Білімді мы?ды жы?ар, Білікті бірді жы?ар

Тақырыбы.

7-сынып

биология пәнінің мұғалімі

Абдрахманова Фарида Елтайқызы

Мақсаты:

• Білімділік: Оқушылардың жануарлардың маңызы, ерекшеліктері туралы білімдерін тереңдету .

• Дамытушылық: Танымдық ойындар арқылы логикалық ойлау және есте сақтау қабілеттерін,өздігінен іздену біліктілігін дамыту.
• Тәрбиелік: Оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, ұжымдыққа татулыққа тәрбиелеу.

• ТАНЫСТЫРУ
• АЛТЫН ҰЯШЫҚТАР

3. С ӨЗ МЕРГЕН.

4. ҚОРЫТЫНДЫ.

10

Алтын ұяшықтар

Биология ға лымдары

50

40

20

30

Терминдер

50

40

30

20

10

20

40

Жануарлар сыры

30

10

50

30

10

40

50

20

Жұмбақ жануарлар

Биология ғалымдары . 10

“ Мен ұлым екеуміз, өсімдік жасушасын зеттеуде үлкен мүмкіндік жасап,микроскоп ойлап таптық.„

Сұрақ :Бізді білесіңдерме?

Б иология ғалымдары. 20

“ Ал мен болсам алғаш рет өсімдік қабығынан майда ұяшықтарды көріп,оны жасуша деп атадым.„

Сұрақ: менің аты -жөнім кім және бұл қай жылы еді?

Биология ғалымдары 30

• Мен жануарларды жеке -жеке топтап ажырату үшін оларды: түрге→ туысқа→ тұқымдасқа → отрядқа → классқа → типке→ жануарлар дүниесіне жіктедім .
• Сұрақ: Менің өмір сүрген жылдарымды және аты- жөнімді білесіңбе?

Биология ғалымдары 40

• Мен дүние жүзінің 52 елін аралап шықтым.Мәдени өсімдіктерді зерттеп, мәдени өсімдіктердің жеті орталықтарын аштым.
• Оңтүстік Азиялық тропиктік орталық.
• Шығыс Азиялық орталық .
• Оңтүстік батыс Азиялық орталық.
• Жерорта теңіздік орталық.
• Абиссиналық орталық .
• Орталық Америкалық орталық .
• Оңтүстік Америкалық орталық.
• Сұрақ:Менің аты - жөнімді білесің бе?

Биология ғалымдары 50

• Екі мәрте Еңбек ері, Мемлекеттік сыйлықтың иегері атанып, күріш өсіруден дүниежүзілік рекорд жасадым.
• Сұрақ: Менің аты - жөнім кім, әр гектардан қанша центнер күріш алдым.

Терминдер – 1 0.

• Пелликулла

Пелликула – ( латынша “пелликила” – қауыз тері) – көптеген

қарапайымдардың денесін сыртынан қаптайтын, өте

жұқа майысқақ немесе қатқыл плазмалы қорғаныш қабат.

Терминдер – 2 0.

• Храмотофор

• Хроматофор – ( грекше “хроматос + форос” – түс беретін бояғыш зат. Нағыз жәндіктерде ешқашан болмайды.

Терминдер - 30

• Гиподерма

Гиподерма ( грекше “гипо” –

астында, “дерма” –тері)

тері асытындағы қабат.

Терминдер - 40

Регенерация

Жауабы:

Регенерация – жойылған

немесе зақымданған

мүшелер мен ұлпалардың

қалпына келуі

Терминдер - 50

• Гермафродит

Гермафродит – қосжынысты

деген мағынаны білдіреді.

Жануарлар сыры - 10 .

• Қарапайымдардың неше түрі бар?
• Жүйелеу дегеніміз не?
• Жануарларды жәндіктерден қалай ажыратамыз?.

Жауабы:

1.Қарапайымдардың 70 000 түрі бар?

2.Жүйелеу дегеніміз - ғаламшарда жойылып біткен және қазіргі кезде кездесетін барлық жануарларды белгілі тәртіпке сәйкестендіріп, ретке келтіру.

3. Жануарларды, жәндіктерден айырмашылығы олардың омыртқа жотасы болады, жәндіктерде болмайды.

Жануарлар сыры 20 .

1. К.Линнейдің жануарларды қалай жіктеді.

2. Сүтқоректілердің қанша түрі бар?

3. Қарапайымдардың тиіптерін ата.

Жауабы:

1. Түр-туыс-тұқымдас-отряд-класс-тип- жануарлар дүниесі. 2. Сүтқоректілердің 5 000 түрі бар. 3. Қарапайымдардың тиіптері саркоталшықтылар, кірпікшелілер және споралылар.

Жануарлар сыры- 30

1.Ішекқуыстылар неше қабаттан тұрады

2.Гельминтология қандай ғылым

3.Жалпаққұрттарда алғаш пайда болған жаңа жүйе ?

• 1.Ішекқуыстылар неше қабаттан тұрады 2.Гельминтология қандай ғылым 3.Жалпаққұрттарда алғаш пайда болған жаңа жүйе ?

Ответ:

Жауабы:

1.Ішекқуыстылар екі қабаттан тұрады. Эктодерма, энтодерма.

2.Гельминтология - паразит құрттарды зерттейтін ғылым

3.Жалпақ құрттарда алғаш пайда болған жаңа жүйе – зәршығару.

• 1.Ішекқуыстылар екі қабаттан тұрады. Эктодерма, энтодерма. 2.Гельминтология - паразит құрттарды зерттейтін ғылым 3.Жалпақ құрттарда алғаш пайда болған жаңа жүйе – зәршығару.

Жануарлар сыры- 40

• Ақ сұлама қай құрттар класының өкілі?
• Мезодерма қандай қабат?
• Сорғыш құрттардың негізгі және аралық иесін атаңдар?

Ответ:

Жауабы:

• Ақ сұлама кірпікшелі құрттар класының өкілі?
• Мезодерма аралық қабат.
• Сорғыш құрттардың негізгі иесі- мал, үй хайуанаттары, адамдар, аралық иесі - тоспа ұлу.

Жануарлар сыры- 50

1. Ақ сұламаның дене қимылын реттейтін бұлшықеттерін атаңдар.

2. Сірқабық дегеніміз не?

3. Эндопаразиттер және эктопаразиттер дегеніміз не?

Ответ:

Жауабы:

1. Ақ сұламаның дене қимылын реттейтін бұлшықеттері – сақиналы бұлшықеттер, қиғаш бұлшықеттер, бірыңғай салалы бұлшықеттер.

2. Сірқабық дегеніміз – дене жабынын қаптайтын тығыз түзіліс. қорғаныш және тірек қызметін атқарады.

3. Ішекте өмір сүретін паразиттер- эндопаразиттер, ал ағза денесінің сыртында паразиттік жолмен тіршілік ететін жәндіктер- эктопаразиттер дейміз.

Жұмбақ жануар 10 .

• Бұлар бір, екі немесе бірнеше

талшықтардың жәрдемімен қозғалады. Бұлардың дене пішіні алуан түрлі: көбінесе сопақ, шар пішінді болып келеді. Басым бөлігі теңіздерде, тұщы суқоймаларында өмір сүреді. Олардың ағзасында хроматофор болады.

Бұл қай жәндік?

Жауабы:

Талшықты, біржасушалы жәндіктер

Жұмбақ жануарлар 20.

Сцифоидтар класына жатады. Теңіздерде , мұхиттарда өмір сүреді. Бір затқа бекініп, отырықшылық қалыпта тіршілік ететін және теңіз суында жүзіп жүретін түрлері бар. Кейбір түрлерінде табаны болады, ал кейбіреуінде болмайды.

Бұл қандай жәндіктер?

Ответ:

Жауабы:

Табақшатәріздестер: көпқармалауыштар және медузалар

Жұмбақ жануарлар 30 .

Олардың жалпы саны 15 мыңнан асады. Тек теңіздерде және тұщы су қоймаларында мекендейді. Паразиттік жолмен тіршілік етеді. Бауыр жағы арқасына жабысып, денесі жалпақтау болып келеді.

Бұл қайндай жәндік?

Ответ:

Жауабы:

Жалпақ құрттар

Жұмбақ жануарлар - 40

- Денесі буылтықтарға бөлінбеген, шұбалаңқы, цилиндр пішінді немесе ұршыққа ұқсас. Денесі үш қабаттан тұрады.Көпшілігі дара жынысты. Оларда алғаш рет түтік тәрізді қуыс пайда болды.

Бұл қандай жәндік?

Жауабы:

Жұмыр құрттар

Жұмбақ жануар 50 .

Оларда екі ядро болады. Олар тұщы суларда, теңізде, топырақта мекендейді. Ұсақ ағзалармен қоректенеді. Қарапайымдар типіне жатады. Пішіні тұрақты.

Бұл қандай жәндік?

• Кірпікшелі кебісше-

Ответ:

Жауабы:

1

Көпқармалауышты маржандар

класының өкілі

Ақ сұлама

2

Медуза

3

Актиния

4

Амеба

Көпқармалауышты маржандар

класының өкілі – Актиния.

1

Үшкірқұрт

Жұмыр құрт өкілі

2

Бауырсорғыш

3

Сиыр цепені

Ақ сұлама

4

Жұмыр құрт өкілі - үшкірқұрт

1

Медуза

Гидратәріздестер класының өкілі

2

Обелия

3

Амеба

4

Кірпікшелі кебісше

Гидратәріздестер класының

өкілі - обелия

1

Тұқымдас

Ең төменгі деңгей.

2

Түр

3

Класс

4

Дүние

Ең төменгі деңгей –

түр деп аталады.

1

8 600 түрі бар

Балықтар

2

Құстар

3

Сүтқоректілер

4

Біржасушалылар

Құстардың - 8 600 түрі бар

1

Т.Қасымбаев

Биология 7 сынып авторы

к ім?

2

Р.Сәтімбеков.

3

К.Мұханбетжанов

4

Т.Ахметжанова.

Қорытынды:

• Жиналған ұпай санымен жеңімпаз

топ анықталады.