Сүйектің макро және микроскопиялық құрылысы. Сүйектің химиялық құрамы.

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

8.3В. Қозғалыс

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 8

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Сүйектің макро және микроскопиялық құрылысы. Сүйектің химиялық құрамы. Зертханалық жұмыс «Сүйектің макро және микроскопиялық құрылысы». Демонстрация «Сүйектің химиялық құрамы»

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сәйкес)

8.1.6.2 Сүйектің химиялық құрамын, макро және микроскопиялық құрылысын зерттеу

Сабақтың мақсаты

• Сүйектің химиялық құрамы, макро және микроскопиялық құрылысы туралы сипаттау

• Сүйектің химиялық құрамын құрамын анықтау.

• Күйдірілген сүйектің қасиеттерін, химиялық құрамын талдайды. Кальцийсіздендірілген сүйектің қасиеттерін, химиялық құрамын ажыратады.

Бағалау критерийі

1.Сүйектің макроскопиялық құрылысын сипаттайды

3. Сүйектің химиялық құрамын талдайды.

4. Қалыпты сүйектің қасиеттерін, құрамын анықтайды

Ойлау дағдылары

Білу, түсіну, қолдану, талдау

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

Сүйектің микро- және макроқұрылымдарын атап, олардың атқаратын қызметтерін тиісті терминологияны пайдалана отырып, ауызша жазбаша түрде сипаттай алады.

Сүйектің құрамындағы органикалық және бейорганикалық заттардың сүйекке беретін қасиеттерін тәжірибе арқылы зерттеп қорытынды жасап, сипаттай алады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

Жілік сүйек, органикалық заттар, бейорганикалық заттар, сүйектің кемігі, остеон, остеоцит, остеобласт.

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Жіліктің басында...зат болады.

Жіліктің ортасындағы қуыста...болады.

Сүйектің сыртын...қабаты қаптайды.

Сүйектің тығыз заты...жауапты.

Сүйектің құрамында ...заттар болады.

• Егер сүйектің құрамында .............зат аз болса, сүйек беріктік қасиетін жоғалтады.

Құндылықтарға

баулу

Өмір бойы білім алу, құрмет, ынтымақтастық, ашықтық.

Пәнаралық байланыс

Химия, Ағылшын, Физика

Алдыңғы білім

Қанқа туралы білім

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

Үйымдастыру кезеңі

Сыныпта жағымды атмосфера қалыптастыру. Әр оқушы өз атының басталуына байланысты тілек айту.

Топқа бөлу.

Бас, тұлға, қол-аяқ сүйектері болып топқа бөлу.

«жасырын» әдісі Үй тапсырмасы

Адам қанқасына қолдарына түскен қағаздар бойынша сүйекті тауып, жабыстыру

Еске түсіру

 қаңқа – склет – skeleton

 сүйек – кость - bone

 бассүйек – череп - skull

 омыртқа – позвоночник - spine

 қабырға – ребро - rib

 төссүйек – грудная кость - sternum
 иық белдеуі – плечевой пояс – shoulder girdle

 жауырын – лопатка – scapula

 бұғана – ключица – collar bone

 шынтақ сүйегі – локтевая кость - ulna

 жамбас белдеуі – тазовый пояс – pelvic girdle

 бұлшықет – мыщца - muscle

 шеміршек – хрящ – cartilage

 қызыл сүйек кемігі – красный костный мозг – red bone marrow

Сабақтың ортасы

30 минут

Жаңа сабақ. Мұғалімнің таныстырылымның көмегімен шағын түсіндірме береді.

Оқушыларға сұрақтар қойылады, талқылау жүргізіледі.

Оқушыларға жұмыс парақшасы ұсынылады. Нұсқау түсіндіріледі.

Оқушылар 3 станцияны аралай жүріп қажетті ақпараттармен танысып, ұсынылған тапсырмаларды орындайды.

«Миға шабуыл». Terminology.

 серпімділік – эластичность – elasticity

 қаттылық – жесткость – stiffness

 тығыз – плотный – dense

 сынғыштық – хрупкость – fragility

 беріктік – прочность – strength

 созылу – растягивание – stretching

Тәжірибе алаңы.

Мұғалім кальцийсіздендірілген және күйдірілген сүйектің химиялық құрамына байланысты қасиеттерін көрсетеді. Күйдірлген сүйекті сындырып көрсетіп, не себептен бұл морт сыңғыш, қандай жастағы адамдардың сүйектері осындай қасиетке ие деп ойлайсыздар, жанған кезде бұл сүйектің құрамы қалай өзгерді сұрақтары арқылы талдау жасалады

Демонстрациядан соң оқушылар өз қорытындыларын жазып қояды. Бір –екі оқушының жазған қорытындысын оқытып, сыныпта шағын талдау жасалып, кері байланыс беріледі.

Критерий:

• Сүйектің химиялық құрамын түсіндіреді.

Дескрипторлар:

1. Кальцийсіздендірілген, күйдірілген, табиғи сүйектердің құрамындағы айырмашылықтарды түсіндіреді.

Әртүрлі өзгерістерге ұшыраған және табиғи сүйектің қасиеттерін салыстырады.

Зертханалық жұмыс.

«Сүйектің макро және микроскопиялық құрылысы»

А) Күні бұрын 5% уксус ертіндісіне салынған сүйекті иіп көру

Б)Кепкен сүйекті сірінкемен жағып көру

Қышқылдан шыққан сүйек иіледі, майысады. Кепкен сүйекті жағып көру. Сүйек көмірленеді. Бұл органикалық заттардың жанып кеткенін көрсетеді. Сүйек морт сынғыш болады, қолға ұстағанда үгітіледі. Кәдімгі сүек иілмейді, морт сынбайды.

Енді балалар зерттеу жұмыстан не көргенімізді жазамыз. Қасымыздағы жұбымызбен зерттеу жұмыстан не көргенің, сүйектің құрамы туралы түсінгенін жазады.

Қ.Б. Бағдаршаммен бағалау

Дескриптор:

-сүйектің макро және микроскопияық құрылысын ажыратты.

-зерттеу нәтижесін талдап жазады.

-тақырып мағынасын ашты

3-тапсырма
«термин сөздер» әдісі. Топтық жұмысы

Сабақтың соңы

«Адам денсаулығы - қоғам байлығы.», «Өмір қимыл - қозғалысты талап етеді.» мәтелінің мағынасы түсіндіріледі. Денсаулық- басты нәрсе, ол үшін адам күнделікті өзін өзі күту, дұрыс тамақтану, тыныға отырып қажетті дене жаттығуларын жасап, дене тұлғасының дұрыс жетілуін қадағалау қажет.

Оқушылар білімін «Бағалау парағы» бойынша анықтау.

5 мин