Г?лді ?сімдіктерді? алуан т?рлілігі та? ?аларлы?тай. Осы к?п т?рлілікті бір ж?йеге келтіру ма?сатында ботаниктер [[?сімдіктер]]ді? барлы? т?рлерін топтар?а біріктірді.
?сімдіктерді топтар?а біріктіргенде оларды? біріне-біріні? ??састы?тары немесе айырмашылы?тарын к?рсететін белгілер пайдаланылады. Солар ар?ылы ?сімдіктерді? біріне-біріні? туысты? жа?ынды?тарыны? де?гейі аны?талады.
??рылымы, тіршілік етуі жа?ынан бірдей ж?не ?з ата-енелеріне ??сас, жеміс беретін, ?рпа? т?зе алатын дара?тар бір т?рге жат?ызылады.
Д?ние ж?зі ботаниктеріні? ж?ргізген зерттеулері н?тижесінде, г?лді ?сімдіктерді? шамамен 250 мы?дай сан алуан т?рі белгілі. Сонымен бірге ботаник-?алымдар ?ылым?а б?рын белгісіз болып келген ?сімдіктерді? жа?а т?рлерін тауып, оларды сипаттап жазуда
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Алабота т??ымдастары та?ырыбына презентация »
Алабота тұқымдастар
Алабота тұқымдастар - кіндік тамырлы, көріксіз, өте кең таралған өсімдіктер. Көпшілігінде сабағы мен бұтағы бунақты (сексеуіл) болып келеді. Жапырақтары кезектесіп қарама-қарсы орналасқан. Қабыршаққа немесе тікенекке айналған да түрлері бар. Гүлдері ұсақ, көзге бірден байқалмайды, түсі жасыл немесе сары болып келеді. Гүлдері жеке-жеке немесе масақ, шашақ, сыпыртқы тәрізді гүлшоғырына жиналған. Қосжынысты, көпжатынды немесе дара жынысты, күлтесіз болып келеді. Тостағанша жапырақшасы - 5, кейде - 3, кейде 4-еу болады. Жемісі құрғақ, қақырамайды. Желмен, бунақденелілермен айқас тозаңданады. Тұқымын жел немесе жануарлар таратады. Алабота тұқымдастарға қызылша, шпинат, көкпек, сораң, алабота, теріскен, сексеуіл, бұйырғындар жатады.
Шпинат - бір және екіжылдық шөптекті алабота тұқымдастардың бір туысы. Бұлардың 3 түрі бар. Құрамындағы нәруыз мөлшері етке пара-пар. Витаминдерге де бай: А1, В1, В2, С және РР болғандықтан, асты дәмдеуге өте пайдалы. Жапырақтарын тамаққа пайдаланады. Бақша шпинаты - екіүйлі. Аталық гүлінің формуласы: К4А4Ж0, аналық гүлінікі: К0Ж0А(
Бұйырғын .
Алабота тұқымдас - бұйырғын (ежовник) шала бұталы немесе көпжылдық шөптекті өсімдік. Гүлдері - қосжынысты. Жемісі - қызғылт, қызыл-сары түсті жидек. Қазақстанда бұйырғын туысты өсімдіктердің 17 түрі бар. Кәдімгі бұйырғынды түйе, қой-ешкі, жылқы жейді. Алайла жапырақсыз бұйырғын немесе итсигек жетек түрі өте улы. Итсигектен ауыл шаруашылығы зиянкестеріне қарсы қолданылатын дәрі алынады. ОңтүстікҚазақстанда Шымкент қаласында арнаулы зауыт бар. Тұқымбүршігі аналық жабынның ішінде жабық өсетіндіктен, өсімдіктердің бұл тобы жабық тұқымдылар болып аталған. Бұлардың көбею мүшесі - гүлі, сондықтан олар гүлді өсімдіктер деп те аталады. Көпшілігі шөптекті өсімдіктер. Тұқым құрылысына байланысты қосжарнақтылар және даражарнақтылар класына топтастырылады. Қосжарнақты өсімдіктер табиғатта кең таралған. Олардың негізгі белгілері - тұқымы екі жарнақтан құралады, кіндік тамыры, жапырағы тор жүйкелі. Көкнәр және алабота тұқымдастар қосжарнақтылар класына жатады. Жіңішке көкнәр - Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген шөптекті көпжылдық өсімдік. Үлкен сүйелшөп - көкнәр тұқымдас улы өсімдік.
азақстанда Шымкент қаласында арнаулы зауыт бар. Тұқымбүршігі аналық жабынның ішінде жабық өсетіндіктен, өсімдіктердің бұл тобы жабық тұқымдылар болып аталған. Бұлардың көбею мүшесі - гүлі, сондықтан олар гүлді өсімдіктер деп те аталады. Көпшілігі шөптекті өсімдіктер. Тұқым құрылысына байланысты қосжарнақтылар және даражарнақтылар класына топтастырылады. Қосжарнақты өсімдіктер табиғатта кең таралған. Олардың негізгі белгілері - тұқымы екі жарнақтан құралады, кіндік тамыры, жапырағы тор жүйкелі. Көкнәр және алабота тұқымдастар қосжарнақтылар класына жатады. Жіңішке көкнәр - Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген шөптекті көпжылдық өсімдік. Үлкен сүйелшөп - көкнәр тұқымдас улы өсімдік.
Қызылша
Қант қызылшасы.
Қызылша - алабота тұқымдастарға жататын бір, екі, көпжылдық шөптекті өсімдіктер туысы. Қызылша туысының 6 түрі бар. Екіжылдық қызылшалар бірінші жылы жемтамырына, өсімді бөлігінде қоректік зат жинайды. Ал екінші жылы оны гүлдері мен тұқымдарына жұмсайды. Бұл - екіжылдық қызылшалар түрі. Кәдімгі қызылша - қызылшаның мәдени түрі. Оған асқаналық қызылша, малазықтық қызылша, қант қызылшасы қамтылады.Қант қызылшасында 23%-ға дейін қант болады. Жапырақты қызылша (мангольд) - қант қызылшасының түршесі. Қант қызылшасы республикамызда Алматы, Жамбыл облыстарында өсіріледі. Етті, жуан тамыры жемтамыр деп аталады. Тамырдан сағақты, топтасқан жапырақтар өсіп шығады. Гүлсидамы, қуатты сабағы екінші жылы пайда болады. Жасыл немесе ақшыл гүлдері жеке-жеке немесе 2-5-тен топтасып өседі. Бірінші жылғы өсім мерзімі 160-170 күн, екінші жылы 100-130 күнге созылады. Жылу сүйеді.
