?рмекшіт?різдестер класы. Кене.

Әрбір күндерің

шуақты болсын!

Ғашықпын нұрлы күннің шуағына,

Арай беріп, сәуле төккен жаныма.

Шын ғашықпын, Тәңірім-ау ала таңға,

Бақыт сыйлап, бөлей тұғын шапағына.

• Топ ережесі

• Білім
• Тәртіп
• Ұйымшылдық
• Белсенділік
• Адамгершілік
• Сыйластық

Бағалау

Топтық бағалау парақшасы және бағалау критерийлері:

№

Топ мүшелері:

1

2

Үй тапсыр

масына дайындығы

Жаңа тақырыпты меңгеруі

3

Топтада белсенді болуы

4

Тапсырманы орын-

5

дауы

6

Мұға

лімнің бағасы

Үй тапсырмасын тексеру :

1.Зәршығару жүйесі –жасыл бездер

2.Ұзын және қысқа мұртшасы болады

3.Жүретін 8 аяғы бар

4.Зәршығару жүйесі -сатанбез және мальпигий тамырлары

5.Тыныс алу мүшесі-желбезек

6.Тыныс алу мүшесі- өкпе қапшығы және демтүтік

7.Астың ішектен тыс қорытылуы тән

8.Көздері қарапайым құрылысты

9.Циклоп,дафния,таңқышаян

10.Кене, құршаян,бүйі

Шаянтәріздестер

Өрмекшітәріз-

дестер

10/14/16

• Суреттер сөйлейді

Кене

Буынаяқтылар типі

(1-1,5 миллионға жуық)

Өрмекшітәріздестер

Шаянтәріздестер

(40 000-ға жуық)

(30 000-ға жуық)

Бунақденелілер

(1 миллионға жуық)

Өрмекшілер

Жапырақятылар

Отауықтар

Ескекаяқтылар

Құршаяндар

Теңаяқтылар

Кенелер

Онаяқтылар

Нені білемін?

Не білгім келеді?

Нені білдім?

Сергіту сәті

• Өрмеккенеге сипаттама

• Су кенесі

• Мамық кененің зияны

• Сәйкестігін тап:

Мамықкене

Қышыма кене

Мөлшері 0,2-1,0 мм ,өрмек бездері болады

Алма кенесі

Тайгалық кене

Түрлі өсімдіктердің шырынын сорады

Қамба кенесі

Мал шаруашылығына зиян келтіреді

Азық-түлік қорын бүлдіреді

Нәзікбас кене

7-9 рет ұрпақ береді;алма,алхорыны зақымдайды

Берішкене

Өрмеккене

әкаяқ ауруын туғызады

адамда қышыма ауруын туғызады

энцефалит ауруын жұқтырады

10/14/16

Кене энцефалитінің адам ағзасына және денсаулығына тигізетін әсері

1.Адам

денсаулығына тигізетін әсерін байқау .

2. Кенеге қарсы іс-шараларын жүргізу .

Жалпы мәлімет

• Кене арқылы вирустық инфекциялар таратылады

• Мерзімі –көктемде-жазда
• Жүйке жүйесін зақымдайды
• Алдын –ала қолданылбаған іс-шаралар мүгедекке тікелей әкеледі (80%)
• Көбінесе 2% до 20%

ШҰҒЫЛ ШАРАЛАР:

• Жабысып тұрған кенені байқаған кезде оны бірден алып тастауға тырысыңыз, өйткені ол тері талшықтарын ашады да, сілекейінде қатырғыш зат болғандықтан жабысып әрі қарай біртіндеп кіре береді;
• Кенені бас жағына жақынырақ пинцетпен қысыңыз (немесе саусағыңызды таза дәкемен орап алып), оны теріге перпендикуляр күйде қатаң ұстап, мыжып алмауға тырысып, ақырындап бұраңыз. Кенелер басымен емес, «құйрығымен» (демтесік) дем алғандықтан, процедураның алдында оған өсімдік майын немесе вазелин жақса, ол өзі шыға бастайды.
• Шаққан орынды спиртпен, йодпен, әтірсумен дезинфекциялаңыз. Егерде кенені толығымен ала алмасаңыз және алдыңғы бөлігі жарада қалып қойса, ол орынға йод жағыңыз және дәрігерге көрініңіз.
• Процедурадан кейін қолыңызды мұқият сабынды сумен жуыңыз.
• Кененің қалдығын лабораторияға тексеруге өткізу қажет. Онда сізге кененің індетті екенін немесе еместігін және емдеу керектігін немесе керек еместігін айтады.
• Инфекцияның алдын алудың аса тиімді түрі – жылдың суық мезгілінен бастауды қажет ететін, үш кезеңдік егілу. Бұл 99 % қорғаныс береді.

Шұғыл шаралар – Кенені бас жағына жақынырақ пинцетпен қысыңыз (немесе саусағыңызды таза дәкемен орап алып), оны теріге перпендикуляр күйде қатаң ұстап, мыжып алмауға тырысып, ақырындап бұраңыз. Кенелер басымен емес, «құйрығымен» (демтесік) дем алғандықтан, процедураның алдында оған өсімдік майын немесе вазелин жақса, ол өзі шыға бастайды.

.

Шаққан орынды спиртпен, йодпен, әтірсумен дезинфекциялаңыз. Егерде кенені толығымен ала алмасаңыз және алдыңғы бөлігі жарада қалып қойса, ол орынға йод жағыңыз және дәрігерге көрініңіз

.

Кене энцефалит ауруының қауіпінен өзіңді қалай сақтауға болады

Қорытынды

Адам табиғат перзенті болғандықтан, онымен үнемі қарым-қатынаста тіршілік ететіні рас. Табиғат аясында сан алуан жан-жануарлар мен жәндіктер миллиондап кездеседі. Солардың ішінде жәндіктердің кесел жұқтыратын, тіпті шақса, адамды жантәсілім ететін түрлері де бар. Әсіресе, буын аяқтылар тобына жататын кенелер малға да, адамға да үлкен қауіп төндіреді. Олар өзінің паразиттік қасиетімен сан түрлі жұқпалы ауруларды таратуға да себепкер. Сондай жұқпалы аурулардың бірі - кене энцефалиті. Ол тез тарайтын дерттің бірі болып саналады. Оның аумағы қазір Шотландиядан Жапон теңізіне дейінгі аралықты алып жатыр

Кері байланыс кезеңі

• Балалар, бүгінгі сабақты меңгеруде қандай қиындықтар туындады?
• Туындаған қиыншылықтарды жеңуде атқарған іс-әрекетіңіз?
• Сабақ барысында нені меңгердіңіз?
• Алдағы уақытта нені үйренгіңіз келеді?

*Бағалау

*Үйге тапсырма

Үйге тапсырма: § 47; тапсырмалар 1,2 / 223 бет/

10/14/16