Біржасушалылардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы

Біржасушалылардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы

Сабақтың мақсаты

Білімділік:Біржасушалылардың табиғаттағы құрылыс ерекшеліктерімен таныстыру, негізгі жүйелік топтарға жіктеу арқылы білім беру.

Дамытушылық: Біржасушалылардың сан алуандығын өсімдіктермен салыстыра отырып , оқушылардың ой- өрістерін арттыру, дамыту.

Тәрбиелілік : Оқушыларды жануарларға қамқорлық жасуға , жанашырлықпен қарауға , аялауға , қорғауға , яғни экологиялық тәрбие беру.

Сабақтың көрнекілігі

Біржасушалылардың көптүрлілігі (суреттер, схемалар, таблицалар, интерактивті тақта, активті қалам. )

Сабақтың типі

• Аралас типті сабақ

Психологиялық дайындық

• Менің көңілім жақсы.

• Мен сабақты жылдам орындаймын.
• Мен сабақты жақсы оқимын.
• Менің жазуым жақсы.
• Менің тәртібім жақсы .

Сұрақтар мен жауаптар ойыны

1. Біржасушалылар табиғатта қай жерлерде көп таралған, олардың қандай түрлері бар?

2. Біржасушалылар құрылысында тіршілігінде бәріне ортақ қандай белгілер бар?

3. Денесінде бақалшақ болатын амебаның бірі?

4. Қарапайымдар дегеніміз не ?

5. Жасыл эвгленаның түсі неліктен жасыл түсті?

6. Кірпікшелі кебісшенің құрылысы неге ұқсайды?

7. Цистаның қандай маңызы бар?

Суреттер де сөйлейді

Жаңа сабақ 34.Біржасушалылардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы

а

Дизентерия амебасы

Дизентерия амебасы (грекше: «дис» - бұзу, «ектерон» - ішек) адам мен жануарлардың ішегінде тіршілік етіп, ішектің сілемейлі қабықшасын зақымдайды. Осы жарадан шыққан қанды ірің нәжіске араласып, адамның ішін жүргізіп, ыстығын көтеріп, катты ауыртады. Бұл ауру қантышқақ деп аталады. Ауру адамның ішегінде амеба тез көбейіп, нөжіспен араласқандары бірден цистаға айналады. Тәулігіне нәжіспен бірге 300 млн-дай амеба цистасы сыртқа шығады. Олар суды, түрлі көкөністерді және тағы басқа азық-түліктерді (цисталардың қалай таралатынын еске түсіріңдер) ластайды. Дизентерия амебасының цисталары лас суды ішкеннен, көкөністі, жеміс-жидекті жумай жегеннен сау адамға жұғады. Дер кезінде емделмесе, бұл ауруды ажалға дұшар етуі мүмкін .

Безгек паразитін 1880 ж француз дәрігері Альфонс Лаверан ашты

Безгек масасы

Адамның қанына безгек масасының сілекейімен түседі

1960ж безгек ауруын емдейтін хинин,акрихин дәрілері жасалды

Хинин,акрихин

Гамбузия балығы

Адамды тері ауруына ұшырататын талшықтылар тобының бір өкілі - лейшмания

Лейшмания дернәсілі

Құм шіркейі

Лейшманиоз ауруы

• Бұл аурудан адамда көп зардап шегеді.
• Әуелі теріде бөрткен пайда болады.
• Біраздан соң жарылып іріңдейді.
• Тері лейшманиозы дер кезінде емделмесе асқынып кетеді.

Лейшманиоз ауруының таралуы

• Еліміздің шөл аймақтарында құмтышқандары мекендейді. Тышқандардың інінде шіркейлер көп болады.Шіркей адам терісін шаққанда ауру сол жер арқылы тері астына түсіп, одан әрі көбейеді.Ол біртіндеп үлкейеді.

“ Ауырып ем іздегенше, ауырмаудың жолын ізде”

Азық-түлік

сапасына

көңіл бөлу

Жеке бастың

тазалығын сақтау

Қайнатылған

суды ішу

Уақытылы

медициналық

тексеруден өту

Паразиттік

тіршілік ететін,

ауру тудыратын

қарапайымдардың

көбейіп таралуына

мүмкіндік беретін

табиғи ошақтарды

үнемі құртып

отыру керек

Төсек-орын,

киімді, ыдыс-аяқты,

азық-түлікті таза ұстау

Тазалық жөнінде

үгіт насихат

жұмыстарынжүргізу

Қолды жуғаннан кейін

тамақ ішкен жөн

Бекіту кестесін толтырыңыз. Қарапайымдар қүрылысында бар органоидтардың тұсына бар болса, "+", жоқ болса, "—" белгісін қойыңыздар.

Биологиялық диктант

1. Денесінде бақалшақ болатын амебаның бірі - ...

2. Қолайсыз жағдайлардан қорғайтын қабықша — …

3. Безгек ауруын емдейтін хинин, акрихин дәрілері … жылы жасалды.

Бекіту сұрақтары

• Құм шіркейі тарататын ауру?
• Безгек ауруын қоздыратын паразитті ашқан ғалым?
• Хинин,акрихин дәрісінің емдік қасиеті?
• Дер кезінде емделмесе ажалға душар ететін ауру?
• Паразиттер қан түйіршігін зақымдайтын уақыт?

Үйге тапсырма

• § 34 Біржасушалылардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

• 116 беттегі сұрақтарға жауап беру.

• Мәтінді оқып келу

Сабаққа

қатысқандарыңыз

үшін

РАХМЕТ!