Кошлар - безнен канатлы дусларыбыз!

Максат:  Кошларга сак караш, соклану хисе т?рбиял??,

               Балаларны? х?тер с?л?тен ?стер?.

С?хн? б?йр?мч? биз?лг?н. 3 т?ркем ?чен ?ст?лл?р куелган.

“Кошлар канатлы дусларыбыз!” плакат эленг?н. Кошларга багышланган стена газеталары эленг?н.

А.б.  Кадерле дуслар! Без б?ген сезне? бел?н яз б?йр?мен? - кошлар б?йр?мен? ?ыелдык.

          Кошлар н?къ ч?ч?кл?р кебек ?к, табигать мог?изасы. ?йтерсе? л?, алар шатлык ?л?ш?,  соклану ??м к??елг? ила?и к?ч бир? ?чен яратылган.

           Кошлар кешед? к?кл?рне айкарга, очарга омтылыш уяткан. Алар ?йтерсе? л?, ?и?андагы бар мо? а???не ?зен? се?дерг?н.

           Без кошларны – канатлы дусларыбызны яратыбыз. Алар табигать биз?ге. Кошларны?  самими я?гыравык ?ыры, ачык т?ст?ге каурыйлары табигатьне бизи. К??елг? сих?тлек, д?рт-д?рман ?сти. ? нил?р бел?без со? без кошлар турында? Моны бел? ?чен с?хн?г? 7 кл.укучыларын чакырабыз.  

Безне? б?генге “Тамчы шоу” уены тулысы белэн кошларга багышлана.

Т?ркемн?рне? белемн?рен, осталыгын, зир?клеген, тапкырлыгын жюри ?гъзалары билгел?р.

1.

2.

3.

Укучыларга с?з бирик. Р?хим итегез!

(?ч команда, алдан ?зерл?н?)

I бирем    “?йд?гез танышабыз!”

Т?ркемн?р ?зл?ре бел?н таныштыра.

I I бирем

3 т?ркемг? д? 1?к  сорау чиратлап ?авап бир?л?р. ?авапны башта к?газьг? язалар.

1. ?ир шарында нич? т?р кош билгеле?  (9000 г? якын)
2. Кайсы кош муенын 270 градуска кад?р бора ала?  (Ябалак)
3. Нинди кошлар я?гыр буласын алдан сиздер?л?р?  (Карлыгачлар астан очса)
4. Сандугачны? икенче исеме нинди?  (Былбыл)
5. Яшь карганы карт каргадан ничек аерырга була?  (Томшыгына карап: карт карганы? томшык т?бе агара башлаган була)

III бирем

Игътибар экранга, 1 нче т?ркемг? р?сем.

?леге р?семн?рд? нич? кош с?р?тл?нг?н.

2 нче т?ркемг? р?сем.

?леге р?семн?рд? ничэ йорт кошы к?бр?к с?р?тл?нг?н

3 нче т?ркемг? р?сем.

?леге р?семн?рд? нич? кош баласы бар с?р?тл?нг?н.

IV нче бирем.

Капитаннар ярышы.(??р капитанга 10 сорау)

    1 нче т?ркем

1) Д?ньядагы и? зур кош нинди? (Африка т?в? кошы)

2) Безд?н ?ылы якка и? со?ыннан нинди кошлар очып кит?? (Казлар)

3) Ярканатны? йомыркасы акмы, чуармы?  (Ул йомырка салмый)

4) Нинди кош ялтыравык ?йберл?рг? кызыга  (Саескан)

5) Нинди кош су т?бенд? й?ри ала?  (Су чыпчыгы – оляпка)

6) И? матур  койрыклы кош нинди ( Тавис)

7) Д?ньяда сан ягыннан и? к?п таралган кошлар?  (Чыпчык)

8) Нинди кош ?з балаларын бер д? ашатмый?  (К?ке)

9) Кайсы кош и? озын гомерле?   (Козгын)

10) Нинди кош кайчагында м?че сыман мияулый?  (Ш??лег?н – Иволга)

      2 нче т?ркем

1) Д?ньяда и? кечкен? кош?  (Колибри)

2) Кайсы кош ?ылы яктан и? беренче булып кайта?  (Кара карга)

3) Нинди кошлар  Римны “коткарган”?   (Казлар)

4) Сыерчык оясыны? тишеме нич? см. булырга тиеш?  (4,5-5 см.)

5) Нинди кошлар йомырка салмый?  (Ата)

6) Нинди кошлар кызыл т?сне яратмый?  (К?рк?)

7) Нинди ябалак к?ндез ауга чыга?  (Поляр)

8) И? зур йомырка салучы кош?  (Т?ва 1400 гр.)

9) Нинди кошка “калай” кушаматы тагыла?  (Калай ?т?ч)

10) ?итлег? буенча кошлар нинди 2 т?рг? б?лен??  ( Йомыркада ?итлег?че, ояда ?итлег?че)

 3 нче т?ркем

1)И? матур сайраучы кош?  (Сандугач)

2) Кошларны?  кайсы сиз? органы начар ?ск?н?  (Ис сиз? органы)

3) Нинди кошлар  ?л?кс? бел?н туклана?   (Козгын, кондор, гриср)

4)д?ньядагы и? авыр кош?  (Т?ва, авырлыгы 120 кг)

5) Россияд?ге и? кечкен? кош?   (К?рл? тукраны – королек)

6) И? к?п ашаучы кош? (Песн?к)

7) Кайсы кош каты тешли?  (Кошларны? теше юк)

8) Нинди кош тавышсыз оча?  (Ябалак)

9) Сыерчык оясы кайсы якка карап торырга тиеш?  (К?ньякка)

10) Нинди кошлар суны очып барышлый гына эч??   (Карлыгач, кер?ш?)

V нче бирем     “Кирлем?нн?р иленд?”

-         Буталган и?екл?р ярд?менд? кошлар безг? нидер ?йтерг? тел?г?нн?р. ?йд?гез тизр?к белик ?ле аларны? тел?кл?рен.

                            (Т?ркемн?р ??мл?л?рне  чиш?)

1)   Балалар, без кайтуга матур оялар ясап куйдыгызмы?

(лар-ла-Ба, зеб ту-га-кай тур-ма лар-яо сап-я гыз-куй-мы-зыг ?)

2)   Кадерле укучылар, кошларны саклагыз,р?н?етм?гез!

(дер-ле-Ка чы-рал-уку, шок-ны лар гыз-сак-ал, ?ет-гез-р?н-?м!)

3)   Дусларыбыз, безг? салкын кышларда ?имлек элегез!

(ры-ла-Дус-быз, г?-зеб кын-сал да-лар-шык лек-?им гез-э-ле!)

Алып баручы  ? бу вакытта  без ?ан атып утыручы укучылар бел?н с?йл?шеп алыйк ?ле.

Сорауларга кем ?авап бир?. 1 жетон бирел?.

Со?ыннан жюрига тапшыралар.

                                            Сораулар:

М?кальл?р (тамашачыга)

        Кем ?итез?

1)               Карга килс?, (кар кит?р)

2)               Оясында ни к?рс?, (очканында шул булыр)

3)               Кош кунмаган (куак юк)

4)               Чыкмаган канат бел?н  (очып булмый)

5)               Аккош аягына су  (йокмас)

6)               ??р бытбылдык ?з сазын  (мактый)

7)               Ала каргадан  (аласы? булсын)

8)               1 карлыгач килеп яз булмый, 1 саескан килеп  (кыш булмый)

9)               Алдан кычкырган к?кене?  (башы ярыла)

10)         Сандугач булса?  (сайрый бел)

11)         Тавык бел?н ят,  (?т?ч бел?н тор)

12)         Аптыраган ?рд?к к?лг?  (арты бел?н чума)

Табышмаклар

1. Колга башында бер ?й, Кунагым т?р?з?сенн?н й?ри. (сыерчык)
2. Кулы юк, балчык ташый, Балтасы юк, ?й ясый. (карлыгач)
3. ??й шакылдый бу ч?кеч, Кыш шакылдый бу ч?кеч, Ничек чыдый бу ч?кеч? (Тукран)
4. Бер кошым бар: тынмый, Агачка оя кормый; ?е - ?ирд?, ?ыры - к?кт?.  (тургай)
5. Ерактан килг?н кунак булса да, т?р?з? артында тора. (карлыгач)
6. Г?лдер-г?лдер г?л итекле, Г?лк?й кызыл читекле. (к?г?рчен)

VI   бирем       Кошлар тавышы

??р т?ркемг? 6 кош   тавышы.

                   С?з жюрига бирел?.

Алып баручы - Кадерле  укучылар! Без сезне? бел?н б?ген кошлар турында белемн?ребезне барладык. Бу уенда ?и?ел?чел?р юк. Сез алга таба да кошларны  яратырсыз, сакларсыз алар бел?н кызыксынырсыз дип ышанып калам. Б?ген без сезне?  кошлар турында бик к?п н?рс?л?р бел?егезне к?рдек. Кил?ч?кт? белемн?регезне тагын да арттырырсыз, кошларга игътибарлы булырсыз  диг?н ?метт? калам. Катнашуыгыз ?чен зур р?хм?т!