“А?ылшын тілі п?ні бойынша о?ушыларды ?лтты? біры??ай тестілеуге дайындау ерекшеліктері”
“А?ылшын тілі п?ні бойынша о?ушыларды ?лтты? біры??ай тестілеуге дайындау ерекшеліктері”
?ар?аралы ?аласында?ы академик
О.А.Жаутыков атында?ы №1?аза?
орта мектебіні? а?ылшын тілі п?ні
м??алімі А.А. Молдакулованы?
“А?ылшын тілі п?ні бойынша о?ушыларды
?лтты? біры??ай тестілеуге дайындау
ерекшеліктері” та?ырыбында?ы баяндамасы.
Б?гінгі к?нде а?ылшын тілі шет тілдеріні? ішінде бірінші орында, ?йткені ол барлы? ?лемні? халы?аралы? ?атынас ??ралы ретінде ?олданатын тілі.
?аза?станда а?ылшын тілін о?у?а деген ?ызы?ушылы? жылдан жыл?а ?сіп келеді, б?л инновациялы? техниканы? дамуымен байланысты бол?ан шы?ар.
Мектепте а?ылшын тіліні? о?ытушысы бола ж?ріп, шет тілі о?ушыларды? танымды? белсенділігіні? жалпы д?ниетанымды?, интеллектуалды? ?рісіні?, жады мен ?иялыны?, тіліні? дамуында ерекше п?н болып табылады деген ?орытынды?а келемін. Шет тіліні? о?у – т?рбие ?рдісіндегі тиімділігін арттыруды? на?ты м?мкіндіктері саба? ?стіндегі ж?не о?удан тыс ж?мыстарды? ж?йесін ??ру ар?ылы ж?зеге асады деп ойлаймын. Б?л о?ушы белсенділігіні? жо?ары пайызын ?амтамасыз ете отырып, о?ушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын к?рсете біледі.
?БТ- мектеп бітірушілер ?міріндегі, сондай-а? ата – аналары мен п?н м??алімдері ?шін ?иын кезе?дерді? бірі. ?рдайым б??аралы? а?парат ??ралдарында ?БТ м?селелері мен келешегі жайлы тал?ыланып, жазылып ж?не айтылып та жатыр. 11 сыныпта о?ушы негізгі т?рт п?н ж?не бесінші та?дау п?ні бойынша білімін сынайды. Маманды? та?дау м?селесі бесінші п?нмен ты?ыз байланысты. Осылайша та?дау, п?ні ар?ылы бітіруші т?лек жо?ар?ы о?у орнын, тиісінше маманды?ын та?дайды. ?БТ-да та?дау п?ні бойынша а?ылшын тілін та?да?ан бітіруші т?лек мына маманды?тар бойынша жо?ар?ы о?у орындарына бара алады:
Халы?аралы? ???ы?;
Шет тілі филологиясы;
Шы?ыстану;
Аударма ісі;
Халы?аралы? ?атынас;
Шет тілі: Екі шет тілі.
Бірнеше жыл ?атарынан мені? ш?кірттерім ?БТ тапсырып келеді
Мен ?БТ – ?а а?ылшын тілі п?нін дайындауда?ы іс-т?жірибеммен б?ліскім келеді. О?ушыларды дайындауда мына ресурстарды ?олданамын:
http://www.testent.ru/tests/english-9
http://ustudy.kz
Білімділік порталы http:// ent-online.kz
http:// ymnik.kz/tests/english/
http:// ege.yandex.ru/ english/
Б?л ресурстар ?БТ-да мені? о?ушыларыма жо?ары балл алу?а м?мкіндік берді. К?птеген ?дістемелік ??ралдар, тестілеуге дайындауды? т?сілдерін жина?тадым ж?не оларды іс – т?жірибемде пайдаланамын.
О?ушыларымны? ?БТ- да а?ылшын тілін тапсыратынын білген к?ннен бастап, е? ма?ыздысы ма?сатты ж?не арнайы жоспарлы т?рде о?ушыны ?БТ-?а дайындаймын. Дайындауда барысында к??іл б?летін е? негізгі ?ш кезе? деп ойлаймын. Олар:
?дістемелік
психологиялы?
ба?ылаушылы?
Емтихан?а дайынды?ты 5-8 сыныптарды? ба?дарламасынан баста?ан д?рыс болады. 9- сыныпта дайынды?ты о?у жылы бойында тестілер т?рінде, ?сіресе ОЖСБ тестілері бойынша ж?ргіземін. 10- сыныпта да о?ушылар белсенді т?рде тестілермен ж?мыс жасайды.
11- сыныпта тестілеуді ?р та?ырыпты о?ы?аннан кейін ж?ргіземін. Есте жа?сы са?тау ?шін, конспект, не сызба, кесте жасатамын. О?ушылар шатас?ан тапсырмаларды та?ы ?айталап о?у ар?ылы, д?рыс жауапты ?здері іздеп табады. ?ткені іздену ар?ылы олар керек н?рсені есте са?тайды, ж?не де келесі жолы ол ?ателікті ?айталамау?а тырысады.
К?п жылдар бойы барлы? та?ырыптар бойынша 5-11 сыныптар?а арнал?ан тестілер жина?тал?ан. Оларды 11- сыныпта материалды бекіту ?шін пайдаланамын. Мектеп бітірушілерге арнал?ан тестілер п?нні? толы? курсы бойынша ?алыптастырылады.
Жыл бойында, сынама тест ар?ылы о?ушы біліміні? кемшілік т?старын аны?таймын, о?ан назар аударамын, ?сіресе грамматика, лексика, идиомалар мен т?ра?ты тіркестерге, о?ушы?а есте са?тау?а ?иынды? келтіретін идиомалар?а ба?ылау жасаймын.
Егер о?ушыны? н?тижесін ба?ылап отырмаса, ?БТ – ?а дайынды? ж?йесі ая?талма?ан болады. Сол себепті мониторинг ?ажет. Мен мониторингті та?ырып бойынша ж?ргіземін, б?л о?ушыны? ?ай та?ырыпты т?сінді, ?ай та?ырып ?иын тиді, ?ай та?ырыпты ?айталау керектігін к?рсетеді. Ж?не де сынама тестерді? мониторингін шы?арып отырамын. Б?л а?парат алда?ы н?тижелерге болжам жасау?а, жа?а жа?ын ж?не ?ашы? ма?саттарды ба?андау?а негіз бола алады.
М??алімдер «Жа?ада т?рып ж?зуді ?йрену м?мкін емес» деген ?а?иданы еске ала отырып, білім беру ж?йесінде тестілеу технологиясын белсенді ж?ргізу керек. Со??ы жылдары ?Р тестілеу орталы?ынан та?ырыпты? тестілер жина?ы шы?арылып ж?р. Б?л тестілер 5-11 сыныптарды? о?ушыларына арналып, барлы?
?БТ – ?а кіретін п?ндер ?амтыл?ан. Оларды? к?мегімен о?ушыларды? білім материалын ме?геру де?гейін ба?алау?а ж?не тест тапсырмаларымен ж?мыс да?дысын ?алыптастыру?а болады. Б?л жатты?улар о?ушыларды? ?БТ – да на?ты алатын баллдарын к?теруге к?мек етеді. Тест тапсырмаларыны? типтік жобасын біле отырып, о?ушы н?с?ауларды т?сініп жату?а уа?ыт кетірмейді.
Осы жатты?уларды орындау барысында ?з эмоциясын ме?геру ж?не ?зін- ?зі ба?ылауды? психотехникалы? да?дыларын ?алыптастырады. Осы орайда негізгі ж?мыс б?лігін емтиханны? алдында емес, ?ткен та?ырыптар бойынша тест тапсыра отырып, жекелей кезе?дерде ?айталай, я?ни ?БТ – да?ыдай эмоционалды кезе?нен ?згеше жай уа?ытта ?ткізу керек.
?БТ-да о?ушыларымны? жа?сы жетістіктерге жеткендігін мынадан бай?ау?а болады.
2010-2011 о?у жылында та?дау п?ні бойынша а?ылшын тілін та?да?ан 2 о?ушым : М??атай А?са?ан мен ?асымова Лаура, біреуі «5»-ке, екіншісі «4»-ке тапсырды, орташа балл 23, сапа 100 пайыз.
2011-2012 о?у жылында 1 о?ушы: Т?леухан Айгерім «5»-тапсырды, орташа балл 22. Сапа 100 пайыз.
2012-2013 о?у жылында 1 о?ушы: ?уаныш?ызы Айтол?ын «4»-ке тапсырды, орташа балл 20, сапа 100 пайыз.
2013-2014, 2014-2015 о?у жылында т?лектерді? еш?айсысы а?ылшын тілін та?да?ан жо?. Та?дама?ан себебі: шет тілі факультеттеріне грант аз б?лінеді, ал т?лектер грант?а т?скісі келеді. Сонды?тан олар грант к?п б?лінетін жо?ар?ы о?у орындарына барады.
Біра? ?азіргі та?да 10 сыныптан 2 о?ушы а?ылшын тілін та?дап отыр. Сол о?ушыларммен дайынды? ж?мыстарын ж?ргізіп жатырмын.
?орытындылай келе, ?БТ тиімділігі мынада деп к?рсеткім келеді:
1. Барлы? мектеп бітірушілерді? біліміне орта? талап ?ояды.
2. Мектептерді? білім сапасына на?ты ба?а беріледі.
3. Адамны? араласуынсыз білімді ба?алауды ?ділетті ж?ргізуге ж?ртшылы?ты? к?зін жеткізеді.
4.Тестілеу ар?ылы ба?дарламада?ы білім мазм?нын ?амту жо?ары де?гейге жетеді.
Сонды?тан ?стаздар ?ауымы, ?ашанда ?здіксіз білім бере алатынымызды жадымыздан шы?армайы?. Ел болаша?ы-білімді ?рпа?, жеке т?л?а ?алыптастыру-бізді? е? басты ма?сатымыз болсын! ?БТ бізге, ал біз ?БТ-?а ?арай ?мтылайы?!
Просмотр содержимого документа
«“А?ылшын тілі п?ні бойынша о?ушыларды ?лтты? біры??ай тестілеуге дайындау ерекшеліктері”»
Қарқаралы қаласындағы академик
О.А.Жаутыков атындағы №1қазақ
орта мектебінің ағылшын тілі пәні мұғалімі А.А. Молдакулованың
“Ағылшын тілі пәні бойынша оқушыларды
ұлттық бірыңғай тестілеуге дайындау
ерекшеліктері” тақырыбындағы баяндамасы.
Бүгінгі күнде ағылшын тілі шет тілдерінің ішінде бірінші орында, өйткені ол барлық әлемнің халықаралық қатынас құралы ретінде қолданатын тілі.
Қазақстанда ағылшын тілін оқуға деген қызығушылық жылдан жылға өсіп келеді, бұл инновациялық техниканың дамуымен байланысты болған шығар.
Мектепте ағылшын тілінің оқытушысы бола жүріп, шет тілі оқушылардың танымдық белсенділігінің жалпы дүниетанымдық, интеллектуалдық өрісінің, жады мен қиялының, тілінің дамуында ерекше пән болып табылады деген қорытындыға келемін. Шет тілінің оқу – тәрбие үрдісіндегі тиімділігін арттырудың нақты мүмкіндіктері сабақ үстіндегі және оқудан тыс жұмыстардың жүйесін құру арқылы жүзеге асады деп ойлаймын. Бұл оқушы белсенділігінің жоғары пайызын қамтамасыз ете отырып, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын көрсете біледі.
ҰБТ- мектеп бітірушілер өміріндегі, сондай-ақ ата – аналары мен пән мұғалімдері үшін қиын кезеңдердің бірі. Әрдайым бұқаралық ақпарат құралдарында ҰБТ мәселелері мен келешегі жайлы талқыланып, жазылып және айтылып та жатыр. 11 сыныпта оқушы негізгі төрт пән және бесінші таңдау пәні бойынша білімін сынайды. Мамандық таңдау мәселесі бесінші пәнмен тығыз байланысты. Осылайша таңдау, пәні арқылы бітіруші түлек жоғарғы оқу орнын, тиісінше мамандығын таңдайды. ҰБТ-да таңдау пәні бойынша ағылшын тілін таңдаған бітіруші түлек мына мамандықтар бойынша жоғарғы оқу орындарына бара алады:
Халықаралық құқық;
Шет тілі филологиясы;
Шығыстану;
Аударма ісі;
Халықаралық қатынас;
Шет тілі: Екі шет тілі.
Бірнеше жыл қатарынан менің шәкірттерім ҰБТ тапсырып келеді
Мен ҰБТ – ға ағылшын тілі пәнін дайындаудағы іс-тәжірибеммен бөліскім келеді. Оқушыларды дайындауда мына ресурстарды қолданамын:
http://www.testent.ru/tests/english-9
http://ustudy.kz
Білімділік порталы http:// ent-online.kz
http:// ymnik.kz/tests/english/
http:// ege.yandex.ru/ english/
Бұл ресурстар ҰБТ-да менің оқушыларыма жоғары балл алуға мүмкіндік берді. Көптеген әдістемелік құралдар, тестілеуге дайындаудың тәсілдерін жинақтадым және оларды іс – тәжірибемде пайдаланамын.
Оқушыларымның ҰБТ- да ағылшын тілін тапсыратынын білген күннен бастап, ең маңыздысы мақсатты және арнайы жоспарлы түрде оқушыны ҰБТ-ға дайындаймын. Дайындауда барысында көңіл бөлетін ең негізгі үш кезең деп ойлаймын. Олар:
әдістемелік
психологиялық
бақылаушылық
Емтиханға дайындықты 5-8 сыныптардың бағдарламасынан бастаған дұрыс болады. 9- сыныпта дайындықты оқу жылы бойында тестілер түрінде, әсіресе ОЖСБ тестілері бойынша жүргіземін. 10- сыныпта да оқушылар белсенді түрде тестілермен жұмыс жасайды.
11- сыныпта тестілеуді әр тақырыпты оқығаннан кейін жүргіземін. Есте жақсы сақтау үшін, конспект, не сызба, кесте жасатамын. Оқушылар шатасқан тапсырмаларды тағы қайталап оқу арқылы, дұрыс жауапты өздері іздеп табады. Өткені іздену арқылы олар керек нәрсені есте сақтайды, және де келесі жолы ол қателікті қайталамауға тырысады.
Көп жылдар бойы барлық тақырыптар бойынша 5-11 сыныптарға арналған тестілер жинақталған. Оларды 11- сыныпта материалды бекіту үшін пайдаланамын. Мектеп бітірушілерге арналған тестілер пәннің толық курсы бойынша қалыптастырылады.
Жыл бойында, сынама тест арқылы оқушы білімінің кемшілік тұстарын анықтаймын, оған назар аударамын, әсіресе грамматика, лексика, идиомалар мен тұрақты тіркестерге, оқушыға есте сақтауға қиындық келтіретін идиомаларға бақылау жасаймын.
Егер оқушының нәтижесін бақылап отырмаса, ҰБТ – ға дайындық жүйесі аяқталмаған болады. Сол себепті мониторинг қажет. Мен мониторингті тақырып бойынша жүргіземін, бұл оқушының қай тақырыпты түсінді, қай тақырып қиын тиді, қай тақырыпты қайталау керектігін көрсетеді. Және де сынама тестердің мониторингін шығарып отырамын. Бұл ақпарат алдағы нәтижелерге болжам жасауға, жаңа жақын және қашық мақсаттарды бағандауға негіз бола алады.
Мұғалімдер «Жағада тұрып жүзуді үйрену мүмкін емес» деген қағиданы еске ала отырып, білім беру жүйесінде тестілеу технологиясын белсенді жүргізу керек. Соңғы жылдары ҚР тестілеу орталығынан тақырыптық тестілер жинағы шығарылып жүр. Бұл тестілер 5-11 сыныптардың оқушыларына арналып, барлық
ҰБТ – ға кіретін пәндер қамтылған . Олардың көмегімен оқушылардың білім материалын меңгеру деңгейін бағалауға және тест тапсырмаларымен жұмыс дағдысын қалыптастыруға болады. Бұл жаттығулар оқушылардың ҰБТ – да нақты алатын баллдарын көтеруге көмек етеді. Тест тапсырмаларының типтік жобасын біле отырып , оқушы нұсқауларды түсініп жатуға уақыт кетірмейді.
Осы жаттығуларды орындау барысында өз эмоциясын меңгеру және өзін- өзі бақылаудың психотехникалық дағдыларын қалыптастырады. Осы орайда негізгі жұмыс бөлігін емтиханның алдында емес, өткен тақырыптар бойынша тест тапсыра отырып, жекелей кезеңдерде қайталай, яғни ҰБТ – дағыдай эмоционалды кезеңнен өзгеше жай уақытта өткізу керек.
ҰБТ-да оқушыларымның жақсы жетістіктерге жеткендігін мынадан байқауға болады.
2010-2011 оқу жылында таңдау пәні бойынша ағылшын тілін таңдаған 2 оқушым : Мұқатай Аңсаған мен Қасымова Лаура , біреуі «5»-ке, екіншісі «4»-ке тапсырды, орташа балл 23, сапа 100 пайыз.
2011-2012 оқу жылында 1 оқушы: Төлеухан Айгерім «5»-тапсырды, орташа балл 22. Сапа 100 пайыз.
2012-2013 оқу жылында 1 оқушы: Қуанышқызы Айтолқын «4»-ке тапсырды, орташа балл 20, сапа 100 пайыз.
2013-2014, 2014-2015 оқу жылында түлектердің ешқайсысы ағылшын тілін таңдаған жоқ. Таңдамаған себебі: шет тілі факультеттеріне грант аз бөлінеді, ал түлектер грантқа түскісі келеді. Сондықтан олар грант көп бөлінетін жоғарғы оқу орындарына барады.
Бірақ қазіргі таңда 10 сыныптан 2 оқушы ағылшын тілін таңдап отыр. Сол оқушыларммен дайындық жұмыстарын жүргізіп жатырмын.
Қорытындылай келе, ҰБТ тиімділігі мынада деп көрсеткім келеді:
1. Барлық мектеп бітірушілердің біліміне ортақ талап қояды.
2. Мектептердің білім сапасына нақты баға беріледі.
3. Адамның араласуынсыз білімді бағалауды әділетті жүргізуге жұртшылықтың көзін жеткізеді.
4.Тестілеу арқылы бағдарламадағы білім мазмұнын қамту жоғары деңгейге жетеді.
Сондықтан ұстаздар қауымы, қашанда үздіксіз білім бере алатынымызды жадымыздан шығармайық. Ел болашағы-білімді ұрпақ, жеке тұлға қалыптастыру-біздің ең басты мақсатымыз болсын! ҰБТ бізге, ал біз ҰБТ-ға қарай ұмтылайық!
Құрметті әріптестер! Біздің түлектеріміз ҰБТ- дан жоғары балл алуларына және жоғарғы оқу орындарына сәтті оқуға түсуіне тілектеспін!
