Ұрықтану дегеніміз гаплоидты хромосома жиынтықтары бар аналық және аталық жыныс жасушалары ядроларының қосылуы.
Ұрықтанған жасушаны зигота дейді.
Бір мезгілде диплоидті хромосома жиынтығы бар жасушадан болашақ өсімдіктің ұрығы дамып, ал триплоидті хромосома жиынтығы бар жасушадан ұрықтың дамуына жұмсалатын қоректік зат-эндоспермнің дамуын гүлді өсімдіктердің қосарланып ұрықтануы деп атайды. Жабық тұқымды гүлді өсімдіктердің ұрықтануындағы бұл ерекшелікті тұңғыш рет 1898 жылы орыс цитологі С.Г.Навашин ашты
Қосарланып ұрықтану
Жабык тұкымды өсімдіктердің косарланып ұрыктануы:
1 — тұқым бүршігі бар жүгері собығы;
2 — ұрық қапшығының аналық жасушасы;
3, 4 — мейоз нөтижесінде төрт гаплоидті жасушаның тұзілуі;
5 — ұрық қапшығы;
А — ұрықтанғаннан кейін ұрық түзетін жұмыртқа жасушасы;
Ә — қосылатын екі жасуша; бұлардың ұрықтануынан триплоидті эндосперм түзіледі;
6 — тозаңның аналық жасушасы;
7, 8 — мейоз нәтижесінде төрт гаплоидті тозаңды түйіршіктердің түзілуі;
9 — тозаң түтігі:
Б — екі спермий;
В — вегетативтік ядро;
10 — ұрық;
11 — эндосперм.
Сергіту сәті
ШАРТЫ:
Мұғалім бір санды айтады. Оқушылар дене мүшелерін қимылдату арқылы көрсетеді
VІ. Жаңа сабақты бекіту
Кестені толтыр
Терминдер
Сипаттама бер
Ұрықтану
Қосарланып ұрықтану
Аталық гамета
Аналық гамета жыныс жасуша
Жауабыңды тексер
Терминдер
Сипаттама бер
Ұрықтану
Гаплоидты хромосома жиынтықтары бар аналық және аталық жыныс жасушалары ядроларының қосылуы
Қосарланып ұрықтану
бір мезгілде диплоидті хромосома жиынтығы бар жасушадан болашақ өсімдіктің ұрығы дамып,ал триплоидті хромосома жиынтығы бар жасушадан ұрықтың дамуына жұмсалатын қоректік зат-эндоспермнің дамуы