С?йекті? ??рамы.

С?йектер ты?ыз ж?не кеуекті д?некер ?лпалардан т?зіледі. С?йекті? сырты - ты?ыз ?лпадан, ішкі б?лімі кеуекті ?лпадан ??ралады. С?йекті? сыртында с?йек затымен т?тасып кеткен суйек?ап болады.С?йек?апты? асты??ы бетіні? жасушалары б?лініп, с?йек затын т?зеді. Сонды?тан с?йек?ап ар?ылы с?йектер жуандап ?седі. С?йек сын?анда біртіндеп бітіп, ?айта ?алпына келуі де с?йек?ап?а тікелей байланысты. С?йек?апта ?антамырлары мен ж?йкелер болатынды?тан, с?йекке ?дайы ?оректік заттар жеткізіледі. С?йекті? екі шетіндегі шеміршекті ?абатта?ы жасушаларды? б?лінуінен с?йек ?зарып ?седі. ?а??аны? толы? с?йектенуі 20-25 жас?а дейін жал?асады. Адам 25 жас?а дейін ?седі. Ересек адамны? с?йегіні? ?штен екі б?лігін — бейа?залы?, ал ?ал?ан ?штен бір б?лігін а?залы? заттар ??райды. А?залы? заттар - иілгіштік, серпінділік, ал бейа?залы? заттар беріктік ?асиет береді.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«С?йекті? ??рамы.»

Сабақтың тақырыбы: Сүйектің құрылысы мен химиялық құрамы.

Мақсаты:
Сүйектің құрылысы,химиялық құрамын анықтау

Сүйектің құрылысы, құрамы, өсуі, байланысы.

Буындар
өзекшелер;
борпылдак қабат;
қыртысты қабат;
жілік майы;
остеоциттер (сүйек жасушалары);
қантамырлар.

Сүйектің құрамы.

Сүйектің құрамында - 50% су , 12,5% нәруыз тектес ағзалық зат - оссеин (жұмсақ, серпімді ағзалық зат), 21,8% минералды заттар ( кальций фосфаты ), 15,7% май болады. Оссеин заты сүйекке серпімді, иілгіштік қасиет береді. Жас балалардың сүйегінде ағзалық заттардың мөлшері көбірек. Сүйектері иілгіш болатындыктан спортқа , циркке , балетке жастайынан қабылдайды. Адамның жасы ұлғайған сайын сүйегінде ағзалық заттар азайып, минералды заттар кебейеді. Құрамында минералды заты көп сүйектер иілгіштік қасиетінен айырылып, морт сынғыш келеді.

Буындар

Адам денесінде 230-дан астам буындар бар. Буын дегеніміз сүйектердің қозғалмалы байланысатын жері. Әрбір буынның сырты тьғыз дәнекер ұлпадан түзілген қабықпен қапталған. Оны буын қапшығы дейді. Буын қапшығының буын сұйықтығы бөлінеді. Сұйықтык үйкелісті кемітіп, сүйектердің буын ойығында еркін қозғалуына мүмкіндік береді. Сонымен буында буын беті, буын қуысы, буын сұйықтығы және буын қапшығы болады.

Сүйектің бірімен-бірі байланысатын шеті жылтыр, тегіс шеміршекпен қапталған. Қозғалу кезінде шеміршек үйкелісті азайтып, оқыс соққыны (толчок) әлсіретеді.

Сүйектің құрылысы

Сүйектер тығыз және кеуекті дәнекер ұлпалардан түзіледі. Сүйектің сырты - тығыз ұлпадан, ішкі бөлімі кеуекті ұлпадан құралады. Сүйектің сыртында сүйек затымен тұтасып кеткен суйекқап болады . Сүйекқаптың астыңғы бетінің жасушалары бөлініп, сүйек затын түзеді. Сондықтан сүйекқап арқылы сүйектер жуандап өседі. Сүйек сынғанда біртіндеп бітіп, қайта қалпына келуі де сүйекқапқа тікелей байланысты. Сүйекқапта қантамырлары мен жүйкелер болатындықтан, сүйекке ұдайы қоректік заттар жеткізіледі. Сүйектің екі шетіндегі шеміршекті қабаттағы жасушалардың бөлінуінен сүйек ұзарып өседі. Қаңқаның толық сүйектенуі 20-25 жасқа дейін жалғасады. Адам 25 жасқа дейін өседі. Ересек адамның сүйегінің үштен екі бөлігін — бейағзалық, ал қалған үштен бір бөлігін ағзалық заттар құрайды. Ағзалық заттар - иілгіштік, серпінділік, ал бейағзалық заттар беріктік қасиет береді.