Сүйектің құрылысы мен құрамы тақырыбына арналған көрсетілім

Сабақтың тақырыбы:

Сүйектің құрылысы мен құрамы

Сабақтың мақсаттары:

Сүйектің макроскопиялық құрылысын зерттеу;

• Сүйектің микроскопиялық құрылысын зерттеу;
• Сүйектің химиялық құрамын зерттеу.

Бағалау критерийлері:

• Сүйектің макроқұрылымдарының қызметтерін түсіндіреді;
• Сүйектің микроскопиялық құрылысын сипаттайды;
• Сүйектің химиялық құрамын түсіндіреді.

Сүйектің макроскопиялық құрылысы.

Сүйектің сырты жұқа, жылтыр сүйекқабымен қапталған  -

Сүйектің сыртқы қабаты 2 қабаттан:

сыртқы - талшықты және ішкі - жұқа, нәзік болып келеді.

Сыртқы қабаты сүйектің сіңірмен, буынмен, бұлшықетпен, ал ішкісі – нағыз сүйекті құрайды. Осы қабат сүйек сынғанда қалпына келтіреді және ол сүйектің қоректенуі мен өсуіне қатысады.

Сүйек қабығы мен сүйекте қан тамырлар болады. Олар сүйекті оттегімен, қоректік заттармен қамтамасыз етеді. Сүйек қабығында көптеген жүйке ұштары болады. сондықтан ол зақымданса, қатты ауырады.

Сүйектің ішкі құрылысы

Диафизалық аймақ

Сүйек қабы

Буын шеміршег і

Борпылдақ сүйек

Жілік майы

Тығыз сүйек

Эпифизалық пластина

Сүйектің макроқұрылымы

Сүйек ұлпасының кеуекті немесе борпылдақ заты

(Губчатое вещество костной ткани)

Сүйек ұлпасының тығыз заты (Компактное вещество костной ткани).

Әр сүйек:

1 . Жасуша мен жасуша аралық заттан тұратын сүйек ұлпасынан- 2 . сүйекқаптан

3 . кемік майынан 4 . қан, лимфа, жүйке тамырларынан тұрады.

Борпылдақ сүйек

Тығыз сүйек

Қызыл кемік

сары кемік –жілік майы

Жасушааралық зат:

1.Негізгі ағзалық зат

2.Оссеин талшықтары

3.Бейағзалық зат

Сүйектің микроскопиялық құрылысы

Сүйектердің микроскопиялық құрылысы

сүйек пластинкасы

Остеоцит

Канал

Орталық канал

Қан тамырлары

Зертханалық жұмыс: «Сүйектің микроскопиялық құрылысы»

Құралдар : микроскоп, тұрақты препарат сүйек ұлпасы және гиалинді шеміршек

• Жұмыс барысы

• 1. Микроскоппен сүйек ұлпасын қарау.
• 2. Қантамырлар мен жүйке талшықтары өтетін каналдарды табу.
• Көлденең кесіндісінде олар мөлдір шеңбер немесе доғал болып көрінеді
• 3. сүйек жасушаларын табыңыз. Олар сақина арасында қара өрмекші тәрізді болып көрінеді. Олар сүйек затының пластинкаларын бөледі және минералды тұздарға малынады.
• 4. Бақылау нәтижелерін сурет түрінде салып, бөліктерін атаңыз.

Сүйек жасушасы – Остеоцит

• Сүйек ұлпасын құрайды
• Бөлінбейді

Сүйектің микроқұрылымы

Сүйектің химиялық құрамы

Бейорганикалық заттар(60%): кальций, фосфор, магнийдің минералды тұздары.

Органикалық заттар (30%): белок (оссеин), майлар және көмірсулар.

Су (10%)

Қаттылық

Серпімділік пен иілгіштік

Қасиеттер

Беріктік

Кесте толтырыңыз

Сүйек түрі

Сүйек қасиеттері

1.

Қыздырылған сүйек

2.

Сүйек қандай заттардан тұрады?

Қаттылық

Кальцийсіздендірілген сүйек

3.

серпімділік

Табиғи сүйек

иілгіштік

созылғыштық

беріктілік

Бүгінгі сабақ аяқталды

менің айтарым …

Өзіңді не үшін мақтай аласын?

Сыныптастарыңды не үшін мақтай аласың?

Нені үйрендің?

Не таң қалдырды ?

Сен үшін жаңалық болғаны…

Ең жақсы шыққаны?

Менің сабақтағы жетістігім…