Жынысты ж?не жыныссыз к?бею

көбею

Жынысты

Жыныссыз

Гаметалар түзіледі

Аталық, аналық ағзалардың қатысымен жүреді

Гаметалар түзілмейді

Көбеюге бір ағза қатысады

митоз

конъюгация

вегетативті

партеногенез

бүршіктену

клондау

ұрықтану

Үзбелену

Спора түзу

БӨЛІНУ

Көбеюдің бұл түрі қарапайымдылар мен прокариот жасушаларға тән.

Қынамаланып

бөліну

Пердемен

бөліну

Спора түзу

Спора - ядро және цитоплазмадан тұратын өте ұсақ репродуктивтік , бір жасуша .

Қырықжапырақ

Мүктәрізділердің спорангийі

Сапроленгия

- микроскопиялық саңырауұлақ

бүршіктену

Көбеюдің бұл түрі бір жасушалы саңырауқұлақтарға, жануарлардың, өсімдіктердің кейбір түріне тән

Ашытқы саңырауқұлағы

гидра

Эвдендриум –

полипі

Көбеюдің бұл түріне ағзаның бірнеше фрагментке бөлінуі және әр пайда болған бөліктің жетпеген бөлігін қалпына келтіруі- регенерациялануы тән

Үзбелену

Көпжасушалы жасыл балдырлар

Өсімдіктедің вегетативті мүшелері (сабақ, жапырақ, тамыр) арқылы көбеюі тән.

Вегетативті көбею

Көрсеткіштері

Көбею

Ұрпақ дамуына қажетті тұқым қуалау ақпаратының негізі

Ата – аналары

Ұрпақтары

Негізгі жасушалық үрдіс

Биологиялық маңызы

Эволюци ялық маңызы

жыныссыз

жынысты

Біржасуша- ағза ретінде

Көпжасушалы ағзаның соматикалық жасушалары

Прокариоттар

біржасушалы көпжасушалы ағзалар

Ата-анасының генетикалық дәл көшірмесі, яғни клон

Бинарлы бөліну

Митоз

Жыныстық әріптесін кездестірмей қалу қаупі жоқ, әр ағза ұрпақ қалдыра алады,шексіз көп көбейеді.

ағзаларда соматикалық мутациялардың болмауы

Тіршілік ету жағдайлары аз өзгеретін табиғи жағдайларға көбірек бейімделуі, тұрақтандырушы табиғи сұрыпталудың маңызын арттырады.

Ата-аналары көбеюге қабілетті жыныс жасушаларын (гаметаларды) түзеді.

Аталық және аналық ағзалар

Әдетте екі дарақ ата-анасының генетикалық ақпаратының жаңа үйлесімін алады.

Мейоз

Гаметогенез

Ұрықтану

Ұрпақта жаңа белгілер пайда болады, сол себепті қоршаған ортаның өзгерістеріне ата-анасына қарағанда ана ғұрлым бейімделгіш дарақтар пайда болады.

Генетикалық әртүрлілікке байланысты, әр түрлі тіршілік жағдайларын игеруге жағдай жасайды, эволюциялық және экологиялық дамуға мүмкіншіліктер береді;

табиғи сұрыпталудың маңызын арттырады

Жынысты көбею

• Аталық және аналық гаметаның қосылып (ұрықтану кезінде) зигота түзуі

• Балдырлардың 2 көбею әдісі

Көбею

Жануарлар

Дамуы

Бунақденелілер

Жұмыртқа салады

Уылдырық

Балықтар

Қосмекенділер

Уылдырық

Жорғалаушылар

Жұмыртқа

Тірі туады

Сүтқоректілер

Бақаның жұмыртқа салуы

• Дернәсілі – итбалық деп аталады

Партеногенез – ұрықтанбаған жұмыртқа жасушасынан

• Ара, құмыртқа, дафния, шіркей, аса

Жануарлардың ұрықтануы

Сырттай

Іштей

Балықтар, қосмекенділер, былқылдақ денелілердің көпшілігі, кейбір құрттар

Жорғалаушылар, құстар, сүтқоректілер

Қосмекенділердің көбеюі

Құйрықсыздарда – сырттай

Құйрықтыларда - іштей