Организмні? жеке дамуы.Онтогенез

Биология пәні

Сынып: 9

Жуалы ауданы

№ 30 Көктөбе орта мектебі

Химия-биология пәнінің мұғалімі

Қалдасбекова Айшат

Сабақтың тақырыбы: Организмдердің жеке дамуы (Онтогенез)

• Мақсаты: Организмнің жеке дамуы, онтогенез кезеңдері туралы түсінік беру.

Міндеттері:

• Организмнің жеке дамуы, онтогенез туралы білім қалыптастыру.
• Ағзаның даму кезеңдерінің ерекшеліктері туралы түсінік беру.
• Ұрықтардың ұқсастығы туралы білімдерін дамыту.
• Күтілетін нәтиже:
• Сынып оқушыларының ой-өрісі жетіледі.
• Сыни ойлау арқылы психологиялық сенім қалыптасады
• Организмнің жеке дамуы – онтгенез туралы біледі.
• Эмбрионды, постэмбрионды кезең түрлерін біледі, ерекшеліктерін талдай алады.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың типі: Жаңа сабақты меңгерту.

Сабақтың әдісі: Топтық жұмыс, кестемен, суретпен жұмыс, семантикалық карта.

Модуль: АКТ, оқу және оқыту үшін бағалау.

Көрнекілігі: электронды оқулық, суреттер, үлестірме материалдар, оқулық, стикер, маркер, постер, А 3 форматты қағаздар

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен сәлемдесу. Түстер бойынша топқа бөлу. Топ басшысын оқушылар сайлайды. Бағалау парағын тарату. Критериймен таныстыру.

1.Тапсырманы толық орындауы,

2.Сұраққа дұрыс жауап беруі

3.Оқушылардың дәлелді түсіндіруі.

Әр тапсырмаға 2 ұпай беріледі.

8-10 ұпайға-5

6-7 ұпайға-4,4-5 ұпай-3,1-3 ұпай-2

• Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу. Түстер бойынша топқа бөлу. Топ басшысын оқушылар сайлайды. Бағалау парағын тарату. Критериймен таныстыру. 1.Тапсырманы толық орындауы, 2.Сұраққа дұрыс жауап беруі 3.Оқушылардың дәлелді түсіндіруі. Әр тапсырмаға 2 ұпай беріледі. 8-10 ұпайға-5 6-7 ұпайға-4,4-5 ұпай-3,1-3 ұпай-2

Үй тапсырмасын сұрау.

« Жылдам-сұрақ, жылдам-жауап »

1.Қосарлы ұрықтану деген не?

2.Гүлді өсімдіктердің ұрықтану ерекшеліктерін сипатта.

3.Гүлді өсімдіктердің жыныс мүшелерінің құрылысы қандай?

4. Ұрық деген не?

5. Ұрықтанудың биологиялық маңызы қандай?

6. Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым кім?

Үй тапсырмасын бекіту.

«Биологиялық диктант» (топпен жұмыс)

Сарыуыздың құрамында ұрықтың дамуына қажетті ………………………………………………. болады.

Тозаң дәні ...................................... және ............................................ жасушадан тұрады.

Жабық тұқымды өсімдіктерде .................................. жүреді.

Түзілген диплоиды жасушадан ........................ дамып жетіледі.

Қосарлы ұрықтану барлық .................өсімдіктерде жүреді.

«Биологиялық диктант» (жауабы)

Сарыуыздың құрамында ұрықтың дамуына қажетті қоректік заттар (майлар, көмірсулар, витаминдер, т.б.) болады.

Тозаң дәні генеративтік және вегетативтік жасушадан тұрады.

Жабық тұқымды өсімдіктерде қосарлы ұрықтану жүреді.

Түзілген диплоиды жасушадан (зигота) ұрық дамып жетіледі.

Қосарлы ұрықтану барлық гүлді өсімдіктерде жүреді.

• Жаңа сабақ:
• «Организмнің жеке дамуы. Онтогенез»

Постэмбриондық даму

Эмбриондық даму

Зиготадан бастап жұмыртқаны

жарып шыққанға немесе

туылғанға дейінгі кезең

Туылған сәттен бастап

тіршілігін жойғанға

дейінгі кезең

Электронды оқулық

Онтогенез

имаго; толық түрленіп даму: жұмыртқа — дернәсіл — қуыршақ — имаго. шала түрленіп даму: жұмыртқа — дернәсіл — имаго" width="640"

Постэмбриондық даму

Турленіп даму

Тура даму

Организмнің бірден ересек

күйіне ұқсап тууы

Эмбриондық дамудан

соң дернәсілдің пайда болуы.

жұмыртқа — имаго;

толық түрленіп даму:

жұмыртқа — дернәсіл —

қуыршақ — имаго.

шала түрленіп даму:

жұмыртқа — дернәсіл —

имаго

Жаңа сабақты бекіту:

Термин сөздермен жұмыс. Дәптермен жұмыс.

• Онтогенез- организмнің жеке дамуы
• Эмбриондық кезең- зигота түзілгеннен бастап туылғанға дейінгі кезең
• Постэмбрионды – туылып немесе жұмыртқа қабығын жарып шыққаннна тіршілігін тоқтатқанға дейінгі кезең.
• Бластула – бірінші реттік қуыс
• Гаструляция – бластула күрделеніп жаңа даму сатысы.

Мәтінмен жұмыс. Постер қорғау. 8 минут

• 1-топ. Эмбрионды даму кезеңі
• 2-топ. Постэмбрионды даму кезеңі
• Сурет бойынша жұмыс

Радиация әсері

ӘРТҮРЛІ МУТАГЕНДЕР ӘСЕРІНЕН ТІРЕК ҚИМЫЛ ЖҮЙЕСІ ӨЗГЕРІСІНІҢ ТҰҚЫМҚУАЛАУЫ.

Кестемен жұмыс

Эктодерма

Мезодерма

Энтодерма

Эктодерма

Жануарларда жабындары. Адамда және өзге сүт-қоректілерде терінің үстіңгі кабаты Тері туындылары: май және тер (сүт) бездері, шаш және тырнақ, жануарларда мүйіз және тұяқ Сезім мүшелері, жүйке жүйесі (ми және жұлын, т.б.)

Мезодерма

Өзге жүйе мүшелері: бұлшықет, сүйектер, байламдар, сіңірлер Қантарату жүйесі: жүрек, тамырлар, қан Несеп-жыныс жүйесі: бүйрек, несепағарлар, қуық және жыныс мүшелері

Энтодерма

Барлық асқорыту мүшелері: қарын, ішек, өңеш, т. б. Барлық бездер (тері безінен өзгесі), асқорыту бездері де: бауыр, ұйқыбез, калқанша без, гипофиз бөлігі, бүйрекүсті безі және т. б. Тынысалу жүйесі: өкпе, кеңірдек, ауатамыр

және т. б.

«Болашақ ұрпақ сау болуы үшін …..» эссе

САБАҚТЫ ҚОРЫТЫНДЫЛАУ.СЕМАНТИКАЛЫҚ КАРТА

Сұрақтар

Жауабы

Бір қабатты ұрық

Бластула

Барлық мүшелері қалыптас-қан

Гаструляция

Жыныс-тық жетілу

Тікелей даму

Мүше-лер түзілу кезеңі

Постэмбриондық кезең

Екі қабат жасуша-дан тұратын іші қуыс қапшық

Эмбриондық кезең

Болашақ ұрпақ сау болуы үшін адамға бірнеше кеңес:

1.Экологиялық тазалықты сақтау ;

2.Туған өлкенің таза

болуына үлес қосу;

3 . Алкогольды сусынды ішпеу;

4.Темекі шекпеу;

5.Наркотикалық заттарды 6.пайдаланбау;

7.Дұрыс тамақтану;

8.Спортпен айналысу.

• Жемістерден қуат алып, жүздеріміз жадырай берсін!!!

• Үйге тапсырма: « Организмнің жеке дамуы » туралы қосымша мәліметтер жинақтау.
• Бағалау.
• Рефлексия.
• Дендеріңіз сау,жүздеріңіз жарқын болсын .