"?осжарна?тылар класы. Раушанг?лділер т??ымдастар" 6 сынып саба? жоспары

Сыныбы: 6 П?ні: Биология

Саба?ты? та?ырыбы:?осжарна?тылар класы. Раушанг?лділер т??ымдастар

Саба?ты? ма?саты:

1.Білімділік: ?осжарна?тылар класыны? т??ымдастарымен таныстыруды жал?астыру. Раушанг?лділер т??ымдастарыны? г?лдеріні? ??рылыс ерекшеліктерімен таныстыру.

2.Дамытушылы?: Т??ымдастырды бір –бірімен айыра білу, ерекшеліктерін таба білу ?асиеттерін дамыту

3.Т?рбиелілігі: Раушанг?лділерді? халы? шаруашылы?ында?ы ма?ызына то?талып, ?сімдіктерді ?ор?ау?а т?рбиелеу

Саба?ты? к?рнекілігі: Суреттер, слайд.

Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?, зертханалы? ж?мыс.

Саба? ?ту ?дісі: Баяндама, с?ра?-жауап

Саба?ты? барысы:

I ?йымдастыру кезе?і (1 мин): С?лемдесу, т?гендеу.

II ?й тапсырмасы ( 12 мин): Саба?ты о?ып келу, ж?мыс д?птеріне орындау. «Ас?аба? ж?не орамжапыра? т??ымдастары».

Орамжапыра? т??ымдастарыны? ерекшеліктері неде?
Оларды? халы? шаруашылы?ында?ы ма?ызы ?андай?
Ас?аба? т??ымдастарын сипаттама?
Ас?аба? т??ымдастарыны? ішінде ?айсысы ?ос жынысты?
Оларды? халы? шаруашылы?ында?ы ма?ызы ?андай?

ІІІ. Жа?а саба? (10 мин):

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"?осжарна?тылар класы. Раушанг?лділер т??ымдастар" 6 сынып саба? жоспары »

Сыныбы: 6 Пәні: Биология

Сабақтың тақырыбы:Қосжарнақтылар класы. Раушангүлділер тұқымдастар

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: Қосжарнақтылар класының тұқымдастарымен таныстыруды жалғастыру. Раушангүлділер тұқымдастарының гүлдерінің құрылыс ерекшеліктерімен таныстыру.

2.Дамытушылық: Тұқымдастырды бір –бірімен айыра білу, ерекшеліктерін таба білу қасиеттерін дамыту

3.Тәрбиелілігі: Раушангүлділердің халық шаруашылығындағы маңызына тоқталып, өсімдіктерді қорғауға тәрбиелеу

Сабақтың көрнекілігі: Суреттер, слайд.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ, зертханалық жұмыс.

Сабақ өту әдісі: Баяндама, сұрақ-жауап

Сабақтың барысы:

I Ұйымдастыру кезеңі (1 мин): Сәлемдесу, түгендеу.

II Үй тапсырмасы ( 12 мин): Сабақты оқып келу, жұмыс дәптеріне орындау. «Асқабақ және орамжапырақ тұқымдастары».

Орамжапырақ тұқымдастарының ерекшеліктері неде?
Олардың халық шаруашылығындағы маңызы қандай?
Асқабақ тұқымдастарын сипаттама?
Асқабақ тұқымдастарының ішінде қайсысы қос жынысты?
Олардың халық шаруашылығындағы маңызы қандай?

ІІІ. Жаңа сабақ (10 мин):

Ғаламшарымызда раушангүлділердің 3000-нан астам түрі бар. Республикамызда олардың 35 түрі өседі: мойыл, шетен, алмұрт, алма, ағаштар және т.б. Раушан, итмұрын – бұталы өсімдіктер. Шыршай, теңгежапырақ, қойбүлдірген – көпжылдық шөптекті өсімдіктер.

Қарабүлдірген, итмұрын, долана, раушанның сабақтарында тікенектері болады. Тікенексіз түрлері де өте көп.

Раушангүлділердің жапырақтары барлығында бірдей емес. Жай жапырақтылары: алма, алмұрт, долана, шие, өрік, және т.б.ағаштарында болады. Күрделі жапырақтар (үшқұлақты)бүлдірген, құлпынай, таңқурай; қауырсын тәрізді күрделі: итмұрын, шетен, қараған; саусақ салалы күрделі: жатаған қазтабан және т.б.кездеседі.

Раушангүлділер – ағаш, бұта, көпжылдық шөптекті, гүлдері қосжынысты, қосжарнақты өсімдіктер тобы. Бұлардың сирек те болса дара жыныстылары (біржыныстылар) кездеседі. Раушангүлділердің гүлшоғырлары алуан түрлі. Гүлсеріктері қосқабатты, 5 тостағанша жапырақшадан және 5 күлтеден тұрады. Олардың 4 тостағанша жапырақшалары да (түзу қазтабан) бар. Аталықтары өте көп, кей түрінде (теңгежапырақ) 4-8-9, ұзынды-қысқалы болып шеңберлене орналасады. Аналықтары біреу (шие,шабдалы) немесе өте көп (таңқурай, бүлдірген) болады. Оларды ұзын тұмсықты бунақденелілер тозаңдандырады. Ал жемістері құстар, жарқанаттар және су арқылы таралады.

Раушангүлділердің жемістері де алуан түрлі. Құрғақ жемісті (шыршай, теңгежапырақ), шырынды жемісті (алма, шие) және т.б. Мойылдың, шиенің жемістері – сүйекті-шырынды. Таңқурай жемісі көпсүйекті болып келеді. Мұндай жеміс гүлтабанға бірігіп өскен құрама сүйекті ұсақ жемісшелерден түзіледі. Құлпынай мен итмұрын жемістері құрама (көп) жаңғақшалы құрғақ жемііске жатады, тек гүлтабандары ғана шырынды болады. Тұқымдарында эндосперм болмайды, кей түрінде эндоспермнің қалдығы байқалады.

Тобылғының(таволга - Spiraea) гүлiнiң формуласы: * ♂♀ Т(5)К5А ∞ Ж.5

Жемiсi – бiрiккен таптама (листовка)

Бүлдiргеннiң (земляника – Pragаria) гүлiнiң формуласы* ♂♀ Т(5+5)К5А∞ Ж∞

Жемiсi - көп тұкымша.

Итмұрынның(шиповник - Rosa) гүлiнiң формуласы: * ♂♀ Т5К5А∞Ж∞

Жемiсi - көп жаңғақша.

Алманың(яблоня - Malus) гүлiнiң формуласы: * ♂♀ Т(5)К5А∞ Ж(1-5).

Жемiсi — алма.

Қараөрiктiң(слива - Prunus) гүлiнiң формуласы: * ♂♀ Т(5)К5А20 Ж.1

Жемiсi- сүйектi шырынды жемiс.

Қазтабаның(лапчатка - Potentilla) гүлiнiң формуласы: * ♂♀ Т(4+4)К4А ∞Ж∞.

Жемiсi - көп жаңғақша.

Итмұрын гүлінің формуласы – Т(5) К5 А͚ Ж͚. . Жабайы алхоры (терн) гүлінің формуласы:

Т (5) К5 А20 Ж1.

Раушангүлділердің жабайы (тікенгүл, итмұрын, шетен) және мәдени түрлері де (алмұрт, шие) бар. Алма, шабдалы, өрік, беже ағаштары өздеріне таныс. Аула сәнін келтіретін раушан-нағыз сәндік гүл.

Раушан – жабайы итмұрыннан шығарылған іріктеме. Итмұрын гүлінде аталықтары өте көп. Олардың саны 100-ге жетеді.

Қорытынды: Қазіргі деректер бойынша раушанның 25000 іріктемесі шығарылыпты. Раушангүлінің күлтесінен май алынады. Раушан майы – өте бағалы май, хош иісті заттар алуға пайдаланылады.

ІҮ. Бекіту кезеңі (18 мин): № 23 зертханалық жұмысы