бөліктен тұрады? / 2/

Адам организміндегі ұлпалар саны. / 4 /

Адам өкпесіндегі альвеолалар саны. / 700млн/

Адам өкпесіндегі өкпе көпіршіктерінің негізгі атқаратын қызметі? / Кеңеюі арқылы газ алмасуды жүзеге асыру/

Адам өкпесінің орташа тіршілік сыйымдылығы. / 3500см³/

Адам санасының көбеюіне байланысты топырақ құнарлылығының кемуі қандай апатқа әкеліп соғады? / Азық-түлік кризисі/

Адам сыртқы ортада болып жатқан ақпараттың қанша пайызын көзбен қабылдайды? / 80-90%/

Адам температурасы көтерілгенде жылу берілуде қай мүше қатысады? / Тері/

Адам терісіндегі тер бездерінің саны? / 2млн/

Адам ұйқысы қанғанда. /Сергектік пайда болады/

Адам ұрығының ана ағзасында дамуы қанша айға созылады? / 9ай, 280 күн/

Адам ұрығының дамуы неде жүреді? / Жатыр қуысында/

Адам үшін қауіпті буынаяқтылар? /Қарақұрт, бүйі, қыршаян/

Адам шашының бұйра болу белгісі болжам бойынша доминантты белгі, жанұяда 3 бала бар.Қызының шашы тік, ал екі ағасының біреуініңкі бұйра, екіншісініңкі тік. Шешесініңкі бұйра, ал әкесініңкі тік. Ата-аналардың генотиптері қандай? / шешесі – гетерозиготалы, әкесі- рецессивті гомозиготалы./

Адамға бөсір ауруын тудыратын жұмыр құрт. /Ішексорғы/

Адамға бір тәулікте көмірсудың қажетті мөлшері. /380-500г/

Адамға тұмау жұқтыру вирустары. /Тыныс мүшелеріне енгенде/

Адамда әр түрлі ауру туғызатын,табиғи ортаның тірі ағзалармен ластануын қалай атайды/Биологиялық ластану/

Адамда өкпенің саны: 2

Адамда байқалатын көптеген тұқым қуалайтын аурулардың себебін хромосомада болатын өзгерістерге байланысты зерттейтін әдіс/цитогенетикалық/

Адамда белсенді жасанды иммунитет қай кезде қалыптасады/Еккен соң/

Адамда болатын күрек тістердің саны/8/

Адамда есту мүшесі қай жерде орналасады/Самай сүйегінің қуысында/

Адамда сақиалған рудимент/3қабақ/

Адамдағы аналық жыныс хромосома санының ауытқуы/22аутосома+х/

Адамдағы атавизм белгілері/қалың түктілік/

Адамдағы доминантты белгілер/қоңыр көз(қой көз)/

Адамдағы сезім мүшелері/5/

Адамдағы соқыр ішектің қызметі/Ауру тудыратын микраптардың көбеюіне кедергі жасау/

Адамдағы кеуде сүйегіндегі қабырғалар саны: /12жұп/

Адамдарда керең-мылқаулықты анықтайтын ген(S)рецессивті болады.Осы аурумен ауыратын ер адам есту қабілеті жақсы әйелге үйленген.Бұл некеден есту қабілеті жақсы бала туады.Шешесінің генотипі қандай болуы мүмкін?/SS және Ss/

Адамдарда қалыпты пигментті (терінің үсті)некеден альбинос(ақ)бала туған.Бұлай болуы мүмкін бе?/Ген альбинизм рецессивті/

Адамдарда керең-мылқаулықты анықтайтын ген(S)рецессивті болады.Осы аурумен ауыратын ер адам есту қабілеті жақсы әйелге үйленген.Бұл некеден есту қабілеті жақсы бала туады.Баланың генотипі қандай?/Ss/

Адам «ақшам соқыр» ауруы кезінде: Кешкі уақытта заттарды ажырата алмайды

Адам 1 минутта неше рет тыныс алып, дем шығарады:12-18

Адам бүйрегінің массасы. 150г.

Адам және жануарлар жасушасында тері ауруын қоздыратын паразиттік жәндік: Лейшмания.

Адам қаңқасы құралатын сүйектер саны. 200-ден астам

Адам организміндегі ұлпалар саны 4.

Адам өкпесіндегі альвеолар саны. 700 млн.

Адамдардың пайда болу кезеңі Кайнозой

Адамды тері ауруына ұшырататын талшықтылар тобының өкілі:

Адамның жеке дамуы барысында тұқым қуалайтын өзгерістердің бар-жоғын анықтайтын әдіс Хромосомалық

Адамның сұрыптау жолымен қолдан шығарған бір түр дарақтарының жиынтығы: Іріктеме.

Адамның табиғатқа көзқарасының,білімінің және дағдысының жиынтығы

Адамның тер арқылы тәулігіне жоғалтатын су мөлшері. 1,5.

Адамның жүрегінің бөлігі: 4

Адамның омыртқа жотасы,,,,,жерден иіледі: 4

Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін зерттейтін ғылым саласы Антропология

Адамдарды расаларға бөлу қандай принциптерге бейімделген?/Морфологиялық

ерекшеліктеріне:тер,шаш,көз,түстеріне/

Адамдардың пайда болу кезеңі?/Антропоген/

Адам тыныс алуына қажетті газ /оттегі/
Адамдағы тірек қимыл жүйесін құрайтыны/ шеміршекті ұлпа/
Адереналин бөлетін без /бүирек үсті безі/

Адамды тері ауруына ұшырататын талшықтылар тобының өкілі?/Лейшмания/

Адаммен үй жануарларына жұқпалы ауру тарататын кемірушілер?/Саршұнақтар/

Адамның 1м³қанындағы тромбоциттердің мөлшері?/200-ден 400мыңға дейін/

Адамның ағзасындағы ұлпалар қанша топтан тұрады?/4/

Адамның асқорыту жүйесіндегі бүйен ол/-тоқ ішектің басты бөлігі/

Адамның ащы ішегінің ұзындығы?/5-6м/

Адамның аяқ сүйектері-/Ортан,асықты жілік,табан/

Адамның әртүрлі қашықтықта тұрған заттың кескінін көздің қандай құрылымы атқарады. /Көз бұрш/

Адамның дене температурасының жоғарғы темп-лы жерде тіршілік етуіне әсер етеді. /Тердің көп бөлінуі/.

Адамның дене салмағының 1 %-ын құрайтын органикалық заттар: /Көмірсулар/

Адамның жаралуы және пайда болуы: /Кайнозой/

Адамның денесін тік ұстауға көмектесетін бұлшықет. /Жамбас, арқа бұлшықеті/.

Адамның денесінде қозғалмайтын сүйектер. / Бас, жамбас.//Ми сауыты мен сегізкөз/

Адамның дүниетаным қабілеті./ Сезу аймағымен байланысты./

Адамның емшектегі кезеңі қанша айға созылады? / 1жас/

Адамның ең терең тыныс алғандағы шығаратын ауасының көлемі қалай сақталады? /Іршілікті/

Адамның еркіне бағынбайтын жүйке жүйесі: /Вегетативті./

Адамның есінен тануы қандағы ішімдік мөлшері / 0,4%/

Адамның кез келген жасушасындағы негізгі бөліктер: / Цитоплазма, ядро/

Адамның кез келген белгілердің бірнеше ұрпақ бойы тұқым қуалау сипатын зерттеу әдісі: / Генеологиялық/

Адамның кеуде қуысын құрсақ қуысынан бөлетін бұлшықеттер. /Диафрагма/

Адамның кеуде құрылысында орн мүше: Өкпе

Адамның қарын сөлінің құрамында болатын тұз қышқылы / Қатты тағамды қорытады./

Адамның қарын сөлінің құрамында болатын тұз қышқылы /Бактерияларды өлтіреді/

Адамның қол сүйектері. /Тоқпан, кәрі, саусақ/

Адамның қолдан жасалған биогеоцензы: /

Агроценоз/

Адамның құрсақ қуысындағы мүше: /Бүйрек./

Адамның омыртқа саны / 33-34/

Адамның омыртқа жотасы немесе омыртқа бағанасы ндағы дұрыс орналасу бөліктерін көрсетіңіз: /Мойын, арқа, бел, сегізкөз, құйымшақ/

Адамның рецессивті белгілері: /Ұзын шаш/

Адамның ойлау қабілетінің негізі:/ Алдыңғы мидың үлкен ми сыңары/.

Адамның сұрыптау жолымен қолдан шығарған бір түр дарақтарының жиынтығы: / Іріктеме/

Адамның сүт тісінің саны. / 20/

Адамның табиғатқа көзқарасының білімінің, дағдысының жиынтығы. /Экологиялық саналылық/

Адамның тәулік сайын түсетін шашының саны. / 100/

Адамның тері арқылы тәулігіне жоғалатын су мөлшері /1,5/

Адамның тоқ ішегінің қызметі. / Қорытылмаған ас қалдықтарының жылжуын жеңілдетіп, ағзадан шығаруға әрекеттену/

Адамның тұқым қуалайтын ауруын Х хромосомасындағы доминантты ген тасымалдайды. Осы аурумен ауыратын еркек сау әйелге үйленгенде ұлдардың қаншасы ауру болып туылады? / 0/

Адамның тікелей жанама әсерінен түзілген шөлді жері / Антрпопогендік./

Адамның шығу тегін, тарихи дамуы кезеңдерін зерттейтін ғылым.. /Антропология./

Адамның шығу тегі эволюциясын географиялық таралуы, ағзаның құрылысы мен қызметі дамуы туралы ғылым: /Адам биологиясы/

Адамның эмоциясын өзгертуге қай бұлшықет қатысады? /Мимикалық/

Адам тектес маймылдардың хромосома саны? /48/

Адиссон ауруының екінші аты. /Қола ауруы./

Адреналин гормоныны қай без бөліп шығарады? /Бүйрекүсті безінде/

Адреналин шектен тыс көбейіп кетсе, ағзада қандай өзгеріс болады?/ Жүрек жұмысы күшейіп, дене қызуы көтеріледі./

Азқылтанды құрттар құрылысының қарапайымдылығы: / Ін қазып тіршілік етуіне байланысты/.

Азот жинақтаушы түйнек бактериялары ның тіршілік орны /Бұршақ тұқымдас өсімдіктерінің тамырлары./Жоңышқа беде

Азоттаушы бактериялар қай топқа жатады?/ Процуденттер/

Азотты тыңайтқыштар: / Сабақпен жапырақтардың өсуін тездетеді/

Айқас тозаңданатын өс-р селекциясынла әртүрлі линияларды өзара тозаңдандыру: /Линия аралық гибридтер./

Айқұлақ жүйке жүйесінің құрылысы: Бытыраңды жатқан жұйке түйінділері(ганглия) болады./

Айқұлақтың сифондарының орналасқан жері. /Жақтауларының артқы жағында/.

Айыр өркешті түйенің жабайы түрі.. /Қаптағай./

Айырша безінен бөлінетін гормон./ Тимозин/.

Айқын емес (жеке) өзгергіштік-/ орган гендерінің н/е хромосомаларының өзгеруі. әр түрлі сыртқы әсерден гендердің өзгеруі.мутациялық өзгер/
Айқын өзгергіштік, топтық өзгер- /түрдің сыртқы орта жағдай әсерінен өзгер ұшырауы. Тұқым қуаламайды. Қ.к модификациялық өзгер деп атайды/
Аксонның көрші жатқан нейрон дендритінің қабықшасымен байланысып, қозу өтетін жері... /Синапс (Тоғысу)/

Аксонның сырты қапталған; /Май тектіт ақ қабықшамен/

Актиниялардың басқаша атауы. /Теңіз гүлі./

Актинияның тіршілік ететін мекені /теңіздер/

Акуланың өте жақсы дамыған сезім мүшесі: /Иіс сезу/

Акула қанның иісін сезеді? / 0,5км/

Акуланың белсенді тіршілік етуіне байланысты: /Миы жақсы дамыған./

Акула балықтарды қай класына жатады? /Шеміршекті/

Ақ аюдың қоңыр аюдан айырм /Баласын қыста туады/.

Ақ аю ең ірі жыртқыш (800кг) салмағына қарамастан суда жақсы жүзіп, әрі сүңгиді, денесіне жеңілдік беретін не? /Тері асты майының болуы/.

Ақ зең саңырауқұлағын қай жерде кездестіреміз? / Нанда, жемісте, жылқы тезегінде./

Ақ зең саң-ң жіпшесі. /Түссіз көп ядролы, тарамдалған жасуша./

Ақ зеңнің жіпшумағының қалпақшалы саңырауқұлақ жіпшумақ аиырмасы /жайылып тарамдалған бір жасушалы
Ақуыздың жасушада синтезделуі рибосомада/

Ақ сұламаның көбеюі:/ Жынысты, қосжынысты./

Ақ сұламаға қандай симметрия тән:/ 2

Ақ сұламаның асқорыту жүйесі: /Ауз, жұтқыншақ, ішек./

Ақуыздың мономері.. /Аминқышқылдары./

Ақуыз биосинтез процесі кезінде рибосомада не түзіледі?/ Полипептидтік тізбек./

Ақуыз биосинтезінде ДНҚ қандай қызмет атқарады?/ Ақуыз молек-ң синтезін қалыптастырады/.

Ақуыз биосинтезіндегі аминқышқ-ң саны: /20/

Ақуыз молек/ң күрделі құрылымы қайда түзіледі? /Эндопл/қ торда/

Ақуыз мол/ң қандай құрылымына глобулалардың түзілуі тән: /3 реттік./

Ақуыз синтездеу информациясы ядроның қандай затында болады?/ Хромосомада./

Ақуыз ыдырауының соңғы өнімі:: /Н₂,О₂, СО₂ және азотты түзіліс/.

Ақуыз, май, көмірсу ыдыраған өнімдері қан мен лимфаға қай жерде сорылады? / Аш ішекте./

Ақуызға жатпайтын күрделі зат: / Глюкоза./

Ақуыздың жасушада синтезделуі /рибосомада/

Ақуызды қай фермент ыдыратады. / Пепсин./

Ақуыздың биосинтез процесі қандай кезеңдерді қамтиды: / Репликация, трансляция/.

Ақуыздың бір тәуліктік қажеттік мөлшері/.. 80-120г/

Аққан терді көздің ішіне жібермейтін мүше: / Қас./

Ақпараттар ағымын есте қалдыруға қажетті нәрсе. / Қайталау./

Ақырғы ыдырау өнімдері шығаратын мүшеге жатпайды? /Өт/

Алабұғаның көктамыр қаны ағатын қантамыр/ құрсақ қолқасы/
Алабұғаның артерия қаны қай тамыр арқылы ағызады? /Арқа артериясы/

Алабұғаның асқорыту жүйесінің қай бөліміне бауырмен ұйқы безінің жолдары ашылады?/ Аш ішек/

Алабұғаның дене жамылғысы қалай сипатталады? /Сүйекті қабыршақ./

Алаб/ң денесінің қаңқа бөлігі. /Омыртқа жотасы./

Алаб/ң желбезек жапырақшалары қай жерде орналасқан? / Желбезек доғасында./

Алаб/ң желбезек қақпақшасы қандай қызмет атқарады?/ Нәзік желбезектерді сырт жағынан қорғап жауып тұрады./

Алаб/ң жүрегіндегі қаны. / Венозды./

Алаб/ң зәр шығару жүйесі: /Бүйрек/

Алаб/ң қай жүзу қанаттары бассүйегімен жалғасады?/ Көкірек/

Алаб/ң қанайналымы../..1/

Алаб/ң қандай қан тамырларында вена қаны ағады? / Құрсақ қолқасы/

Алакөл Қорығы: / Алматы облысында./

Албырт тектестер отрядына жатады?/ Бахтах/

Алғашқы аңдардың мекен ету ортасы?/ Австралия/

Алғаш рет жасуша негізінің теориясын қалыптастырды: /Т. Шванн. М Шлейден/

Алғ аңдардың басқа сүтқоректі жануарлардан айырм:::/ Тірі бала тумайды, жұмыртқа салады/

Алғаш құс көнеқұс пайда болды: /Мезозой/

Алғаш рет қандауыршада пайда болған мүше: /Желі/

Алғашқы құрлық өсімдіктері: /Псилофиттер/

Алғ атомдық жарылыс естілген уақыт: / 1949ж 29.08/

Алғ дене қуысты жәндік. / Жұмыр құрт/

Алғ жалаңаш тұқымдылардың шыққан тегі. / Тұқым папоротниктер./

Алғ қылқанжапырақтылар шықты: /Полеозой/

Алғ зәр шығару жүйесі пайда болды? /Жалпақ құртта./

Алғ құрлық өсімдіктеріне бастама болған? /Ертеде көп клеткалы балдыр. /

Алғ құс- археоптерикс шыққан кезеңі: / Юра/

Алғ несеп қайда түзіледі? /Нефрон капсуласында./

Алғ сәбидің денесі қапталады? /Қағанақпен./

Алғ сүтқорект/ң жерде пайда болған дәуірі: /мезозой/

Алғ көрнекті трансформист /Ж.Б.Ламарк/

Алғ тірі ағзалар қалай қоректенген.. /Гетеротрофты./

Алғ хордалылар (Бассүйексіздер типі) қай дәуірде пайда болған? / Протерозой./

Алдңғы аяғы қанатқа айналған, денесі қауырсынмен қапталған жануар/: Құс/

Алкогольдегі зиянды заттардың бірі/ сивуш маиы/
Алкоголь адамның қан тамырын кеңейтеді, бірақ мас адам қатты суықта тоңады, себебі: /Тері тамырлары кеңейген, ағза көп жылу береді./

Алког/н бірінші зардап шегеді?/ Үлкен ми сыңарларының клеткалары./

Алког/ң қарыннан қанға өту уақыты: / 2 мин/

сипатталады? /Сүйекті қабыршақ./

Алаб/ң денесінің қаңқа бөлігі. /Омыртқа жотасы./

Алаб/ң желбезек жапырақшалары қай жерде орналасқан? / Желбезек доғасында./

Алаб/ң желбезек қақпақшасы қандай қызмет атқарады?/ Нәзік желбезектерді сырт жағынан қорғап жауып тұрады./

Алаб/ң жүрегіндегі қаны. / Венозды./

ұйқы безінің жолдары ашылады?/ Аш ішек/

Алабұғаның дене жамылғысы қалай сипатталады? /Сүйекті қабыршақ./

Алаб/ң денесінің қаңқа бөлігі. /Омыртқа жотасы./

Алаб/ң желбезек жапырақшалары қай жерде орналасқан? / Желбезек доғасында./

Алаб/ң желбезек қақпақшасы қандай қызмет атқарады?/ Нәзік желбезектерді сырт жағынан қорғап жауып тұрады./

Алаб/ң жүрегіндегі қаны. / Венозды./

Алаб/ң зәр шығару жүйесі: /Бүйрек/

Алаб/ң қай жүзу қанаттары бассүйегімен жалғасады?/ Көкірек/

Алаб/ң қанайналымы../..1/

Алаб/ң қандай қан тамырларында вена қаны ағады? / Құрсақ қолқасы/

Алакөл Қорығы: / Алматы облысында./

Албырт тектестер отрядына жатады?/ Бахтах/

Алғашқы аңдардың мекен ету ортасы?/ Австралия/

Алғаш рет жасуша негізінің теориясын қалыптастырды: /Т. Шванн. М Шлейден/

Алғ аңдардың басқа сүтқоректі жануарлардан айырм:::/ Тірі бала тумайды, жұмыртқа салады/

Алғаш құс көнеқұс пайда болды: /Мезозой/

Алғаш рет қандауыршада пайда болған мүше: /Желі/

Алғашқы құрлық өсімдіктері: /Псилофиттер/

Алғ атомдық жарылыс естілген уақыт: / 1949ж 29.08/

Алғ дене қуысты жәндік. / Жұмыр құрт/

Алғ жалаңаш тұқымдылардың шыққан тегі. / Тұқым папоротниктер./

Алғ қылқанжапырақтылар шықты: /Полеозой/

Алғ зәр шығару жүйесі пайда болды? /Жалпақ құртта./

Алғ құрлық өсімдіктеріне бастама болған? /Ертеде көп клеткалы балдыр. /

Алғ құс- археоптерикс шыққан кезеңі: / Юра/

Алғ несеп қайда түзіледі? /Нефрон капсуласында./

Алғ сәбидің денесі қапталады? /Қағанақпен./

Алғ сүтқорект/ң жерде пайда болған дәуірі: /мезозой/

Алғ көрнекті трансформист /Ж.Б.Ламарк/

Алғ тірі ағзалар қалай қоректенген.. /Гетеротрофты./

Алғ хордалылар (Бассүйексіздер типі) қай дәуірде пайда болған? / Протерозой./

Алдыңғы аяғы қанатқа айналған, денесі қауырсынмен қапталған жануар/: Құс/

Алкогольдегі зиянды заттардың бірі/ сивуш маиы/
Алкоголь адамның қан тамырын кеңейтеді, бірақ мас адам қатты суықта тоңады, себебі: /Тері тамырлары кеңейген, ағза көп жылу береді./

Алког/н бірінші зардап шегеді?/ Үлкен ми сыңарларының клеткалары./

Алког/ң қарыннан қанға өту уақыты: / 2 мин/

Алкогол мен никотин екіқабат әйелдерге зиян, себебі:/ Ұрықтың қанына түседі, қағанақ

арқылы тезөтеді, ұрықтың кемтар болуына әсер етеді/.

Алқа тұқымдастар гүлінің формуласы: /Т₅К₅А₅Ж_2//

Алқа тұқ/ң дәрілік түрі. /Меңдуана/.

Алқа тұқ/на жатпайды? / Бидайық/

Алқа тұқ/ң гүлінің формасы / Т(₅)К(₅)А₅Ж_1/

Алқа тұқымдасының гүлінің формуласы: /Т5К(5)А5Ж(2)./

Алқа тұқ/ң гүліндегі күлте

жапырақшалрының саны / 5/

Алқа тұқ/ң өсімдіктері: / Қызан меңдуан, картоп, баклажан, бұрыш/

Алқа тұқ/ң сәндік түрлері: / Петуния, хош иісті темекі./

Алқым ісуі ауруына жетіспейтін химиялық элемент./. Иод I/

Аллелді гендер немесе жұп гендер ұрпақ жасушасында қалай байқалады? / Ата-ана гаметасының жиынтығы./

Аллелді гендердің ауысуына қандай процесс себеп:: /Мейоз/

Аллелді гендері бар хромосомалар:: /Гомологты/

Аллополиплойдия - / Әртүрлі түр және туыстардың екі немесе бірнеше тұтас геномдарының қосылып, көбеюі./

Алма қарбызын тұздағанда қолданылатын бактерия: / Сірке қышқылы бактериясы/.

Алма сабында жапырақтардың орналасуы: /Кезектесіп/

Алма тұқымы::/ 2 тұқымжарнақты./

Алманың мәдени іріктемелерін көбейтеді: /Телу/

Алма ағашы: /Раушангүл тұқымдас/

Алыптың даму себебі. / Гипофиздің көп бөлінуінен./

Алыстан көрмеушілік кезінде заттың кескіні қайда болады? /Тор қабықшасының алдында/

Алыстан көргіштік кезінде берілетін көзілдірік:/ Екі жақты дөңес./

Амеба денесін қаптап тұратын өте жұқа,серпімді жарғақша қабық/:Пеликула/

Амеба денесін қаптап тұратын өте жұқа серпімді жарғақша қабық./. Плазмолемма (Мембрана)

Амеба класының атауы: /Плазмалылар/. (Жалғанаяқтылар)

Амебаның көбеюі: /Жыныссыз/

Амебаның қозғалуы:/ Жалғанаяқтылар./

Амебаның жиырылғыш вакуолі қандай қызмет атқарады? / Денесіндегі судың және ертітінді тұздардың мөлшерін реттеу./

Амебойдты қозғалыс тән:/ Лейкоциттерге

Ам инқышқылдарының ақуыз құрамындағы бір бірімен байланысы: Ковалентті полярлы/

Аминқыш/ң құрамына кіретін топтар:/ СООН; NH/₂

Ана мен ұрық арасындағы дәнекер / Қағанақ

Анаболизм-(гр — өрлеу) тірі орган қоршаған ортадан түрлі заттарды алып, өзінің тіршілік қасиетіне айналдыру проц
Аналогтық мүше(гр-сай келуші, шамалас) атқаратын қызметі ұқсас құрылысы, шығу тегі, дамуы әр түрлі мүшелер.
Антропогендік ландышафтылар- адамның тікелей н/е жанама әсер етуінен өзгерген табиғи кешендер жиынтығы
Антропогенез-(гр адам шығу тегі) адамның шығу тегін, тарихын, нәсілін зерт.
Антропология- адам эволюциясы мен шығу тегі тур

Анабиоз – ағзада уақытша өмірдің тоқтауы, қайтарымды процесс

Анадан қан арқылы берілетін ауру: / СПИД/

Анализатор дегеніміз -:/ Тітіркенуді қабыьодайтын рецепторлар./

Анализатор төменгі бөліктерден тұрады? /Шеткі ,өткізгіш, орталық./

«анализатор» деген ұғымды алғаш енгізген: /Н.П.Павлов/

Аналогтық мүшелер:: /Көбелек пен құстьың қанаттары/.

Аналық жасушада 16 хромосома болса, митоздық бөлінуден кейін қанша болады? /32

Аналық жыныс гормондары қайда түзіледі?/Фолликуламен сары денеде/

Аналық жыныс жүйесі қандай мүшелерден тұрады?/Аналық бездер,жатыр түтігі,жатыр қынаптан/

Аналық жыныс жасушасы қай мүшеде дамиды?/Көпіршіктер шоғырында/

Аналық жыныс жүйесінде үрпі жолының тесігі қай жерде орналасқан?/Қынап аузымен қатар/

Аналық жыныс жүйесінің қай мүшесінде жұмыртқа жасушасының толық дамып жетілуі аяқталады?/Жатыр түтігінде/

Аналық жыныстық бездері дегеніміз-/Аналық жұмыртқа безі/

Аналықтың қызметі-/тұқым,жеміс түзеді

Аналықтың ең негізгі бөлігін белгілеңіз: /Жатыны/

Аналық аузындағы жабысқақ сұиықтықтың қажеттгі тозаңдарды ұстауға
Анатомия ғылымы нені зерттейді?/Ағзаның құрылысы мен пішінін/

Анафазадағы мейоздың екінші бөлінуінде хромосомаларда неше хроматид болады?/1/

Анафелес туыстас маса?/Безгек ауруының қоздырғышын таратушы/

Анаэробты гликолиздің энергетикалық эффектісі болатын 2 молекула?/АТФ/

Анд(Оңтүстік Америка)орталығы ненің отаны?/Кортоптың/

«Анималькулдар»деген болжамды айтқан ғалым?/А.Левенгук/

Антиденелер синтезделеді?/Лимфоциттерде/

Антикодон келтірілген мысалдың қайсысының құрамында болады?/Тасымалдаушы РНҚ-да/

Антоновкамен ананас ранетінің оңтүстік іріктемелерін гибриттену арқылы славянка алма ағашын алған-/И.В.Мичурин/

Аңдар қоректің дәмін қалай ажыратады?/Тілі арқылы/

Арал мен каспийде де кездесетін гүлге ұқсас көп аяқты-/актиния/

Арал проблемасының зардабы тиген жерлер?/Орталық Азия/

Арал теңізі мен Балқаш көлінің балықтарын зерттеген ғалым?/Л.С.Берг/

Арал теңізі суының жартысынан айырылңан уақыты?/30жыл/

Аралардың аяқтары қандай болады?/Жинағыш/

Аралас секреция бездеріне жататындар?/Ұйқы безі/

Аралық ми-/Ішкі секреция бездерінің жұмысын реттейді/

Арахноидит деген-/Мидың торлы қабықшасының қабынуы/

Арқардың буаз болу уақыты-/150күн/

Арал проблемасының зардабы әсерін тигізген жерлер. Орталық Азия.

Арал теңізі мен Балқаш көлінің балықтарын зерттеген ғалым. Л.С. Берг.

Арал теңізі суының жартысынан айырылған уақыты. 30 жыл.

Аралас секреция бездеріне жатады: /Ұйқы безі/

Арқардың буаз болу мерзімі. 150 күн

Арқа омыртқалардың саны: 12

Арқа бұлшықеттері болады: /Трапеция пішінді/

Арнайыұрықжолдасы бар желілер типінің өкілі: /Сүтқоректілер/

Ароморфоздың мысалы бола алады?/Жыныстық процесс/

Ароморфоз- орган қарапайымнан күрделіге қарай дамуы; құрттарда үшінші қабат- мезодерма, хордалыларда ішкі қаңқанын дамуы, жүрек күрделеніп 4 қуысты болуы

Арпа қай тұқымдасқа жатады?/Астық тұқымдасқа/

Артұқы миға жататындар-/Мишық пен ми көпірі/

Артық мөлшері бауырда гликогенге айналатын-/крахмал/

Археопетрикстің қандай белгілері оның өтпелі форма екенін білдіреді? /Қауырсыны мен тісі.

Археоптерикстің қазіргі құстардан айырм: /Тістері жақ сүйектерінде орналасқан.

Архантроптар / геологиялық замандарда тірш етіп, кейінен жойылып кеткен адамдардың жиынтық тобы Оларды кейде ежелгі адамдар д ат/

Аршаның бүрінен: /Дәрі жасалады./

Архантроптар-/(гр ежелгі адам) тік жүретін адам homo erectus n8h3yt ;fnfl
Асқазанның бұлшық еттері біріңғай салалыжасушалы
Асқорыту сөлін бөлетін жасуша:/ Безді

Асқорыту мүшелерінің реті: Ауыз қуысы, жұтқыншақ, өңеш,қарын,ұлтабар,ішек, тік ішек/

Асқорыту безінің қызметін зертеген: / И.Павлов/

Асбұршақ тұқымын егетін темп-ра: / -2С

Асбұршақтың мұртшалары түрі өзгерген : /Күрделі жапырақтың жапырақшасы

Аскарида дамуының басқа құрттардан айырм: /Өте тығыз қабықшамен қапталған жұмыртқалары топыраққа түседі.\

Асқабақ тұқымдастарының жемісі: / Қабақ

Асқабақ пен қауын тұқымы өнетін температура. +15 С.

Асқабақ тұқымдас өсімдіктер/: Қауын қарбыз. қияр

Астық тұқымдастардың тамыр жүйесі. /Шашақ.

Астық тұқымдасына жататын өсімдіктердің жемісі/: Дәнек.

Астық тұқымдасына жататын өсімдіктердің тамыр жүйесі/: Шашақ тамыр.

Асыранды тауықтың арғы жабайы тегі /Банкив тауығы

Асқазанда ыдырайтындар: / Ақуыздар

Асқазанның сілемейлі қабықшасының қабынуы: / Гастрит (Жара)

Асқорыту жүйесінің гуморалдық реттелуі: /Қан арқылы химиялық заттардың олардың жұмысына әсер етуі.

Асқорыту бездерінің бірі өт бөледі?/ Бауыр

Ас қорыту безіне жатады: /Бауыр/

Асқорыту дегеніміз: / Химиялық өзгеріске ұшырауы.

Асқорыту жолының ұлпасы: /Дәнекер, бұлшықет, сілемейлі.

Асқорыту жүйесінде бауыр үлкен қызмет атқарады: //, себебі ол майды түйіршіктендіретін өт бөледі.
Асқорыту жүйесіне жатпайды? /Кеңірдек

Асқорытку кезінде ақуыздың ыдырауы: /Аминқышқылдарына дейін/

Асқорыту жүйесінің қай бөлімі қоректік заттарды сіңіруге қатысады?/ Аш ішек

Асқ жүй-ң қай бөлігінде фермент пепсин белсенді қызмет атқарады? / Қарында.

Асқ мұшелері қандай ұрық жапырақшасынан қалыптасады? / Энтодермадан.

Асқ орталығы: / Сопақша мида орналасқан.

Асқ процесін зерттегені үшін Нобель сыйлығының иегері: / И. П. Павлов

Асқынғанда жөтеліп, қан түкіретін ауру: /Туберкулез.

Астық тұқымдасында бір үйлі өсімдік/ жүгер

Астық тұқ/ң негізгі белгілері/: гүлшоғыры күрделі масақ, сыпыртқыгүл, собық.

Астық тұқ/ң жемісі:/ Дәнек

Астық дақылдарының биогеоценозы: /Агроценоз

Астық тұқымдасындағы қынап: /Жапырақтың түтікше тәрізді кеңейген түп жағы.

Астық тұқ/ғы сұлтан гүлшоғырына тән: /Шалғындық атқонақ

Астық тұқ/ң қай түрі екі типті гүлшоғырлы: /Жүгері

Аст тұқ/ң қай түрінің дәнегінде сыртын қаптап тұрған гүл қабыршағының қылтанағы бар өсімдік:Бөз : Шым түзетін өсімдік:/ Бөз

Аст тұқ/ң ішінде сабағының буыны мен буынаралығы ұлпамен толып тұратын түрлері: / Жүгері, қантқамысы.

Аст тұқ/н қаракүйе ден басқа зақымдайды: /Қастауыш

Астық тұқ/ң гүлінде:/: 2 гүл қабырша, 2гүл жарғақша, 3аталық, 1аналық

Астық деген сөздің мағынасы: / Дәнектің жиынтығы

Астық тұқ / ң сабағының бұтақтануы: /Түптену

Астық тұқ/ң эндосперм жасушасында 30 хромосома болады, Жұмыртқа жасушасында: /10

Астың қорытылуына никотиннің әсері: /Бөлінетін қарын сөлінің мөлшерін азайтады.

Асыранды тауықтың арғы тегі: жабайы /банкив тауығы.

Азоналдылық- табиғат белдеулерінің жүйелік тәртібінің ауытқуы

Атавизм-(лат. Ата тегі) бір түрге жататын орган кейбір дараларында арғы ата-тегінде болған жеке мүшелердің оқта-текте пайда болуы

Ата-ана белгілерінің (гетерозиготалы) толық жарыққа шықпай, аралық сипатта көрінуі: /Толымсыз доминанттылы

Атавизм - /Түкті адам, көпемшектілік, құйрықты бала

Атавизм: Өте сирек жағдайда қайталанатын арғы тегімізге тән белгілер.

Аталық және аналық жасушалардың қосылып ұрықтануынан түзіледі:/ Зигота

Ата тектерге тән белгілердің жеке дарақтарда пайда болуы: /Атавизм/

Ата-ана нәсілдік қасиет ұрпағына бергенде жоғалта ма?/ Жоқ

Ата-аналары бір-бірінен 1жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру: /Моногибридті

Ата аналары бір бірінен екі жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру/ дигибридті

Аналық белгі:

Аталық жыныс жасушалары : /Сперматозойдтар

Аталық бездермен қосалқы бездердің өзектері қай жерде қосылады? / Үрпі жолында

Аталық гетерогаметалы ағза: / Дрозофила, адам

Аталық гаметалардың даму процесі: /Сперматогенез/

Аталық тозаңның аналықтың аузына түсуі: / Тозаңдану/

Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы: / Көбею

Аталық жыныс жасушалары қай жерде дамиды/? Аталық тұқым бездерінде

Аталық жыныс жүйесі:/ Аталық тұқым бездері, оның өзектері, қосалқы жыныс бездері, жыныс мүшесі.

Аталық тұқым бездері қайда болады? /Тері қалтада

Атмосферада оттегін не үшін пайд?/ Тыныс алуға

Атмосф/ң күкіртті газбен ластануынан: /Ормандар жойылады.\

Атавизм /бір түрге жататын орг/ң кейбір дараларында арғы ататектерінде болған жеке мүшелердің оқта текте пайда болуы/

Атпа жасушалары өз қызметін атқарған соң: /өледі, саны азаяды./

Аттас зарядталған иондарда: /Электрондарға қарағанда протондар көп.

АТФ құрамында қандай байланыстар болады? /Н₃РО₄

АТФ молекуласының атқаратын қызметі: /Энергетикалық

АТФ синтезделетін өсімдік жасуша ореаноиды /пластид
Атмосфераның күкіртті газдармен ластануы /ормандарды жояды

Ауа кеңірдектен өтеді: / Ауатамырға

Ауа қабатына алғаш көтерілген жәндіктер: /Бунақденелілер.

Ауадан бос азотты сіңіріп, азотты тыңайтқыштарға айналдыратындар/: Түйнек бактериялары.

Ауаның ластануы; / Оттегін азайтады

Аузы аяғының түбіне орналасқан ұлу: /Айқұлақ

Аузы мен қармалауыштары төмен қарай бағытталған дененің үстіңгңі жағы қолшатырға ұқсас ішекқуысты/: Медуза

Ауру тарататын микроорганизмдердің асқорыту жолына түсуі:/ Тағаммен.

Ауру туғызатын бактериялар/: Паразит бактериялар

Ауру тудыратын саң/р: / Қаракүйе, қастауыш

Ауыратын сиырдың сүті арқылы таралатын ауру: / Сарып .бруцеллез/

Ауыз мүшесі сорғыш буынаяқтылар: /көбелек

Ауыз мүшесі кеміргіш буынаяқтылар: /Қоңыз , шегіртке, инелік

Ауызда ферменттер әсерінен ыдырайтындар: /Көмірсулар

Аустралия аймағы – Аустралия, Тасмания, Жаңа Гвинея, Жаңа Зеландия, ұсақ Тынық мұхит аралын қамтитын биогеографиялық аймақ
Аустралопитек-адам тектес маймылдардың геологиялық заманда тіршілік етіп, кейін жойылып кеткен тобы. Оңтүстік маймыл деген ұғым

Аэросфера -жер бетіндегі атмосфераданжәне жерасты тропосферасынан соның ішінде топырақ ауасынан тұратын жер қабығы.
Аутэкология –сыртқы ортаның әр түрліфакторларының жеке организімдерге(дара,түр) ж/е популяцияға әсерін зерт экология саласы
Ауылшаруашылық малдарының терісіне жұмыртқа салатын бунақденелілер: /Бөгелектер

Ауыр көтеріліп ұшатын құс: / Дуадақ

Африка түйеқұсының саусағы: / 2

Ашық реңді шырынды жемістердің таралуы /жануарлармен
Ашытқы саңырау-ның әсерінен ашыған қамырдағы көпіршіктер /көмірқышқыл газы
Ашу процесі кезінде көмірсулар неге дейін тотығады? Сумен, көмірқышқыл газына дейін.

Ашу процесі деп аталады: /Анаэробты тыныс алу/

Ашық дала алқаптарында мекендейтін құстар: Қырғауыл

Аузы мен қармалауштары төмен қарай бағытталған дененің үстіңгі жағы қолшатырға ұқсас ішекқуысты: Медуза.

Африка түйеқұсының саусағы 2

Ашық жерде тіршілік ететін организмдердің жауынан қорғануы үшін қажетті бейімделушілік Бүркеніш рең

Ашық тұқымдылардың тұқымдары дамитын орын: Бүр.

Ашық далалы лалқаптардың құстарының ерекшелігі: / Тұмсықтары қысқа доғал

Ашық жерде мекендейтін құстар: / Тырна, түйеқұс. Дуадақ

Ашық жерде тірш еткен организмлердің жауынан қорғану үшін қажетті бейімделушілік: / Бүркеніш рең

Ашық тұқымдылардың тұқымдары дамитын орны: / Бүр

Ашытқы қай топқа жатады? /Саңыр/қ

Ашытқы саң/ң жіпшесі: /Болмайды

Ащы ішекте және өт жолында тіршілік ететін паразит:/ Лямблия

Аяққармалауыштары қысқыш пен аяқталатын өрмекші:/ Қыршаян

Аяқсыз қосмекенділер: /Сақиналы құртжылан/
Аяқтары бірнеше бунақтардан құралатын жәндік /буынаяқтылар

Аяғы денесінің астыңғы бөлігі –бауырын толық қамтитындықтан оны бауыраяқты ұлулар класына жатқызады,ол: Тоспаұлу

Аэробионттар/- ғаламшар аэросферасы шегінде тіршілік ететін орган/

Аэробионттар тіршілік етеді: Жер үсті ауалы ортада*/
Аэросфера-/жер бетіндегі атмосферадан ж/е жер асты тропосферасынан, соның ішінде
Айыр өркешті түйенің жабайы түрі/ Қаптағай

Аксонның көрші жатқан нейрон дендридінің қабықшасымен байланысып,қозу өтетін жерін/:Тоғысу (синапс).

Актиниялардың басқаша атауы. /Теңіз гүлі.

Акула қанның иісін сезеді / 0,5 км

Ақсұламаның асқорыту жүйесі:/Ауыз – жұтқыншақ – ішек.

Алабота тұқымдасына жататын өсімдік: /Сексеуіл.

Алабота тұқымдасының гүлінің формуласы: /Т4А4Ж1

Албырттектестер отрядына жатады / Бахтах

Ә

Әйгілі тары өсіруші: / Ш. Берсиев

Әйел адамның жыныс безінен бөлінетін гормон:/ Экстроген.

Әлемдегібарлық тірі жандар үшін алғашқы энергия көзі ретінде нені айтуға болады... /Күн сәулесі

Әр алуан тіршілік жағдайындапайда болып,ағзаның құрылым деңгейін күрделендіретін эволюциялық өзгеріс./..Ароморфоз

Әр түрдің нақты алып жатқан орнын анықтайтын критерий/:Экологиялық

Әрбір түр критерийлерін хромосомалар жиынтығы мен саны пішіні көлемі бойынша анықтау критериі: / Генетикалық/

Әр түрге жататын ағзалардың өзара жағдай туғыза отырып, тіршілік етуі: /Селбесу/

Әрбір тыныс алғанда адам өкпесінен/ 500см² ауа өтеді. Егер минутта 18 рет тыныс алса, 1 тәулікте қанша ауа өткен?/12960000см³

Әрбір бейімдеушілік пен барлық жиынтық белгілердің пайда болу негізі—/Тұқым қуалайтын өзгергіштік

Әрбір ми сыңарының бөліктер саны / 4

Әрбір түрде қарқынды өсу, көбею үшін белгілі бір жылдық жүйенің қалыптасуы. /Биологиялық ырғақ

Әртүрлі тұздармен органикалық заттардан құралған ұлпа: / Сүйек

Әрі тағамдық, әрі техникалық дақыл /картоп

Әсемдік үшін өсірілетін раушангүлділер: /Долана

Әр түрге жататын ағзалардың өзара жағдай туғыза отырып тіршілік етуі селбесу
әр түрлі тұздармен орган зат құрылған дәнекер ұлпа /сүиек
Әлеуметтік дарвинизм- тіршілік үшін күрес ж/е табиғи сұрыптау заңын түсідіретін /қаратпа теория
Б

Балықтың арқа жүзбе қанаты қозғалғанда /денесін бірқалыпты ұстайды
Балықтардың судың бағытын, ағын күшін қабылтаитын мүшесі-/бүйір сызығы
Балықтардың қан аиналым жүйесі /бір қанайналым шеңбері
Бактериялар туғызатын ауру /пневномия
Бауыр өзегі ашылады-/ұлтабарға
Барлық бұлшық ет ұлпалары түзіледі-/мезодермадан

Баклажанның бір гектарынан алынатын түсім: / 10-20ц

Баклажанның жабайы түрі өсетін жер: /Үндістан

Бактериофаг: / Бактерияны зақымдаушы вирус.

Бактерия қандай тәсілмен көбейеді? / Бөліну

Бактериялар ::/ Бір жасушалы, ядросы толық қалыптаспаған ағзалар.

Бактериялар қай кезде көбейеді? / Қолайлы жағдай туған кезде.\

Бактериялар қайда кездеседі? /Барлық жерде әсіресе топырақта

Бакт/р қанша минут сайын көбейеді? / 20

Бактериялар туғызатын аурулар: /Пневмания.

Бакт/ң қай түрінің жасушаларында спора түзеді? /Бациллерлер

Бактериялар мен балдырлар қай дәуірде пайда болды? / Архей

Бактериялар және бөгде заттармен күреседі? /Лейкоциттер.

Бакт/рмен олардың спораларын қалай жоюға болады? /20 минут бойы темп/сы 120С бумен әсер ету

Бактериялардың көпшілігі өмір сүруін тоқтатады, бірақ тіршілігін жоймайды: /0⁰С/

Бактерияның біржасушалы балдырдан айырм: /Қалыптасқан ядросы жоқ

Бакт/ң пішіні: / таяқша, шар, оралма

Бақа бас миының қай бөлімі балықтарға қарағанда нашар дамыған: / Мишық

Бақа жүрегінің оң жақ құлақшасында қандай қан ағады? / Вена

Бактериялар көбейеді /Бөліну арқылы

Бақаның алдыңғы аяғының бөлімдері /Қар, білек, алақан.

Бақалардың насекомдарды айдау кезіндегі қатысатын мүшесі: / Көздері

Бақалшағы мен қаңқасы әкті минералдан түзілген: / Сәулелілер

Бақалшақты ұлу: / Айқұлақ

Бақалар мен бунақденелілер ылғылды топырақтан пайда болады деп жазған ғалым: /Аристотель/

Бақаның артқы аяқ белдеуінің сүйектері қандай сүйектен құралған:/ Жамбас сүйектен
Бақаның денесі:/ Бас, тұлға, төрт аяқ

Бақаның дернәсілі: / Итбалық

Бақаның дернәсіліне қандай мүшелер тән: /Бүйір сызығы

Бақаның жүрегі неше камералы: / 3

Бақаның клоакасында қандай мүшелердің жолы ашылады? / Зәр шығару.

Бақаның кіші қанайналым шеңбері қандай мүшемен байланысты: / Өкпе

Бақаның қанайналымы неше шеңберлі: / 2

Бақаның қандай бұлшықеттері жақсы дамыған: / Аяқ бұлшықеті

Бақаның личинкасы итшабақ немен тыныс алады?/ Желбезек

Бақаның мойын омыртқасы: / 1

Бақаның терісі немен ерекш: / Тері бездерінен үнемі шырыш бөлініп тұрады

Бақаның тыныс алуы/: Өкпе, тері

Бақаның табаны: / 5 саусақты/

Бақбақ гүлінің формуласы: / Т₀К₅А₅Ж₈

Бақбақ өсімдігі қай тұқымдасқа жатады: /Күрделігүлділер тұқымдасы.

Бақша өсімдіктерінің негізгі ерекш:/ Шөптекті біржылдық өсімдіктер

Бала бойының нашар өсуінің себебі: / Гипофиз жетіспеуінен.

Балалардың қалқанша безі қызметінің бәсеңдеуі неге әкеп соғады?/ Өсуі мен дамуын бәсеңдетеді.

Балалардың қандай сүйектерінде қызыл кемік майы болады? /Қуысы бар барлық сүйектерде

Балғашық сүйегінің жуандау шегі немен байланысады?/ Төс, үзеңгі

Балғашық сүйегінің жіңішке шегі немен байланысады?/ Дабыл жарғағымен

Балдырлар үшін қоректенудің қай түрі тән? /Фототрофты

Балдырлардың жыныс жасушалары. /Гаметалар/

Балдыр жасушасындағы хлоропластардың атауы: /Хроматофор/

Балқарағай жаңғағы: /Жеміс қабы жоқ тұқым.

Балық бауырында, етінде, жұмыртқада, болатын ағзада калий мен фосфор тұздарының алмасуын реттейтін дәрумен: / Д

Балық желбезегінің доғаларының саны:/ 3-4жұп

Балық шабақтарымен қоректенетін ішекқуысты: / Актиниялар

Балықтан бөлінетін қою ақ сұйықтық: /Шоғал

Балықтар қандай жүзбеқанаттарының көмегімен жоғары, төмен түседі?/ Жұп көкірек, құрсақ

Балықтар торсылдақтың көмегімен: / Судың түбіне түсіп, қайта жоғары шығады.

Балықт ар түрінің саны: / 20000

Балықтарда болатын ерекше мүше: /Бүйір сызығы

Балықтардың асқорыту жүйесіндегі жоқ мүше: / Клоака

Балықтардың көбейіп, даму циклі: /Уылдырық-ұрық-дернәсіл-шабақ-ересек балық

Балықтардың қанайналымы:/ Жүрекше, қарынша, аорта, артериялар, қылтамыр, вена

Балықтардың миы: / Алдыңғы, орта, аралық, сопақша, мишық

Балықтың тіршілік етут ортасы: / Мұхит, өзен, көл, теңіз

Балықтың бүйір сызығының қызметі: / Судың бағытын, күшін анықтау

Балықтың дернәсілі: / Шабақ

Балықтың денесі?/ Бас, тұлға, құйрық

Балықтың есту мүшесі:/ Ішкі құлақ

Балықтың жасын ажыратады: /Қабыршақ сызықтарына қарап

Балықтың жүрегі минутына қанша соғады? /20

Балықтың жүрегі неше камералы?/ 2 екі қуысты/1ж-1қ

Балықтың зәршығаруы: / Бүйрек

Балықтың құйрық жүзбеқанаты: / Бағыт береді/

Балықтардың судың бағытын, ағын күшін қабылдайтын мүшесі: / Бүйір сызығы/

Барсақелмес қорығы:/ Арал теңізі, Қызылорда

Барлық аймақтарда өсетін өсімдік: / Бидай

Барлық аминқышқылдары үшін ортақ молекулалар:/ Амин топтары мен карбоксил тобы

Барлық бөліктердің бірігуі: / Патшалық

Барлық гүлді өсімдіктердің біріктірілуі: /Даражарнақтылар, қосжарнақтылар.

Барлық дене жасушасын құрайды? / Ұлпа сұйықтығы

Барлық жүйке жүйесін түзеді: /Жүйке ұлпасы

Барлық мүшелер мен мүшелер әрекеті қайта құралатын жас: / 7-17

Барлық өсімдіктердің жасушалық құрылысының болуы нені дәлелдейді?/ Жер бетіндегі тірі ағзалардың шығу тегінің бір екендігін

Барлық темекі тартатындарда зақымданатын мүшесі, / Тыныс жолдары

Бас аяқты молюскалардың кеңінен тараған дәуірі: / Мезозой

Бас миының есту аймағы орналасады?/ Самай бөлімінде

Бас терісі гигиенасына жатпайды?/ Шашты химиялық өңдеу

Бас, мойын, қолдан қанды жүрекке тасымалдайтын қан: / Күретамыр

Басаяқты ұлулар: / Сегізаяқтар

Басаяқты ұлулардың сорғышы бар қармалауыштары: / Аяқтарының бөлігі

Басаяқты былқылдақденелілер: /Каракатица/

Басқа жануарлардың ішкі мүшелерінде тіршілік ететін паразит жануарлар: /Анаэробты

Бастапқы гүлшанақтың орналасуы: /генеративті бүршікте

Бастапқы қоректік заттан қажетті орг/қ заттармен энергияны алатын өзара байланыстар:/ Қоректік тізбектер

Бауыр жағы арқасына жабысып, денесі жалпақ пішінді құрт. /Жалпақ құрттар (Ақ сұлама, планария)

Бауыр , ұйқыбезінің өзектері ашылады: /Ұлтабар/

Бауыраяқты моллюскалар немен қоректенеді? / Өсімдіктермен

Бауыраяқты ұлулардың түрлері: / 90-100 мың

Бауырдан бөлінетін сөл; / Өт

Бауырдаң қызметіне жатпайды? / Ферменттер өндіру

Бауырмен бұлшықет мүшелерге глюкозадан түрленеді: / Гликоген

Бауырымен жорғалаушылардың дәуірі: /Мезозой

Бауырсорғыштың ақ планариядан (сұлама) айырм: /Аузы , құрсақ сорғышы бар

Бәрі кеңістікте тіршілік етіп., бір*-бірімен еркін шағылысып, ұрпақ беретін генетикалық жүйе құрап, бір түрге жататын даралар тобы: /Популяция

Безгек ауруын қоздыратын паразитті кім ашты?/ 1880ж А. Лаверан

Безгек ауруын таратушы. / Безгек масасы.

Безгек ауруынң қоздырушы(паразит): /Қантұрғын. Маса/

Безгек масаларын құрту үшін қолданылатын улы химикат: / Гексахлоран

Безгек масасы қыста: / Ересек күйінде қыстайды

Безгек паразитінің таралуы:/ Эритроциттер арқылы/

Безгек паразитінің таралуы: / Қанның қызыл түйіршіктері арқылы/

Бездердің кейбіреулері ішкі және сыртқы сектеция қызметін атқарады?/ Жыныс безі

Безді және жүйке ұлпаларынан құралған? /Гипофиз

Безостая 1сортын шығарған : / Лекьяненко

Бейорганикалық заттан орг/қ зат құраушылар:/ Продуценттер

Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейтіндер: /Автотрофтар/

Бейорг/қ фосфат қанға сіңбей сүйектен шығарылатын ауру: / Рахит

Бекірелердің жеке түрлерін ажырату белгілері:/ Шытыралардың санына қарап

Белгілі бір даму сатысында адам ұрығына ұқсас ұрық: / Кесіртке

Белгілі бір затқа қарағанда адам көзі неліктен үнемі қозғалыста болады? / Жарық сәулесін торлы қабықтың сары дағына бағыттауды жүзеге асыру үшін

Белгілі бір тағамды қажетсіну сезімі: / Тәбет

Белгілі ретпен орналасқан гүлдер тобы: /Гүлшоғырлар/

Белгілі дене пішіні сақталмайтын біржасушалы жәндіктер: / Тамыраяқтылар/

Белгілі пішіні, құрылысы, орны бар, бір немесе бірнеше қызмет атқарады: /Мүше/

Белгілердің тұқымқуалау заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін ғылым: /Генетика/

Бентос/-(гр. Терең су түбі) су түбінде тіршілік ететін орган жиынтығы

Берілген органойдтар қай ағзаларға тән.. ядро, цитоплазма, хромотофор, митохондрия ? /Балдыр

Берілген өсімдіктердің қайсысы екі үйлі? /Қарасора

Бидайдың отаны: /Оңт Батыс Азия/

Бидай дамудың қай кезеңінде гүлдейді? /Масақтану

Бидайдың өну темпер/сы: /-0 С,-2 С

Бидай, қарабидай жүзімнің отаны: / Оңт Батыс Азия орталығы

Бидайда қоректік затар жиналатын орын: /Тамыршада

Бидайдың әрі тұқымы, әрі жемісі: / Дәнегі

Бидайдың тозаңдануы қай кезде болады?/ Гүлі ашылмай жабық тұрғанда/

Бидай түсімін 15 – ға төмендететін паразит саңырауқұлақ: / Тат саңырауқұлағы/

Бидайық тамыр сабағының жоғарғы жағы: /Төбе бүршігі
Биогендік миграция- /биос. Химиялық элементтердің тірі орган арқылы үнемі айналымда болуы
Биогенетикалық заңның авторы-/1864ж Э:Геккель, Ф.Мюллер
Биогенез- тіршіліктін пада болуын тікелей тірі организімдердін тіршілік әрекеті арқылы түсіндіріледі./1940ж В.Н.Сукачаев
Биогеграфия-/ өсімдіктер мен жануарлардың таралу заңдылықтарын зерттейді
Биогеоценоз-/ белгілі бір кеңістік аймағында қалыптасқан тірі орган мен табиғи орта жағдайларының табиғи бірлестігі/ Тірі ағза мен орта бірлестігі/

Биогеоценоз туралы ұғымды енгізген ғалым: / В. Сухачев

Биогеценоз­---/ тірі ағза мен орта бірлестігі
Биожанама заттар —/ әр тірі орган, әрі қоршаған орта заттардың қосылуынан пайда болған заттар жиынтығы
Биологиялық прогресс – /түрдегі даралар санының артуы
Биологиялық регрес- /биологиялық процеске кері процесс
Биомасса –/ орган жалпы салмағы
Биосфера-/ жер ғаламшарының тіршілік аймағы таралған қабығы; ең үлкен экожүйе
Биотоп- /бір биоценоз орналасқан,абиотикалық факторлары бойынша салыстырмалы біртекті тіршілік кеңестігі
Биоценоз-/ жануарлар ж/е өсімдіктер жиынтығы

Биологиялық зат айналым қайсыларының арасындағы арақатынас; /Топырақ, өсімдік, жануар, саң/қ, микроағзалар

Биологиялық катализатор: /Ферменттер/

Биосинтез/ *---Жай заттардың қосылып, ақыз, май, көмірсулардың түзілуі

Биосинтез процесінде не жүреді?/ Жасушадан қарапайым заттардан күрд орг/қ заттардың түзілуі

Биосфера туралы ілімін жазған- /В.И.Вернадский/

Биосфераны жан-жақты толық зерттеген ғалым: /В.И.Вернадский/

Биосфера дегеніміз—/Жер ғаламшарының тіршілік бар аймағы.

Биосфера тіршілігін тұңғыш рет /1802ж енгізген Ж. Б. Ламарк

Биосфера энергияны ---/-Күннен алады

Биосферада атом энергиясын пайдаланғанда? /Радиоактивті сәулелер жинақталады

Биосфералық қорықтары бар аймақтар? /Қырғызстан

Биосфераны ластаушылар әсерінен: / Тұқым қуалайтын ауытқушылықтар болады

Биосфераны өзгертетін қуатты фактор: / Адам

Биосфераның жаңа сапалық деңгейі: /Ноосфера

Биотикалық фактор: / Ағзалардың тигізетін әсері

Биотикалық факторларға жататын- /жыртқыштардың жемтігін аулап жеуі

Биотикалық экологиялық фактор: /Жыртқыштық

Бластула: / 1қабатты ұрық

Бластула сатысында хромосомалар жиынтығы; /2п

Боз арамқұлақтан қозықұйрықтың айырм: Қалпақшасының асты қызғылт түсті, /түбіртегі тығыз, тегіс

Боиында фотоситез жүретін ағзалар тобы –/продуценттер

Бөбек кезең: /Туғаннан 1 жасқа дейін

Бөгет (плотина) салу жұмысы қай фактор: /антропогендік

Бөлшектену кезінде ядролар қай жолмен бөлінеді? / Митоз

Бөртпе сүзек ауруын адамдарға тарататын бунақдене:/ Бит

Бүршіктің өсу нүктесі/ түзуші ұлпа

Бүршіктік қатар-/ түрлі жеміс ағаштарының бүршіктеріндегі өзгергіштік

Будандастырудың қандай түрінде келесі ұрпақтар фенотипі бойынша 3:1 қатынасында ажырайды?/ Полигибридті

Будандастыру жетістіктерімен тікелей байланысты емес және будан алынып қойғаннан кейінгі қолданылатын әдіс: / Ментор әдісі/

Бунақденелілер класына жататын жәндіктер: /тарақан,қоңыз, инелік,құмырсқа, көбелек

Бунақденелілердің тыныс алу мүшесі:/ Трахея (Демтүтіктер)

Бунақденелілердің арғы тегі: / Буылтық құрттар

Бунақденелілердің бүркеніш реңі дегеніміз: /Жәндіктердің түсінің қоршаған ортаға ұқсас келуі

Бунақденелілердің жүрегі: / Түтіктәрізді

Бунақденелілердің қаны қандай қызмет атқарады? / Қоректік заттарды тасымалдайды

Бунақденелі қоректік құстар:/ Қарлығаш, үйректер

Бунақденелі қоректілер отрядына жататындар/: Кірпі, ехидна

Бунақденелілер арқылы тозаңдайтын өсімдік: /Шие,алма, өрік

Бунақденелілер: /Даражыныстылар

Бунақденелілердің 4 сатысының дамуы: /Толық түрленіп даму

Бунақденелілер аяғының саны :/ 3жұп--6

Бунақденелілердің зәршығаруы:/ Мальпиги түтікшесі, майлы дене

Бунақденелілердің кеңінен таралған кезеңі: /Кайнозой

Бунақденелілердің ұшатын формалары дамыған дәуірі: /Полеозой

Бун/ң қан айнылмы жүйесі:/ Ашық

Бун/ң өсімдіктермен қоректенетіндері:/ Зауза қоңызы, жапырақ жегірлер

Бунақденелілердің шала түрленіп дамуы қанша сатыда өтеді?/ 3

Бунақденелерді аулау құралына айналған жапырағы бар өсімдіктер өседі? /Сазд, батпақта/

Бунақденелерді аулау құралына айналған жапырақ: /Шықшылдық/

Буылтық құрттар немен тыныс алады? /Ылғалды жұқа терісі арқылы

Буылтық құрттардың(шұбалшаң) асқорыту жолы: / Ауыз, жұтқыншақ, өңеш, жемсау, қарын, ішек, аналь тесігі /

Буылтық құрттардың асқорыту жүйесінің басқа құрттардан айырмашылығы: / Ауыз, жұтқыншақ, өңеш, жемсау, қарын, ішек, аналь тесігі нен тұрады/

Буылтық құрттардың жүйке жүйесінің құрылысы:/ Жұтқыншақ асты түйіндерін және құрсақ жүйке тізбекшесін түзеді.

Буылтық құрттардың зәршығаруы: /Имек түтікшелері

Буын дегеніміз : / Жапырақ өсетін сабақ аймағы

Буын сүйектерінің байланысуы:/ Қозғалмалы байланыс/

Буыныда түрі өзгерген қабыршақ жапырақтары бар жерасты өркен: / Тамырсабақ/

Буынаяқтылардың қайсысының екі жұп мұртшасы бар?/ шаянтәрізділер

Буынаяқтылардың қайсысы қотыр ауруын тудырады? /Қотыр қышыма кенесі

Буынаяқтылардың аяғы:/ 3-тен 10-12ге дейін жұп

Буынаяқтылардан өрмекшілердің айырм: /Мұртшаның болмауы

Буынаяқтылардың денесі немен қапталады? /Хитинмен

Буынаяқтылардың денесі: /аяқтарымен денесі бунақтардан тұрады

Буынаяқтылард ың қайсысында зәр шығару жүйесі жасыл без болады? / Шаян

Буынның ауруы: /Артроз

Бұғының басқа тұяқты жануарлардан айырм: /Тұяқтары жалпақ әрі тегіс

Бұландар қыста немен қоректенеді?/ Тал, көктерк ағаштарының өркендерімен қабықтары

Бұл тыңайтқыш жетіспесе ағаштардың жанама бұтақтары дамымай қалады: /Азот/

Бұлшықет қызметіне қарай: / Жазылғыш, жиырылғыш

Бұлшықет ұлпаларының қайсысы ішкі мүшелерінің құрамына кіреді?/ Біріңғай салалы.

Бұлшықет ұлпаларының топталуы:/ 3

Бұлшық ет ұлпасының қасиеті: / Қозу, жиырылу, тітіркенгіштік

Бұлшықетпен жүйке жүйесіне әсер етуші:/ В Дәрумені

Бұлшықет жұмысы үшін қажетті энергия қайдан бөлінеді? /Орг/қ зат ыдырағанда

Бұлшықет салмағының ересек адамдай болатын кезі? / 18

Бұлшықеттердің сүйекке бекінуі; /Сіңірлер арқылы

Бұлшықеттің босаңсуын зерттеген: /И.И.Сеченов

Бұршақ өсімдігінің қай бөлігінің салмағы үлкен? / Тұқымжарнағы

Бұршақ тұқымдас өсімдіктерге түйнек бактериялары қалай енеді?/ Тамыр түктері арқылы

Бұрш тұқ өсімдіктердің түйнекшелері қай жерде түзіледі? /Жанама тамыр

Бұрш тұқ өс/мен селбесіп тіршілік ететнідер: /Түйнек бактериялары

Бұрш тұқ гүлшоғыры: / Шашақ, шоқпарбас

Бұрш тұқ тамырындағы түйнегінде болатын бактериялар:/ Автотрофты-хемосинтездеуші

Бұрш тұқ гүліндегі аталық саны:/ 10

Бұрш тұқ гүліндегі аналық саны: /1

Бұрш тұқ құрамында не көп? / Ақуыз

Бұрш тұқ тұқымжарнағы топырақ астында қалып қоятындары: / Асбұршақ

Бұрш тұқ жемісі;/ Бұршаққап

Бұрш тұқ сәндік түрі: / Қараған

Бұршаққап деген не?/ Ішінде тұқымдары орналасқан қосжақтаулы жеміс

Бұрш тұқ ең ірі күлте жапырақшасы:/ Желкен

Бұрш тұқ ішті босатын дәрі ретінде қолданылатыны?/ Кассия

Бүршіктену жолымен көбейетін саңыр-қ: /Ашытқы

Бұта болып өсетін ашық тұқымды өсімдік: /Арша

Бұта тәрізді қыналар өсетін жері: /Қарағайлы орман төсемікте/

Бүйрекүсті безінің қыртыс қабатының зақымдалуынан болатын ауру:/ Адиссон

Бүйрекүсті безінің ішкі қабатынан бөлінетін гормон: / Адреналин

Бүйрекүсті безінің қыртыс қабатынан бөлінетін гормон: / Кортизон

Бүйрек арқылы қан өтеді: / 5 минут сайын

Бүйрек арқылы тәулігіне ағатын қан мөлшері: /1700-1500 г

Бүйрек қай жүйеге жатады? / Зәршығару

Бүйректің қан айналым ерекшелігі: /2шумақты қылтамыр

Бүйректің жұмысының реттелуі: / Жүйкелік гуморалдық жолмен

Бүйректің орналасуы: / Бел омыртқаның екі жағы.

Бүйректің пішіні: /Үрмебұршақ тәрізді

Бүйректің сыртқы қабаты: / қыртыс қабат
Бүйрек ауруын емдейтін дәрігер: /Уролог/

Бүйректін құрылымдық және қызметтік бірлігінің атауы: / Нефрон/

Бүйректің қызметінің бұзылуынан қанда несепнәрдің мөлшерінен шектен тыс көбеюі: /Уремия/

Бүйректің қызметі:/ Зат алмасудың соңғы өнімдерін шығару/

Бүршік дегеніміз? / Бастама өркен

Былқылдақденелілердің басты айырм:/ Денесі бақалшақпен қапталған, ішінде тері /қатпаршақ мантия орналасқан

БҚДЛ-ң үккісінің қызметі:/ Қорегін қырып жейді

БҚДЛ типіне жататын класс: / Бауыраяқтылар

БҚДЛ-ң бақалшағында тіршілік етеді? / Хамесифондар/

Бір-бірінен екі жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру: /Дигибридті/

Бір-бірінен бір жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру: /Моногибридті/

Бірінші ұрпақ ағзаларының ата-анаға қарағанда түсімнің жоғары болуы/ гетерозис
Бір сүиекке бекінетін бұлшық ет /–шайнау бұлшық еті
Бірнеше белгілерінде айырмашылығы бар дараларды будандастыру: /Гетерозиготалы/

Бір тұқымбастамасы бар жатын –/шиеде

Бір гүлдегі аталық тозаңның аналықтың аузына келіп түсуі: / Өздігінен тозаңдану.

Бір гүлдің аталық тозаңының екінші гүлдің аналығының аузына түсуі: /Айқас тозаңдану/

Бір жасушада --/--1000ға дейін ақуыз болады

Бір жасушадалы ағзалар: /Қарапайымдар

Бір жасушалы талшықсыз балдырлар: /Хлорелла

Бір жасушалы организмдер: / Бактериялар

Бір жасушалы егіздер дамыған жасушаның саны: /1/

Бір затқа бекініп отырықшы тіршілік ететін ішекқуыстылар: / Кпқармалауыштар, полиптер

Бір клеткалы жәндіктер үшін ас қорыту сөлінің қызметі: /Қоректі еріту, қорыту

Бір қабатты іші қуыс ұрық: / Бластула

Бір тәулікте ересек адамға қажетті: / май-100г, ақуыз 100-118г, көмірсу- 450-500г

Бір тұқымдас өсімдіктердің туысын білдіреді? /Гүлі, жемісі құрылысының ортақ белгісі

Бір түр мен екінші түр дараларының бір-бірімен шағылыспайтындығын көрсететін критерий: / Генетикалық

Бір түрге жататын өзара оқшауланған даралар тобы: /Популяция

Бір түрдің зат алмасу көбею, тітіркену ұқсастығын сипаттайтын критерий: /Физиологиялық

Бір ұүялы тұқым саны біреу немесе бірнеше болатын құрғақ жеміс: / Бұршаққап

Бір-бірінен көп белгілері бар дараларды будандастыру: / Полигибридті

Бір жасушалы балдырлардың көбеюі: /Жынысты, жыныссыз

Біржасушалы балдырлардың мекен ортасы: /Су

Біржасушалы қарапайым жәндік амебаның қоректенуі: / Асқорыту вакуолі

Біржасушалы қарапайым жәндік жасыл эвглена қалай қозғалады? /Талшықтары

БЖҚЖәндіктерде зәршығару жүйесі: Жиырылғыш вакуолдер

БЖҚЖ түрі: / 70мың

Біркелкі тіршілік етуге көшкен кезде құрылысының қарапайымдана түсуі: /Паразиттік құрттарда

Біртұтас ағза ретінде қыналарға көбеюдің қай түрі тән?/ Вегетативті

Бірінші реттік консументтер:/ Өсімдікқоректі жануарлар, қоян

Бірінші реттік ақуыздың аминқышқылдары бір бірімен қалай байланысады?/ Пептидтік

В

В₁витамині мына заттардың алмасуына әсер етедіә? / Көмірсулар

В₁ витамині жетіспегенде кездесетін ауру –/бери-бери
В₂витамині неде болады? / Бидай, ет,сүт,бауыр

Вегетативті жасуша мен генеративті жасуша гүлдің қай бөлігіне кіреді?/ Ұрық қапшығына

Вегетативті жолмен көбейе алмайтын өсімдік: Бидай

Вегетативті жүйке жүйесі нешеге бөлінеді?/ 2

Вегетативті жүйке жүйесі рефлекстік до,ға үш байланыстан тұрады?/ Сезгіш, байланыстырғыш, қозғалтқыш

Вегетативті жүйке жүйесімен бірге ішкі мүшелердің қызметін басқаратын мүше:/ Ішкі секреция бездері.

Веноздық қаны бар артерия: / Өкпелік

Вестибула мүшесі орналасқан: / Ішкі құлақта

Вирусты ауруға жатқызуға болады? /Тұмау

Вирустың генетикалық материалы болатын химиялық зат. / Нуклейн қышқылы

Витаминдер:: / ферменттердің түзілуіне қатысады

Вольвокс суда қалай қозғалады? /Талшықтары

Вольвокс шоғырының пішіні: /Таяқша

Вольвокстың жасыл эвгленадан ерекш: /Шоғырланып тіршілік етуге бейімделген
Волвокстың жеке жасушалары байланысады: /Цитоплазмалық көпірше арқылы/

Витализм- /тіршілік күші тіршіліктін пайда болуын түсіндіретін идеалистік көзқарас
Г

Г. Мендель зерттеуіндегі асбұршаққа қандай белгілер тән? /Өздігінен тозаңданушы өсімдіктер

Г.М будандастыруында қандай белгі жұп болады? /Сары және жэасыл түсті тұқым

Г.М бірінші заңы: / Біркелкілік

Г:М. Екінші заңы:/ Белгілердің ажырауы

Г.М. үшінші заңы:/ Тәуелсіз тұқымқуалау

Г.М /ң тәжірибесіндегі бірінші ұрпақ гибридтерінің генотипі: / Гетерозиготалы

Г. М/ң тәжірибесіндегі дигибридті будандастыруда жұп гендері қайда орналасқан?/ Гомологты әртүрлі жұп хромосомада

Генетиканың негізін салушы : / Г. Мендель
Гайдельберг адамы- геологиялық замандарда өмір сүріп, кейіннен жойылып кеткен, қаңқа қалдығы табылған./ Атауы Батыс Германиядағы қаңқа сақталған қаланың атымен аталған

Газ алмасудың өтетін жері. / Өкпе көпіршігі

Гаметогенез кезінде дамудың қай аймағында жасушалардың митоздық бөлінуі жүреді? /Көбею аймағында

Гаметогенез кезінде дамудың қай аймағында жасушалардың мейоздық бөлінуі жүреді? /Пісіп жетілу аймағында

Гаметофит -- /Жоғары сатылы өсімдіктердің жыныстық ұрпақтары

Гаструла дегеніміз - - /Гүл сағаның кеңейген жері./ Екі қабатты ұрық

Гельминтология--/--Паразит құрттарды зерттейді

Гемоглобин қай заттың құрамында болады? /Ақуыз

Гемоглобиннің концентрациясы қандай болады? / 14-16 100г/мл

Гемоглобиннің негізгі ролі: / Оттегін тасымалдау

Гендер ---/- Ақуыздың бірінші реттік құрылымы туралы хабары бар ДНҚ молекуласының бөлігі

Гендердің дрейфі дегеніміз----- /Кішкене популяциядағы аллельдердің кездейсоқ бағытсыз өзгеру жиілігі

Гендік инженерияның негізгі мақсаты: /Рекомбинантты ДНҚ-ның алынуымен белок ферменттер синтезделеді

Генді химиялық жолменқолдан синтездеуді алғаш жүргізген: /Х.Г.Корана/

Гендік клондау ------/ Гендердің көшірмесін синтездеу

Гендік мутация ----/- Жеке гендердің сапалық өзгеруі

Геннің кодтық бөлімінде неше нуклеотид бар, /егер синтезделетін ақуыз 300болса: 900

Геннің өзгеруіне байланысты өзгергіштік қалай аталады? / Мутациялық

Геномды мутация ------/- Хромосоманың бір бөлігінің екіншісіне ауысуы

Генотип және фенотип ұғымдарын қалыптастырды? / В. Иогансен

Генотип----/-Ата-анадан алынған гендер жиынтығы

Гемоглабин дегеніміз – /күрделі ақ уыз
Гетерозиготалы ағзада екі жұп белгі бойынша түзілетін жұп гаметасы –/ 4
Гетерозиготалы ағзада бір ғана белгі бойынша түзілетін жұп гаметасы —/ 2

Географиялық қабық-/ литосфера, атмосфера, гидросфера ж/е биосфераның өзара әрекеті нәтижесінде пайда болған табиғи кешен
Геожүие-/ географиялық қабықтын өзара байланысты, өзара әрекетінен құрам бөліктері
Гетеротрофтар- /дайын органикалық заттармен қоректенетін организімдер

Гетерозис құбылысы бірінші ұрпақта қалай байқалады? / Өшеді

Гетерозистің биологиялық маңызы қандай? /Бірінші ұрпақта гибридтің өміршең болуында

Гермафродит дегеніміз: / Аналық және аталық бездері бір ағзада орналдасқан дене/

Гибридтердіің бірініші ұрпағында байқалатын белгі: / Доминантты

Гибридтік бірінші ұрпақ түсімі өте жоғары , әртүрлі линияларда өзара будандастырып мол өнім алу: / Гетерозис
Гидробионттар-/ гидросфера қабығында тіршілік ететін организм жиынтығы

Гигиена ғылымы: / Денсаулықты сақтау және қорғау.

Гидраның атпа жасушалары шоғырланатын жері: /Ауыз қармалауышында

Гидра денесін қаптайтын жасуша: /Жүйке

Гидра денесінде сөл бөлетін талшықсыз жасуша: /Безді жасуша

Гидраның аралық клеткаларының(жауша) қызметі/ денесінің зақымдалған жерін қалпына келтіруге
Гидраның қармалауыштарының орналасқан жері ауыз қуысының айналасында

Гидра жазда қалай көбейеді?/ Бүршіктену

Гидраның құрылысы: /денесі 2 қабатты

Гидра немен тыныс алады? / Бүкіл денесімен

Гидраның аралық жасушалары: / Зақымданған жерін қалпына келтіреді

Гидраның асқорытуы:/ Қуыстық, жасушаішілік

Гидраның дене қуысы: / 1

Гидраның жыныс жасушалары неден түзіледі? / Эктодермадан

Гидраның жынысты көбеюі: / күзде

Гидраның жыныссыз көбеюі: /Бүршіктену/

Гидраның қорегі: /Су омыртқасыздарымен

Гидраның тіршілігі: / Тұщы су

Гидраның қозғалыс қызметін : / Тері бұлшықет, ет жасушалары атқарады

Гидраның энтодермасында қандай жасушалар болады? / Асқорыту бұлшықет

Гидраның орын ауыстырп қозғалуы: /Адымдап қозғалады/

Гидраның сыртқы қабатындағы қорегін ұстаушы жасушасы: / Атпа/

Гидросфераның ең терең жері/:Мариан қазан шұңқыры

Гидробионттар-/ гидросфера қабығында тіршілік ететін организм жиынтығы

Гистон-/ хромосомада құрылыс қызмет атқаратын ақ уыз
Гиподерма қабаты: /Сірқабықты астарлап жатады

Гиподинамия дегеніміз----/-Қозғалыстың аздығы

Гипоталамус----/--ішкі мүшелерді қадағалайтын аралық ми

Гипоталамус----/ Ішкі секреция бездерінің қызметін реттейді

Гипофиз, бүйрекүсті безі, қалқанша безі зақымдалғанда: / Ергежейлілік

Гистон---/ хромосомада құрылыс қызмет атқаратын ақ уыз
Гликолиз бен оттегінің ыдырауы кезіндегі процесте глюкоза молекуласының АТФ формасына қанша энергия кДж түрінде бөлінеді? /1520

Гликоген көп кездеседі:/Бауыр мен бұлшықетте

Гликолиздің спирттік ашыудың айырмашылығы?/ Сүтқышқыл көмірқышқылына (ІІ) және этил спиртіне ыдырайды

Глюкоза ыдырауының оттексіз кезеңі: /Гликолиз/

Глюкоза көмірсуларына жатады/:моносахарид

Глюкозаны сіңіру қай жерде өтеді?/Ұлтабар ұшында және ащы ішекте

Глюкозаның қандағы тұрақты құрамын реттейтін гормон қай безден бөлінеді:/Ұйқы безі

Глюкозаның ыдырауына оттегі қатыспаса:/Анаэробты ыдырау

Гомеотаз деп нені айтады?/ Реттеу жүйелерінің әсерін қоштай табиғи жүйенің /динамикалық тепе-теңдігінің

Гомозиготалы генотипті анықта/:ВВ

Гомологиялық мүшелер/: Жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы

Гомологтың хромосомалардың бірігу процесі:/Конъюгация

Гориланың адамға жақындық белгісі- /қол,бас,табан, жамбас құрылысы

Гормон дегеніміз-/биологиялық активті заттар
Гормондардың белгісімен қасиеттеріне не жатпайды? /Дене қуысы секіретін бөлу

Гормондардың қасиетіне жатпайды? /Фермент құрамына кіреді

Гормондардың молекуласына тән емес белгі:/Процестерге тез әсер ету

Гормондар табиғаты жағынан: /Ақуыз/

Гомеостаз-/(гр. Біркелкі тұрақты, қозғалмайтын қалпы) өзінің құрамы мен тұрақтылығын сақтай алатын жүйе
Гомологтық мүше-/( гр, сәйкестілік) шығу тегі мен құрылысы бірдей ұрық бастамасынан дамыған әр түрлі жануар мен өсімдік мүшесі
Гондвана – /пенгея құрлығының бөлінуінен пйда болған құрлық
Голджи жиынтығының жасушада атқаратын қызметі/ биосинтез кезінде заттарды тасымалдау, өнімдерді жасушадан шығару

Гренландихит балығының теңіз мысығынан басты айырм:/ Құлақ қалқаны болмайды, құрлықта сүйретіліп тіршілік етеді

Гуморалдық реттелу бағынышты: / Жүйкелік реттелуге

Гуморалдық реттелу қалай жүреді? /Биологиялық белсенді заттар, гормондар

Гүл аналығының тұқымбаст амасы орналасқан жері: / Жатын қуысы

Гүл күлтесінің сыртын қаптайтын /жапырақша-тостағанша
Гүл сағағының жоғарғы кеңеиген жері — /гүлтабан
Гүлдердегі гүлсағақтарының ұзындығы әр түрлі болғанымен бір деңгеиде орналасқан гүлшоғыры/-қалқанша
Гүлді өсімдіктердің қосарлануын ашты –/С.Навашин
Гүлді өсімдіктердің көбеюі- /тұқымымен
Гүлді өсімдіктердің тұқым бүршігінен пайда болад –/тұқым
Гүл дегеніміз----/-Қысқарған өркен

Гүлді орамжапырақтың тамаққа пайдаланатын мүшесі: /Тығыз ақ гүлшоғырлары

Гүлді өсімдікке жатпайтындар: / Сфагнум

Гүлді өсідіктерге тән : / Симподиалды

Гүлдің жеміс түзуге қатысатын негізгі бөлігі: /Аналық/

Гүлді өсімдіктердің ұрық қапшығының ұрықтанған орталық жасушасынан не дамиды? /Эндосперм

Гүлді өсімдіктердің ұрықтануына неше спермия қатысады? /2

Гүлдің алуан түрлі тозаңдануына бейімделу процесін қай эволюциялық өзгеріс бағытына жатқызады? / Идиоадаптация

Гүлдің негізгі бөлігі:/ Аталық. Аналық

Гүлдің қай мүшесі қорғаныс қызметін атқарады? /Тостаған жапырақшалары

Гүлкекіре себет гүлшоғыры: / Ортасы түтікше гүлді, шеті воронка тәрізді

Гүл табан дегеніміз: /Гүл сағағының кеңейген жері

Гүлсерігін түзеді: /Тостағанша және күлте жапырақшалары/

Гүлшоғыры жай шатырлы лалагүл тұқымдас /өсімдік: пияз жуа

Гүлі гүлшоғырына жиналмай жеке дамитын өсімдік: / көкнәр

Гистон- хромосомада құрылыс қызмет /атқаратын ақ уыз
Гуанинге комплеметарлы нуклеотид- /цитозин
Гетерозиготалы ағзада екі жұп белгі бойынша түзілетін жұп гаметасы –/ 4
Гетерозиготалы ағзада бір ғана белгі бойынша түзілетін жұп гаметасы —/ 2
Ғ
Ғаламшарда жойылып біткен қазіргі кезде кездесетін жануарларды топтастыру: /Жүйелеу

Ғаламшарымызда биосфераның тіршілік иелерінде көбірек кездеседі?/ Сутегі, көміртегі,азот, оттегі

Ғалмшарымызда орамжапырақ гүлділердің түрі:/ 3000

Ғаламшарымызда тікентеріліллердің саны: /6000

Ғалымдар жануарларды жүйелеуге назар аударғанғасыр: / Ү-ІҮ

Ғалымдар қсімдіктердің барлық түрін неге біріктіреді? / Класқа

Ғалымдар тіршіліктің пайда болуын қанша кезеңге бөлді?/ 5

Ғылыми аты «Қант саңырауқұлағы» / Ашытқы

Ғылыми зерттеу және мәдени ағарту мақсатында арналған ландшафтық қорек бөлігі қандай қорғауға арналған аймаққа жатады? /Ұлттық парк

Ғылыми тарихи,мәдени ж/е эстетикалық маңызы бар табиғи объект –/ табиғат ескерткіштері
Д

«Д» дәрумені: / Балық майында, бауырда, жұмыртқаның сарыуызында

Дайын органикалық затпен қоректенеді? /Саңырауқұлақтар

Дайын орг/қ заттарды пайдаланады? /Консументтер

Даму барысында уақытша паразиттік тіршілік ететін ұлу: / Айқұлақ

Даражарнақты өсімдіктердің ерекшелігі: /Тұқымы бір жарнақты, шашақ тамыр жүйесі,жапырағы доғалы, қарапайым гүлсерікті

Даражарнақты өсімдік: /Бидай/

Даражарнақты шөптесіін өсімдіктердің сабағы бұтақтанудың қай типіне жатады? /Түптену

Дара және қос жарнақтылардың ортақ белгілері: / Гүлі

Даралар арасында бір бірімен тығыз байланыста болатын түр/- қоректік
Даралардың айналадағы ортамен қарым қатынасын Ч. Дарвин қалай атады? /Тіршілік үшін күрес

Даралардың құрылым деңгейін төмендетіп, биологиялық регресске әкеледі? /Дегенерация

«Даун» ауруымен ауыратын адамның қанша хромосомасы болады? /47

Даражарнақтылар класына жататын астық тұқымдас өсімдік:/ Арпа.

Даражарнақтылар,/ шөптекті, көпжылдық өсімдіктер:

Даралардың құрылым деңгейін төмендетіп, биологиялық регреске әкеледі/ Дегенерация

Дән қоректі құстар:/Кептерлер, тауықтар.

Дәнектің едәуір бөлігі/ Эндосперм.

Дәнқоректі құстарда өңештің соңғы бөлімі. /Жемсау

Дәм сезуі жақсы дамыған жануардар? /Шөппен қоректенетіндер

Дәм сезу, иіс сезу аймағы; /Маңдай бөлігінің ішкі жағында

Дән қоректі құстар: / Кептер, тауық

Дәнек жемістің басқа құрғақ жемістен айырм: /Жеміс қабы мен тұқым қауызы бірігіп кеткен бір құрғақ жеміс

Дәнекер ұлпасы:/ Сүйек, шеміршек, қан, сіңір

Дәнектің едәуір бөлігі: /Эндосперм

Дәнқоректі құстарда өңештің соңғы бөлігі: /Жемсау

Дәрумен жетіспегенде қаназдық ауруына ұшырайды? /В₁₂

Дәрі жасау үшін шикізат есебінде дәрілік түймедағының қай мүшесі алынады?/ Себет гүлшоғыры (жаскүйінде)

Дәрілік мақсатта қолданылатын буылтық құрт:./ Сүлік

Дәрі дәрмек алу мақсатында қандай саңырауқұлақ арнайы өсіріледі? / Пеницилл

Дегенерацияның нәтижесі: /Құрттардың сезім мүшелерінің жойылуы

Дегенерация/-(катагенез; гр кері кету) орган кейбір мүшелері жойылып, биологиялық маңызын жоғалту

Дезоксирибоза қандай затқа жатады? /Көмірсу

Дезоксирибо нуклейн қышқылының жасушадағы орны: /Ядрода/

Дельфиндер қорегін қалай іздеп табады? /Ультра дыбыстың көмегі

Дельфиндер сүтқоректілердің қай отрядына жатады? / Киттәрізділер

Долана ағашының түрін өзгерткен сабағының атауы: /Сояулар/

Демтүтікпен өкпе қапшықтарымен тыныс алатын жәндік: / Өрмекші

Денатурация кезінде : /Ақуыздың қасиеті өзгереді

Денатурация нәтижесінде ақуыздың қай құрылымы қайтадан қалпына келмейді? /Төртінші

Дене бұлшықеттерінің үйлесімді жиырылуын реттейтін орталық: / Мишық

Дене құрылысының ортақ белгілері бойынша жануарлардың бөлінуі: /2

Дене мүшелерінің құрылымдары мен қызметінің , пайда болуының ұқсастығы : /гомология

Дене пішіні тұрақсыз қарапайым біржасушалы жәндік: / Амеба

Дене пішіні ұршыққа ұқсас бір немесе бірнеше талшықтары бар, бір жасушалы қарапайым жәндіктер: /Талшықтылар

Дене температурасы тұрақты болмайтын сүтқоректі жануар?/Кәдімгі кірпі/

Дене тұрқы 0,2мм алдыңғы жағы доғал артқы жағы сүйір дене пішіні тұрақты біржасушалы қарапайым жәндік?/Кірпікшелі кебісше/

Дене тұрқы 15мк,екі ядросы,4жұп талшығы бар,адамның ішегінің жоғарғы бөлігінде қауіпті ауру туғызатын талшықты паразит?/Лямблия/

Денесінде ұлпалары болмайтын және мүшелерге бөлінбейтін өсімді бөлігі: Таллом

Денесі бір ғана жасушадан құралатын жәндіктер: /Қарапайымдар/

Дене тұрқы 1мм жуық бақаның артқы ішегінде болатын паразит жәндік?/Опалина/

Дененің алдыңғы бөлігінде қысқа мойынды басы,басында 4дөңгелек сорғышы,дененің сыртын сірқабық қаптаған жәндік?/Сиыр цепені/

Денесінің қай бөлімінде орналасқан омыртқалардың саны оның ұзындығына байланысты?/Құйрық бөлімінде омыртқалардың саны/

Денесінде бақалшақ болатын амебаның бірі: / Арцелла/

Денесі буылтықтарға бөлінбеген,шұбалыңқы,цилиндр пішінді немесе ұршыққа ұқсас жәндіктер?/Жұмыр құрттар/

Дене құрлысының ортақ белгісі бойынша жануарлардың бөлінуі./ 2.

Дене пішіні кебіске ұқсайтын біржасушалы қарапайым жәндік/:Кірпікшелі кебісше.

Дене пішіні тұрақсыз жалғанаяқты қарапайым біржасушалы жәндік/:Амеба.

Дене тұрқы 0,2 мм алдыңғы жағы доғал артқы жағы сүйір,дене пішіні тұрақты бірзасушалы қарапайым жәндік/:Кірпікшелі кебісше.

Дене тұрқы 15мк, екі ядросы, төрт жұп талшығы бар, адамның ішегінің жоғарғы бөлігінде қауіпті ауыру туғызатын талшықты паразит:/ Лямблия.

Дене тұрқы 1мм жуық бақаның артқы ішегінде болатын паразит жәндік: /Опалина.

Денесі бір жасушадан тұратын микроскоп арқылы ғана көрінетін ағзалар: /Қарапайымдар.

Денесі бір ғана жасушадан құралатын жәндіктер: /Қарапайымдар/

Денесінде бақалшағы бар біржасушалы қарапайым жәндік:/Арцелла.

Денесінде бір ғана қуыс және екі қабаттан тұратын көпжасушалы жәндік/:Ішекқуыстылар.

Денесінде ұлпалары болмайтын және мүшелерге бөлінбейтін өсімді бөлігі /Таллом

Денесінің түсі тез өзгерете алатын қабыршақтылар отрядының өкілі Құбылғы

Денесі жұмсақ, үш қабатты екі жақты симметриялы көпжасушалы омыртқасыз жәндіктер: Былқылдақденелілер

Дер кезінде емделмесе асқынып кететін ауру. /Тері лейшманиозы.

Дизентерия амебасы қандай ауру туғызады:/Қантышқақ.

Дизентерия қоздырғышының сілемейлеп зақымдайтын мүшесі: / Аш ішек/

Дизентерияның тура мағынасы./ Бұзу, ішек.

Дигибридті Будандастырудағы Ғ₂ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотип береді: /9:3:3:1/

Дыбыс тербелісін сезгіш ішекқуысты/. Медуза.

Дивергенция/ (лат. Ауытқимын) даралардың жаңа тобы түзілуі
Дискреттілік/ (лат.айқын оқшаулану) тірі орган жекеленген деңгейлік құрылымның өзгеруі
Дриопитек- /адам тектес маймыл
Дентин тістің қатты заты жатады-/кіреукенің астында
Даралар арасында бір бірімен тығыз байланыста болатын түр-/ қоректік
ДНК нуклеотидтерінің компоненттері- /азотты негіз,көмірсу дезиксерибоза фосфор/

ДНҚ құрылымына кірмейтін нуклеотид: / Урацил/

Дүние жүзінде тұңғыш рет арқар-меринос тұқымы шығарылған әдіс: /Алыстан будандастыру/

Дыбыс тербелісін сезгіш ішекқуысты: /Медуза/

Е

Еділбай қойының өсірілетін бағыты: /Ет май/

Егер центромера хромосоманың ұшында орналасса онда хромосоманың бұл типі: /Телоцентрлі/

Егер ДНҚ-да нуклеотидтердің орны өзгерсе: /Гендік мутация

Ежелгі адамдардың ғылыми атауы: /Архантроптар/

Ежелгі заманның атауы/ Архей

Екі тұқым жарнағы бар өсімдіктер/.Қос жарнақтылар.

Екі ядросы бар қарапайым жәндік:/Кірпікшелі кебісше.

Екінші реттік консумент/ Қасқыр

Еліктің аталығы / Күлміз

Еліктің аналығы: Сөге

Еліктің төлі: Еңлік

Еліміздегі кесірткенің ең үлкен түрі/ Келес

Еліміздің тарихындағы ең қайғылы парақтардың бірі./ Семей.

Ең қарапайым рефлекс./ Медиатор.

Ең ірі күлтежапырақшасы бар өсімдік: /Бұршақ

Ересек қосмекенділердің тыныс алу мүшесі /Өкпе мен тері

Еркін қозғалуды, тепе-теңдікті қамтамасыз етеді. /Иілімдер.

Ерлердің көмейінің ұзындығы. /44 мм.

Ескекаяқтыларға отрядына жатады / Түлен

Етпен қоректенетін жыртқыштардың ішегінің дене тұрқынан ұзындығы./ 4-5 есе.

Етпен қоректенетін сүтқоректілер/:Қасқыр.

Етті бағытта өсірілетін тауық қолтұқымдары /Плимутрок

Еуропеоидтік нәсілдердің белгілері /Бет пішіні сопақша, қыр мұрынды

ең жоғары жүйе ретінде қарастырылады /Биосфера

Есту мүшесі: /Құлақ/

Ескі жасушалардың жаңарып отыруының себебі-/көбею
Еуропоидтік нәсілдердің белгілері-/бет пішін сопақ,қыр мұрын
Ескі жасушалардың жаңарып отыруының себебі-көбею
Еуропоидтік нәсілдердің белгілері-бет пішін сопақ,қыр мұрын

Екі жылдық өсім дік: Сәбіз, орамжапырақ

Екі талшықты балдыр: Хламидомонада

Екі үйлі өсімдік: Қарасора

Ежелгі адамдардың ғылыми атауы Архантроптар

Ежелгі заманның атауы Архей

Екі тұқым жарнағы бар өсімдіктер.Қос жарнақтылар.

Екі ядросы бар қарапайым жәндік:Кірпікшелі кебісше.

Екінші реттік консумент Қасқыр

Еліктің аталығы Күлміз

Еліміздегі кесірткенің ең үлкен түрі Келес

Еліміздің тарихындағы ең қайғылы парақтардың бірі. Семей.

Ең қарапайым рефлекс. Медиатор.

Ең ірі күлтежапырақшасы бар өсімдік: Бұршақ.

Ересек қосмекенділердің тыныс алу мүшесі Өкпе мен тері

Ересек адамдарда жүректің минутына соғылуы: /70-75рет/

Еркін қозғалуды, тепе-теңдікті қамтамасыз етеді. Иілімдер.

Ерлердің көмейінің ұзындығы. 44 мм.

Ескекаяқтыларға отрядына жатады Түлен

Етпен қоректенетін жыртқыштардың ішегінің дене тұрқынан ұзындығы. 4-5 есе.

Етпен қоректенетін сүтқоректілер:Қасқыр.

Ж

Жабайы шомырдың гүлінің формуласы. Т₂₊₂К₄А₂₊₄Ж(₂).

Жабық тұқымды өсімдіктердің көбею мүшесі: Гүл.

Жабық тұқымды өсімдіктердің тұқымы жетілетін орны: Жабын

Жабық тұқымдылардың жер бетінде таралған саны: 250мың

Жадыдан ақпараттарды өңдеуге, сақтауға қатысады. Нейрондар.

Жаздық өркеннің қызметі: Өсу.

Жай жапырақты раушангүлділер. Алма, алмұрт,өрік.

Жалбызтікеннен алынған тұнба ем болатын ауру. Жөтелге.

Жанасу арқылы көбейетін біржасушалы жәндік: / Кірпікшелі кебісше/

Жануар ағзасындағы ұлпалар саны:4.

Жануар ағзасындағы ұлпалардың топталуы. 4.

Жануар жасушасындағы көмірсудың мөлшері. 1-5%.

Жануар крахмалы. Көмірсулар.

Жануарлар дүниесінің тарихи дамуындағы ең жоғарғы топ

Жануарлар дүниесінің тармағы 2

Жануарларды жіктеу барысындағы ең жоғарғы деңгей. Жануарлар дүниесі.

Жануарларды жіктеудегі ең төменгі деңгей. Түр.

Жануарларды тіршілік ортасына байланысты жіктеген ғалым: Аристотель.

Жануарларды тіршілік ортасына жіктеген ғалым. Гиппократ.

Жануарлардың қолдан шығарылған түрі: Қолтұқыл.

Жануар мен өсімдік арасында өтпелі форма бар екенін алғаш ұсынған – Аристотель
Жануардың дене пішіні мен түсі қоршаған ортамен сәикес келетін беиімделушілік – жасырынғыш

Жануарлардың қозғалыс үйлесімділігі мен тепе теңдігін басқаратын мидың бөлігі-мишық
Жануарларда қорға жиналатын көмірсу: /Гликоген/

Жамбасқуысындағы тік ішектің алдыңғы жағында орналасқан бұлшықетті мүше: /Қуық/

Жапалақтектестерге жатады Үкі

Жапырағы жетілмеген: /Сексеуіл, жүзгінде/

Жапырақ тақтасы қауырсын тәрізді бірнеше қайтара тілімделген споралы өсімдіктің атауы: Қырықжапырақ.

Жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдынғы аяғы

Жарық сүйгіш өсімдік: Қарағай.

Жатынның тұқым бүршігінен дамиды. Тұқым.

Жауыннан қорғану үшін айбар шегіп құтылу тәсілі

Жәндіктермен қоректінетін сүтқоректі:Кірпі.

Жалпақ құрттарға тән белгі – тұйықталып біткен ас қорыту жүиесі
Жалпақ құрттардың ішіндегі құрылысы едәуір күрделі – кірпікшелі құрттар
Жалпақ құрттар типінің қатарынан дара жыныс түрі – қаншыл сорғыш(айырдене)
Жалған түлкіжем саңырауқұлағының кәдімгі түлкіжемнен айырмашылығы: /Қалпақшасының үсті тегіс, қызғылт сары түсті қалпақшасын бөлгенде шырын бөлінбейді/

Жасыл эвглена қозғалады – талшықтары

Жасыл эвглена денесіндегі жасыл тақташалар: /Хлоропластар/

Жасушада біртіндеп пайда болатын шырынға толы бөлік: /Вакуоль/
Жасушада хромосоманың орналасқан жері – ядрода
Жасушаны алғаш көрген ғалым: /Р. Гук/

Жасушаның бейорганикалық заты – тұз

Жасушаны қоректік заттармен қамтамасыз етеді: /Қан,лимфа/

Жасушадағы судың мөлшері: 75-80%
Жасушаның күрделі бөлінуі – митоз
Жасушаны зерттейтін ғылым – цитология
Жасушаның барлық органоиттар орны – цитоплазма

Жасушадағы көмірсудың ролі: /Энергетикалық/

Жасуша қабықшасын түзуге қажетті элемент: /Фосфор/

Жасуша құрамындағы майлардың мөлшері. 5-10%.

Жасуша құрылысы бірдей және талшықтары болатын жәндіктер:

Жасуша теориясының негізін қалаған ғалым:

Жасуша ішінде тіршілік ететін паразит . Вирус

Жасушада рибосомалар синтездейтін заттар. Нәруыздар.

Жасушалық деңгейге жататындар.Жасушалық тынысалу

Жасушаның «энергетикалық станциясы». Митохондриялар.

Жасушаның жұмыс күйі. Тітіркендіргіштік.

Жасушаның өсуі мен дамуы байланысты қасиеті. Биосинтез.

Жасушасыз тірлік құрлымы . Вируста

Жасушаның көбеюіне қатысады: /Ядро/

Жасушасында хлоропластар бар қарапайым жәндік:Дизентерия амебасы.

Жасушадан тысқары жерде зат алмасу жүрмейді: /Вирустар/

Жасушада эндогенді және экзогенді макромолекулаларды ыдыратады: /Лизосома/

Жасыл балдыр Спирогира

Жасөспірімдік кезең 11-12 жас.

Жасыл эвгленаның көбеюі:Жыныссыз ұзыннан тік бөліну арқылы.

Жасыл эвгленаның қоректенуі:Фотосинтез.
Жапырағы мұртшаға айналған өсімдік: /Асбұршақ/

Жапырақтардың қызаруы, сарғаюы мына пластидтергүе байланысты: /Хромоплас тарға/

Жапырағы мен бүршігі бар, бұтақтанбаған жас сабақ: /Өркен/

Жапырақ пен сабақтын дамуына,тірек ұлпасына қажетті элемент- калий
Жапырақта орган зат түзілу үшін қажет бейорганикалық зат – көмірқышқыл газ,су,жарық/

ЖАпырақта көмірқышқыл газы менсу қосылғанда түзіледі: /Глюкоза/

Жапырақтың параллель немесе доға тәрізді жүйкеленуі: / Дара жарнақтыларға тән/

Жапырақтары парллель жүйкелі өсімдік: /Астық тұқымдастар/

Жапырақ жүйкелеріне мықтылық қасиет беретін ұлпа: / Тірек/
Жапырақтары өте баяу , үш жыл бойы дамиды: /Усасыр қырықжапырағы/

Жабықтұқымдыларының жер бетіне таралуының себебі- авто.жатад ж/е тұқым жеміс

Жарықта жасыл өсімдіктер тәрізді, ал қараңғыда жануарлар тәрізді қоректенетін қарапайымдар: / Жасыл эвглена/
Жауырын .... сүйек тобына жатады: /Жалпақ/

Жәндіктердің алуан түрлілігі орасан көбейді://Протерозой/

Жел арқылы айқас тозаңданатын өсімдік: / Қарасора/

Жер ғаламшарының су қабаты аталады- гидросфера
Жер ғаламшарының пайда болу кезі – 4,5млрд жыл бұрын
Жер бетіндегі алғашқы организмдер: /Протобионттар/

Жер бетінде өркендері қыста үсіп қалатын, ал пиязшықтары сақталатын өсімдіктер: /Гемикрофиттер/

Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған: /А. Опарин/

Жер ғаламшарының белсенді тіршілігі таралған қабығы: /Биосфера/

Жердің ауа қабаты: /Биосфера/

Жеміс жел арқылы таралатын өсімдік- бақбақ

Жемісі жел арқылы таралады: / Үйеңкі/
Жемісі қауашақты өсімдік: / Сасық меңдуана темекі/

Жер үсті өркені дамитын орын – бүршікшесі
Жерүсті ауалы ортада тіршілік ететіндер: /Аэробионттар/

Жеміс дамитын орын – аналық жатынында
Жердің геологиялық қабығы биосфера – тірі орган тұрады
Жоғары қысымды қан жүретін тамыр-қолқа
Жүикенің симпатикалық ж/е парасимпатикалық бөлімдері-вегатативтік жүйке
Жүйке жүйесінің ішкі мүшелер жүйесін реттеитін бөлігі-автономиялық

Жүйке жүйесінің шеткі бөліктері: / Жүйке түйіндері/

Жүйке ұштары: /Рецептор/

Жүгерінің гүлдері – дара жынысты
Жұмыртқаның ақ уызына ұқсас мөлдір, желім тәрізді созылмалы қоймалжың тірі зат – цитоплазма
Жыныс гормондарының жетілетін жері- жыныс бездерінде
Жыныс жасушалары бөлінеді – меиоз жолымен
Жидек жеміске жатады – жүзім

Жәндіктермен қоректінетін сүтқоректі:Кірпі.

Жеке организмдердің тіршілігін табиғи ортамен байланыстырып зерттейтін Аутэкология

Желілілердің барлық өкілдері үшін ортақ белгі Желінің болуы

Желінің қызметі Ішкі қаңқа

Жемін түнде аулайтын жыртқыш Шиебөрі

Жемтамырлы өсімдік : / Сәбіз/ Қызылша

Жер ғаламшарында таралған қылқан жапырақты өсімдік саны: 600.

Жер ғаламшарындағы тіршілік атаулыларды жүйелеудің негізгі өлшем бірлік: Түр.

Жер ғаламшарының белсенді тіршілгі бар аймағын қамтитын қабық Биосфера

Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған А.И. Опарин

Жеуге жарамды Майқұлақ

Жиырылғыш вакуольдің қызметі: /Көмірқышқыл газы мен зиянды заттар еріген судың артық мөлшерін сыртқа шығарылуы/

Жоғарғы сатыдағы омыртқалы жануарлар: Құстар.

Жоғары сатыдағы өсімдіктердің тамыры менселбесіп, тамақ өнеркәсібінде кеңінен пайдаланатын тірі табиғаттың ерекше тобы: /Саңырауқұлақтар/

Жойылған дене бөлігінің қалпына келуі. Регенерация.

Жойылған немесе зақымдалған мүшелер мен ұлпалардың қалпына келуін: Регенерация.

Жорғалаушылардың есту мүшесі: /Ішкі, ортаңғы /

Жорғалаушылар тыныс алады терісі

Жорғалаушыларда алғаш рет пайда болады Кеуде қуысы

Жорғалаушыларды зерттейтін зоология ғылымының саласы Герпетология

Жорғалаушылардың жүрегі тұрады Екі жүрекшеден,

Жорғалаушылардың терісі:Мүйізді қабыршақ.

Жорғалаушылардың терісіндегі мүйізді қабыршақтарының атқаратын қызметі ҚорғанышЖұқа, тегіс, безді

Жұмыртқа жасушасының дамуы созылатын тәулік. 27-28.

Жұлынның жоғарғы шетінің жалғасы: /Сопақша ми/

Жұмыртқа салатын сүтқоректілер Кірпі

Жұқпалы аурулар мен бөгде денеге қарсы тұру: / Иммунитет/

Жұқпалы ішек аурулары: /Қантышқақ/

Жүйенің ең кіші бірлігі Түр

жүзімі» деп атайды Турбинария

Жүйелеудің негізін қалаушы. К. Линней.

Жүйке жасушалары. Нейрон

Жүйке жасушаларында жүйке торы түзілгені байқалған ең алғашқы жәндік: Шекқуыстылар.

Жүйке жасушаларының қысқа өсінділерінің қосылып түзілуі. Жүйке синапсы.

Жүйке ұлпасы:Нейрон.

Жүйкенің симпатикалық және парасимпатикалық бөлімдері: /Вегетативті жүйке/

Жүрек пайда болатын ұрық жапырақшалары: /Мезодерма/

Жүрек қарыншасы жартылай екі бөлімге, қаны араласқан жануар: Жорғалаушылар.

Жүрек массажының 1 минуттағы қарқыны. 60 рет.

Жүректің өте жұқа сыртқы қабаты: Эпикард

Жыланның тілі .... қызметін атқарады Сипап сезу

Жыныс жасушасының қосылуы. Ұрықтану.

Жергілікті тұрғындар «теңіз жүзімі» деп атайды: Турбинария

З

Зат алмасудың икемділігіне жатады. Анаболизм.

Зат алмасудың нәтижесінде ағзада түзілген өнімдерді ағзадан сыртқа шығарады: /Зәр шығару жүйесі/

Заталмасудың ауытқуынан туатын тұққым қуалайтын өзгерістерді зерттейтін әдіс: /Биохимиялық/

Зат алмасу жүретін өте ұсақ тамырлар: /Қылтамыр/

Зауза қоңызы дернәсілінің дамуы жүретін уақыт. 4 жыл.

Зәр шығаратын түтік пен қуықтың қабынуы. Цистит.

Зең саңырауқұлағынан алынады

Зең саңырауқұлақ Мукор

Зеравшан аршасы жеміс беретін жыл. 50.

Зоология ғылымының балықтарды зерттейтін саласы Ихтиология

Зоология ғылымының құстарды зерттейтін саласы Орнитология

Зоопланктон су ағынымен қалқып жүріп тіршілік ететін жануарлар
Зәр шығару мүшесі тармақталып артық су мен сұйық өнімді нәзік өзекшелері арқылы сыртқа шығаратын құрттар – кірпікшелі құрттар
Зат алмасуға бауыр жұмысына әсер етеді — РР

«Зоология философиясы»атты еңбек жазған ғалым Ж.Б.Ламарк

Зигота дегеніміз: /Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы/
Зигота дамуының алғашқы сатысы: /Бластула/

К
Катаболизм – /гр ыдырау. Тірі организімдер денесіндегі күрделі органикалық заттардың қарапайым затқа ыдырап, энергия бөліну процесі

Картоп түинегінен алынатын заттар-крахмал,сірне,спирт
Картоп крахмалының жиналатын мүшесі – түинегі
Картоптың гүлдері – қос жынысты
Капуста ақ көбелегінің қысқы тыныштық күйі – қуыршақ сатысында
Коацерват –/ сыртқы жұқа су қабықшасымен қапталған көп молекулалы тамшы түріндегі жиынтық
Конвергенция-/ лат ұқсаймын. Бір біріне туыс емес топтардың ұқсас белгілерге ие болуы. Бір жерде тіршілік етсе м/ы киттермен балықтар-/көлде

Картоптың жерасты өркені: /Түйнек.

Картоптың көбеюі:/ Көзшелі түйнек.

Картоптың отаны/: Оңтүстік Америка.

Картоп, баклажан, қызан тұқымдасы: /Алқа/

Кәдімгі аршаның басқаша атауы. /Бүржидек.

Кез келген мүшелерінен өндіріске қажетті шикізат алуға болатын өсімдіктер: /Техникалық дақылдар.

Кемірушілер отрядына жатады / Қоян

Кеңірдектің ұзындығы. /9-13 см.

Кеудені құрсақ қуысынан бөлетін бұлшық ет. /Көкет.

Кенелер жатады: Өрмекшітәрізділерге/

Кешкі асты ұйықтаудан.......... сағат бұрын ішу керек. /1-2.

Кейбір балықтарда дыбыс шығаратын мүше: /Торсылдақ/

Коацерваттар теориясын дәлелдеген ғалым.

Коацерваттар эволюциясы сәйкес келетін кезең. / ІІІ.

Консументтерге жатады: /Гетеротрофтылар/

Көбеюге қажетті жыныс мүшелері бар, бұтақтанбайтын қысқарған өркен: /Гүл/

Көкнәр тұқымдас улы өсімдік:/ Үлкен сүйелшөп.

Көкнәр тұқымдасының жемісі/: Қауашық.

Көкнәрлар тұқымдасының гүлінің формуласы: /Т2К2+2А8Ж8

Көктемгі өркеннің қызметі:/ Көбею.

Көнеқұстың қазіргі құстардан негізгі айырмашылығы- /Қауырсыны ұзын, азғантай жерде ғанаұшады

Көпжасушалы жәндік:/Гидра.

Көпжасушалы омыртқалы жануар/:Балық.

Көмірсу қорыта бастайды: Ауыз қуысында/

Көмірсудың жасушада атқаратын қызметі: /Энергетикалық/

Көпжасушалы балдырлар денесі ....аталады: /Таллом/

Көкірек пен құрсақты бөліп тұратын: /Көкет/

Көктамыр қаны деп аталатын қан: /Көмірқышқыл газына қаныққан қан/

Көдің қосымша апараты: /Кірпік/

Крокодилдің жүрегі / 4

Күбі пішіндес тікентерілілердің түрі. /Теңіз қияры.

Күйіс қайтармайтындар / Бегемот

Күрек тістері жақсы дамыған жануарлар. /Құндыз, тиін, үй қояны.

Күріштің гүлшоғыры: /Сыпыртқыгүл.

Күн энергиясының қатысуымен хлоропласта көмірқышқыл газы мен судан органикалық заттардың түзілу процесі: / Фотосинтез/

Күрделі масақ гүлшоғыры бар өсімдік: /Бидай/

Күрделі гүлділер тұқымдасының белгісі – жемісі тұқымша
Күрделі гүлділер тұқымдасына жататын өсім. Жемісі –құрғақ тұқымша жеміс

Күрделігүлділер тұқымдасының гүлшоғыры: / Себетгүл/
Күрделі жапырақты өсімдік — итмұрын
Күннің ультра күлгін сәулелерінен қорғайды – озон
Күріштің өсу мерзімі – 90-165күн

Күріштің гүлшоғыры: /Сыпыртқы/

Күнбағыстың гүлшоғыры: / Себет/
Кроссинговер дегеніміз – гомолгтық хромосма бөліну кезінде айқасуы
Крокодилдер отрядының өкілі: /Колтырауын/

Кеуде қуысын қозғалысқа келтіретін негізгі бұлшық ет — қабырғааралық
Кіндік тамырдан жетіледі. / Негізгі тамыр өте жақсы жетіледі.

Кірпікшелі жәндіктерде қоректену, тынысалу, қозғалу және заталмасу қызметін атқаратын органойд:/ Үлкен ядро.

Кірпікшелі жәндіктердің өзге біржасушалы жәндіктерден көбею өзгешелігі:/ Жанасу арқылы жынысты жолмен.

Кірпікшелі кебісшенің көбеюі/:Жыныссыз,жынысты жолмен.

Кірпікшелі кебісшенің сезімталдық мүшесі. /Арнайы талшықтары.

Крамоньон- соңғы кезде жойылып кеткен саналы адам
Креационизм- лат жаратушы құдіретті күш
Колдан сұрыптау-өсімдіктер мен жануарларды адамға пайдалы жақтарына қарай іріктеп алу
Көпжасушалы жәндік – гидра
Көпжасушалы балдырлардың денесі: /Таллом/

Көмірсулар мен майларды синтездеуге қатысатын органойд- тегіс бетті эндоплазмалық тор
Көбелектердің дернәсілінің атауы-жұлдызқұрт
Көздің бұзылуы ағзада витамин жетіспеуінен — А
Көкірек қуысы көлемінің ұлғаюы – қабырға аралық бұлшық ет жиырылуынан
Көктамыр қаны деп аталатын қан – көмірқышқыл газына қаныққан қан
Көмірқышқыл газына қаныққан қан – көктамыр қаны
Көру мүшесінің қосымша бөлігіне жатады: /Қабақ/

Көз рецепторларының түрлері: / Құтышалар мен таяқшалар/

Көз ауруларын емдейтін дәрігер: /Офтальмолог/

Кірпікшелі құрттардың денесінде орналасқан жәнекер ұлпа-перенхима
Кірпікшелі кебісше үшін қылаулатқыштың қызметі- қорытылмаған қалдықтарды шығаруға

Қ

Қабыршақтылар отрядының өкілі , кесіртке

Қабықтың ішке күн сәулесін өткізетін қабаты: / Өң/

Қағаз өндірісінде пайдаланатын жасыл балдыр Кладовора

Қағаз алуға қолданылады: /Шырша/

Қасқырдың аталығы; Арлан,көкжал,сырттан

Қасқырдың аналығы: Шулан,құртқа.

Қасқырдың баласын: Бөлтірік

Қасқырдың көсемі: Абадан

Қазақстан даласында түйе малы қатерлі ауыру суаурудан зардап шегеді, оның қоздырғышы: Трипаносома.

Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген сирек кездесетін лалагүлді өсімдіктердің саны: 14 түрі.

Қазақстан Қызыл кітабіне тіркелген сирек кездесетін көкнәр тұқымдас өсімдік: Жіңішке көкнәр.

Қазақстанның Қызыл Кітабына тіркелген жақсүйексіз омыртқалы жануар: /Каспий миногасы/

Қазақстанда құлқайыргүлділердің өсетін түрі мен туысы. 18түр, 7туысы.

Қазақстанда қант қызылшасы мен кендірді биологиялық сұрыптау жағынан ғылыми тұрғыда сипаттаған алғашқы ғалым: К.Мыңбаев.

Қазақстанда лалагүлділердің кездесетін түрі . 57.

Қазақстанда өсірілетін дәрілік өсімдіктердің түрі: 500.

Қазақстанның ең шиеленіскен экологиялық проблемасы. Арал.

Қазақстанда алғаш рет трансплантациялық жолмен қозы мына академиктің басшылығымен алынды: / Ф. М. Мұқамбеткалиев/

Қазжуаның гүлінің формуласы. Гс₃₊₃А₃₊₃ Ж₍₃₎.

Қазжуаның гүлінің формуласы: Гс3+3Ж(3).

Қазір ғаламшарымызда жануарлардың түр саны. 1,5 млн.

Қазіргі деректер бойынша раушанның шығарылған іріктеме саны. 25000.

Қазіргі кезде қырықжапырақтектестердің белгілі түрлері. 10000

Қазіргі кезеңде қарапайымдардың неше мыңға жуық түрі белгілі:70 мың.

Қалпақшалы саңырауқұлақтардың жіпшумағы дамиды: /Өлген спорадан/

Қалқанша без қызметінің жетіспеушілігінен туындайтын ауру: /Миксидема/

Қанатты жеміс кездеседі: /Қайың/

Қан мен лимфа ұлпалары Сұйық.

Қанайналым жүйесі бір шеңберлі, жүрегі екі бөлімді жануар: Балық.

Қанайналым жүйесі екі шеңберлі, жүрегі үш бөлімді жануар: Бақа.

Қан – ағзаның ішкі ортасы

Қанның ұюы кезіндегі түзілетін ерімейтін ақуыз: /Фибрин/

Қан ұйымайтын ауру: /Гемофилия/

Қанның ұюы неге байланысты: /Қан плазмасындағы фибриногеннің ерім фибринге айн/
Қан плазмасындағы су мөлшері – 90%

Қанның түссіз ядролы амеба тәрізді қозғалғыш жасушалары: /Лейкоциттер/

Қанның құрамына кіретін жасушалар: /Лейкоциттер/

Қан қысымын өлшейтін құрал: / Тонометр/

Қандауыршада қаңқаның қызметін атқарады Желі

Қандауыршаның дене тұрқысы—5*-8см

Қандауыршаның жүйке түтігінің орналасуы—Желінің үстіңгі жағы

Қандауыршаның жыныстық жағынан жетілу мерзімі 2-3жыл

Қандауыршаның көбеюі мен дамуын зерттеген ғалым А. О. Ковалевский

Қандауыршаның қаны Түссіз

Қандауыршаның орталық жүйке жүйесінің қызметін атқарады Жүйке түтігі

Қандауыршаның өзіне тән ерекшелік жүрегі болм, қаны түссіз

Қанның ядросы жоқ, қызыл түсті жасушасы: Эритроциттер.

Қантұрғынның споралыларға жататынын дәлелдеген ғалым. И. Мечников.

Қантышқақ тудыратын амебаны ашқан ғалым. Ф. Леш.

Қаңқа қалдығы 1937 жылы Пекин маңындағы үңгірлерде табылған -/ Синантроп/

Қаңқа қалдығы Ява аралынан табылған ежелгі адамдар тобы Питекантроптар

Қандағы глюкоза тұрақтылығын реттейді-инсулин
Қандай белгілерді альтернативті деп атайды – қарама қарсы
Қандай паразиттік құрттардың тіршілік цикілі иесінің ауыстырылуымен жүреді –бауырсорғы

Қанатты жемісі бар өсімдік:. /Үйеңкі/
Қатқыл қанаттылар отрядына жататындар-ызылдақ, бізтұмсық қоңыздар
Қасаң қабық пен көз бұршағының арасы..толтырылған –сулы ылғалмен
Қалқанша бездің қызметі балалық жаста төмендесе паида болатын ауру – кретинизм
Қалқанша безі гормоны құрамындағы химиялық элемент – йод

Қалқанша маңы безінен бөлінетін гормон: / Паратгормон/
Қазіргі замандағы физиологиялық теорияға академик И.П.Павлов қосты- қарын сөлінің бөлінуінің гуморалдік..
Қазақстанның ендемиг өсімдігі – дермене
Қант,спирт,бояу, лакмус алатын өсімдік – қыналар
Қарағайдың ағаш сабағының атауы: Дің.

Қарапайым жәндіктер ғылымға қай ғасырдан бастап белгілі: XVII.

Қарапайымдар үшін цистаның маңызы:Қолайсыз жағдайдан сақтайды.

Қарапайымдардың денесін сыртынан қаптайтын, өте жұқа майысқақ немесе қатқыл плазмалы қорғаныш қабат: Пеликули.

Қарапайымдардың қорғаныш қабаты. Пелликула.

Қарапайымдардың негізгі белгілері: Біржасушалы жәндіктер.

Қарапайым типіне жататын жәндіктер: / Кірпікшелі кебісше/

Қауырсынның мүйізді өзегі Сояу

Қауіпті асқазан-ішек ауруы. Тырысқақ.

Қай дәрумен қырқұлақ ауруын емдейді: /С/

Қияр, қызанақтың түсімін арттыру үшін қолданылатын лалагүл түрі. Лапыз.

Қозу өтетін жер . Синапс.

Қойдың жабайы арғы тегі Муфлон арқар

Қойбүлдіргеннің көбею мүшесі: /Мұртша/

Қолға үйретілген жылқының арғы тегі жабайы жылқылар –

Қолдан сұрыптау кезінде Жаңа іріктемелер шығарылады

.Қоңыздың тыныс алу мүшесі:Денетүтікшелер.

Қосарланып ұрықтану тән: Плаун.

Қосарлы атау тізім беруді ұсынған ғалым. К. Линней.

Қосарлы атаутізімді ғылымға енгізген ғалым К.Линней

Қосарлы тыныс алатын жануарлар. Құстар.

Қосжарнақты өсімдіктер. Қауын, қарбыз, қияр.Асқабақ

Қосжынысты тікентерілілердің ұрықтануы жүретін орта. Суда.-

Қосжақтаулы былқылдақденелілердің өкілі: / Устрица/

Қосмекенділер: /алғаш құрлықта тіршілік етуге бейімделген төртаяқты омыртқалылар/

Қосмекенділер пайда болған Полеозой

Қосмекенділерде ең алғаш пайда болған Сілекей бездері

Қосмекенділердің жақсы дамыған мидың бөлігі Ортаңғы ми

Қосмекенділердің жүрегі2жүрекше, 1 қарынша

Қосмекенділердің жүрегінің бөлімдері. 3.

Қосмекенділердің қанайналым шеңбері 2

Қосмекенділердің құрлыққа шығуы Өкпе пайда болған

Қосмекенділердің өкпесінң пішіні:Сопақша.

Қосмекенділердің суда тіршілік ететін дернәсілдерінің тынысалуы: /Желбезектерімен/

Қосмекенділердің терісі Жұқа, тегіс безді

Қосмекнділердің басым көпшілігінің тынысалу мүшесі:Өкпе.

Қосмекенділердің артқы аяқ бөлімдері: /Сан, сирақ, табан/

Қоректік заттардың сіңірілуі-сүзілу,дифузия же үздіксізөту арқылы жүзеге асатын физиологиялық процес
Қорғану рефлексіне жатады-түшкіру
Қорғаныш, тірек ж/е қоректік қызмет атқаратын ұлпа – дәнекер
Қоңыр балдыр — ламинария
Қосалқы тамыр дамиды-сабақтан
Қолайсыз жағдайда бактерия – спора түзеді
Қосқанаттылар отрядына жататын бунақдене- маса
Қосжарнақты тұқымдағы тұқымжарнағының қызметі – қоректендіру
Қосұялы ішінде ұзынша тартылған жұқа жарғақты пердесі бар: /Бұршаққын/

Қозу мен тежелудің жүретін жері – мида
Қырықбуынның жаздық өркені – жасыл
Қырықбуынның көктемде дамитыны – масақшасы бар қоңыр өркендер
Қырықбуынның споралары дамиды: /Масақтарда/

Қызыл кітаптын міндеттері- р-ка заңдарына сәикес сирек түрлерді қорғау
Қызылшақа балапан шығаратын құстар: / Торғайтәрізділер/

Қына қабаттамасындағы жасыл балдыр рөлі- фотосинтез натижесінде орган зат түзеді
Қынап жапырақты өсімдік: /Бидай/

Қыналарға ең қажетті жағдай – оттегіне бай таза ауа
Қыста сыңар жібек көбелегі – жұмыртқа қалпында қыстайды
Қыстық өркендерді дайындайды: / Күзде/

Қысқа күндік өсімдік – мақта
Қышыма кененің мөлшері: /0,2-0,5мм/

Құстарда болатын айыр сүйек-ұштары біріккен бұғана

Құстар мен сүтқоркт ң жүрегі: 4

Құлақты медузаның денесінің диаметрі. 25-40 см.

Құлақ қалқаны: /Ауадағы дыбыс тербелістерін сыртқы дыбыс жолына бағыттайды/

Құлқайыргүлділер тұқымдасының ең маңызды өкілі. Мақта.

Құлқайыргүлділер тұқымдасының өкілі: Мақта.

Құлқайыртұқымдастардың арқан есіп, қап тоқуға болатын түрлері. Бұйракендір, кенеп.

Құм шіркейлері тарататын ауру Лейшманиоз.

Құмайдың отаны. Африка.

Құрамында С витамині көп өсімдік: /Сарымсақ/

Құрғақ жемісті өсімдік: Теңгежапырақ.

Құрлықта тіршілік етуге бейімделген алғашқы омыртқалы жануар: Қосмекнділер.

Құртамыш душар ететін ауру. Кокцидоз.

Құрттар-топырақтан, шыбындар-шіріген еттен пайда болады деп есептеген ғалым.т Аристотель.

Құртқашаштар тұқымдасының жемісі: /Үш ұялы қауашақ/

Құрылысы мен шығу тегі әр түрлі, бірақ ортақ белгілермен біріктірілген ұлпалар тобы. Бұлшық ет.

Құрылысы мен атқаратын қызметі ұқсас шығу тегі әртүрлі болады:/ Аналогиялық мүшелер/

құс Пингвин

Құс қарнының бөлімдері. 2.

Құс пен аңның 45 түрін жүйелеген ғалым. П.С. Паллас.

Құстар түрінің саны. 8600.

Құстарда болатын без: /Құйымшақ/

Құстар тыныс алады:Өкпе.

Құстарда алғашқы қорытылу басталады Жемсауда

Құстардың дене температурасы 42С

Құстардың жүрегі:4.

Құстардың қарны неше бөлікті:2.

Құстың қауырсыны дегеніміз Сояудың екі жағындағы тармақ

Құстардың моиын омыртқа саны – 11-25

Құстардың тыныс алу мүшесі: / Өкпе, ауа қапшықтары/
Құрбақаның терісінің құрылысының ерекшелігі-бұдырлы кілегейлі безбен қапталған
Құрбақаның қабақтарының қызметі – көзді ылғал мен ластанудан қорғайды
Қызылшақа балапан шығаратын құс: Торғай. Жыртқыш құстар

Қызылшақа балапандар Кептер

Қылқан жапырақты өсімдік: Қарағай.

Қылқан жапырақтылардың бір ерекшелігі: Сүрегінде шайырлы өзекше.

Қынадағы фотосинтез үдерісіне қатынасатын ағза Балдыр

Қыналарға ең қажетті жағдай таза ауа

Қыран құстардың қоразы Шәулі

Қырбуынның жапырақтары болмайтын өркен: Жаздық өркеш.

Қырықбуынның көбеюі: Спорамен.

Қырықбуынның масақтары бар өркен. Көктемгі өркен.

Қырықбуынның ұшында орналасатын спорангийлер тобының орны: Бүр.

Қырықбуынтектес өсімдіктердің көбею қызметін атқарады: /Көктемгі өркендері./

Қырықбуынның көктемде дамитын өркенінде болады: /Масақшасы бар қоңыр өркендер/
Қырықбуынның өзегінен ұсақ шоқ түзетін ұлпалар: /Өткізгіш/

Қырықжапырақтардың қауырсын тәрізді ірі жапырақтары. Вайялар.

Қырықжапырақтылардың жапырақтары ..... түрлі қызмет атқарады. 2.

Қыстап шығатын құс Шымшық

Қысқарған сабақты өсімдік: / Бақ-бақ/

Қимыл неирондарының аксондары – алдыңғы түбір
Л

Лалагүлділер тұқымдасына даражарнақтылар класына жататын шырынды өсімдік: Алоэ.

Лалагүлділердің жемісі Қауашақ.

Лалагүлділердің сәндік түрлері. Сепкілгүл, сүмбілшаш.

Лалагүлділердің дәрілік түрлері: /Лапыз/

Лалагүл тұқымдастарының гүліндегі күлте жапырақшаларының саны: /6/

Лас суда, кір көкеністе,жеміс-жидекте болатын қарапайым жәндік:Лейшмания.

Лавразия-мезозой заманының триас кезеңінде бастапқы біртұтас Пангея құрлығының бөлінуінен пайда болған құрлық
Ландшафт-геологиялық қалыптасу кезеңі
Лалагүл тұқымдасының белгілі түр саны – 4 мың
Лейкоциттердің қызметін зерт ғалым: /И.И.Мечников/

Лейкоциттер; /Ағзаны жұқпалы аурудан қорғайды/

Липидтер синтезделетін жасуша органоиды – эндоплазмалық тор

Липидтердің қызметі: /Энергетикалық/

Лизосоманың қызметі: /Макромолекулаларды ыдырату/

Лизосомалар жасушаның: /Ас қорыту мүшесі/

Лимон қышқылының айналымына даярлық кезеңі: / Пируват молекуласының өзгеруінен басталады/

Лейкопластардың қызметі: /Қор затын жинауға қатысу/
М

Май алу үшін өсірілетін мәдени дақыл: Күнбағыс.

Майда вакуольдердің құрамында илік заты бар көпжасушалы балдыр: /Ламинария/

Майлардың, көмірсулардың әрекеті жүреді: / Тегіс бетті эндоплазмалық торда/

Маймыладамдар: /Питекантроптар/

Мақта өсімдігі гүлдейтін ай. Маусым.

Мақтадан мол түсім алу үшін қажет температура. 15 º -17 º С.

Мақтаның биіктігі. 1,5-2 метр.

Мақтаның гүлінің формуласы: Т3+(5)К5А8Ж8.

Мақтаның жемісі. Қауашақ.

Мақтаның қауашағы ашылатын жақтау саны. 3-5.

Мақтаның тұқымындағы майдың мөлшері. 20%-25%.

Мақтаның ұрық шашатын тұқымы. Шит.

Мақтаның ұрық шашатын түрі: Шит.

Мақтаның шала ашылған қауашағы. Көсек.

Мақтаға жеміс бақша өсімдіктеріне зиян келтіруші: /Өрмеккене/

Мақтаның бактериялық ауруы: /Гоммоз/

Мальпигий түтікшелері тән көпжасушалылар. Өрмекшітектестер.

Маммалогия сүтқоректілерді зерттғылым

Мамықкенелердің тіршілік ететін мекені: / Құстардың денесінде/

Мангр ағашынан дамиды: Ауа тамыр

Мәдени өсімдіктердің шығу орталығын зерттеген ғалым: Н.И.Вавилов.

Медицинаның атасы: Гиппократ

Медицинада дәрі ретінде қолданылатын құлқайыргүлділердің түрі. Жалбызтікен.

Медицинада плаунның тұнбасын қандай ауруға пайдаланады: /Іш жүргізуге/

Медицинада пайдаланылатын саңырауқұлақ: /Пеницил/

Медузалардың денесінде болмайтын бөлік. Табан.

Мектеп сыныбында сабақ басталғанға дейін болатын микроб саны. 2600.

Мезозой кезеңі: /Юра, триас, бор/

Миокард бұлшықетінен тұратын мүше. Жүрек еті.

Микробтарды өлтіретін обыр жасушалар: / Фагоциттер/

Минералды тұздардың құрамына кіреді: К, Са

Монголоидтік нәсілдердің белгілері Жалпақ бетті, көздері қысықтау

Мұнай-газ саласының қарқынды дамуының нәтижесінде пайда болған экологиялық проблема.Каспий.

Мұрын қуысының барлық ішкі бетінің көлемі. 150 см

Мұрыны жалпақ, еріндері қалың- монголойдтық

Мұхиттарда су түбіне бір затқа бекініп немесе жорғалап жүріп тіршілік ететін организмдер Бентос

Мүшелерге енген микоорганизмдер тудыратын ауру. Баспа.

Метаболизм-гр өзгеру, алмасу.тірі организімдер мен қоршаған орта арасындағы тұрақты түрде болатын заттар мен энергия алмасу процесі
Микроэволюция- түрдің ішінде жүретін ж/е гендік қорын өзгертуге әкелетін эволюциялық процес
Мимикрия- гр еліктегіш.өздігінен қорғана алмайтындар орган қорғанышы бар(айқын түс, жағымсыз иіс)еліктеуі
Моноцентризм- жеке нәсілдерге бөліну
Моносахариттерге жататын көмір сулар-фруктоза
Моиын омыртқа саны – 7

Мойынның алдыңғы жағында орналасқан іші қуыс шеміршекті мүше: /Көмекей/
Мойын омыртқаларының алдыңғы жағында орналасқан, түтік пішінді қуыс, бұлшықетті мүше: /Жұтқыншақ/

Мейоздық жолмен бөлінетіндер- жыныс жасушалары
Меиоз дегеніміз – пісіп жетілу аимағындағы жыныс жасушасының бөлінуі
Микроскоптың препаратқа жарық түсіретін бөлімі: /Айна/

Митоздың бөліну ұршығы пайда болатын фаза- профазада
Митоздың бөліну нәтижесінде 1 жасушадан пайда болатыны – 2
Митоздың метафаза кезеңінде – хромосома экваторға жинақталад,бөліну шүйкесі түзіледі
Митоз процесі зақымдалса: / Хромосомалар санында ауытқулар туады, өзгереді/

Мидың торлы қабықшасының қабыну себептері-тұмау
«Ми рефлекстері» деген ғылыми еңбекті жазған- И.М.Сеченов
Ми сауытына жатпайтын сүйек – жақ
Ми сауытына кіретін сүйектер: Төбе, самай, маңдай, шүйде/

Мидың сұр заты – неирон денесі мен оның қысқа өскіні(дендрит)

Минералды қоректену: /Өсімдіктің тамыры арқылы керекті элементтерді сіңіру/
Микроскоптың үлкеитетін екі шынысы бар бөлімі – окуляр
Микроскоптың препаратқа жарық түсіретін бөлімі: /Айна/

Мишық зақымдалғанда : /Қимыл – қозғалыс бұзылады/

Мүйізді ірі қара қазақтың ақбас тұқымын шығаруға қатысқан ғалым – Б.Мусин

Мүк спораларының пісіп жетілетін орны: /Қауашақта/

Мутация ұғымын қалыптастырды: / Г. Де – Фриз/
Н

Нағыз ауа тазалығының индикаторы Қына

Нағыз құрлықта тіршілік етуге бейімделген омыртқалылар

Нәруыздың мономері: /Аминқышқылдары/

Нәруыз молекулаларының аминқышқылдарының саны: /20

Нәсілдік тұқымқуалаушылық белгіні сақтап, ұрпаққа беруші: Хромосома/

Негроидтік нәсілдердің белгілері

Негізгі тамырдан таралады. Жанама.

Негізгі тамыры нашар дамып, жуандамай басқа тамырлармен бірдей өседі: / Шашақ тамыр

Несеп жиналатын мүше: /Қуық/

Нейрон өсіндісінің саны. 2.

Нейронның қысқа өсіндісі:Дендрит.

Нейронның ұзын өсіндісі. Аксон.

Нейронның ұзын өсіндісі. Аксон.

Нәсілдер-саналы адам түріне жататын, тұқым қуалайтын өзгергіштігі айқын байқалатынжекеленген адам топтары
Неоантроптар-қазіргі саналы адамдар түрінің жиынтық атауы
Ноосфера- биосфералық өзгеруді адамның сана ойы басқаратын жаңа деңгей «саналы қабығы

Ноосфера ұғымын егнгізгендер: Э. Леруа, П.Тейарде Шарден 1927ж
Негізгі тамыр жасушаларына қоректік зат жиналып,жуандап пішіні тамырға ұқсамай қалатын өсімдік- қызылша
Нуклеин қышқылының атқаратын қызметі- ақпараттық

Никель микроэлементі жануар ағзасында жинақталады: /Ұйқы безінде/
О

Омыртқалы жануарларда зәршығару мүше: Бүйрек.

Онтогенетикалық

Оңтүстік Қазақстанның шитті мақта өсірілетін аудандары. Келес, Бөген.

Оң жақ өкпе бөліктері. 3

Орамжапырақ гүлділер тұқымдасының гүлінің формуласы: Т2+2К4А2+4Ж(2).

Орамжапырақгүлді тұқымдастардың басқаша аталуы. Шаршыгүлділер.

Орамжапырақтұқымдастардың жапырақтарының орналасуы. Кезектесіп.

Орамжапырақтұқымдастардың жемістері. Бұршаққын.

Орамжапырақтұқымдастарына тостағанша саны . 4.

Орамжапырақ гүлдеріндегі аталықтың саны: 6

Орамжапырақтың жемісі: Бұршаққын.

организм Саңырауқұлақ

Организмдердің жеке дамуы: /Онтогенез/

Организм ұрығының дамуын зерттейтін ғылым: //Эмбриология/

Организмнің жыныстық жетілу кезеңі. Физиологиялық.

организмнің құрылым деңгейінде

Организімдердің жалпы құрылым деңгейін күрделендіріп, жоғары сатыға көтеру Ароморфоз

Организмнің өзінің белгілері мен даму ерекшеліктерін келесі ұрпаққа беру қасиеттері: / Тұқымқуалаушылық/

Орманды дала өсетін өсімдіктер саны 3000

Ортаңғы мидың алдыңғы жағында жатады- аралық ми
Орталық жүике жүиесіне не жатады- жұлын мен ми
Органикалық заттар сүиектерге қандай қасиет береді- иілгіштік ж/е серпімділік
Органикалық заттарды ыдырататын ферменттердің органоды – лизосома\

Органикалық заттар түзіледі: /Жапырақта/
Органикалық зат түзуге қатысады: /Хлоропластар/

Органикалық тыңайтқыш: /Көң

Онтогенез-органйзімдер дараларының ұрықтанған жұмыртқа жасушасынан бастап тіршілік жойғанға дейінгі
Оттегін тасымалдаушы қанның құрамды бөлігі – гемоглабин

Органикалық заттарды бейорганикалық заттарға айналдыратын гетеротрофті

Органикалық шіріндісі мол кішкентай жыралар мен шағын тұщы суқоймалардың түбінде еркін тіршілік ететін біржасушалы қарапайым жәндік:Амеба

Осы күнгі биосфераның түзілу кезеңі Антропоген

Осы жәндіктер шөгінділері арқылы геологтар мұнай қорын анықтайды: /Біржасушалылар/

Оттегін сіңіріп, көмірқышқыл газын сыртқа шығаратын ағза:Аэробты.

Оттексіз ортада тіршілк ететін ағзалар: / Анаэробты/

Опарин- Холдейн болжамын сынақ тәжірибемен дәлелдеген ғалым: /С. Миллер/

Ө

Өзгерген өркен: Мұртша.

Өзен шаянының қозғалуы Жузіп.

Өзеншаянының жақ аяқтары. 2

Өзіне тән мөлшері,пішіні бар,дененің белгілі бір бөлігінде үйлесімді қызмет атқаратын жасушалар тобы:Ұлпа.

Өкпеқаптың басқаша атауы. Плевра.

Өкпенің сыртқы қабатының аталуы: /Өкпеқап плевра/

Өкпенің тіршілік сыйымдылығын өлшейтін құрал: / Спирометр/

Өкпенің қабынуы, құздама, күл ауруын емдеуге қолданылатын саңырауқұлақ: /Пеницилл/

Өлі ағзалық заттармен қоректенетін саңырауқұлақ Пеницилл

Өркендері шырмалып, төселіп өсетін асқабақ тұқымдас өсімдік: Құтырған қияр

Өрмекшілердің аяқтарының саны: 4.

Өрмекшілердің қанайналым жүйесі: Ашық қанайналым жүйесі.

Өрмекшілер тыныс алады: /Демтүтікпен/

Өрік өсімдігі қай тұқымдасқа жатады: Раушангүлділер тұқымдасы.

Өсімдіктерге жасыл түс береді: / Хлоропласт/

Өсімдіктреге түс беретін органойд: /Пластид/

Өсімдікті сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларынан кеуіп кетуден сақтайтын ұлпа: /Жабын/

Өсімдікке азоттың жетіспеуі: /Ағаштың жанама бұтақтары дамымайды/

Өсімдікке жарықтың қажеттілігі: /Орг заттардың түзілуіне/

Өсімдіктерді қолайсыз жағдайдан қорғайтын : /Қабық/

Өсімдікте тіршілік ететін вирустың саны. 400

Өсімдіктекті азықпен қоректенетін сүтқоректілерде аш ішек пен тоқ ішек тоғысатын жері:Бүйен.

Өсімдіктердің сүрек қабаты болатын мүшесі: / Сабағы/

Өсімдік дүниесінің жоғарғы сатысы: /Бөлім/

Өсімдіктекті азықпен қоректенетін ірі, күйіс қайыратын сүтқоректілердің қарны:4.

Өсімдіктен бөліп алатын биіктігі 8-10 см шамасындағы жас өркен: Қаламша.

Өсімдіктердің жаңа іріктемелерін, жануарлардың жаңа қолтұқымдарын шығарумен шұғылданатын ғылым: Селекция.

Өсімдіктер мен жануарлардың ағзасы жасушадан тұратындығын тұжырымдаған ғалымдар: Шлейден мен Шванн/

Өсімдікте жемістің түзілетін орны: / Аналық жатын, түйін/

Өсімдіктің қоректенуін күшейтетін тамыр. Қосалқы.

Өсімдіктердің жер асты және жер үсті мүшелерін жалғастырып тұратын орталық тірек: /Сабақ/

Өсімдіктің кез келген мүшелерінен дамитын бүршік: /Қосалқы/

Өте сирек кездесетіндіктен, Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген ашық тұқымды өсімдік. Зеравшан аршасы.

Өсімдіктердің қай мүшесінде мынадай:қабықша,бағаналы,кеуек,өткізгіш,лептесік- жапырақта
Өсімдіктің тамыр арқылы топырақтан сіңіретіні – су ж/е минералды тұз
өзен шаянының жүрегі-бес бұрышты қалта
өздігінен тозаңданатын өсімдік- бидай
Өрмекші тәрізділерге жататын – кене
Өркендері жер бетіне төселіп өсетін, шөптесін көпжылдық өсімдіктер: /Хамефиттер/

Өршіткілер(катализатор)- ферменттер

Өңештің кеңейген бөлігі: Жемсау
Өттің түзілуі: /Бауырда/

Өзекшесі бар без: /Сүт безі/
П

Паразиттер қан түйіршігін зақымдайтын уақыты. 3-4 күн.

Паразиттік жолмен тіршілік ететін құртамыштың тарататын ауруы: Кокундоз.

Паразиттік тіршілік ететін біржасушалы, көбішсе пішіні амеба тәріздес жәндік: Споралылар.

Паразиттік тіршілік ететін амебаның түрі: / Дизентерия/

Партеногенез жолымен көбейеді: /Балара/

Пенициллин саңырауқұлағының тобы: /Зең саң/

Пингвиндердің ең ірі түрі Кербез пингвин

Питекантроп -- Ежелгі адамдар

Плазмолемма (мембрана).

Планула ......... айналды. Обелияға.

Плаунның споралары жетілетін бөлігі: Масақ.

Популяция, бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы қарым-қатынастар жиынтығын зерттейтін Синэкология

Полимерия құбылысы кезінде қызғылт дәнді бидайдың генотипі: А₁ А₁ а₂ а₂

Пішіні бұта тәрізді қына Бұғықынасы

Палеоантроптар- геологиялық заманында тіршілік етіп,кейін жойылып кеткен адамдардың жиынтық тобы
Пангея- жер тарихындағы (570-280млн ж б) ең алғашқы біртұтас құрлық
Панспермия-басқа ғаламшардан таралған деген көзқарас
Параллелизм-туыстық жағынан жақын болса да ұқсас белгілерінің бір біріне тәуелсіз дамуы
Питекантроп-геологиялық заманда тіршілік етіп, кейіннен жойылып кеткенархантроптардың жеке тобы
Планктон- су айдындарында,мұхиттарда су ағынымен қалқып жүріп тіршілік ететін организмдер жиынтығы/

Пластидтер болады: /Өсімдіктерде/
Плаунның споралары пайдаланылады: /Дәріге/х

Полицентризм-гр көп жеке нәсілдер шықты
Протобионттар-жер бетінде алғаш рет пайда болған организімдер

Продуценттерге жатады: /Өсімдіктер/

Пироплазма ауруының қоздырғышы-нәзікбас кене
Популяцияның ортамен,попул ішкі үрдістерімен тура ж/е кері байланыс – демоэкология
Пияз қабығының өңіндегі пластид түсі – түссіз
Пиязшықты өсімдік — қызғалдақ
Р

Радиоактивті ластануға ұшыраған аумақ. Павлодар, Қарағанды.

Раушангүлділер тұқымдастарында күлте жапырақшаның саны. 5.

Раушангүлділер тұқымдасына жататын бұталы өсімдік: Итмұрын.

Раушангүлділер тұқымдасына жататын көпжылдық шөптекті өсімдіктер:Қарабүлдірген

Раушангүлділер тұқымдасының жабайы өсетін түрінің атауы: Тікенгүл.

Раушангүлділердің бұталы түрлері. Раушан, итмұрын.

Раушангүлділердің гүлсеріктері. Қосқабатты.

Раушангүлділердің тозаңдануы. Бунақденелілер арқылы.

Раушангүл тұқымдасы: /Алма, теңгежапырақ, итмұрын/

Республикамызда раушангүлділердің түрі. 35.

Риф түзілу теориясын жариялаған ғалым. Ч. Дарвин.

Рибосоманы атқаратын қызметі: /Ақуызды синтездейді/

Рудимент –Соқырішек

Рамапитек-адамтектес маймыл.қаңқа қалдығы алғаш 1934 жылы Үндістан жерінен табылғандықтан солай айтылды
Рефлекс-түрлі тітіркендіргішке жауап қайтару реакциясы
Рудимент- маңызын жойған,толық жетілмеген қалдық мүшелер Соқырішек, үшінші қабақ,құйымшақ
РНҚ молекуласының құрамындағы компоненттер- урацил ж/е рибоза
Рецепторлар қызметі — тітіркендіргіштікті қабылдайды
Рецессивті белгі – жасырын қалып қоятын белгі
С

Сабағы өте көп буын және буынаралықтарынан тұратын споралы өсімдік: қырқбуын

Сабақтың төменгі жағынан дамитын тамыр.Қосалқы.

Сабақ жасымықшасының қызметі: / Ішке оттегін өткізу/

Сабақ түтікшелерінің орналасуы: /Сүректе/

Сабақтын орган заттын қозғалатын қабаты –тін
Сабақтың ең ұшында орналасқан ұлпа: /Түзуші/

Сағақты жапырақ болады – қайыңда
Саналы адам: Homo sapiens

Саңырауқұлақтардың жемісті денесінен жіпшумақтын өсіп дамуы- ауа,ылғал, жылу жеткілікті болғанда
Саңырауқұлақтардын басқа өсімдіктерден айырмашылығы – жасушада хлорофил болмайды

Сағатына амебаның ең жоғары шапшаңдығы . 1 см.

Саңырауқұлақ пен көк-жасыл балдырдың селбесуінен түзілген Қына

Саңырауқұлақтарды зерттейтін ғылым Микология

Саңырауқұлақтарда тыныс алу кемістігінен болатын мутация: /Цитоплазмалық/

Саркодина бұл- Плазмалық жарғақшалы.

Саркодиналар типіне жататын тұрақсыз жәндік. Талшықты амеба.

Саркодиналарға жататын кейбір ағзалардың дене пішіні тұрақты әктен түзілген сыртқы қаңқа қаптайды оларға жататын: Сәулелі өрмекаяқ .

Саусаққанатты балық Латимерия

Саусақтарының арасында жүзу жарғағы болатын құс Үйрек

Сәндік үшін өсірілетін лалагүлдер тұқымдасына жататын өсімдік:Секпілгүл, сүмбілшаш қызғалдақ

Сәбиге таныс емес затты көрсеткенде соған қарай басы мен көзін бұруы жататын шартсыз рефлекс: /Қорғаныштық/

Семей полигонында атомдық жарылыс дауысы естілген уақыт. Сағат 7-де.

Семей ядролық аймағына экологиялық зерттеу жүргізуге қаржылай көмек көрсеткен елдер. Үндістан, Корея.

Семейде өткізілген ядролық сынақ саны. 450.

Селеу өсімдігі экологиялық топқа жатады: /Ксерофиттерге/

Сиыр қарнының ең үлкен бөлімі: /Тазқарын/

Силур, девон кезеңдері жататын заман Палеозой

Синапс арқылы сигналдардың берілуі............. көмегімен іске асырылады. Медиатордың

Соңғы ауызды, көпжасушалы, екіжақты симметриялы теңіз жәндіктері. Тікентерілілер.

Спора арқылы көбейетін біржасушалы жәндік. Құртамыш.

Спорагийлердің жиынтығы: Сорус.

Спорангий - Споралар дамитын орын.

Су ағысының күшін, бағытын, тербелісін, кедергілерді сезеді

Су түбіндегі ұсақ жәндіктер, балдырлармен қоректенетін тікентерілілер класы. Теңізқиярлар.

Суауру ауруының қоздырғышы: Сона.

Суда тіршілік ететін жануарлардың көпшілігінде тынысалу жүйесінің негізі мүшесі:Желбезек.

Суда тіршілік ететін ағзалар: /Гидробионттар/

Сулы ортада, дене мөлшер ұсақ тіршілік ететін көпжасушалы жәндік: Гидра.

Сусар тұқымдасына жатады Ақкіс

Сұңқартектестер Сақалтай

Сұйық, қатты және талшықты болып келетін ұлпа: / Дәнекер/

Сүйекті балықтарда алғаш рет пайда болады Қуық

Сүйекті, шеміршекті, майды, сіңірді түзетін ұлпа. Дәнекер.

Сүйектін құрамындағы органикалық заттар: /Иілгіштік, серпімділік қасиет береді/

Сүйекті-шырынды раушангүлділер. Мойыл, шие.-

Сүтқоректілерде кеуде мен құрсақ қуыстарын бөліп тұратын Көкет

Сүтқоректілерді зерттейтін зоология ғылымының саласы Маммология

Сүтқоректілердің бәріне ортақ және ерекше белгілері: Баласын сүтпен қоректендіруі

Сүтқоректілердің кеуде қуысында орналасатын мүше Өкпе

Сүтқоректілердің мойын омыртқасы 7

Сүтқоректілердің түрі. 5000.

Сцифос сөзінің мағынасы. Табақша.

Сыңар өркешті түйені ғылыми тілде атауы Дромадер

Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық Коацерваттар

С витамині көп мөлшерде кездеседі – лимонда
Синэкология-популяцияның, қауымдастық пен экожүйенің қоршаған ортаның экология жүйесі
Стратосфера-атмосфераның тропосферадан жоғары орналасқан қабаты
Сұлатпа бұтақ арқылы көбейетін өсімдік-тұшала(қарлыған)
Сүйектердің жуандап өсу есесіне- сүиек қабы
Сүйек құрамындағы орган зат – иілгіштік серпімділік
Сүиекті түзетін ұлпа – дәнекер
Сүтқоректілердің тыныс аулу кезінлегі ауа жолдары- көмеи-кеңірдек-бронхы-өкпе
Сілекейдің құрамында көмірсуды ыдырататын фермент-амилаза

Сілекей құрамында зиянсыздандыратын қасиеті бар нәруызды зат: / Лизоцим
Суды шамалы қажет ететін өсімдік – кактус
Суда тіршілік ететін ағзаларды атайды-гидробионттар
Судың ең терең қабатында тіршілік етеді – қызыл балдыр
Судың қалың қабатында жүзіп жүретін ішекқуыстылар – медуза

Суды беткі қабатында су ағысымен қалқып жүретін организмдер: Планктондар
Спермотогенез нәтижесінде дамид- сперматазоидтар
Спорангийлердің жиынтығы: /Сорус/

«С» дәрумені – орамжапырақта,лимонда,апельсинде,қызанақ,пиязда
Сырты бір ғана қабыршақпен қапталған бүршік – талда
Сырты қабықшамен қапталған аксондар жиынтығы – жүйке

Сыртқы және ішкі тітіркендіргіштерге орталық жүйке жүйесі арқылы ағзаның жауап қайтаруы: /Рефлекс/

Сыртқы секреция безін атаңыз: / Тер безі/
Соя жапырақтары – үшқұлақ күрделі

Сояу сабақты өсімдік: /Жабайы алмұрт/

Соматотропин(өсу) гормонын бөледі: /Гипофиз/
Себетгүл гүлшоғырына тән тұқымдас — күрделігүлділер
Т

«Табиғи жүйе» және «ботаника философиясы еңбектерінің авторы К.Линней

Табиғатта түрдің тіршілік ету ареалын анықтаитын критери-географиялық-экологиялық

Табақша тәріздестердің өкілі. Цианеа.

Табиғатта адамның өзін-өзі ұстай білуі, мінез-құлық дағдыларын қатаң сақтауы Экологиялық этика

Табиғи сұрыпталу кезінде Жаңа түрлер пайда болады

Табиғи сұрыпталу-өсімдіктермен жануарлардың барлық мүшелерінің өзгеріске ұшырауы

Тағамға пайдаланатын тікентерілілердің түрі. Теңізқұндызы.

Талшықты жәндік. Лямблия.

Тамақтан уланудың себептері: /Улы саңырауқұлақ., сапасыз тамақ жеу/

Тамақтан улану кезінде көрсетілетін алғашқы жәрдем: /Ішекті, қарынды жуып, тазалау/

Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын бактериялар Сүтқышқыл бактериясы

Тамырсабағы медицинада пайдаланылатын лалагүл тұқымдас өсімдік: Құртқашаш/

Тамырлар шығу тегіне қарай бөлінеді: /Негізгі, жанама, қосалқы/

Тамырдың ұшынан өсуін қамтамасыз ететін жасушалар: /Түзуші ұлпа/

Таңертеңгі астағы тамақтың мөлшері. 25%.

Тасбақа тәрізділердің ерекшелігі-денесі мүйізді сауытпен қапталған
Таскөмірді түзуші — өсімдік қалдықтары

Таспа құрттар адамға жұғады:/Еттен/

Тамақ өнеркәсібінде пайдаланылатын бактерия – сүт қышқыл бактерия
Талшықтылар класына жататын жәндік-жасыл эвгл

Тамақтың он екі елі ішекте қорытылуына қатысатын ферменттер кездесетін без- ұйқы безі ж/е ішек безі
Тарихи кезеңдерде тарпанның таралған аимақтары – еуропа мен батыс қазақстан

Тәулігіне нәжіспен сыртқа шығарылатын амеба цистасының саны 300 млн

Тегіс эндоплазмалық тор Липидтерді гликогенді синтездейді

Тек аш ішекке ғана тән: /Бүрлер/

Теңіз суында жүзіп жүретін ішек қуыстылар: Маржан.

Теңіз гүлі деп аталатын ішекқуысты: /Актиния/

Теңіз ішекқуыстылары, буылтық құрттар, ұлулардың басым көпшілігі дамыған Заман Протерозой

Теңіздерде, жартастарда, былқылдақденелілердің бақалшықтарында, ағаш діңдерінде өседі Хамесифондар

Теңізжұлдыздардың денесі. Бес тармақты

Теңізжұлдыздардың түрлерінің саны. 1500.

Теңізкірпілер класына тән ерекше мүше. Бестісті жақсүйек.

Теңізқұндыздың негізгі қорегі. Теңіз кірпісі.

Теңізрухгүлдері, жыланқұйрықтарда болмайтын мүше. Тынысалу.

Темекінің құрамындағы улы зат: / Никотин/

Терінің қабаттары. 3.

Терінің қосалқы бөлімдері Түк, тырнақ мүйіз

Терінің негізгі қабаты. Дерма.

Терінің сыртқы қабаты құралады: /Эпителийден/

Тері туындылары пайда болатын ұрық қабаты: / Эктодерма/

Теріскей,Күнгей, Іле Алатауында сирек кездесетін ашық тұқымды бұта. Эфедра.

Терісінің сыртында жұқа сірқабықтың болуы

Тироксин гормоны бөлінеді: Қалқанша безінен

Толық түрленіп дамитын бунақденелі: Қоңыз.

Толық түрленіп дамитын бунақденелілер. Қоңыз, шыбын. маса

Толық түрленіп даму сатысының саны: 4.

Топтасып жинақталған спорангиийлер. Сорус.

Топырақ бетіне шыққан сабағы мен жапырағы бар жас өсімдік. Өскін.

Топырақ құрамын жақсартатын омыртқасыз жануар: Шұбалшан.

Топырақта, ағаш діңдерінде өсетін біржасушалы жасыл балдыр: /Хлорококк/

Топырақтану ғылымының негізін салған В.В. Докучаев

Төбе бүршіктердің дамитын орны: /Сабақтың ұшында/

Төменгі сатыдағы өсімдіктер: /Балдырлар/

Тропикалық ормандарда 8000 астам өсімдік түрлері бар

Тропикалық ормандарда өсетін ағаштардың биіктігі: 110-120м

Торсылдақтың қызметі Гидростатикалық аппарат

Төменгі бөлігі суда болатын, грунтқа бекініп өсетін су өсімдіктер Гидрофиттер

Төменгі сатыдағы өсімдіктер БалдырҚына

трансформист Ж.Б.Ламарк

Тұқым кіндігінен тұқым ішіне енетін заттар. Ауа, су.

Тұқым өну үшін қажет. Су, жылу, ауа.

Тұқымқуалаушылық хромосоамалық теориясының негізін қалаған: /Т. Морган/

Тұқымдары қорғанышсыз, қабыршақта, бүрде ашық орналасатын өсімдіктер: Ашық тұқымды өсімдіктер.

Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашты: /Н. Вавилов/

Тұқымды кеуіп кетуден, зақымданудан сақтайды. Қабық.

Тұқымның өнуі . Ұрықтан өскіннің дамуы.

Тұқымы су арқылы таралатын өсімдіктер. Қамыс, қияқ, жалбыз.

Тұқымында 2 жарнағы болса: Қосжарнақылар.

Тұқымдары қорғанышсыз, қабыршақты бүрде ашық орналасқан: /Ашық тұқымды өсімдіктер/

Тұқымы жемістің ішінде түзілетін өсімдіктер: /Гүлді өсімдіктер/

Тұлғасы жалпақ, екі көзі денесінің арқа жағында орналасқан Камбала

Тұмсықбастылар отрядының өкілі: /Гаттерия/

Тұмсықтары қысқа доғал, кейде иіліп келген өткір: Тоқылдақ

Тұяқты жануарлардың тарихын зерттеген ғалым В.О.Ковалевский

Түйнек деген: Өзгерген өркен.

Түйіршікті ЭПТ мембранасында орналасқан. Рибосомалар.

Түнге қарай теңізді нұрға бөлейтін біржасушалы жәндік. Түншырақ.

Түнде зәр тоқтамайтын ауру. Энурез.

Түр дарақтарының аудан өлшем бірлігіндегі мөлшері: /Популяция тығыздығы/

Түрін өзгерткен шырынды қысқарған жер асты өркен: /Пиязшық/

Түтікшелер мен көпіршіктерден тұратын жүйе. Гольджи комплексі.

Түр критериінің басты белгісі-генетикалық
Түинек бактериясы селбесетін өсімдік – жоңышқа
Түсі барқыттай қара,қызыл ноқаттары бар өрмекші- қарақұрт
Түр аралық күрес – жеке түрлер арасындағы күрес
Тұмау вирусының кездесетін жері – қақырықта, сілекейде
Тұқымдары өздігінен таралатын өсімдік- бөрібұршақ
Тұқым өнген кезде алғаш пайда болатын мүше – ұрық тамыршасы
Тұқымның құрамындағы орган зат – май,крахмал, ақуыз
Тұқымның басты бөлігі – ұрығы
Тұқым кіндігі дегеніміз:/Тұқымның жеміске бекінген жері/

Тұқым қуалайтын белгіні ұрпақтан- ұрпаққа жеткізуші: /Хромосомалар/

Туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтады: /1882ж Р. Кох/

Тығыз мүйізді пластинка. Тырнақ.

Тікентерілілер типінің кластары. 3.

Тікентерілілерге ғана тән жүйе. Сутүтікшелі жүйе.

Тікентерілілердің қан тарату жүйесі. Екі шеңберлі.

Тікентерілілердің сезім мүшесі Нашар дамыған.

Тіршілік негізі. Нәруыздар.

Тіршілік пайда болған уақыт. 4,6 млрд.

Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей Молекулалық-генетикалық

Тіршіліктің алғаш рет қарапайым эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгейі Попул-түрлік

Тіршілік жаратылымының ең жоғарғы деңгейі: //Биосфералық/

Тіршіліктің ғаламдық деңгейі Биосфералық

Тіршіліктің жасушалар мен жасушааралық заттардан тұратын деңгейі Жасушалық

Тіршіліктің зерттеу әдістері. Модельдеу.

Тіршіліктің негізгі жаратылым деңгейлерінің саны. 6.

Тіршіліктің өздігінен жаралу теориясы. Абиогенез.

Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады: /А. Опарин/

Тіршіліктің өлі табиғаттан пайда болу теориясы: / Абиогенез/

Тіршіліктің ІҮ кезеңінде пайда болғандар. Цианобактериялар.

Тіршілік- құрылымын сақтап ұрпақ қалдыру, өздігінен пйда болады Л.Пастер
Тіршілік деңгейлері- /жеке оқшауланған тіршілік әрекетінің жиынтығы/
Тіршілк жаратылымының ең жоғарғы деңгейі: / Биосфералық/

Тірі ағзаның туу мерзімінен өлуіне дейінгі жеке дамуы:/ Постэмбриондық/

Тірі ағзалардың ең кіші өлшем бірлігі: /Жасуша/

Тірі организмдердің қазба қалдықтарын зерттейтін ғылым /Полеонтология

Тірек- қимыл жүйесінің қызметін атқаратын мүше:/ Қаңқа , бұлшықет/
Түйсік сезімдік бейімделу- жыл мезгілінің қолайсыз кезеңдеріне бейімделу
Түйнек бактерияларымен селбесетін өсімдік: /Жоңышқа/

Түр-морфологиялық ж/е физологиялық белгілері ұқсас, шығу тегі бір табиғатта өзара шағылысатын даралар жиынтығы
Түраралық күрес-бір түрге жататын түрлердің арасындағы күрес
Тироксин гормонының жетіспеушілігінен үлкен адамдарда дамиды-миксидема
Транспирация дегеніміз-судың булануы
Тірек қимыл жүиесінің қызметі атқаратын мүше – сүиек,бұлшық ет
Тірі табиғат жүйелеуде аса зор еңбек сіңірген- К.Линнеи
Тірі орган тіршілік ететін Жер бетінің геологиялық қабаты –биосфера
Тірі ағза мен биологиялық әрекеттің адаммен баиланысы – биотехнология
Тірі ағзалардың өзара әсерлесуі және олардың өлі табиғатқа ықпал жасауын қамтитын фактор: /Биотикалық/

Тірі организімнің тіршілік ортасына бейімделуі – идиоадаптация
Тірі ағзалардың сыртқы ортаның физика ж/е химиялық өзгеріске әрекеті – қозу
Тірі ағзалардың жиынтығы жер бетінде құрайды – ғаламшар биомассасын/

Тірі ағзаның ең кіші құрылымдық өлшемі: /Жасуша/

Тірі жүйелердің сыртқы және ішкі әсерге жауап қайтара алуы: / Тітіркенгіштік/

Тірі материя жаралымының ең төменгі деңгейі: /Молекулалық/
Тікенекті,ілмешекті жемістердің таралу жолы- /жануарлариен/
Тістің ішкі бөлігі – борпылдақ ұлпа

Тыныс алу мүшесінің ауруына жатпаиды – цистит
Тек қайың қарағайшырша маңында өсетін саңырауқұлақтар – ақ саңырауқұлақ
Тері ауруын зерттеитін ғылым- дерматология
Терең суда жүзіп жүретін ішек қуыстылар – медуза
Теңіз (батпақшыл) тасбақасы суда- жұмыртқа салатын кезден басқа уақытта
Теңізде,жартастарда,былқылдақдененің бақалшағында ағаш діңінде өсед — хамесифондар
Төмегі сатыдағы өсімдіктер органикалық заттың алғашқы түзушісі болатын биогеценоз – су қоймасы
Тыныс алу кезінде тамырдың сыртқы ортаға бөліп шығаратыны – көмірқышқыл газы
Тыныш отырғанда адамның жұтатын ауа мөлшері: / 500см/

Топырақта азот қосылыстарын жинаушы бактериялар аталады – нитрлеуші

И

Иық белдеу сүйектері: /Жауырын/Бұғана

Иіс, дәм сезуі нашарлайтын ауру: /Тұмау/

Иерархияның басқаша атауы. Өкімбилік.

Импульс өтетін жер.

Инфузория ........ ұғымды береді. Тұнба.

Инсулин жетіспегенде болатын ауру: /Қант диабеті/

Итмұрын гүлінің формуласы.

Итмұрын гүлінің формуласы: Т5К5А8Ж8.

Иттің өмір сүретін уақыты. 15

Иіс сезуі өте нашар дамыған Китте

Идиоадаптация- тірі организімдердің тіршілік ортасына жеке бейімделуі
Ұ
Ұрықтанған орталық жасушадан пайда болады – эндосперм

Ұрықтанған жұмыртқа жасушадан пайда болады: / Ұрық/
Ұрық жапырақшалары пайда болатын саты- гаструла
Ұрық өсіп шығатын тамыр – негізгі тамыр
Ұрық жасушаларындағы хромосома жиынтығы- 2n
Ұрықтың дамуын зерттейтін ғылым: /Эмбриология/

Ұйқы рефлексін зерттеген – И.П.Павлоав
Ұиқы безі бөлетін инсулин – қанға бөлінеді
Ұқсас қызмет атқаратын,бірақ шығу тегі басқа – аналогиялық

Ұқсас жұп хромосомалардың сәйкес бөліктерінің өзара айқасуы:/Кроссинговер/

Ұйқы ауруының қоздырғышы. Трипаносома.

Ұйқы ауруының қоздырғышы: Лейшмания.

Ұйқы, ногана ауруын таратушы қан сорыш шыбын: Цеце.

Ұйқы безінен инсулин бөлінеді: / Қанға/

Ұлу жүрегінің бөлімдері. 2.

Ұлудың жүрегі: 2.

Ұлудың тыныс алу мүшесі:Шапанша қалтасы.

Ұлпаларды зертейтін ғылым: Гистология

Ұрықтағы май қоры ...... жұмсалады. Өнуге.

Ұсақ жәндіктерді, балық шабақтарын т.б.қорек ететін жыртқыш жәндік. Актиния.

Ұша алмайтын, бірақ құрлықта өте жылдам жүгіретін құс Түйеқұс

Ұша алмайтын, құрлықта теңселіп әрең қозғалатын құс Пингвин

Ү

Үй қоянның арғы тегі – Жабайы інқоян

Үй құстарынан ең алғаш қолға үйретілгені Қаз

Үрмебұршақ тұқымының пішіні ұқсайтын мүше. Бүйрек.

Үрмебұршаққа ұқсас мүше. Бүйрек.

Үшбұрышты жалпақ сүйек. Жауырын.
Үстірт қорығының орналасқан жері-маңғыстау
Үрме бұршақта ұрық қоректенетін қоректік заттар қорының жиналуы- тұқымжарнақта
Үлкен қан аиналым шеңбері басталатын жүрек бөлігі – сол жақ қарынша

Ұзындығы 25см бұлшықетті түтік: /Өңеш/

Ы

Ылғал тапшы аймақтарда өсетін өсімдіктер Ксерофиттер

Ылғалы мол жерде өсетін өсімдік Гигрофиттер

І

Ірі жүйелік топтардың (тип, класс, отряд) қалыптасу процесі: / Макроэволюция/

Ірі қауырсындардың теріге еніп тұрған бөлігі Қаламша

іс-әрекетімен байланыстырып зерттейтін экология саласы

ІҮ-ҮІ мойын омыртқаларында орналасқан. Көмей.

Ішекқуысты жәндіктер типінің кластары. 3.

Ішекқуыстылардың жалпы саны. 9 мың.

Ішкі қаңқасы және омыртқа жотасы болмайтын жануар: Қарапайым.

Іші қуыс түтік. Көмей.

Ішекқұрттармен күрес шараларын зерттеген-к.и.скрябин

Ішкі секреция безі: /Гипофиз/

Ішкі және сыртқы секреция бездерін қатар атқарады: /Ұйқы безі/

Э

Эволюциялық ілімнің негізін салған ғалым Ч.Дарвин

Экологиялық білімді игере отырып, табиғат қорларын тиімді пайдалануға жол

Экологиялық күрделі міндеттердің бірі. Халықаралық стандартқа сай ауыз сумен қамтамасыз ету.

Эндосимбиоз сай келетін кезең. V.

Эпидермистің қалыңдығы 4мм.

Эпидермис қабатын түзетін ұлпа: /Эпителий/

Эпителий ұлпасының қызметі. Қорғаныш, зат алмасу.

Эритроциттердің түзілуі:Сүйек кемігінде, жілік майында.

Эритроциттер бұзылады: Бауырда, көкбауырда

Эволюция-тарихй дамуға,қарапайымнан күрделіге қарай өзгеруге қабілетті процес
Экожүйе-тірі органйзімдер және мекен ететін біртұтас табиғи кешен
Экология- органйзімдердің және олар түзетін қауымдастық өзара және қоршаған ортамен қарым қатынастары туралы ғылым
Эритроциттің қызметі-оттегін тасымалдаиды

Эукариоттар: / Ядросы болатын ағзалар/
Энцефалит ауруын жұқтыратын жәндік – тайга кенесі

Я
Ядросының бөлімінде орналасқан ДНҚ молекуласы-хромосомада.

Ядросы бар, ақ түйіршікті қан жасушасы: Лейкоциттер.

Ядроның сыртын қоршайды: / Мембрана/

Ядролық сынақ өткізуге мораторий жариялаған тұлға. Н.Назарбаев.

Ядроның құрылымы Кариоплазма

У
Уланудың белгілері. Іш өту.

Улы саңырауқұлақ Шыбынжұт

Усасыр жапырақ ........өсімдік. Тең споралы.

Уланған адамға беретін ең алғашқы көмек- асқазан тазарту

Ультракүлгін сәуленің әсерінен адам ағзасында түзіледі: /Д Дәрумені/
Ш

Шала түрленіп дамитын бунақдене: Шегіртке, Инелік.

Шала түрленіп даму сатысының саны: 3. Жұмыртқа-дернәсіл-имаго

Шайнау мен ымдау қимыл бұлшықеттеріне жатады: /Бас бұлшықеттеріне/

Шаршылы өрмекшінің тыныс алу мүшесі:Ауа қапшығы.

Шашақ тамырдың құрылысы. Негізгі тамыр болмайды.

Шашақ тамыр жүйесі бар өсімдік: /Жүгері/

Шаянның жүзу аяқтарының саны: 5 жұп.

Шаянтәрізділердің денесі: /Екі бөлік/

Шаянның өте ірі қысқышқа айналған бунақты аяқтары — көкірегінде орналасқан бір жұп аяғы
Шеміршекті жарты сақинадан құралған тыныс алу мүшесі: /Кеңірдек/

Шеміршекті балық Акула

Шешесі гомозиготалы ІІ топ, әкесі ІV топ. Ұрпақтарының қан топтары болады ІІ,ІІІ, ІV

Ширақ балапан шығаратын құс: Тауық.

Ширақ балапандар Үкі

Шоғырлы жәндікті атаңыз. Теңіз қауырсыны.

Шошканың арғы тегі – Доңыз

Шоғырлы маржандар: /Қызыл маржандар/

Шұбалшанның асқорыту жүйесі:

Шұбалшанның қанайналым жүйесі: Тұйық қанайналым жүйесі.

Шұбалшанның тыныс алу мүшесі:Тері жабысы.

Шұбалшаң оттегін мына мүшесі арқылы сіңіреді? /Жұқа терісі/

Шығыс Үндістан мен Бангладешке індет болып тиген ауру. Кала-азар.

Шірнеліктер жататын ұлпа- бөліп шығарушы
Шылым түтінінің ішінде болады – улы газ, шаң күйе

Шытырман орналасады: /Ішкі құлақта/
Ф

Фенотип дегеніміз: Ағзаға тән ішкі және сыртқы белгілердің жиынтығы/
Филогенез-организімдердің жеке жүйелік топтарының тұқымдас тарихи даму кезеңі
Фитопланктон-су айналасында қалқып жүретін өсімдіктер
Фотосинтез процесінің нәтижесінде түзілетін зат-глюкоза
Фотосинтездің жүруіне байланысты атмосферада жинақталады- оттек
Физиологиялық критеридің негізгі ерекшелігі- ағзаның тіршілік әрекеті мен қасиеттері

Фотосинтез құбылысы жүретін бактериялар: /Цианобактериялар/
Ч.

Ч. Дарвин: /Эволюцияның қозғаушы күшін ашты/

Ю

Юкка кактусы өсетін аймақ: /Неоарктикалық/

Х

Хроматофоры оралма тәрізді орналасқан көпжасушалы жасыл балдыр Спирогира

Хромосомалық теорияны жарыққа шығарды Т.Морган

Хромосомдық мутацияларға жатпайтынын анықта — полиплоидия

Хромосомалардың жартылай жиынтығы: /Гаплойдты/
Хромосомаларда болатын: /ДНҚ/

Хлоропластары көп ұлпа – фотосинтездеуші

Хлоропластыың қызметі: /Өсімдіктерге жасыл түс беру/

Хлоролланың хламидомонадаға ұқсастығы: / Хромотофоры бар/

Хламидомонаданың қозғалуы: /Талшықтары арқылы/

Хламидомонаданың жасуша қабықшасы тұрады: /Жасунықтан/

Хромотофоры білезік пішінді балдыр: /Улотрикс/
Ц

Цитоплазма: /Қоймалжың, тірі зат/

Цитаплазмасында бір үлкен, бір кіші екі ядросы бар жәндік: Жасыл эвглена

Цитоплазмадағы судың мөлшері. 80%.

Цитоплазманың қозғалуы әсерінен амебаның денесінде ең алдымен не пайда болады:Іркілдек бүртік.

Цистицеркоз ауруының әсерінен – көз көрмей қалады

1838-1839 ж. жасуша теориясының негізін қалаған – М.Шлейден мен Т.Шванн
ІІ-ші жыныстық белгілердің реттелуі – жыныс гармоны арқылы

Тұқымдастар

Көкнәр: Дж700 Қазақстанда 44 Форм Т₂К₂₊₂А∞Ж_∞ Бірж, көпж. Дәрілік: Ұйықтататын көкнәр Улы: Үлкен сүйелщөп, Жемісі:қауашақ

Алабота

ДЖ1500 Ақ алабота, көкпек, қызылша, шпинат,сексеуіл, бұйырғынАқ алабота- Т₄А₄Ж₁ біржілдіқ ірі гүлшоғырлы күлтесі болмайды. Сексеуіл-Қазақстанда 3 түрі бар. 30-60жыл өмір сүреді. Гүлі ұсақ қосжынысты, бірүйлі Жемісі-қанатты жаңғақша

Қызылша-6 бір, екі, көпжылдық. Қант қызылшасы 23%қант Етті жуан тамыры –жемтамыр д.ат

Өсу мерзімі бірінші жылы 160-170күн, екінші жылы 100-130күн

Шпинат- бір,екі жылдық өсімдік 3түрі бар. А,В₁.В₂ С,РР витамині бар, Бақша шпинаты екіүйлі Аталық гүлінің форм:; К₄А₄Ж₀

Аналығы: К₀А₀Ж₍₁₎

Бұйырғын: көпж қосжынысты жемісі-жидек Қазақстанда 17 түрі бар Жапырақсыз бұйырғын-улы, зиянкестерге қарсы қолданылатын дәрі ретінде қолд

Асқабақ

ДЖ900 , Қаз 9 түрі бар. Шөптекті біржілдіқ өсімдіктер.Қауын, қарбыз, чайот, қияр, итжүзім Жемісі -қабақ

Жабайы итжүзім-екіүйлі көпж өсімд. «Бекмес» қауыннан жасалатын бал Асқабақ –даражынысты, бірүйлы Аталық гүлінің форм:Т₍₅₎К(5)А(2)+(2)+1Ж0 Аналық: Т(5)К(5)А0Ж(3)

Орамжапырақтектестер

Шөптекті қосжынысты ДЖ3000 Жемісі-бұршаққын(ша) Шомыр,шалғам, тарна,орамжапырақ, қыша,

Майлы өсімд-рапс,арыш.

Дәрілік-ақбасқурай

Арамшөп: Қышабас, жұмыршақ

Форм: Т2+2К4А2+4Ж(2)

Алқа Дж2900 Қаз 23түрі бар.Жемісі –жидек,қауашақ

Форм: *Т(5)К(5) А5Ж(2)

Тағамдық: Баклажан, қызан, болгар бұрышы, картоп

Арамшөп: дәрі.Меңдуана

Сәндік: Шырайгүл, қызылқұлақ

Ерінгүлділер: ДЖ3500 Жемісі: сүйекті жеміс, жаңғақша. Форм: Т(5)К(2+3)А4Ж(2)Порфюмерияда: лаванда, гүлшетен, молдавандық жыланбас

Кермек жалбыз: Қазақстанда9 түрі бар. 18-22С та өседі.

Күрделігүлділер: Қазақстанда700түрі бар. Шөптекті сүтті шырынды өсімдік

Май: Күнбағыс, мақсыр.

Көкөністік: Ассүттіген, бөрігүл

Дәрілік: Дәрмене, түймедағы, бақбақ, итошаған, қырмызыгүл

Мал азықтық; Жералмұрт( топинамбур)Сәндік: Қошқаргүл, бақытгүл, қарғызгүл

Арамшөп: Ойраншөп, қалуен, гүлкекіре, түйетікен

Жемісі-айдарлы, айдпарсыз тұқымшалар Форм: Т0К(5)А(5)Ж(2)бақбақ

Мақсыр: ДЖ19 Қаз 4 Гүлшоғыры-себетгүл, Жемісі –тұқымша. -6-10С Өсу мерзімі: 93-117күн

Өгнейшөп.Қаз1ғана түрі бар. Дәрілік қақырық түсіруге қолд.

Дәрілік түймедағының форм: Т0К(5) А(5)Ж2,

Жалған тілше гүлі: Т0К(0+3)А0Ж(2)

Күнбағыс: Т0К(0+3)А0Ж0

Құлқайыргүлділер

ДЖ 100 Қаз 18түрден құралған 7туысы бар.Баобаб(бомбакс)Африка саваннасында өседі. Биіктігі 18-25м,діңінің орамы 4-10м 5000жыл өмірсүреді.

Құлқ қосжынысты. Жемісі – қауашақ немесе бір тұқымды жаңғақшалар.

Мақта Биіктігі 1,5-2м Кіндік тамырлы өсімдік. Форм: Т3+(5) К(5) А(∞)Ж(∞)Жемісі: Қауашақ

+15-17С Дәрілік: Жалбызтікен

Сәндік ; Айдарша, қытай раушаны

Арқан, мата, қап: Бұйдакендір, кенеп, мақта

Раушангүлділер: ДЖ3000 Қаз 35 Мойыл, шетен, алмұрт, алма раушан итмұрын-бұталы, Шыршай байғұт-көпжылдық өсімд. Жай жапырақтылар: Алма, алмұрт,долана,шие.

Күрд жапыр: Бүлдірген, құлпынай, таңқурай.

Қауырсын тәрізді: Итмұрын, шетен, қараған

Саусақ салалы: Жатаған қазтабан

Итмұрын Форм: Т(5) К5А∞Ж

Жабайы алқоры: Т(5) К5А20Ж

1

Алма Т(5) К5А∞Ж(5)

25000іріктеме шығарылған.

Бұршақ

ДЖ12000 Қаз 650түрі бар Т(5)К3+(2)А(9)+1Ж1 Жемісі –бұршаққап

Тағамдық: Асбұршақ, үрмебұршақ.соя,жасымық

Мал азығы: Беде, ақбас түйежоңышқа, жантақ

Дәрілік: Жалаң қызыл мия, кассия

Гүлшоғыры-шоғырбас

Құртқашаш Дж1800 Қаз 35 даражарнақты Сәндік: Құртқашаш, баршынгүл, запран.

Жемісі-үш ұялы қауашақ

*Гс6А3Ж1

Лалагүл-даражарнақты қосжынысты.Жемісі-қауашақ немесе жидек.

Қаз жуаның формГс3+3А3+3Ж(3)

Дж1300 Қаз 57 түрі бар. Дәрілік: Лапыз ,тамырдәрі,қырлышөп,

Сәндік : Секпілгүл,сүмбілшаш, қызғалдақ

Қаз Қызыл Кітабына 14 түрі тіркелген.

Пияз-даражарн класы лалагүл тұқ өсімд.Жемісі – қауашақДЖ650 Қаз 110түрі бар. *Гс3+3А3+3Ж(3)Інжугүл тамырсабақты өсімдік

Астық тұқымдастар Дж10000 Қаз 418түрі өседі,.Жемісі-дәнек, Шашақ тамырлы.Гж2А3Ж(3)

Тағамдық: Бидай,күріш,жүгері,қант қамысы

Малазықтық: Қарабас, бидайық, атқонақ, бетеге, тарғақ, арпабас

Шикізат: Бамбук, қамыс

Арамшөп: Қара сұлы, жатаған бидайық, қонақ.Өсу мерзімі: 90-165күн+10-12С