Та?ырыбы: Генетикалы? код.Генетикалы? кодты? ?асиеттері.Н?руызды? биосинтезі.Транскрипцияны? реттелуі.
Ма?саты:
Білімділік: Н?руыз биосинтезіне жалпы сипаттама беру
Дамыту: ?з бетінше ізденіспен шы?армашылы? т?р?ыда ж?мыс істеуге да?дыландыру. ?з ойларын еркін де сауатты, на?ты жеткізу ?абілеттерін арттыру.
Т?рбиелік: Жан-жа?тылы??а, ізденімпазды??а баулу, ты?дай ж?не с?йлей білу м?дениетін арттыру. Гигиеналы? т?рбие беру
Болжамдап отыр?ан н?тиже: Н?руыз биосинтезімен таныс?ан т?л?а.
Саба?ты? типі: Жа?а білім беру саба?ы
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
Саба?ты? ?дісі: 1. С?ра?-жауап. 4. Б.?.?. кестесі.
2. ??гіме-д?ріс. 5. Кестемен ж?мыс.
3. Топтастыру. 6. Тірек-сызбамен ж?мыс.
Саба?ты? к?рнекілігі: ?осымша деректер, о?улы?. т.б.
Саба?ты? жоспары:
І. ?йымдастыру кезе?і.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
1. С?ра?-жауап.
?орытындылау.
ІІІ. Жа?а саба?.
1. ??гіме-д?ріс.
2. Топтастыру.
3. Кестемен ж?мыс.
4. Тірек сызбамен ж?мыс.
?орытындылау.
IV. Жа?а саба?ты бекіту.
1. Б.?.?. кестесі.
V. ?орытындылау, ба?алау.
VІ. ?йге тапсырма беру.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
О?ушыларды т?гендеу, о?у ??ралдарын дайындатып, зейіндерін саба??а аударту.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
ІІІ. Жа?а саба?.
1. ??гіме-д?ріс.
Тіршілік материя ?оз?алысыны? ерекше к?рделі формасы, оны? негізі зат алмасу?а келіп тіреледі.
Зат алмасу н?руыздар мен нуклеин ?ыш?ылдарына байланысты.
Н?руызды? физикалы? ж?не химиялы? ?асиеттері де организмні? тіршілік ?асиеттеріне негізделген.
1839 жылы нидерленды? ?алым Мульдер н?руызды? тіршіліктегі ма?ызына к??іл аудара келе оны протеин деп атауды ?сынды.
Н?руызды? биосинтезі, ?сіресе жас организмде ?ар?ынды ж?реді, оны? дамуы мен ?суіне зор ы?палын тигізеді.
Н?руыздар тіршілікті? негізгі нышаны, оны? физикалы? ж?не химиялы? ?асиеттері де организмні? тіршілік ?рекетіні? негізін ??райды.
ДН? ?р т?рге т?н ?асиеттер мен ата анадан берілген а?паратты ?зінде са?тай отырып, оларды келесі ?рпа?тар?а н?руызды? биосинтезі ар?ылы беріледі.
Генетикалы? кодты? ролін нуклеотидтер ат?арады. Б?л нуклеотидтер ?ш –?штен ?йлесімділік жаса?анда ,оларды? саны 64 болады. Ол 20 амин?ыш?ылын кодтау?а арты?ымен жетеді.
Нуклеотидтерді? комплементарлы? принципіне сай ДН? дан а?паратты? РН? тіліне аударылып жазылу принципін транскрипция деп атайды.
Транскрипция процесі жасушаны? ядросында ж?зеге асырылады я?ни информосомада жазылады. Информосома синтезделуге тиісті н?руыз молекуласыны? ??рылымы туралы а?парат жазыл?ан денешік.Информосоманы ?аза? ?алымы М.? Айт?ожин аш?ан
3. Кестемен ж?мыс.
Бірінші негіз
Екінші негіз
?шінші негіз
А
Г
Т
Ц
А
Фен
Фен
Лей
Лей
Сер
Сер
Сер
Сер
Тир
Тир
-
-
Цис
Цис
-
Три
А
Г
Т
Ц
Г
Лей
Лей
Лей
Лей
Про
Про
Про
Про
Гис
Гис
Глн
Глн
Арг
Арг
Арг
Арг
А
Г
Т
Ц
Т
Иле
Иле
Иле
Мет
Тре
Тре
Тре
Тре
Асн
Асн
Лиз
Лиз
Сер
Сер
Арг
Арг
А
Г
Т
Ц
Ц
Вал
Вал
Вал
Вал
Ала
Ала
Ала
Ала
Асп
Асп
Глу
Глу
Гли
Гли
Гли
Гли
А
Г
Т
Ц
4. Тірек-сызбамен ж?мыс.
?орытындылау.
IV. Жа?а саба?ты бекіту.
1. Б.?.?. кестесі.
Білгенім
?йренгенім
?йренгім келеді
V. ?орытындылау, ба?алау.
VІ. ?йге тапсырма беру.
?йге: §13,14