Саабақ тақырыбы :Амеба

Қарапайымдар типі, жалғанаяқтылар класының өкілі кәдімгі амебаның құрылысы,қызметі туралы дайындалған сабақ үлгісі. Бұл презентация арқылы оқушының өз бетімен білім алуға мүмкіндігі бар.Сабақ үлгісінде функционалдық сауаттылыққа байланысты тапсырмалар бар, сонымен бірге бейнефильмдер қамтылған.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого презентации
«ШКО Ныгметжанова АМЕБА»

Пәні: Биология

САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ:

Кәдімгі амеба, сыртқы және ішкі құрылысы.

Сыныбы: 7

Презентация авторы: Нығыметжанова Гүлжан Қымбатқызы

биология пәнінің мұғалімі

Білім беретін мекеменің мекен жайы:

“ С.Бекбосынов атындағы орта мектебі”КММ

ШҚО, Абай ауданы, Архат ауылы,

Сабақтың мақсаты:

АМЕБАНЫҢ СЫРТҚЫ, ІШКІ ҚҰРЫЛЫСЫ, ТІРШІЛІК ӘРЕКЕТІ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК БЕРУ

САБАҚТЫҢ НӘТИЖЕСІ

1.АМЕБАНЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫН, ҚАЛАЙ ТІРШІЛІК ЕТЕТІНІН БІЛЕДІ.

2. ТОПТА ЖҰМЫС ІСТЕУ, ТЫҢДАУ, СӨЙЛЕУ ДАҒДЫЛАРЫ ҚАЛЫПТАСАДЫ.

САБАҚТЫҢ ЖОСПАРЫ:

І. ҮЙЫМДАСТЫРУ КЕЗЕҢІ

1.ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ АТМОСФЕРАСЫН ОРНАТУ.

“ ТІЛЕК АҒАШЫ”

2. ТОПҚА БӨЛУ. Түс бойынша 3 топқа бөлінеді.

ІІ. ҮЙ ТАПСЫРМАСЫН СҰРАУ. Миға шабуыл әдісі

ІІІ. ЖАҢА САБАҚ

“ ДЖИГСО” ӘДІСІ

СЕРГІТУ СӘТІ.

САБАҚТЫ БЕКІТУ. Тест, деңгейлік тапсырмалар, синквейн

ҮЙГЕ ТАПСЫРМА.

«ТІЛЕК АҒАШЫ»

Оқушылар бір-біріне жақсы тілектерін айтады.

Мысалы: “қайырлы күн”, күнің сәтті болсын” т.б

Әр тілек айтылған сайын алма ағашы алмаға толады.

І.Қызығушылықты ояту . Миға шабуыл:

1) Денесі екі жақты симметриялы болып келетін жануарларды ата.

2) Денесі сәулелі симметриялы жануарларды ата.

3) Өсімдіктерден жануарлардың ең негізгі ерекшеліктері қандай?

4) Жануарлардың тіршілік ортасына не жатады?

5) Жануарлардың мекен ортасы деген не?

6) Өз тіршілігінде 2 түрлі ортада тіршілік ететін жануарлар бар ма?

7) Сулы ортада құрлық, ауада, топырақта тіршілік ететін жануарларды ата.

ІІ. Мағынаны тану кезеңі.

Топтық жұмыс.

“ джигсо” әдісі бойынша

1-топқа. Амебаның мекен ортасы, құрылысы.

2-топқа.Қозғалуы, тыныс алуы, асқорытуы.

3-топқа. Зәр шығаруы,көбеюі, циста түзуі.

ЖАНУАРЛАР ДҮНИЕСІ

КӨПЖАУШАЛЫЛАР

БІРЖАСУШАЛЫЛАР

ТИПІ:ҚАРАПАЙЫМДАР

ЖАЛҒАНАЯҚТЫЛАР КЛАСЫ

ТАЛШЫҚТЫЛАР КЛАСЫ

КІРПІКШЕЛІЛЕР КЛАСЫ

ӨКІЛІ: КІРПІКШЕЛІ КЕБІСШЕ

ӨКІЛІ.

Амеба

Өкілі.

ЖАСЫЛ ЭВГЛЕНА

БІРЖАСУШАЛЫЛАР

Біржасушалы жәндіктер- денесі бір ғана жасушадан тұратын микроскоп арқылы көрінетін ағзалар. Олар қарапайымдар деп те аталады. Құрылысы қарапайым сияқты болғанымен, біржасушаның ішінде асқорыту,тыныс алу зат алмасу, қозғалу, көбею, сыртқы әсерлерге жауап беру сияқты кез келген тіршілік иесіне тән тіршілік белгілері үздіксіз жүріп жатады Олардың табиғатта 70 мыңға жуық түрі бар.

ТЕҢІЗДЕР МЕН МҰХИТ СУЛАРЫ

КӨЛ, ТОҒАН, ӨЗЕНДЕР

ІРКІНДІ СУ, ШАЛШЫҚ СУ ҚОЙМАЛАРЫ

БІРЖАСУШАЛЫЛАРДЫҢ

ТІРШІЛІК ОРТАСЫ

Топырақта , тірі ағзалардың денесінде паразитті тіршілік етеді

КӘДІМГІ АМЕБА

су өсімдіктерінің шіріген жапырағы мен органикалық заттары мол суқойма түбіндегі тұнба.
су өсімдіктерінің шіріген жапырағы мен органикалық заттары мол суқойма түбіндегі тұнба.

Тіршілік ортасы:

Оның тұрақты пішіні болмайды, мөлшері- 0,5 мм
Оның тұрақты пішіні болмайды, мөлшері- 0,5 мм

Дене

тұрқы:

ҚОЗҒАЛУЫ

Жалған аяқтары арқылы

ҚҰРЫЛЫСЫ

Жарғақша, цитоплазма, ядро, вакуоль, жалған аяқтар

Амебаның құрылысы

Құрылысы: жарғақша, цитоплазма, ядро, вакуоль, жалған аяқтар. Амеба жалған аяқтарын дененің кез келген жерінен созып шығара алады, сондықтан оларды кейде “тамыраяқтылар” деп те атайды.

Бактерия, балдырлармен қоректенеді. Асқорыту вакуольі арқылы қорытады. Бактерия, балдырлармен қоректенеді. Асқорыту вакуольі арқылы қорытады. Судағы еріген оттегімен бүкіл денесі арқылы Судағы еріген оттегімен бүкіл денесі арқылы Жиырылғыш вакуоль арқылы Жиырылғыш вакуоль арқылы ҚОРЕКТЕНУІ ТЫНЫС АЛУЫ ЗӘР ШЫҒАРУЫ КӨБЕЮІ Жыныссыз, ядросы 2-ге бөліну арқылы

Бактерия, балдырлармен қоректенеді. Асқорыту вакуольі арқылы қорытады.
Бактерия, балдырлармен қоректенеді. Асқорыту вакуольі арқылы қорытады.

Судағы еріген оттегімен бүкіл денесі арқылы
Судағы еріген оттегімен бүкіл денесі арқылы

Жиырылғыш вакуоль арқылы
Жиырылғыш вакуоль арқылы

ҚОРЕКТЕНУІ

ТЫНЫС АЛУЫ

ЗӘР ШЫҒАРУЫ

КӨБЕЮІ

Жыныссыз, ядросы 2-ге бөліну арқылы

Амебаның қоректенуі

Амеба жалған аяқтарымен мысалы: бактеияларды қоршап орап алады.Содан соң қорек жасуша қабықшасы арқылы

цитоплазмаға түседі.Цитоплазма оны қоршап алады.Оны асқорыту вокуолі деп атайды.Нәрлі зат жасуша

цитоплазмасына тарап тіршілік қажетіне жұмсалады.

АМЕБАНЫҢ КӨБЕЮІ.

Біржасушалылардың көпшілігі жыныссыз жолмен көбейеді

Жыныссыз көбею жәндік жасушасының екіге тең бөлінуі арқылы

жүреді. Амеба жыныссыз, көлденеңінен ядросы 2-ге бөліну

арқылы көбейеді.

ЦИСТА ТҮЗУІ

Қолайсыз жағдайлар туған кезде қарапайымдардың денесін қалың қабық қаптап, тыныштық күйге көшеді. Ол қабық циста деп аталады.

Цистаға оранып жатқан кезде олар желмен ұшып немесе жануар денесіне жабысып таралады

ТЕРМИНДЕР

ЦИСТА -ҚОЛАЙСЫЗ ЖАҒДАЙДАН ҚОРҒАЙТЫН ҚАБЫҚША.

ГРЕКШЕ: “ЦИСТИС”- ҚАПТАМА

ІІІ. САБАҚТЫ БЕКІТУ

ДЕҢГЕЙЛІК ТАПСЫРМАЛАР

Тақырыпты бекітуге арналған тест.

Жалғанаяқтылар класының өкілі

А) эвглена

В) амеба

С) кірпікшелі кебісше

2.Қарапайымдылардың қанша мыңға жуық түрі бар?

А) 25 000 – 70 000

В) 30 000 – 40 000

С) 15 000 - 20 000

3.Циста дегеніміз не?

А) цитоплазма

В) қорапша

С) қаптама

4.Амебаша қозғалатын біржасушалылардың екінші атауы

А) гидралылар

В) тамыраяқтылар

С) табақшатәріздестер

5.«Амеба» сөзі гректін тілінен аударғанда

А) «өзгергіш»

В) «ұқсастық»

С) «тасымалдау»

6.Амебаның қозғалу мүшеі?

А) кірпікшелері

В) жалғанаяқтары

С) талшықтары

7.Амеба қалай тыныс алады ?

А) жиырылғыш вакуолімен

В) бүкіл денесі арқылы суда еріген оттегімен

С) суда еріген көмірқышқыл газымен (СО2)

8.Амеба қандай жолмен көбейеді?

А) спора түзу арқылы

В) жынысты жолмен

С) жыныссыз жолмен

9. Қолайсыз жағдайда амеба не түзеді ?

А) спора

В) зооспора

С) циста

10.Амеба немен қоректенеді ?

А) бунақденелілермен

В) ұсақ балдырлар, бактериялармен

С) балықтармен

Бағалау

9 - 10 дұрыс жауапқа – « 5 »

7 - 8 дұрыс жауапқа – « 4 »

5- 6 дұрыс жауапқа – « 3 »

5-тен төмен – « 2 »

Жауап кілті

1-сұрақ

Қарапайымдар біржасушалы балдырлар мен бактерияларды қорек етеді. Ал өздері көптеген жәндіктер мен жануарларға жем болады.Қарапайым жәндіктердің ауыл шаруашылығында және адам денсаулығын сақтауда маңызы зор.

Қарапайымдар су қоймаларын тазартуда маңызы рөл атқара ма?

Қарапайымдардың су қоймаларын тазартуда маңызды жоқ

иә/ жоқ

Қарапайымдар су қоймаларын тазатуда маңызды рөл атқарады

Қарапайымдар нағыз су қоймаларын тазалаушылар

иә/ жоқ

иә/ жоқ

2-сұрақ

Біржасушалы жәндіктер- денесі бір ғана жасушадан тұратын микроскоп арқылы көрінетін ағзалар. Олар қарапайымдар деп те аталады. Құрылысы қарапайым сияқты болғанымен, біржасушаның ішінде асқорыту,тыныс алу зат алмасу, қозғалу, көбею сияқты кез келген тіршілік иесіне тән тіршілік белгілері үздіксіз жүріп жатады

Ағзаның сыртқы әсерлерге жауап беру қасиеті қалай аталады?

А) зат алмасу

В) қорғаныштық

С) тітіркенгіштік

Д) тыныс алу