Тамыр б?лімдері.

Сабақтың тақырыбы: Тамыр бөлімдері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі – тамыр, тамыр бөлімдері деген ұғымдардың мәнісін ашып, олардың атқаратын қызметін оқушы тұлғасына жете түсіндіру

   Дамытушылық: Оқушылардың жүйелі ойлау қабілеттерін және сабақта өздігінен жұмыс істеу дағдыларын дамытуға арналған жұмыстар жүргізу;

   Тәрбиелік: Еңбекқорлыққа, шыдамдылыққа, білімді жетілдіре беруге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдістері: топтық жұмыс; өзіндік жұмыс; жұптық жұмыс; интерактивті тақтамен жұмыс; дәптермен жұмыс; кітаппен жұмыс

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, муляж, ұлғайтқыш қол әйнегі микроскоп

Сабақ барысы:

I.Ұйымдастыру 2 минут

Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа даярлықтарын тексеру.

Оқушылардың көңіл-күйлерін анықтау (смайлик арқылы)

Оқушыларды топқа бөлу

II.Үй тапсырмасын сұрау 4 минут

"Серпілген сауал" (сұрақ - жауап)

1. мүше деген не? (өзіндік құрылысы бар, белгілі бір қызмет атқаратын ағзаның бір бөлігі)

2.тамыр қандай мүше?(вегетативті мүше)

3. тамыр жүйесі қалай бөлінеді?(кіндік және шашақ тамыр жүйесі)

4. Тамырлар шығу тегіне қарай нешеге бөлінеді оларды ата? (3 ке негізгі, жанама, қосалқы)

5. Тамыр жүйесі дегенді қалай түсінесің?(бір өсімдікте болатын әртүрлі тамырлырдың жиынтығы)

6. Кіндік тамыр жүйесіне қандай өсімдіктер жатады? (асбұршақ, асқабақ, қауын, күнбағыс, жоңышқа т.б)

7. Кіндік тамыр жүйесі дегеніміз не?(негізгі тамыр өте жақсы жетілген.жан-жағынан жанама тамырлар тарайды)

8. негізгі, жанама, қосалқы тамырлардың жиынтығы нені құрайды? (тамыр жүйесін)

9. Шашақ тамыр жүйесі дегеніміз не?(негізгі тамыр өте нашар дамып, жуандамай басқа қосылқы тамырлармен бірдей өседі)

10. Шашақ тамыр жүйесіне қандай өсімдіктер жатады? (пияз, бидай, жүгері, арпа, тары, күріш, сарымсақ т.б)

III.Үй тапсырмасын қорытындылау 2 минут

1 топ

Сөйлемдерді толықтыр

1. Тұқымның ұрық тамыршасынан .............. дамиды. (негізгі тамыр)

2. негізгі тамырдың жан-жағынан ............... таралады (жанама тамыр)

3. Сабақ пен жапырақтан ................. өсіп шығады (қосалқы тамырлар)

2 топ

Сәйкестендір

1.қауын 2.бидай 3.жоңышқа 4.асқабақ 5.күріш 6.арпа 7. жүгері 8. асбұршақ

IY.Жаңа сабақ 10 минут

Топтық жұмыс (Джигсо әдісі)

оқушылар берілген мәтінді оқып түсіндіреді

Тамыр ұзындығына, атқаратын қызметіне қарай: тамыр оймақшасы, бөліну, сору(өсу), сору, өткізгіш деп бөлінеді.

Тамыр оймақшасы: тамыр бөліміне кірмейді. Тамыр ұшындағы өсу нүктесіне кірмейді. Тамыр ұшындағы өсу нүктесінің сыртын қаптап тұрады.

Бөліну: аймағы атқаратын қызметіне қарай сыртқы, ортаңғы, ішкі болып 3 қабаттан тұрады.

Өсу-бөлімінің жас жасушалары бөлінбейді. Ұзыннан созылып, ұзарып, тамыр ұшының топыраққа терең енуіне әсер етеді.

Сору - өсу бөлімінен кейін орналасады. Қалың түтіктері бар бөлік. Тамыр түтіктері тамырдың сыртын қаптап жатқан жұқа өң қабықшасы жасушаларының созылуынан пайда болады. Ол алғаш жай өсінді түрінде 1-3 күнде бұртиып шығады. Қабықшасы тез созылып, түк ұшынан ұзарып өсе бастайды. 10-20 күннен соң қурап түсіп, орнына жаңа түктер шығып, жаңарып отырады.

Өткізу-су мен онда еріген қоректік заттарды тамырдан өсімдіктің жер үсті мүшелеріне өткізеді. Бұл бөлімде тамыр түктері болмайды, жанама тамырлар дамиды.

Тамырдың өсуі. Тамырлар ағаш түрлеріне байланысты жылдың әр мезгілінде әрқалай өседі. Көктемде тамыр қарқыны (жылдам) өседі. Жапырақтар мен өркендер тез өседі.

Өсуі аяқталғанан кезде тамырлардың біраз бөлігі қурайды. Тамырлар қарқынды өсу кезінде қоректік заттар қоры мен суды бірқалыпты толық пайдаланады.

Y.Жаңа сабақты бекіту 8 минут

Топтық жұмыс (мазайка құрастыру)

1 топ Тамыр бөлімдері 2 топ Тамыр типтері

Жұптық жұмыс (2 топ бір - біріне сұрақ қояды)

YI.Сабақты қорытындылау 5 минут

Жеке жұмыс (деңгейлік тапсырмалар)

А - деңгейлік тапсырмалар

В - деңгейлік тапсырмалар

1.Тамыр бөлімдерін ретімен атаңдар?

2. Тамыр түктері бар аймақты неліктен сору аймағы деп атайды?

3. Бөліну аймағы неше қабаттан тұрады?

4. Тамыр оймақшасының қызметі?

5. Жанама тамырлар қай бөлімнен дамиды?

С - деңгейлік тапсырмалар

Топырақ түйіршіктерімен тығыз жанасып, суды өзіне сіңіру тамырдың қай бөлімінде өтетіндігін көрсет.

өсу бөлімі бөліну аймағы

тамыр түктерінің бөлімі тамыр оймақшасы

өткізу бөлімі

№ 7 зертханалық жұмыс 9 минут

Тамырдың өсу аймағын анықтау

\

Тамыр бөлімдерін атап, әрбір бөлімнің атқаратын қызметін жаз:

1.___________________________________

Қызметі: ________________________________________________

________________________________________________________

2.____________________________________

Қызметі: ________________________________________________

________________________________________________________

3._______________________________

Қызметі: _______________________________________________

4.______________________________

Қызметі: _______________________________________________

YII.Үйге тапсырма 2 минут

&13 Тамыр бөлімдері тақырыбы бойынша түсінік

№ 7 зертханалық жұмысты аяқтау

YIII. Бағалау 3 минут

№ 27 орта мектеп

Ашық сабақ

Тақырыбы: Тамыр бөлімдері

Пәні: Биология

Сыныбы: 6

Пән мұғалімі: Н. Смаханова

2015-2016 оқу жылы