І-тарау
К іріспе
Жер ғаламшарында тірі ағзалардың қанша түрі бар?
А) 1-2 млн-ға жуық Ә) 5-6 млн. Б) 3-4 млн.
В) 10-11 млн.
Жер ғаламшардағы өсімдіктің түрі қанша?
А)15000 дей Ә) 2000-дай Б) 600 мыңдай В) 1 млн-дай
Өсімдіктерді зерттейтін ғылым
А) зоология Ә) биология Б) география В) ботаника
Тірі ағзаларды зерттейтін ғылым
А) биология Ә) микология Б) зоология В) микробиология
Алғашқы «Өсімдіктану» оқулығын басып шығарған қазақ ғалымы
А) А.Жандеркин Ә) Х.Досмухамедов Б) Ж.Күдерин
В) Г.Мусин
Қазақстанда тұңғыш «Қызыл кітап» қай жылы шықты?
А) 1991 ж. Ә) 1996 ж. Б) 1960 ж. В) 1978 ж.
Қазақстанда қанша қорық бар?
А) 5 Ә) 10 Б) 12 В) 7
Кез- келген тірі ағзаның ең кішкентай құрылым бөлшегі?
А) ұлпа Ә) ағза Б) дене В) жасуша
Жасушаны ең алғаш ашқан ғалым ?
А) Р.Гук Ә) Янсен Б) Күдерин В) Ломоносов
Жасушадағы созылмалы қоймалжың зат
А)вакуоль Ә) цитоплазма Б) целлюлоза В) пластид
Цито плазманың қанша пайызы су?
А) 10- 20% Ә) 30- 40% Б) 60- 90% В) 90- 95%
Жасушаның көбеюіне қатысатын органоид
А) пластидтер Ә) цитоплазма Б) ядро В)қабықша
Тек өсімдіктің жасушасына тән денешіктер
А) пластидтер Ә) целлюлаза Б) ядро В) ядрошық
Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейді
А) ядро Ә) цитоплазма Б) вакуоль В) пластидтер
Өсімдік мүшелеріне қызыл, сары түс беретін пластид
А)хлоропласт Ә) хромопласт Б) вакуоль В) лейкопласт
Барлық ұлпалардан бұрын түзілетін ұлпа
А) өткізгіш Ә) тірек Б) жабын В) түзуші
Өсімдік мүшелерін кеуіп кетуден сақтайтын ұлпа
А) түзуші Ә) жабын Б) негізгі В) тірек
Бір-бірімен тығыз жынасқан жабын ұлпасының жасушалары
А) қыртыс Ә) тоз Б) өң В) тін
Өсімдіктің барлық мүшелерінде болатын ұлпа
А) тірек Ә) негізгі Б) өткізгіш В) түзуші
Негізгі ұлпалардың құрамына жатпайды
А) су жинаушы Ә) фотосинтездеуші Б) тоз В) ауа жинаушы
Органикалық заттар түзілетін пластид
А) хлоропласт Ә) хромопласт Б) лейкопласт В) тін
Өсімдік мүшелеріне беріктік қасиет беретін ұлпа
А) жабын Ә) түзуші Б) тірек В) негізгі
Шие, өріктің жемістеріндегі сүйек қандай ұлпадан тұрады?
А) өткізгіш Ә) фотосинтездеуші Б) тірек В) негізгі
Қоректік заттарды мүшелерге өткізетін ұлпа
А) өткізгіш Ә) жабын Б) қор жинаушы В) қыртыс
Органикалық заттар қозғалысы қай мерзімде басталады?
А) қыста Ә) жазда Б) күзде В) көктемде
Өсімдікке керексіз, қалдық заттар қай уақытта сыртқа
шығарылады?
А) жапырақтарын түсіргенде Ә) гүлдегенде Б) жемісі піскенде
В) сабақтары солғанда
Өсімдік мүшелерінің әр жерінде шашыранды орналасқан ұлпа
А) өткізгіш Ә) жабын Б) бөліп шығарушы В) тірек
Микроскоптың 2 линзасы бар бөлігі
А) окуляр Ә) объектив Б) штатив В) бұранда
Микроскоптың барлық болшектері бекінетін орын
А) тұтқа Ә) табан Б) зат үстелшесі В) бұранда
Сабақтың ең ұшында болатын ұлпа
А) түзуші Ә) тірек Б) қор жинаушы В) бөліп шығарушы
ІІ- тарау
Өсімдіктердің өсімді мүшелері
1.Тірі ағзада белгілі, тұрақты орны, атқаратын қызметі бар ағзаның бір бөлігі
А) ұлпа Ә) жасуша Б) мүше В) мүшелер жүйесі
2. Өсімдіктің өсімді мүшесіне жатпайды
А) гүлі Ә) жапырақ Б) тамыр В) сабақ
3. Өсімдіктің жер асты мүшесі
А) сабақ Ә) жапырақ Б) тамыр В) тұқым
4. Ол- тұқымның ұрық тамыршасынан дамиды
А) жанама тамыр Ә) қосалқы тамыр Б) шашақ тамыр
В) негізгі тамыр
5. Кіндік тамырлы өсімдік
А) күнбағыс Ә) жүгері Б) күріш В) арпа
6. Бидайдың тамыры
А) кіндік тамырлы Ә) шашақ тамырлы Б) қосалқы тамырлы
В) жанама тамырлы
7. Қоректік заттары тамырға қор болып жиналатын өсімдік
А) тары Ә) бидай Б) арпа В) сәбіз
8. Негізгі тамырдың жан-жағынан таралатын тамыр
А) кіндік Ә) жанама Б) қосалқы В) шашақ
9. Өсімдікті топыраққа бекітіп, ұстап тұрады
А) тамыр Ә) сабақ Б) тұқым В) жапырақ
10. Тамырдың су мен қоректік заттарды жер үсті мүшелеріне өткізетін бөлімі
А) өсу аймағы Ә) сору аймағы Б) өткізу аймағы
В) бөліну аймағы
11. Тамырдың қалың түктері бар бөлімі
А) сору аймағы Ә) тамыр оймақшасы Б) өткізу аймағы
В) бөліну аймағы
12.Қандай минералды зат жетіспегенде өсімдік әлсіз, аласа болып өседі
А) калий Ә) азот Б) фосфор В) кальций
13. Органикалық тынайтқыш
А) фосфор Ә) азот Б) калий В) құс санғырығы
14. Жемтамырлы өсімдік
А) картоп Ә) қарабидай Б) қияр В) қызылша
15. Жапырақтың сабаққа орналасқан жері
А) өркен Ә) буын Б) жапырақ қолтығы В) буынаралық
16. Ұрықта қалыптасатын бүршік
А) қосалқы бүршік Ә) төбе бүршік Б) бұйыққан бүршік
В) жанама бүршік
17.Өсімдіктің кез-келген жерінен дамитын бүршік
А) қолтық бүршік Ә) төбе қбүршік
В) жанама бүршік
18.Өсімдіктің жер үсті мүшелері бекитін бөлігі
А) тамыр Ә) жапырақ Б) сабақ В) өркен
19. Тік сабақты өсімдік
А) бидай Ә) асқабақ Б) шомыр В) пияз
20. Қысқарған сабақты өсімдік
А) қияр Ә) қауын Б) жолжелкен В) шырмауық
21.Желілі сабақты өсімдік
А) пияз Ә) қарбыз Б) бидай В) тары
22. Мұртшасы арқылы басқа өсімдікке жабысып, өрмелеп өсетін сабақ
А) шырмалғыш Ә) өрмелегіш Б) жатаған В) қысқарған
23. Қабықтан кейін орналасатын қабық қабаты
А) камбий Ә) сүрек Б) өзек В) дің
24.Жылына бір шеңбер түзетін қабат
А) қабық Ә) сүрек Б) өзек В) дің
25. Картоп қалай көбейтіледі?
А) түйнегінен Ә) пиязшығынан Б) сабағынан В) гүлінен
26. Тамырсабақ дамиды
А) ұрық тамыршасынан Ә) сабақтан Б) бүршіктен
В) тамыр ұшынан
27. Қатар жүйкелі жапырақ
А) жүгері Ә) алма Б) үпілмәлік В) жолжелкен
28. Ауаны көмірқышқыл газынан тазартып, оттегімен байытатын организімдер
А) жануарлар Ә) адамдар Б) өсімдіктер В) жәндіктер
29. Тікенекті , ұсақ жапырақты өсімдіктер қандай аймақта өседі?
А) шөлді Ә таулы Б) батпақты В) орманды
30. Шырынды жапырақты өсімдік
А) қияр Ә) бүлдірген Б) пияз В) асқабақ
ІІІ - тарау
Өсімдіктердің көбею мүшелері
Көбеюге қажетті жыныс мүшелері бар өсімдіктің бөлігі
А) тұқым Ә) гүл Б) сабақ В) жапырақ
Гүлдің барлық бөлімдері бекіген гүл бөлігі
А) гүл сағағы Ә) тостағанша Б) гүл табаны В) күлтесі
Тостағанша жапырақшалардан кейін орналасқан гүл бөлігі
А) күлте жапырақша Ә) гүл сабағы Б) аталық және аналық мүшелер В) аналық жатыны
Аналықтың ең негізгі бөлігі
А) аналық аузы Ә) аналық мойын Б) аналық жатын
В) тозанқап
5. Аталықтың жіңішкерген жері
А) тозанқап Ә) тозаң Б) аталық жіпше В) гүлсерік
6. Аналық аузы мен жатынын байланыстыратын бөлігі
А) аналық мойыны Ә) жатыны Б) аузы В) тозаңқап
7. Өсімдікте ұсақ гүлдер тобының белгілі бір ретпен орналасуы
А) гүлсағақ Ә) гүлтабан Б) гүлшоғыр
В) тостағанжапырақша
8. Бір үйлі өсімдік
А) терек Ә) тал Б) қалақай В) асқабақ
9. Гүлшоғыры қысқарған, әрі жалпақ
А) жүгері Ә) күнбағыс Б) пияз В) жолжелкен
10. Гүлшоғыры күрделі масақ
А) жүзім Ә) терек Б) бидай В) мойыл
11. Тозаңдану дегеніміз
А) тозаңның аналықтың аузына түсуі
Ә) тозаңның аналық мойынға түсуі
Б) тозаңның аналық жатынға түсүі
В) тозаңның ауаға таралуы
12. Бунақденелілер арқылы айқас тозаңданатын өсімдік
А) тары Ә) жаңғақ Б) бетеге В) шие
13. Жел арқылы тозаңданатын өсімдік
А) асқабақ Ә) алма Б) шие В) қарабидай
14. Аталық және аналық жыныс жолушаларының қосылуы
А) тозаңдану Ә) ұрықтану Б) фотосинтез В) жүйкелену
15. Ұрықтанғаннан соң жаттыннан дамиды
А) тұқым Ә) гүл Б) жеміс В) сабақ
16. Қосарлана ұрықтануды ашқан ғалым
А) Навашин Ә) Тимирязев Б) Уәлиханов В) Янсен
17. Қабығы жұқа, жұмсақ, тұқымы көп жеміс
А) жидек тәрізді Ә) жидек Б) сүйекті В) қауашақ
18. Жидек тәрізді жемістер
А) қияр Ә) қауын Б) қарбыз В) барлығы
19. Қабығы қатты, сүректенген жеміс
А) жидек Ә) құрғақ Б) сүйекті-шырынды В) шырынды
20. Тұқымы жеміс серігімен тұтасып, бірігіп кеткен жеміс
А) бидай Ә) күнбағыс Б) жаңғақ В) емен
21. Ол тұқым бүршігінен өсіп шығады
А) жатын Ә) гүл Б) гүлсерік В) гүлтабан
22. Қосжарнақты өсімдік
А) күріш Ә) қауын Б) арпа В) сұлы
23. Алғашқы тамырша, сабақша, бүршікшеден тұратын тұқымның бөлігі
А) тұқым жарнағы Ә) тұқым қауызы Б) ұрық В) тұқым кіндігі
24. Тұқымдағы көректі заттар қоры
А) қауызы Ә) ұрығы Б) эндосперм В) жарнақ
25. Топырақ бетіне өсіп шыққан сабағы мен жапырағы бар жас өсімдік
А) сабақ бастама Ә) тамырша Б) өскін В) бүршікше
26. Органикалық қосылыстардың тотығуы
А) ұрықтану Ә) тынысалу Б) тозаңдану В) фотосинтез
27. Алма, алмұрт қандай тереңдікке егіледі?
А) 30-35 см. Ә) 20-25 см. Б) 40-50 см. В) 60-70 см.
28. Тұқымдары жел арқылы таралатын өсімдіктер
А) терек Ә) қарағай Б) мақта В) барлығы
29. Қоғаның тұқымы қандай жолмен таралады?
А) су Ә) жел Б) бунақдене В) жануар
30. Ол-жіпше мен тозаңқаптан тұрады
А) аналығы Ә) аталығы Б) жатыны В) гүлі
І V - тарау
Вирустар мен бытыранықтар дүниесі
Ағзалық тіршілік әлемі
Ағзалық әлемді жүйелеудің ең жоғарғы тобы?
А) жануарлар дүниесі Ә) өсімдіктер дүниесі
Б) бытыранықтар дүниесі В) тірі табиғат дүниесі
Ағзалық әлем дегеніміз
А) мұхиттарда тіршілік ететіндер Ә) құрлықтарда мекендейтіндер Б) барлық жер жүзінде тіршілік ететіндер
В) топырақта тіршілік ететіндер
Жасушасыз тіршілік иелері А) бытыранықтар Ә) вирустар Б) саңырауқұлақтар
В) қыналар
Тірі жасушаға енгенде ғана тіршілік ете алады
А) вирустар Ә) бактериялар Б) цианобактериялар
В) микробтар
Жасушасында ядросы жоқ тіршілік иелері
А) өсмдіктер Ә) жануарлар Б) бактериялар
В) саңырауқұлақтар
Өте ұсақ тірі ағзаларды зерттейтін ғылым саласы
А) микробиология Ә) биология Б) ботаника
В) вирусология
Әлемдегі тірі ағзалар неше дүниеге жіктеледі
А) 3 Ә) 4 Б) 5 В) 6
Бактерия жасушасына еніп, тіршілік ететін вирустар
А) бактериоз Ә) цианобактериялар Б) бактериофаг
В) эукариоттар
«Бактериофаг» қандай мағына береді?
А) жебір таяқша Ә) домалақ Б) сопақша В) жіп тәрізді
Вирустар туғызатын ауру түрі
А) анемия Ә) қант диабеті Б) сары ауру В) дифтерия
Вирусты ашқан орыс ғалымы
А) Д.И.Ивановский Ә) М.Ломоносов Б) Д.И.Менделеев
В) Д.И.Иванов
«Вирус» терминін ең алғаш ғылымға енгізген ғалым
А) Ивановский Ә) Бейерник Б) Мечников В) Вавилов
Антон Левенчуктың ашқан тіршілік иелері
А) вирустар Ә) саңырауқұлақтар Б) бактериялар
В) жәндіктер
Бактерия қандай ортада кездеспейді?
А) Арктика Ә) Сахара шөлінде Б) Антарктидада
В) барлық ортада кездеседі
Бактериялар түзетін тығыз қабықпен қапталған ерекше жасуша
А) спора Ә) спорангий Б) циста В) зооспора
Бактерия қандай жолмен көбейеді?
А) жыныстық Ә) бүршіктену Б) бөліну В) жұмыртқалау
Өлі ағзалардың денесінде тіршілік ететін бактериялар
А) прокариоттар Ә) эукариоттар Б) паразиттер
В) сапрофиттер
Сапалы сүттің құрамында қанша бактерия болады?
А) 1 млн-дай Ә) 500 мыңдай Б) 10 мыңдай В) 100 мыңдай
Оба бактериясы топырақта қанша күнге дейін сақталады?
А) 100 Ә) 50 Б) 25 В) 150
Бактериялардың әсерінен адамдардың жаппай ауруы
А) эпидемия Ә) карантин Б) эпилепсия В) эфемер
Туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды ашқан ғалым
А) Р.Гук Ә) Р.Кох Б) Левенгук В) Л.Пастер
Қантышқақ ауруын тудыратын бактериялар
А) дифтерия Ә) бруцелла Б) сальмонелла В) дизентерия
Сиырдың сүті арқылы таралатын ауру
А) бруцеллез Ә) туберкулез Б) сүзек В) сары ауру
Ауру қоздырғыш бактерияларды жоятын антибиотик
А) парацетамол Ә) пенициллин Б) йод В) бром
Ұзақ тұрып қалған тағамның құрамында болатын бактериялардың тудыратын ауруы
А) ревматизм Ә) сүзек Б) ботулизм В) баспа
Өсімдік мүшелерін зақымдайтын бактериялардың тудыратын аурулары
А) бруцеллез Ә) ботулизм Б) бактериоз В) сіреспе
Бактериялар мақта өсімдігінде қандай ауру туғызады?
А) бактериоз Ә) гоммоз Б) дифтерия В) құздама
1 г. қара топырақта қанша бактерия болады ?
А) 1-2 млрд Ә) 9-10 млрд Б) 7-8 млрд В) 5-6 млрд
Фотосинтез процесі жүретін бактериялар
А) цианобактериялар Ә) бактериофагтар
Б) түйнек бактериялары В) шіріту бактериялары
Суқоймаларда арнайы өсірілетін цианобактерияның түрі
А) носток Ә) спирулина Б) осциллятория В) гормогония
V - тарау
Саңырауқұлақтар дүниесі. Қыналар
Саңырауқұлақтардың жануарларға тән белгілері
А) бір орыннан қозғалмайды Ә) фотосинтез үдерісі жүреді Б) өсе береді В) дайын органикалық заттармен қоректенеді
Саңырауқұлақ жасушаларының сыртын қаптайды
А) мембрана Ә) хитин Б) циста В) плазмолемма
Жасушадағы қоректік заттар қоры
А) крахмал Ә) гликоген Б) көмірсу В) белок
Саңырауқұлақтар жөніндегі ғылым
А) микология Ә) лихенология Б) ботаника В) биология
Саңырауқұлақ жасушасындағы вакуольде жиналатын қоректі заттар қоры
А) нәруыз Ә) крахмал Б) көмірсу В) май
6. Шаң түріндегі спора түзіп көбею жолы
А) жынысты Ә) жыныссыз Б) бүршіктену В) тозаңдану
7. Споралар түзілетін орын
А) спорангий Ә) конидий Б) зооспора Б) жатын
8. Қозғалғыш споралар
А) спора Ә) спорангий Б) конидий В) зооспора
9. Екі түрлі жыныс жасушаларының қосылуынан пайда болатын ерекше жесуша
А) гамета Ә) зигота Б) жұмыртқа В) дернәсіл
10. Ұзақ уақыт өттекіз тіршілік ете алатын саңырауқұлақ
А) зең Ә) мукор Б) ашытқы В) түбіртекті
11. Үлпілдек мақта тәрізді жіпшумақ қай саңырауқұлаққа тән
А) терекқұлақ Ә) қозықұлақ Б) мукор В) зең
12. Медицинада дәрі алынатын саңырауқұлақ
А) ашытқы Ә) мукор Б) ақ саңырауқұлақ В) пеницилл
13. Пенициллин дәрісі әсіресе қандай ауруға ем?
А) қант диабеті Ә) жемсау Б) өкпе қабынуы В) гемофилия
14. Пеницилл саңырауқұлағының жіпшумағы түсі
А) қызыл Ә) көкшіл-жасыл Б) сарғыш –жасыл В) көк
15. Табиғи пенициллин дәрісін бөліп алған ғалым
А) Кох Ә) Погорелов Б) Роберта В) Флеминг
16. Саңырауқұлақтың жемісті денесі неден тұрады?
А) түбіртектен Ә қалпақтан Б) жіпшумақтан В) түтікшеден
17. Саңырауқұлақтардың ағаш тамырымен селбесіп өсуі
А) микориза Ә) микология Б) регенерация В) симбиоз
18. Табиғатта саңырауқұлақтың қанша түрі бар?
А) 1 мыңдай Ә) 100 мыңнан астам Б) 10 мыңдай В) 200 мыңдай
19. Екі түрлі ағзаның селбесіп, бірігіп тіршілік етуі
А) симбиоз Ә) микориза Б) рефлекс В) регенерация
20. Микоризаны алғаш анықтап, зерттеген орыс ғалымы
А) К.Тимирязев Ә) Н.Вавилов Б) У.Каменский В) Потанин
21. «Өсімдік еті» деген атқа ие тағам алынады?
А) саңырауқұлақтан Ә) қынадан Б) қайыңнан В) итмұрыннан
22. Жеуге жарамды саңырауқұлақ
А) жалған түбіртек Ә) шыбынжұт Б) бозарамқұлақ В) майқұлақ
23. Дәнді дақылдарды зақымдайтын саңырауқұлақ
А) тат Ә) түбіртек Б) жалған түбіртек В) бүріскі
24.Зиянды бунақденелерге қарсы қолданылатын дәрі
А) гибереллин Ә) боверин Б) стрептомицин В) тетрациклин
25. Қыналар жөніндегі ғылым
А) микология Ә) лихенология Б) зоология В) цитология
26. Қыналар өсуі үшін ең қажетті жағдай
А) топырақтың құнарлығы Ә) судың тазалығы Б) ауаның тазалығы В) ауаның салқындығы
27. Ағаштың дініне, тасқа жабысып өсетін қына
А) қаспақ қына Ә) жапырақ тәрізді қына Б) бұта тәрізді қына В) бұғы қына
28. Саңырауқұлақтар мен балдырлардың бірігіп өсуінен пайда болған организм
А) қына Ә) түбіртек Б) қалпақша В) өсімдік
29. Лихенология ғылымының негізін қалаған ғалым
А) Р.Гук Ә) К. Линней Б) Ахариус В) Бекетов
30. Қынадағы фотосинтез үдірісіне қатынасатын ағза
А) саңырауқұлақ Ә) балдыр Б) жіпшумақ В) ризоид
VІ- тарау
Өсімдіктер дүниесі. Төменгі сатыдағы өсімдіктер.
Өсімдіктер дүниесі неше топқа бөлінеді?
А) 2 Ә) 3 Б) 4 В) 6
Ол төменгі сатыдағы өсімдікке жатады
А) қына Ә) мүк Б) балдырлар В) плаундар
Сабағы да, жапырағы да болмайтын өсімдік
А) көкек мүгі Ә) балдыр Б) шымтезек мүгі В) қырықбуын
Өсімдік ағзасының ең кіші құрылым бөлшегі
А) ұлпа Ә) мүше Б) бөлінгіш ұлпа В) жасуша
Тек өсімдіктерде болатын ұлпа
А) фотосинтездеуші Ә) эпителий Б) дәнекер В) жүйке
Өсімді мүшелері арқылы көбейе алатын тіршілік иелері
А) жануарлар Ә) өсімдіктер Б) жәндіктер
В) бактериялар
Кез келген тіршілік иесінің түр санының артуы
А) көбею Ә) өсу Б) даму В) зат алмасу
«Зооспора»-қандай мағынаны білдіреді?
А) қалта Ә) қозғалғыш спора Б) спорангий В) өсінді
Қазақстанда өсетін өсімдіктер саны
А) 10600-дей Ә) 2500-дей Б) 5600-дей В) 8100-дей
Өсімдіктің ұқсас түрлері қандай топқабіріктіріледі?
А) тұқымдасқа Ә) класқа Б) қатарға В) туысқа
Жүйенің ең кіші бірлігі
А) түр Ә) туыс Б) тұқымдас В) қатар
Көпжасушалы балдырлардың денесі қалай аталады?
А) спорангий Ә) таллом Б) зооспора В) гамета
Балдырлардың жыныс жасушалары
А) зооспорлар Ә) спора Б) гамета В) зигота
Тоқтау суларда өсетін балдыр
А) хламидомонада Ә) хлорококк Б) саргассум
В) ламинария
Хламиномонаданың жасуша қабықшасы
А) цитоплазма Ә) целлюлоза Б) вакуоль В) храмотофор
Өсірілуі өндірістік жолға қойылған балдыр
А) хлорелла Ә) хламиномонада Б) хлорококк
В) улотрикс
Ботаниканың балдырларды зерттейтін бөлімі
А) микология Ә) лихенология Б) алгология В) микориза
Ғарышқа ұшырылған алғашқы өсімдік
А) қына Ә) хлорелла Б) жуа В) хлорококк
Табиғатта жасыл балдырлардың қанша түрі бар?
А) 10 мыңдай Ә) 13 мыңдай Б) 20 мыңдай В) 1 мыңдай
Ағын су түбіндегі заттарға бекініп өсетін балдыр
А) спарогира Ә) хлорококк Б) саргауссум В) улотрикс
Теңіз жағалауынан 20-30 метр тереңдікте өсетін балдыр
А) ламинария Ә) саргассум Б) турбинария В) коралина
Жидекке ұқсас домалақ өсінділері бар балдыр
А) улотрикс Ә) саргассум Б) ламинария В) порфира
Құрамында йод болатын балдырлар
А) қоңыр балдырлар Ә) қызыл балдырлар Б) хламидомонада В) улотрикс
Қағаз өндірісінде пайдаланылатын жасыл балдыр
А) хондрус Ә) коралина Б) плюмария В) кладофора
Ламинария су түбіне қандай бөлігі арқылы бекиді?
А) тамыры Ә) тамырсабағы Б) сабағы В) ризонды
«Теңіз жүзімі» атауына ие болған балдыр
А) саргассум Ә) турбинария Б) порфира В) улотрикс
1 гр. қаратопырақта қанша балдыр болады?
А) 100000 Ә) 50000 Б) 500000 В) 1000
Лас суларда өсетін балдырлар
А) диатом Ә) хондрус Б) коралина В) порфира
Балдырлардың суға бөліп шығаратын газы
А) көмірқышқыл газы Ә) оттегі Б) азот В) озон
Қытайда көкөніс есебінде пайдаланылатын балдыр
А) диатом Ә) саргассум Б) порфира В) коралина
VІІ- тарау
Жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер.
1.Жоғары сатыдағы өсімдік
А) спирогира Ә) плаун Б) ламинария В) саргассум 2. Ылғалы мол жерде бітік өсетін өсімдік
А) мүктер Ә) плаундар Б) қырықбуындар В)қыналар
3. Мүктерді зерттейтін ғылым
А) микология Ә) лихенология Б) бриология В) биология
4. Антарктида құрлығында өсетін жоғары сатыдағы өсімдік
А) плаун Ә) мүк Б) ашық тұқымдылар
В) қырықбуындылар
5. Бриология ғылымының негізін қалаған ғалым
А) Ж. Ламарк Ә) Бекетов Б) Ахариус В) И: Гедвиг
6. Шымтезек мүгінің латынша атауы
А) саргассум Ә) сфагнум Б) хондрус В) антоцера
7. Тұщы судың жиналуына қатысатын өсімдік
А) хлорелла Ә) спирогира Б) плаун В) шымтезек мүгі
8. Құрғақшылық кезінде мүктің түсі
9. «Жүзу, жүзіп жүргіш» деген мағына беретін өсімдік
А) антоцера Ә) маргианция Б) плаун В) диатом
10.Шірінді, қалдықпен қоректенетін ағза
А) спорангий Ә) сапрофит Б) паразит В) вирус
11. Өнеркәсіпте плаундардан не алынады?
А) спирт Ә) лак Б) бояу В) парафин
12.Сабағы көп буыннан тұратын өсімдік
А) шымтезек мүгі Ә) плаун Б) ақ мүк В) қырықбуын
13. Далалық қырықбуын қандай мақсатта пайдаланылады?
А) сәндік Ә) дәрілік Б) у алынады В) өнеркәсіптік
14. Қырықбуынның көктемгі өркені қандай қызмет атқарады?
А) өсу Ә) даму Б) көбею В) түйнек тастау
15. Фотосинтез үдерісі қандай өркенде жүреді?
А) күздік өркенде Ә) көктемгі өркенде Б) жаздық өркенде В) қыстық өркенде
16.Қырықбуындылардың қалың өсетін жері
А) су маңы Ә) дала Б) орман В) тау маңы
17. Қырықбуындылардың сабағы
А) бунақты Ә) жатаған Б) тік В) өрмелегіш
18. Жоғарғы сатыдағы споралы өсімдіктердің ең ерте пайда болғаны
А) қырықбуындар Ә) шымтезек мүгі Б) көкек зығыры
В) қырықжапырақтартәріздестер
19. Қазақстанда ағаш тектес қырықжапырақтартәріздестер қайда өседі?
А) далада Ә) ормандарда Б) тауда В) ботаникалық бақтарда
20. Қазақстанда қырықжапырақтартәріздестердің қандай табиғи түрлері өседі?
А) ағаш түрінде Ә) шөптекті Б) бұта В) мәдени түрінде
21. Споралар дамып жетілетін орын
А) зооспора Ә) сорус Б) спорангий В) конидий
22. Қырықжапырақтартәріздестерден қандай пайдалы қазбаның түрі пайда болған?
А) темір рудасы Ә) мұнай Б) тас көмір В) мыс
23. Қазақстанның Қызыл Кітабына енген қырықжапырақ түрі
А) мыңжылқы Ә) усасыр Б) хенцистортерис пумила
В) сальвиния
24. Суда өсетін ең зиянды Африкадағы арамшөп суқырықжапырақ
А) цианеа Ә) сальвиния Б) шолпаншаш сүмбілі
В) маршанция
25.Топтасып жиналған спорангийлер
А) сорус Ә) зооспора Б) конидий В) споралар
26. Қырықжапырақтардың қауырсын тәрізді ірі жапырақтары грекше қалай аталады?
А) лиана Ә) усасыр Б) вайя В) спорафилл
27. Жаңа Зеландия аралында өсетін қырықжапырақтардың ерекшелігі
А) жатаған Ә) ең кішкене Б) ең үлкені В) ең зиянды
28. Жеке даналарының діңі 2 метр, биіктігі 40 метр болған ежелгі плаундар
А) лепидодендрон Ә) сальвиния Б) цианеа В) алеофила экецелла
29. Плаундардың болашақ тамыры, сабағы, жапырағы қайда дамиды?
А) сабақ үзінділерінен Ә) жапырақ бөлінділерінен Б) ұрықта В) тамырсабақта
30. Споралы өсімдіктердің жыныссыз жолымен көбеюі қалай аталады?
А) гаметофит Ә) спорофит Б) сапрофит В) паразит
VІІІ- тарау
Ашық тұқымдылар
1.Тұқымдары қорғанышсыз, бүрде орналасқан өсімдіктер
А) ашық тұқымдылар Ә) жабық тұқымдылар Б) споралылар В) саңырауқұлақтар
2. Тұқымның спорадан айырмашылығы
А) бір жасушадан тұрады Ә) жасушасыз Б) көп жасушалы В) екі жасушалы
3.Тұқымды өсімдіктер неше бөлімнен тұрады?
А) 1 Ә) 4 Б) 3 В) 2
4. Ашық тұқымдылардың көбею мүшесі
А) жапырақ Ә) сабақ Б) тамыр В) бүр
5. Ашық тұқымдылардың барлығы
А) шөптекті Ә) ағаштар Б) қосжарнақтылар В) даражарнақтылар
6. Ағаштың су өткізетін қабаты
А) дің Ә) қабық Б) сүрек В) камбий
7. Ашық тұқымдылардың жапырақтары
А) қылқанды Ә) ромбы тәрізді Б) жебе тәрізді
В) жүрек тәрізді
8. Жер ғаламшарында қанша түрлі қылқанжапырақтылар бар?
А) 1000-дей Ә) 500-дей Б) 700-дей В) 100-ден астам
9. Қылқан жапырақты өсімдік
А) емен Ә) самырсын Б) алмұрт В) терек
10. Гүлдемейтін өсімдік
А) қарағай Ә) шегіршін Б) алма В) қайың
11. Кәдімгі қарағай
А) екі үйлі Ә) көп үйлі Б) бір үйлі В) үш үйлі
12.Қылқан жапырақтылар
А) жіп тәрізді тамырлы Ә) қосалқы тамырлы Б) шашақ тамырлы В) кіндік тамырлы
13. Ағаштың сабағы қалай аталады?
А) дің Ә) сүрек Б) өзек В) қабық
14. Шайырлы өзекшелер қай мүшесінде болады
А) діңінде Ә) жапырағында Б) қабығында В) тамырында
15. Қылқан жапырағынан бөлінетін зиянды бактерияларды олтіретін ұшқыш зат
А) фитонцид Ә) воск Б) дрож В) пина
16. Тұқымбүршіктегі қоректік заттың қоры
А) эндокрин Ә) эктодерма Б) эндосперм В) энтодерма
17. Жұмыртқажушаның түзілуіне кететін уақыт
А) 1 ай Ә) 6 ай Б) 2 жыл В) 1 жылдай
18. Қарағайдың тозаңы қалай таралады?
А) су арқылы Ә) желмен Б) бунақденелілермен
В) адамдармен
19. Аталық және аналық жасушаларының қосылуынантүзілуі
А) гамета Ә) спора Б) конидий В) зигота
20. Қарағай тамыры мен саңырауқұлақтың селбесуі
А) микология Ә) микориза Б) симбиоз В) гоммоз
21. Солтүстік Америка құрлығындағы ең әйгілі қылқан жапырақты өсімдік
А) балқарағай Ә) арша Б) секвойя В) самырсын
22. «Күміс өріс» деген атауымен белгілі қылқан жапырақты өсімдік таралған ел
А) Қытай Ә) Корея Б) Жапония В) Монғолия
23. Жер бетіндегі ең салмақты, ауыр ағаш
А) секвойядендрон Ә) секвойя Б) гингко В) эфедра
24. Теріскей, Күнгей, Іле Алатауында кездесетін ашық тұқымды өсімдік-бұта
А) Зеравшан шыршасы Ә) Шренк шыршасы Б) эфедра В) туйя
25. «Эрозия»-латынша қандай мағына береді
А) құнарландыру Ә) жақсарту Б) бүлдіру В) құрту
26. Ең таза ауа қандай ормандарда?
А) еменді Ә) теректі Б) талды В) қарағайлы
27. Бүрі жұмсақ, жидекке ұқсас, шар тәрізді
А) самырсын Ә) арша Б) қарағай В) шырша
28. Өкпе демікпесі, аллергияны емдеуге пайдаланылатын ашық тұқымды өсімдік
А) Шренк шыршасы Ә) Зеравшан аршасы Б) эфедра
В) арша
29. Қазақстанның Қызыл Кітабына тіркелген ашық тұқымды өсімдік
А) Зеравшан аршасы Ә) самырсын Б) балқарағай В) арша
30. «Потанин балқарағайы» қайда өседі?
А) Қазақстанда Ә) Лаоста Б) Ресейде В) Монғолияда
ІХ-тарау
Жабық тұқымды өсімдіктер
1.Жабық тұқымдылардың көбею мүшесі
А) жапырақ Ә) сабақ Б) тамыр В) гүл
2. Қазіргі замандағы ең көп таралған өсімдіктер
А) жабықтұқымдылар Ә) ашықтұқымдылар Б) саңырауқұлақтар В) балдырлар
3. Дүние жүзінде гүлді өсімдіктердің қанша түрі бар?
А) 150 мыңдай Ә) 500 мыңдай Б) 300 мыңдай
В) 250 мыңдай
4. Құрылысы ұқсас түрлер қандай топқа біріктірілген?
А) тұқымдасқа Ә) туысқа Б) класқа В) қатарға
5. Өсімдіктердің қай тілдегі аттары дүние жүзі ботаниктеріне белгілі?
А) араб Ә) ағылшын Б) латын В) француз
6. Мәдени өсімдіктердің аса бай үлгілерінің жинақтаған орыс ғалымы
А) К. Темирязев Ә) Н. Вавилов Б) И. Павлов В) Сеченов
7. Өсімдіктерді табиғи жағдайда зерттеу экспедицияларына қатысқан қазақ ғалымы
А) Ш.Уәлиханов Ә) Қ.Сәтбаев Б) М.Айтқожин В) К.Мыңбаев
8. Жақын туыстар жатқызылады
А) тұқымдасқа Ә) қатарға Б) класқа В) отрядқа
9. Гүлді өсімдіктер неше класқа бөлінген?
А)1 Ә) 2 Б)3 В) 6
10. Гүлді өсімдіктердің неше пайызы қосжарнақтыларға жатқызылған
А) 50% Ә) 60% Б) 36% В) 75%
11. Қосжарнақтылардың тамыр жүйесі
А) кіндік тамырлы Ә) шашақ тамырлы Б) жіп тәрізді В) жем тамырлы
12. Бір-бірімен туыстығы жақын тұқымдастар қандай топқа біріктірілген
А) класқа Ә) өсімдіктер дүниесіне Б) қатарға В) түрге
13. Гүл бөлімдерінің жазықтықтағы көлденең қимасын шартты түрде бейнелеу
А) диафрагма Ә) диаграмма Б) дилемма В) диатон
14. Гүлді өсімдіктер басқа ортаға қалай таралады?
А) жапырақ арқылы Ә) сабақ арқылы Б) гүлі арқылы
В) тұқым арқылы
15. Гүлді өсімдіктердің аналық жатынының орнында пайда болады, түзіледі
А) жеміс Ә) тұқым Б) тамыр В) сабақ
16. Тұқымның ең басты бөлігі
А) қауызы Ә) эндосперм Б) ұрық В) тұқым кіндігі
17. Гүлдің құрылысын белгілеу
А) гүл диаграммасы Ә) гүл формуласы Б) гүл дилеммасы В) гүл диафрагмасы
18. Табиғатта қосжарнақтылар класына жататын өсімдіктердің неше түрі бар
А) 167 мың Ә) 100 мың Б) 177 мың В) 200 мың
19. Тұқымның ішкі бөлігіндегі қоректі заттар қоры
А) эндосперм Ә) эндокрин Б) бүр В) эктодерма
20. Өсімдіктерге екі атаудан берген ғалым
А) Ж.Ламарк Ә) К.Линней Б) Н.Вавилов В) К.Тимирязев
21. Түр саны ең көп тұқымдастар
А) күрделі гүлдер Ә) алабота Б) құлқайыр В) асқабақ
22. Түр саны ең аз өсімдіктер тұқымдасы
А) бұршақ Ә) алабота Б) асқабақ В) қайың
23. Ең алғаш кеппе өсімдік жасаған итальяндық ғалым
А) Турнефор Ә) Лука Гина Б) К.Линней Плиний
24. Қосжарнақтылар класына шамамен қанша тұқымды жатады?
А) 325-тей Ә)425-тей Б) 225-тей В)525-тей
25.Алғашқы «Өсімдіктану» оқулығын басып шығарған қазақ ғалымы
А) Х.Досмұхамедов Ә) Ш.Уалиханов Б) Ж.Күдерин
В) А.Мусин
26. Гүлдің барлық бөлімі бекіген гүл бөлімі
А) тостаған жапырақша Ә) күлте жапырақша
Б) аналық жатын В) гүл табан
27. Тұқымы көп, қабығы жұқа, іші шырынды жеміс қалай аталады?
А) бұршаққын Ә) бұршаққап Б) сүйекті В) жидек
28 Гүл өсімдіктің қандай жолмен көбею мүшесі?
А) жыныссыз Ә) жынысты Б) спорамен В) гүлшоғырымен
29. Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы
А) ұрықтану Ә) фотосинтез Б) тозаңдану В) жүйкелену
30. Гүлді өсімдіктерді жүйелеудің ең кіші бірлігі
А) туыс Ә) тұқымдас Б) түр В) класс
Х-тарау
Қосжарнақтылар
Көкнәр тұқымдастардың жемісі
А) қауашақ Ә) бұршаққын Б) жидек В) дәнек
Дәрі ретінде пайдаланылатын көкнәр
А) сеппе көкнәр Ә) жіңішке көкнәр Б) жабайы көкнәр В) апиын көкнәр
Алабота тұқымдастардың тамыры
А) шашақ Ә) кіндік Б) тамырсабақты В) жанама
Көкнәр тұқымдастарды тозаңдандырады
А) жел Ә) су Б) бунақденелілер В) өздігінен
Ертеде қазақтар алаботаны өртеп, күлінен не алған?
А) сақар Ә) жіп Б) май В) дәрі
Қант қандай өсімдіктен алынады?
А) қоға Ә) қызылша Б) сәбіз В) картоп
Қазақстан Қызыл Кітабына тіркелген көкнәр тұқымдас өсімдік
А) жіңішке көкнәр Ә) жабайы көкнәр Б) сүйелшөп
В) сеппе көкнәр
«Шағын бақ» деген мағына беретін парсы сөзі
А) жылыхана Ә) жылыжай Б) бақша В) дендробақ
Асқабақ тұқымдастардың жемісі
А) қауашақ Ә) қабақ Б) дәнек В) бұршаққын
Бір тұқымды асқабақ тұқымды өсімдік
А) қарбыз Ә) қауын Б) асқабақ В) мексикалық қияр
Қауынның жемісін тіліп, кептіріп жасалынатын дәмді тағам
А) әңгелек Ә) күләй Б) қақ В) торлама
Майлы орамжапырақ
А) шомыр Ә) рапс Б) қыша В) тарна
Құлқайыр тұқымдас өсімдік
А) жұмыршақ Ә) шалғам Б) мақта В) сексеуіл
Тәңірді шамдандырған ағаш
А) баобаб Ә) бамбук Б) эвкалипт В) секвойя
Ағаш түріндегі раушангүл тұқымдас өсімдік
А) раушан Ә) итмұрын Б) долана В) алмұрт
Гүлінің бөліктері «желкен, ескек қайықша» деп аталады
А) бұршақтұқымдастар Ә) құлқайыр тұқымдастар
Б) асқабақ тұқымдастар В) алабота тұқымдастар
Жүрек ауруларынемдеуге пайдаланылатын бұршақтұқымдасөсімдік
А) алма Ә) алмұрт Б) долана В) итмұрын
Баклажанның жабайы түрі қайда өседі?
А) Үндіқытай Ә) Үндістан Б) Африка В) Еуропа
Екінші «нан» атанған өсімдік
А) қызанақ Ә) орамжапырақ Б) күріш В) картоп
Картоп түйнегіндегі мол органикалық зат
А) крахмал Ә) нәруыз Б) май В) көмірсулар
Алқа тұқымдас өсімдіктердің жабайы түрлері қай құрлықта көп?
А) Солтүстік Америкада Ә) Африкада
Б) Оңтүстік Америкада В) Аустралияда
Үнді-ацтектер «томатль» атаған өсімдік
А) қызанақ Ә) алма Б) алмүрт В) картоп
Қырынан қарағанда гүлі аузын ашқан адамның бейнесін көрсететін тұқымдас өсімдіктер
А) құлқайыр Ә) ерінгүлділер Б) раушангүлділер В) алқа тұқымдастар
Ерінгүлділердің «тіршілік шөбі» деп аталатын түрі
А) сәлбен Ә) жебір Б) көк жалбыз В) тауқалақай
Қақырық түсіретін ерінгүлді тұқымдас өсімдік
А) жылтыр сәлбен Ә) қызыл сәлбен Б) кәдімгі жебір
В) жалбыз
Күрделігүлдердің шоғыры
А) шоқпарбасгүл Ә) себетгүл Б) собық В) масақ
Қазақстанда күрделігүлдердің қанша түрі өсед?
А) 700-дей Ә) 1700-дей Б) 500-дей В) 1000-дай
Күрделігүлдердің жемісі
А) қауашақ Ә) дәнек Б) бұршаққын В) тұқымша
Тұқымшаларынан май алынатын күрделі-гүлді өсімдік
А) мақсыр Ә) өгейшөп Б) кекіре В) қалуен
Картоптың отаны
А) Африка Ә) Европа Б) Азия В) Оңтүстік Америка
Жауаптары
№
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
Ә
Б
Ә
В
В
А
Ә
А
В
А
2
Б
А
Б
Б
Ә
Б
А
Б
А
В
3
В
Б
А
Ә
Ә
Ә
Б
В
В
Ә
4
А
В
Б
А
А
В
Ә
В
Ә
Б
5
Б
А
Б
Б
В
А
В
Ә
Б
А
6
В
Ә
А
А
Ә
Ә
Ә
Б
Ә
Ә
7
Ә
В
Б
Б
А
А
В
А
В
А
8
В
Ә
В
Б
В
Ә
А
Б
А
Б
9
А
А
Ә
А
Ә
Б
Б
Ә
Ә
Ә
10
Ә
Б
Б
Б
Б
В
Ә
А
В
В
11
Б
А
А
А
Б
А
Б
Б
А
Б
12
Б
А
В
Ә
В
Ә
В
В
Б
Ә
13
А
В
В
Б
Б
Б
Ә
А
Ә
Б
14
Б
В
Ә
В
Ә
А
Б
Б
В
А
15
Ә
Б
Б
А
В
Ә
Б
А
А
В
16
В
Ә
А
Б
Б
А
А
Б
Б
А
17
Ә
Б
Ә
В
А
Б
А
В
Ә
Б
18
Б
Б
В
Ә
Ә
Ә
Ә
Ә
Б
Ә
19
Ә
А
Ә
Б
А
Ә
В
В
А
В
20
Б
Б
А
А
Б
В
Ә
Ә
Ә
А
21
А
Ә
Б
Ә
А
А
Б
Б
А
Б
22
Б
Ә
Ә
В
В
Ә
Б
Б
В
А
23
Б
А
Б
А
А
А
А
А
Ә
Ә
24
А
Ә
Б
Ә
Ә
В
Ә
Ә
А
А
25
В
А
Б
Б
Ә
В
А
Б
Б
Б
26
А
Б
Ә
Б
Б
Ә
Б
В
В
Ә
27
Б
А
В
Ә
А
Ә
Б
Ә
В
А
28
А
Б
В
В
А
А
А
В
Ә
В
29
Ә
А
А
А
Б
Ә
Б
А
А
А
30
А
Б
Ә
Ә
Ә
Б
Ә
В
Б
В
