"Д?румендер"

Үй тапсырмасын тексеру

• Тірек – қимыл жүйесі деп неліктен атайды?
• Қаңқа дегеніміз не, ол қанша бөлімге бөлінеді?
• Тұлға қаңқасын
• Бас қаңқа сүйектерін ата?
• Омыртқа жотасы қандай бөлімдерден тұрады?
• Иық белдеуі, қол сүйектерін ата?
• Жамбас белдеуі, аяқ сүйектерін ата ?
• С үйектің құрылысын ата ?
• Сүйектің химиялық құрамына қандай заттар жатады ?

Тірек-қимыл жүйесі

Қаңқа

Бұлшық ет

Маңызы

Тіректік

Қорғаныш

Қозғалтқыш

Бас қаңқа сүйектерін ата?

Маңдай сүйек

Төбе сүйек

Сүйек жігі

Мұрын сүйегі

Шүйде сүйегі

Самай сүйегі

Бет сүйегі

Астыңғы жақ сүйегі

Үстіңгі жақ сүйегі

Кеуде қаңқасына қандай сүйектер жатады?

Қабырғалар-12

Төс

Омыртқа жотасы қандай бөлімдерден тұрады?

Мойын-7

Кеуде-12

Бел-5

Сегізкөз-5

Құйымшақ- 4 не 5

Иық белдеуі,қол сүйектерін ата?

Бұғана

Жауырын

Тоқпан жілік

Кәрі жілік

Шынтақ сүйек

Саусақ сүйек

Жамбас белдеуі,аяқ сүйектерін ата?

Жамбас

Ортан жілік

Жіліншік

Асықты жілік

Табан сүйек

Адамның қаңқа бөлімі

Сүйектің құрылысы

Сүйек қабығы

Тығыз қабаты

Кемікті қабат

Сүйек кемігі

Сүйектің құрамы

Органикалық заттар

Су

Бейорганикалық заттар

12,5 % оссеин

15,7 % май

21.8 % минералды заттар

Кальций фосфаты

5 0 % c у

Фосфор P

Жүйке жүйесінде 5 г

Адам сүйегінде 600 г

Ет ұлпасында 56 г

Кальций Ca

Қан құрамында

Тіс эмалінде

Сүйекте

Адам ағзасында

1 кг-ға дейін болады

Сүйектердің өзара байланысуы

Қозғалмайтын

Жартылай

қозғалатын

Қозғалмалы

Сабақтың тақырыбы:Байламдар созылғанда, буын шыққанда және сүйек сынғанда көрсетілетін алғашқы көмек

Түрі: Аралас сабақ

Типі: Жаңа сабақты меңгерту

Сыныбы: 8

Сүйектердің зақымдануы

• Сіңірдің созылуы;
• Буынның шығуы;
• Морт (ашық )сыну;
• Шытынап ( жабық ) сыну;

Алғашқы көмекке қажетті құралдар

• Қатты қатырма қағаз;
• Тақтай;
• Шендеуіш;
• Орамал;
• Таңғыш

Сынудың түрлері

Морт сыну

Буынның созылуы,

жасанды буын

Шытынап сыну

Сүйектің сынуы

Негізгі белгілері

Морт сыну

Шытынап

сыну

Сыну өте қауіпті

қан кетумен

анықталады.

Сыну кезінде домбығып іседі, жарақаттанған жер көгереді.

Болдырмау жолдары

Сүйектің

құрамының

дұрыс

қалыптасуы, дәрумендердің толық жеткілікті

болуы.

Алғашқы көмек көрсету

Оқулықпен өздік жұмыс

Сергіту сәті “Жүйесін тап”

1

2

А

ін

маң

ек

е

3

ның

де

ң

ыл

4

ө

ыз

сы

жүй

5

дам

е

тір

қи

мір

ды

-

м

сі.

Адамның өмірінде ең маңыздысы тірек – қимыл жүйесі.

Жауабы:

Сабақты бекіту “Ой маржан”

Сынықтың түрлері

Алғаш көмек

құралдары

Үйге тапсырма:

• 26 параграф қайталау;