Ата-бабаларымыз «денсаулы?-зор байлы?» деген с?зін тегін айтпа?ан. Дені сау адам ?о?ам байлы?ы.Ежелден-а? ата-бабаларымыз негіздеген ?аза? жолы-сара жол,мал а?ымен сусында?ан адал жол. ?рпа?- ?лт болаша?ы. Сол ?шін де б?гін жас?спірімдерді? зиянды ?деттері ж?не оларды алдын- ала са?тандыру туралы с?з ?рбітуге ша?ырамыз.
Негізгі б?лім
1-о?ушы ?ор бол?ан темекіге ?айран жігіт,
Т?рады-ау танауынан т?тін шы?ып,
Сасы?ы ы? жа?ынан ж?ргізбейді,
Жа?ымсыз к??ірсіген исі шірік.
Улан?ан темекімен ?айран ?ыздар,
Тарт?анда ?ыз-келіншек дене? м?здар.
Тіпті де ?йлеспейді н?зік жан?а,К?ргендей осындайды ж?рек м?здар.
2-о?ушы ?азіргі баспас?з беттеріндегі м?ліметтерге ?араса?, шылым шекпейтіндерге ?ара?анда шылым шегетіндерді? жалпы ?лімі 30-80 пайыз жо?ары. Тартыл?ан ?рбір темекі адам ?мірін 5,5 минут?а ?ыс?артады. А?Ш-та 1 млн. адам темекі тартады. Темекіні? зардабынан к?ніне 10 мы?, ал жылына 3,5 млн.адам ?айтыс болады. Ал, ?аза?станда 3,2 млн. адам темекі тартады,я?ни 33 пайыз. Ж?ректі? ишимиялы? ауруынан болатын ?лімні? 20 пайызы, ?атерлі ісік ауруынан болатын ?лімні? 30 пайызы, ?кпе рагіні? 90 пайызы шылымны? зардабынан болады екен.
3-о?ушы. Темекі уы миды? ж?мысына зиян келтіреді. Ол саба?тан ?лгермеушілікке, есте са?тауды? т?мендігіне, к?йгелектікке, ж?йке мен ?й?ыны? б?зылуына ?келеді.
4-о?ушы. ?р т?рлі статистикалы? деректер бойынша, ?азіргі жер т?р?ындарыны? ішінде ерлерді?-60,ал ?йелдерді?-30 пайызы ?дайы темекі шегеді.Ж?не де зерттеу н?тижесі к?рсеткендей отбасында темекі тарт?ан адам саны арт?ан сайын балаларды? денесіні? ?абылда?ан никотин м?лшері де артыл?ан. ?здері темекіге жолама?ан с?билер, ?ке-шешесі тарт?аны ?шін к?ніне 4-5 тал темекі тарт?андай зиян к?руде.
5-о?ушы Наша?орлы?, маск?немдік ?о?амымызды жайлап бара жат?ан індет. Темекі шегу балаларды? ?суіне кері ?серін тигізеді. Балалар ?лжуаз, салма?ы т?мен болып келеді.Никотин-ж?йке ж?йесіне, ас ?орыту, тыныс алу, ж?рек-?ан тамырлар ж?йесіне ерекше ?сер ететін у.
6-о?ушы 21 ?асыр ?рпа?тары, шылым шегуді? зиян екенін бір с?т естен шы?арма?ыздар.
7-о?ушы 2004 жылды? 1 ?а?тарынан бастап ара?-шарапты, шылым шегуді ашы? т?рде жарнамалау?а шектеу ?ойылды. Жыл сайын 3,5 млн. адам шылым шегуден ?леді. Шылым шексе?із ?мірі?із 25 пайыз?а ?ыс?арады.
Просмотр содержимого документа
«темекіні? адам а?засына тигізетін кері ?сері»
Тақырыбы: Темекінің адам ағзасына тигізетін әсері
Мақсаты: Елбасының жарлығымен Қазақстан халқының денсаулығын жақсарту, салауатты өмір салтын насихаттау, зиянды әдеттердің алдын-алу.
Көрнекілігі: тақырыптық суреттер, мақал-мәтелдер
Кіріспе
Арақ ішіп,арды аттап,наша шегіп..
Абылайдың түсіндей азбай ма ұрпақ?
Ата-бабаларымыз «денсаулық-зор байлық» деген сөзін тегін айтпаған. Дені сау адам қоғам байлығы.Ежелден-ақ ата-бабаларымыз негіздеген қазақ жолы-сара жол,мал ағымен сусындаған адал жол. Ұрпақ- ұлт болашағы. Сол үшін де бүгін жасөспірімдердің зиянды әдеттері және оларды алдын- ала сақтандыру туралы сөз өрбітуге шақырамыз.
Негізгі бөлім
1-оқушы Қор болған темекіге қайран жігіт,
Тұрады-ау танауынан түтін шығып,
Сасығы ық жағынан жүргізбейді,
Жағымсыз көңірсіген исі шірік.
Уланған темекімен қайран қыздар,
Тартқанда қыз-келіншек денең мұздар.
Тіпті де үйлеспейді нәзік жанға,Көргендей осындайды жүрек мұздар.
2-оқушы Қазіргі баспасөз беттеріндегі мәліметтерге қарасақ, шылым шекпейтіндерге қарағанда шылым шегетіндердің жалпы өлімі 30-80 пайыз жоғары. Тартылған әрбір темекі адам өмірін 5,5 минутқа қысқартады. АҚШ-та 1 млн. адам темекі тартады. Темекінің зардабынан күніне 10 мың, ал жылына 3,5 млн.адам қайтыс болады. Ал, Қазақстанда 3,2 млн. адам темекі тартады,яғни 33 пайыз. Жүректің ишимиялық ауруынан болатын өлімнің 20 пайызы, қатерлі ісік ауруынан болатын өлімнің 30 пайызы, өкпе рагінің 90 пайызы шылымның зардабынан болады екен.
3-оқушы. Темекі уы мидың жұмысына зиян келтіреді. Ол сабақтан үлгермеушілікке, есте сақтаудың төмендігіне, күйгелектікке, жүйке мен ұйқының бұзылуына әкеледі.
4-оқушы. Әр түрлі статистикалық деректер бойынша, қазіргі жер тұрғындарының ішінде ерлердің-60,ал әйелдердің-30 пайызы ұдайы темекі шегеді.Және де зерттеу нәтижесі көрсеткендей отбасында темекі тартқан адам саны артқан сайын балалардың денесінің қабылдаған никотин мөлшері де артылған. Өздері темекіге жоламаған сәбилер, әке-шешесі тартқаны үшін күніне 4-5 тал темекі тартқандай зиян көруде.
5-оқушы Нашақорлық, маскүнемдік қоғамымызды жайлап бара жатқан індет. Темекі шегу балалардың өсуіне кері әсерін тигізеді. Балалар әлжуаз, салмағы төмен болып келеді.Никотин-жүйке жүйесіне, ас қорыту, тыныс алу, жүрек-қан тамырлар жүйесіне ерекше әсер ететін у.
6-оқушы 21 ғасыр ұрпақтары, шылым шегудің зиян екенін бір сәт естен шығармаңыздар.
7-оқушы 2004 жылдың 1 қаңтарынан бастап арақ-шарапты, шылым шегуді ашық түрде жарнамалауға шектеу қойылды. Жыл сайын 3,5 млн. адам шылым шегуден өледі. Шылым шексеңіз өміріңіз 25 пайызға қысқарады.
8-оқушы Темекінің, шылымның зиянсыз болғаны – мүлдем қолданылмағаны.
9-оқушы Тек қана бір тал темекі тартқаннан бастап, ағзада пайда болатын өзгерістер:
Миға баратын қан азаяды да, ми аз жұмыс істейді. Жоғары мөлшердегі никотин құсуға, бас айналуына себепші болады.
Қандағы холестерол артады.
Бүурек үсті бездерінен адреналин гормоны қабынады да бүтін денені өртеді.
Ішектердің әрекеттері біршама артады.
Тамырлар жиырылады. Жүрек бұрынғы қызметін ауырсынады. Қан қысымы жоғарылайды.
Жүректің соғу ритмі артады. Науқастарда жүрек ұстамасы болады.
Тыныс алу жиілейді.
Асқазанда қышқыл сұйықтығы артады. Темекі ұзай келе асқазанда қабыну мен жараға себеп болады.
10-оқушы Қол-аяқ тамырлары тараяды. Қол мен аяққа баратын қан азайып, қызу қайтады.
11-оқушы Қазақ жастары шылым шегуге әуестенбей, өнегені ата-салт дәстүрімізден іздегендері жөн болар еді.Ата-бабаларымыздың денсаулығы мықты болды, ұрпағы да әлжуаз болған жоқ. Себебі: ішкендері қымыз, қазақтың айраны мен сүті болған.
Қорытынды бөлім
1.Сұрақтарды талдау: -Шылым қай өсімдіктен жасалады?
- Темекі түтінінде қандай мөлшерде химиялық заттар бар?
-Темекінің зиянын ең көп шегетін мүше ?
- Шылым шегіді ашық түрде жарнамалауға қашан шектеу қойылды?
-Шылым шегідің адам ағзасына тигізетін зияны.
2. Оқушылар сынып сағатынан алған пайдалы кеңестер туралы ойларын ортаға салып, денсаулық туралы мақал-мәтелдер айтады.
