"?лу" та?ырыбында?ы ашы? саба??а таныстырылым

Зоология негіздерінен "?лу" та?ырыбында?ы саба??а презентация.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"?лу" та?ырыбында?ы ашы? саба??а таныстырылым»

Басаяқты ұлулар класы

1-кезең Сиқырлы сандықша.

Жүзім ұлуы тобына:

1.Ұлуларды неге былқылдақденелілер деп те атайды?

2.Бақалшақ қалдығы сақталған ұлу.

3.Ұлулардың асқорыту жүйесіндегі ерекше без.

4.Қосжақтаулы ұлуларды атаңдар.

5.Ұлулардың негізгі қозғалу мүшесі.

Айқұлақ тобына:

1.Ұлулар типінің кластары.

2.Тұлғадан ерекше қатпарлы қабат.

3.Ұлулардың қантарату жүйесіндегі ерекшелігі?

4.Бауыраяқты ұлуларды атаңдар.

5.Қосжақтаулы ұлудың тыныс алуы.

Сегізаяқ тобына:

1.Ұлулардың буылтық құрттардан ерекшелігі?

. 2.Ұлулар қалай тыныс алады?

3.Не себепті бауыраяқтылар деп аталады?

4.Айқұлақтың көбеюі туралы небілесіңдер.

5.Тағамға пайдаланатын ұлуларды атаңдар.

2-кезең“Білгенге маржан”

Айқұлақ тобына: Суреттегі ұлулардың аттарын ата.

Сегізаяқ тобына: Суреттегі ұлудың аттарын ата.

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Басаяқты ұлулар класының негізгіерекшелік- терімен түрлерімен танысу. Оқушылырдың білім, білік дағдыларын қалыптастыру. Дамытушылық: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын ояту, өзін -өзі дамытуына жетелеу, логикалық ойлау және есте сақтау қабілетін,арттыру. Тәрбиелік: Табиғатты қорғауға, сүюге тәрбиелееу. Әдісі: әңгімелеу, танымдық ойын, СТО. Көрнекілігі: суреттер, слайд презентациялар,интербелсенді тақта.

Басаяқты ұлулар класы

Сегізаяқ кальмар каракатица

8 аяқтылар 10аяқтылар

Б асаяқтылар –ең жоғары жаратылымды “омыртқасыздар әлемінің приматы”

1.Өте ірі жәндіктер.

2.Тұзды мұхиттар мен теңіздерде тіршілік етеді.

3.800-ге жуық түрі белгілі.

4.Денесі бастан және тұлғадан тұрады.

5.Ауыз төңірегінде 8-10 қармалауыштары бар.

6.Қармалауыштары аяқ қызметін атқарады.

7.Қармалауыштарының ішкі жағында сорғыштары бар.

8.Аяғы басында орналасқандықтан,

басаяқтылар деп аталады.

Қантарату жүйесі ашық.

Жүрегі 3 қуысты:2 құлақша,1 қарынша.

Тыныс алу жүйесі

Желбезек арқылы тыныс алады.

Асқорыту жүйесі.

Ауыз-үккі-жұтқыншақ-өңеш-қарын-ішек.

Зәршығару жүйесі.

2 бүйрек,несепағар түтігі

Жүйке жүйесі.

Миы дамыған, жүйке түйіні 170 млн жүйке жасушаларынан тұрады.

Қозғалуы.

Реактивті қозғалып жүру тән,олар суды шапанша қуысына айдап,күшпен итеріп шығарады.

Көбеюі.

Тура даму:жұмыртқа-ересек ағза

150-ге жуық түрі белгілі. Ең ірілері 3-4 метрге,салмағы 50-55 кг. Гиннес рекордтар кітабына енген түрі - Тынық мұхиттық сегізаяқ. ( 3,5 метр, салмағы 58 кг. )

Алып сегізаяқ –Дофлейн ,ұзындығы 3-5 метр.

Барлық тропиктік және субтропиктік теңiздерде және мұхиттарда, таяз суларда 100-150 метр тереңдiкте мекендейдi. Ғалымдар 2007 жылда «Антарктикалық сегiзаяқты» тапты.

Бұлшықетті сегізаяқ. Кәдiмгi жағдайда түсі қызыл қоңыр. Егер ызаландырса, онда қызарады, ал қорықса - онда ағарады. Тіршілік ету ұзақтығы әдетте 4 жыл, орташа - 1-2 жыл .

Қарапайым сегізаяқ. Кәдімгі ересектерінің ұзындығы 1-2 метр, салмағы 20-25 кг . Қармалауыштарында екі қатар сорғыштары орналасқан. Әр қармалауышында 250-300 сорғыштары бар.

Көзі үлкен емес,бірақ өте ақылды. Сегiзаяқтарды тапқырлығы мен ақылдылығына байланысты моллюскалар арасында жиi «теңіз приматтары» деп атайды . Жауынан сиялы сұйықтығын шашып,құтылып кетеді. Сияны шашатын және сақтайтын арнайы мүшесі-сиялы қапшығы. ( тік ішек ). Сия 6 рет бүркуге жетеді.

. Бір қызығы сегізаяқты «сиқырлап» ұйықтатуға болады. Ол үшін сегізаяқтың аузын жоғары қаратып, қармалауыштарын төмен салбыратса болды, ол дереу ұйқыға батады. Енді оған не жасаса да сезбей, ұйықтай береді.

2.Жапония сегізаяғы( улы жәндік) Көк сақиналы сегізаяқтың уы улы және жанды денені үш минутта өлтіреді.

Кальмар — он аяқты моллюскілер отрядының жеуге жарайтын бір тармағы. Ұзындығы — 0,25—0,5 м, кейде 18 м жететін омыртқалы жануарлар арасындағы ірі моллюскілер. Денесі екі бүйірінен қысыңқы, жүзу жарғақтары бар. Кальмардың дене пішіні цилиндр тәрізді, екі жағында жүзбеқанаттары болады. Кальмардың қармалуыштарының сегізі қысқа, екеуі ұзын, қол сияқты төмен қарай иіліп тұрады.

Кальмарларда қармалауыштары сорғыштарға айналған. Сорғыштарының айналасын мүйізденген шеңбер қоршайды.

Бастың екі жағында үлкен көздері бар.Оның құрылысы адам көзіне ұқсас.Бір қызығы:көздерінің біреуі бір затты,екіншісі екінші затты жеке-жеке көреді.

Фотофор – суда тіршілік ететін басаяқты ұлулардың жарық шығаратын мүшесі. Судың терең қабатын мекендейтін кальмарлардың денесінде 200-ге жуық фотофорлары болатынын ғалымдар анықтаған.

Кальмарлар су тереңінде сағатына 50шақырым,кейде 70-90 шақырым жылдамдықпен жүзіп,қорегін аулайды.

Командор кальмары. ( Камчатка түбегі )

Кальмар Гумбольдт Қатыгез,адамға қауіпті кальмар.Оны қызыл құбыжық деп атайды.

Тынық мұхиттың құбыжықтары .

2. Алып кальмар - Колоссал . ( ұзындығы 14 метр ) Колоссальдің еті өте дәмді. қытайлықтар жейді .

Кальмар шарик

Кальмар торай

Каракатицаның басы да, тұлғасы да жалпақ, тұлғасының екі бүйірінде тұтас жүзбеқанаттары болады.Бақалшағы тақташа түрінде болады.

30 түрі белгілі,теңіз жануарларының ішіндегі ең ақылдысы .Оның миы жақсы дамыған.

Каракатицаның қармалуыштарының сегізі қысқа, екеуі ұзын, қол сияқты төмен қарай иіліп тұрады.

Алып австрали́ялық карака́тица - ұзындығы 50 см салмағы 10,5 кг ,дүние жүзіндегі ең ірі каракатица.

Дәрілік каракатица - ұзындығы 20-30 см. Атлант мұхитында кездеседі.Қармалауыштарында 4 қатар сорғыштары орналасқан.

Жемін аулау үшін құмға бас бөлігіндегі ойыстан су атқылатады.Құм жан-жаққа ұшып,асшаян көрініп қалады.

Ұлулардың маңызы.

1. Ұлулардың небары 2 түрі ғана бағалы інжу жасай алады. Теңізде кездесетін меруертті устрица мен тұщы суда тіршілік ететін мидия.

Қыздарға қойылатын Маргарита есімі грек тілінен аударғанда “інжу” деген мағына берсе, қазақ халқында қыздарына әдемі Меруерт, Інжу деген аттар қойылады.

Қыздарға қойылатын Маргарита есімі грек тілінен аударғанда “інжу” деген мағына берсе, қазақ халқында қыздарына әдемі Меруерт, Інжу деген аттар қойылады.