Мұғалім: Қимыл-қозғалыс-бұл өмір. Шынында да адам о
бастан қимылға бейімделген, бәлкім табиғат солай шешкен
болар. Біз сондықтан жүреміз, жүземіз, күнде мыңдаған әр
түрлі қимыл-қозғалыс жасап, еңкейіп, тік тұра аламыз.
Мұның барлығын сүйек-бұлшық ет жүйесі немесе тірек-
қимыл аппараты қамтамасыз етеді.
Тірек-қимыл аппаратын кейде қаңқа бұлшық ет жүйесі
деп атайды. Оған адам ағзасындағы сүйектер, шеміршектер,
сіңірлер, буындар, бұлшықеттер жиынтығы жатады. Бұл
аппарат өз атына сәйкес ағзалар денесінде негізінен
тіректік, қозғалыстық, қорғаныштық қызмет атқарады.
Сабақтың тақырыбы:
Тұлға қаңқасы
Мақсаты:
1. Адам қаңқасы, олардың құрылысы ерекшеліктері, сүйек типтері, олардың байланысуы, тірек-қимыл жүйесінің бөлімдері, олардың қызметтері туралы мәлімет беру;
2. Оқушылардың ой-өрісін, ойлау, шығармашылық қабілеттерін дамыту;
3. Оқушыларды салауатты өмір салтына тәрбиелеу;
Міндеттері:
1. Тірек-қимыл жүйесінің құрылысы мен қызметтері туралы жаңа анатомиялық физиологиялық түсініктерді қалыптастыру;
2. Қаңқаның құрылысы мен қызметтері туралы білімдерін арттыру;
3. Адамның тік жүруіне және еңбек етуіне байланысты қаңқасында пайда болған ерекшеліктерді анықтауға үйрету;
ТҰЛҒА ҚАҢҚАСЫ
Омыртқа жотасы
Позвоночный столб
Vertebral column
Мойын
Мойын
(7)
Арқа
Арқа
(12)
Бел
Бел
(5)
(5)
Сегізкөз
Құйымшақ
(4-5)
1-ші мойын омыртқасы – атлант-
2- ші мойын омыртқасы- оксис-
7- ші мойын омыртқасы
Арқа омыртқасы
Бел омыртқасы
Сегізкөз
Құйымшақ
Омыртқаның құрылысы
арқа қанаты
буындық
қанаттары
омыртқа
тесігі
бүйір
қанаттары
денесі
ОМЫРТҚА ЖОТАСЫ
Адам қаңқасының сүтқоректілер қаңқасынан
айырмашылығы
Омыртқа жотасы 4 жерден иіледі:
2-еуі алға (лордоз) – мойын және бел
2-еуі артқа (кифоз) – арқа және сегізкөз
Кеуде қуысы
Грудная клетка
Rib cage
омыртқа
төс
шеміршек
қабырға
аралық қабырға
Жасына қарай омыртқа жотасының өзгеруі
20 жас30 жас40 жас50 жас60 жас
Омыртқа ауырулары
кифоз
сколиоз
ІІ топқа
Кеуде
қуысының
құрылысы
І топқа
Омырқаның
құрылысы
ІІІ топқа
“Сколиоз” ауры
неден пайда
болады.
Оқушыларды бағалау
Рефлексия.
жақсы білдім
Көп білдім
Аз білдім
Түсінген жоқпын
Үй тапсырмасы
§ №23-ті оқып келу инетернеттен қосымша мәліметтер іздеу