Саба?ты? та?ырыбы: "Буна?тылар"

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Өрмекшітәрізділердің жалпы сипаттамасы мен көптүрлілігі туралы мағлұмат беру. Шаршылы өрмекші мысалында сыртқы құрылысы, тіршілік ортасы,тіршілік ету дағдысы және мінез-құлығы жайында білім қалыптастыру.

Дамытушылық:

Өмірмен байланыстыра отырып, пәнге қызығушылығын, дүниетанымын, оқушы белсенділігін арттыру, оқушылардың іс - әрекетін басқару арқылы ой таласын туғызу, білім – білікітілігін дамыту. Тәрбиелік: Табиғатпен үйлесімділікте өмір сүруге, жәндіктер дүниесіне жанашырлықпен қарауға тәрбиелеу.

Буынаяқтылар типі

Шаянтәріздестер

Өрмекшітәріздестер

Бунақденелілер

Буынаяқтылар

Аяғы

Екі жақты

Көпжасушалы

бунақталған

симметриялы

жәндіктер

Хитин дегеніміз – жасуныққа ұқсас ағзалық зат.

Шаянтәріздестер

Сабақтың тақырыбы:

Өрмекшітәріздестер класы

Өрмекшітәріздестер

1-тапсырма.

Суреттерге қарап, кестеге жануарлардың аттарын жаз және бұл жануарларға тән ерекшеліктерді кестеде белгілеп көрсет.

№

Ерекшеліктері

1

Денесі баскөкіректен және құрсақтан тұрады.

2

Денесі қалың хитинді жабынмен қапталған.

3

Хитинді жабыны өте жұқа.

4

Екі мұртшасы болады.

5

Мұртшалары жоқ.

6

7

Жүруге арналған аяқтары бес жұп.

Жүруге арналған аяқтары төрт жұп.

8

Көздері күрделі құрылысты.

9

Көздері қарапайым құрылысты.

10

Тыныс алу мүшесі – желбезектері.

11

Тыныс алу мүшесі – демтүтік.

12

Құрсағында аяқтары бар.

13

Құрсағында ешбір аяқ орналаспайды.

14

15

Зәр шығару мүшесі – екі жасыл без.

Зәр шығару мүшесі – мальпигий түтігі.

2-тапсырма.

Суретке қарап, сұрақтарға жауап бер.

Денесінің бөліктерін ата-_______________________________________________________________________

Жүру аяқтары нешеу? ________________________

Құрсақ аяқтары бар ма? ______________________

Құрсағының артқы ұшында не бар? ____________________________________________________________________

Ала өрмекшіде неше көз бар? __________________

Жақаяқтары қандай қызмет атқарады? ____________________________________________________________________

Тұтқыаяқтары (аяққармалағыштары) қандай қызмет атқарады? ____________________________________________________________________

3-тапсырма.

Мына өрмекшілерді ата. Олардың іс-әрекеті мен құрылысына тән ерекше белгілерді көрсететін әріптерді кестеге жаз.

________________________________________

________________________________________

____________________________________

А-өздері топырақты қазып, терең етіп ін жасап алады, іннің қабырғаларын өрмекаумен өрмектеп тастайды;

Ә-уы адам үшін өте қауіпті;

Б-тұтқыаяқтарында қысқыштары бар;

В-жемін аулауға түнде шығады. Жайылып жүрген жануарлардың тұмсығын шағып алуы мүмкін;

Г-құрсағының соңғы бунағы жіңішке болып келеді және ұшында иілген үшкір шаншары болады;

Ғ-шаққаны жанға батқанмен, өмірге қауіп төндірмейді;

Д-қара түсті өрмекші;

Е-жемін жоғары көтеріп өлтіреді де, үзіп-үзіп кесектеп асайды.

Сен білесің бе? 35 мыңға жуық өрмекшілердің түрлері бар және жаңаларын да ашуда. Өрмекшілердің бір жылда жейтін барлық жәндіктері, жер шарындағы тұратын адамдардың қосқандағы жиынтығынан көп. Amarobia өрмекшісінің балалары туғаннан кейін өзінің анасын жеп қояды. Кейбір ұрғашылары еркектерін шағылысу кезінде жейді. Осылайша өлгендері өзінің ұрпағына тамақ болады. Қара өрмекші күніне 20 өрмекшіні жей алады

2. Толғаныс. Парта қатары бойынша

А, Ә, Б тобы деп бөлінеді.

А – тобы “Венн диограммасы”

Ортақ

белгісі

Шаянтәрізділер

Өрмекшітәріздестер

• 2. Есеп.
• Өрмекшілер өте қомағай жәндіктер: бір өзінің салмағына тең қорек жейді. Олардың негізгі қорегі шыбын. Орманда әрбір гектарда 5000 - ға жуық өрмекші өмір сүреді. Егер әр өрмекші күніне екі шыбынан қорек етсе, онда күніне қанша шыбын жойылады? Қане, есептеп көрейік.

• Шешуі: 5000 х 2 = 10 000 шыбын.

• Ал егер өрмекшілер көп болса 25 000 - ға дейін шыбынды жоқ қылады. Сонда олар қанша пайда келтіретінін ойланып көрдіңдер ме? Себебі шыбын ол нағыз – апокалипсис! Өйткені ғалымдар оның денесінен 26 млн микробтар тапқан, ол микробтар адамдадар туберкулез, сібір жарасы, іш сүзек, дизентерия ауруларын тудырады. Сонымен қатар шыбындар басқа да паразит құрттардың жұмыртқаларын тасымалдаушы болып табылады.
• Жаз ыстық болса бір шыбын 9 ретке дейін ұрпақ береді. Күзге дейін бүкіл жер шарына шыбындар қоныстанар еді. Мұндай апаттан шыбынның бірінші жауы өрмекшілер құтқарады. Бұдан шығар қорытынды өрмекшілерді қорғау керек

• 3. Синквейн құрастыру (бес жолды өлең)
• Өрмекшілер
• Қорқынышты, улы
• Тоқиды, аулайды, шағады
• Өрмекшілер – құрлық жыртқыштары.
• Арахнидалар.
• Балалар өрмекші туралы пікірлерің өзгерді ме?