Использование интернет-ресурсов при обучении английскому языку

Page11

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

BU GÜNÜN VƏ SABAHIN DİREKTORLARI TƏLİM KURSU

MÖVZU

Ağıllı löhvənin köməkliyi ilə fəal tədris mühitinin qurulması metodikası

Bakı şəhər 324 nömrəli tam orta məktəbin fizika müəllimi

Hüseynova Vüsalə Kamal qızı

Bakı 2016

GİRİŞ

Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyasının əsas strateji istiqamət təhsil sahəsində insan resurslarının müasirləşdirilməsini nəzərdə tutur. Bu istiqamət innovativ təlim metodlarını tətbiq edən, təhsilin məzmununun səmərəli mənimsənilməsini təmin edən səriştəli təhsilverənin formalaşdırılmasına xidmət edir və özündə təhsilverənlərin peşəkarlığının yüksəldilməsi, təhsilalanların nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi üzrə yeni sistemlərin qurulmasını, təhsilalanların istedadının aşkar olunması və inkişafı ilə bağlı, habelə xüsusi qayğıya ehtiyacı olanlar üçün inklüziv təlim metodologiyasının yaradılmasını ehtiva edir (“Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nın təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2013-cü il 24 oktyabr tarixli 13 nömrəli Sərəncamı)

Təhsildə informasiya kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi - zamanın tələbidir. Dərslərdə İKT-nin imkanlarından, xüsusilə də interakiv lövhədən geniş istifadə olunması tədris prosesini daha yaddaqalan, maraqlı etməklə yanaşı,şagirdlər tərəfindən mövzunun daha dərindən dərk edilərək mənimsənilməsinə, həmçinin təhsilin keyfiyyətinin artmasına, sərbəst işlərin çoxalmasına, öyrənməyə marağın artmasına zəmin yaradır (Център за творческо обучение- “Как да обучаваме с интерактивна дъска” http://cct.bg/page/kak-da-obuchavame-s-interaktivna-daska-130-1.html)

Hər bir şagirddə kiçik yaşlarından ətrafında gördüyü hər şeyi tanımaq, öyrənmək qığılcımı alovlanır, ona hələ tanış olmayan nə varsa özünə cəlb etməyə tələsir, yeni bilik və vərdişlərinə sevinir. Bəzən bizim dərslərdə bu qığılcımı sönməyə imkan verməyib, əksinə, alovlanmasına kömək edən o rəngarənglik çatışmır. Müasir dərs rəngarəng, emosional, effektiv, ən əsası isə produktiv olmalıdır. Ancaq o zaman uşaqlara verilən biliklər uzun müddət unudulmayacaq, onun gələcək təhsilinin möhkəm əsasına çevriləcək. Müəllimə bu mürəkkəb məsələnin həllində İKT avadanlığı, xüsusilə də interaktiv lövhələrdən istifadə kömək edə bilər.

1. Araşdırmanın aktuallıgı

Müasir dünyada klassik lövhə və təbaşiri elektron lövhə və elektron qələm əvəz edir.

İnteraktiv lövhə ilə işləmə zamanı şagirdlərin onun imkanlarına olan ilk reaksiyası onlarda özünü aydın biruzə verən coşğunun, ruh yüksəkliyinin yaranması oldu. Bir toxunuşla lövhədə baş verən dəyişikliklərin belə effektli olması dərsə olan həvəsi birə beş artırır. İnteraktiv lövhənin  üstünlüklərindən biri də ondan ibarətdir ki, onunla fərdi işləmədən əvvəl kifayət qədər kompyuter savadı olmayan şagirdlər belə lövhədə işləməyi öyrənməkdə elə də çətinlik çəkmirlər.

İnteraktiv lövhə dərsin tempini artırmağa və bütün sinfin diqqətini dərsə cəlb etməyə imkan yaradır. Adi lövhədən fərqli olaraq bu lövhə ilə işləmə zamanı şagirdlər daha da diqqətli , öyrənməyə həvəsli olurlar.

Elektron lövhə şagirdlərə psixoloji maneəni aşmağa, lövhə qarşısında qorxu və utancaqlığı dəf etməyə də imkan yaradır.Onunla işləyərkən şagird asanlıqla və çəkinmədən öz bacarıqlarını nümayiş etdirir. Bu zaman sinifdə laqeyd şagird qalmır, bütün fənlər əlçatan və maraqlı görünür. Şagirdlər üçün oxumaq maraqlı olur. Görərək qavramaları daha da güclənir, diqqəti toplamaq qabiliyyəti artır, materialı daha yaxşı başa düşüb yadda saxlayırlar. Adi lövhədən fərqli olaraq elektron lövhədə işləyərkən müəllimin daha geniş iş sahəsi və əvvəlki yazdıqlarına bir idarəedici düymənin köməyilə qayıtmaq imkanı var. Bu vaxta qənaət etməyə və dərsi daha effektiv qurmağa imkan yaradır.Həmçinin bu lövhə  müəllimiin pedaqoji axtarışları üçün geniş diapazon açır. Adi lövhə ilə qurulan dərsdə şagirdin aktiv iş fəaliyyəti dərsin 15-20%-ni təşkil etdiyi halda, elektron lövhənin köməyilə qurulan dərslər bu vaxtın 75-80%-ə qədər  yüksəlməsinə imkan yaradır.

Qeyd etmək istərdim ki, elektron lövhədən istifadə müəllimdən həm də ciddi və uzunmüddətli hazırlıq, kompyuterlə işləmək bacarığı tələb edir. Ancaq bu halda sərf olunmuş zaman və çəkilmiş əziyyətlər mütləq arzuolunan nəticəyə gətirəcək.

Bunu da bilmək vacibdir ki, interaktiv lövhə - dərsdə bütün problemləri özü yoluna qoyan, onu maraqlı və rəngarəng edən bir sehirli çubuq deyil. Onu da düşünmək lazım deyil ki, elektron lövhədən mütləq hər dərsdə və ya dərsin hər mərhələsində istifadə etmək lazımdır. Digər resurslar kimi interaktiv lövhədən də məqsədyönlü istifadə etdikdə daha effektiv nəticə əldə etmək olar. Elektron lövhə ilə dərsləri qurarkən şagirdlərin yorulmaması və yüklənməməsinə, sağlamlığı qoruyan üsullardan istifadə edilməsinə diqqət yetirmək vacibdir.

1. Sorgunun aparılmasınının məqsədi

Bu gün Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təhsil müəssisələrnə 4000-dən çox müxtəlif parametirli və markalı elektron lövhələr verilmişdir. 6000-nəfərə yaxın müəllim bu lövhələrin təlimlərindən keçmişdir. Amma bu lövhələrdən keçən müəllimlərin öz dərslərində necə istifadə etdiyi, istifadə zamanı yaranan çətinliklər və onların aradan qaldırılması yolları. Sosial şəbəkələrdə müəllimlərin İnteraktiv lövhələrdə yaratdıqları resursları analiz edərkən, bu sahədə bir eskpert kimi deyə bilərəm ki, az bir müəllim bu lövhənin fərqli və çətin alətlərindən istifadə edir.

Hesab edirəm ki, bu sahədə olan boşluqları, müsbət təcrübələri öyrənərək, Bunu bir təklif kimi Nazirliyə təqdim etmək və gələcəkdə Bu lövhələrdən tədris prossesində düzgün və aktiv istifadəsinə nail olmaq. Mövzuya müraciət etməkdə əsas məqsədim artıq 2009-cu ildən Azərbaycanın müxtəlif təhsil müəssisələrində İnteraktiv lövhələrin olmasna baxmayaraq, Bu lövhələrin tədris prossesində istifadəsi ilə baglı araşdırmanın olmamasıdır.

1. Respondetlər

Sorgu Bakı şəhəri 6 nömrəli məktəb-liseyin 20 nəfər müxtəlif fənn müəllim və 40 nəfər şagird heyyəti arasında keçirilmişdir. Respondetlər xüsusi sorgu proqramı olan random.org (randomother) programının köməkliyi ilə seçilmişdir.

1. Hazırlanmış sorgular

Hörmətli müəllimlər. Bu sorgudan istifadə edərkən Sizə uygun olan bəndləri qaralayın. Digər yazılan bəndlərə isə öz fikrinizi ətraflı yaza bilərsiniz

1. Cinsiniz

o Kişi

o Qadın

1. Yaş

o 18-35

o 35-45

o 45-55

o Digər______

1. Tədris etdiyiniz Fənn

• Tarix

• Bilogiya

• Kimya

• Fizika

• Cografiya

• Ədəbiyyat

• Riyaziyyat

• Həndəsə

• Hərbi hazırlıq

• Digər______________________

1. Neçə müddətdir ki, bu lövhəhən istifadə edirsiniz?

• 1 ay

• 3-6 ay

• 6-12 ay

• 1-2 il

• 2-3 il

• 3 ildən artıq

1. İnteraktiv lövhənin istifadəsinə başlamaq üçün nə qədər vaxt lazım oldu?

• 1 aydan az

• 2 aya yaxın

• 3-4 ay

• Digər _________

1. Lövhədən dərslərinizdə nə qədər istifadə edirsiniz?

• Hər dərs

• Həftədə 1 dəfədən az olmayaraq

• Nadir hallarda istifadə edirəm

1. Lövhənin istifadəsinə dərsdə nə qədər vaxt ayırırsınız?

• Dərsin 100 %-ini

• Dərsin 80 %-indən çox olmayaraq

• Dərsin 50 %-i

• Dərsin 25 %-indən çox olmayaraq

1. Lövhədən dərsdə istifadə etmək üçün hazırlığınıza nə qədər vaxt gedir?

• Adi dərslə müqayisədən fərqlənmir

• Adi dərsdən çox

• Adi dərslə müqayisədə interaktiv lövhədə alətlərin istifadəsinin mənimsənilməsinə daha çox vaxt gedir

1. Bu lövhədən dərsdə istifadə edərkən şagirdlərdə aktivlik mşahidə olunurmu?

• Bəli

• Daha çox bəli

• Daha çox xeyr

• Xeyr

1. Sizin fikrinizcə bu lövhənin tədris prosesində istifadəsi dərsin keyfiyyətinin artmasına təsir edirmi?

• Bəli

• Daha çox bəli

• Daha çox xeyr

• Xeyr

1. Lövhəni işlədərkən ən çox istifadə etdiyiniz alətlər hansılardır?

• Pərdə, projektor

• Kartlar, sxemlər, şəkillər dəsti

• Dinamik obyektlər

• Audio materiallar

• Video materiallar

• Digər ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. İnteraktiv lövhədən dərsdə istifadə edərkən daha çox hansı metodlardan bəhrələnirsiniz?

• Şəkillərin, sxem və kartların yaradılması

• Qrup işləri

• Sayt materialları ilə iş

• Prezentasiyaların nümayişi

• Şəkillər, cədvəllər, sənədlər üzərində şagird və müəllimlərin birgə işi

1. Bu lövhənin istifadəsindən sonra dərsdə nə kimi dəyişiklikər aşkar etmisiniz?

• Dərsdə əyani vəsaitlərin miqdarı artıb

• Prezentasiya materiallarının keyfiyyəti yüksəlib

• Dərsdə əlaqə prosesi dəyişib

• Şagirdlərin dərs prosseini daha yaxşı qavramaga başlayıblar və dərsə olduqca böyük maraq yaranıb

1. Sizin fikrinizcə müəllim bu lövhədən istifadə etmək üçün hansı biliklərə yiyələnməlidir?

• Mətn yığmaq

• Prezentasiya hazırlamaq

• Xüsusi proqramlar yazmaq

• Səs faylları düzəltmək

• Qrafik fayllar düzəltmək

• İnternetdən sərbəst istifadə etmək

• Xüsusi proqram təminatları ilə işləmək

• Sənəd yaratmaq və sənədə edilən dəyişiklikləri yadda saxlamaq

• Digər ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Lövhədən istifadə etdikdən sonra pedaqoji fəaliyyətinizdə nə kimi dəyişikliklər oldu?

• Müəllim kimi özümə inamım daha da artmış oldu

• Texnalogiya ilə dərsin vəhdətini kəşf etdim

• Dərsimi daha maraqlı və fərqli qurdum

• Heç biri

__________________________________________________________________

Əziz şagirdlər. Bu sorgudan istifadə edərkən Sizə uygun olan bəndləri qaralayın. Digər yazılan bəndlərə isə öz fikrinizi ətraflı yaza bilərsiniz

Cinsiniz

• Kişi

• Qadın

Yaş

• 9-12

• 12-14

• 14-16

• 16-17

Oxudugu sinif

• 2-4

• 5-8

• 9-11

1. Neçə müddətdir ki, bu lövhəhən dərslərnizdə istifadə edirsiniz?

• 1 ay

• 3-6 ay

• 6-12 ay

• 1-2 il

• 2-3 il

• 3 ildən artıq

1. Lövhədən dərslərinizdə nə qədər istifadə edirsiniz?

• Hər dərs

• Həftədə 1 dəfədən az olmayaraq

• Nadir hallarda istifadə edirəm

1. Lövhənin istifadəsinə dərsdə nə qədər vaxt ayırırsınız?

• Dərsin 100 %-ini

• Dərsin 80 %-indən çox olmayaraq

• Dərsin 50 %-i

• Dərsin 25 %-indən çox olmayaraq

1. İnteraktiv lövhədən daha çox hansı fənnlərin tədrisində istifadə edirsiniz?

• Fizika

• Kimya

• Biologiya

• Riyaziyyat

• Cografiya

• Tarix

• Ədəbiyyat

• İnsan və Cəmiyyət

• Digər__________________________________________________________________________________________________________

1. Bu lövhədən dərsdə istifadə edərkən Sizdə aktivlik müşahidə olunurmu?

• Bəli

• Xeyir

1. Sizin fikrinizcə bu lövhənin tədris prosesində istifadəsi dərsin keyfiyyətinin artmasına təsir edirmi?

• Bəli

• Xeyr

1. Lövhəni işlədərkən ən çox istifadə etdiyiniz alətlər hansılardır?

• Pərdə, projektor

• Kartlar, sxemlər, şəkillər dəsti

• Dinamik obyektlər

• Audio materiallar

• Video materiallar

• Digər ________________________________________________________8. İnteraktiv lövhədən dərsdə istifadə edərkən daha çox hansı metodlardan bəhrələnirsiniz?

• Şəkillərin, sxem və kartların yaradılması

• Qrup işləri

• Sayt materialları ilə iş

• Prezentasiyaların nümayişi

• Şəkillər, cədvəllər, sənədlər üzərində şagird və müəllimlərin birgə işi

1. Bu lövhənin istifadəsindən sonra dərsdə nə kimi dəyişiklikər aşkar etmisiniz?

• Dərsdə əyani vəsaitlərin miqdarı artıb

• Dərsə yanaşma prossesi dəyişilib

• Dərs prosseini daha yaxşı qavramaga başlayıblar və dərsə olduqca böyük maraq yaranıb

1. İnteraktiv lövhə ilə qurulan dərslər adi qaydada keçdiyiniz dərslərdən nə ilə fərqlınir?

• Dərs daha maraqlı və dinamik olur

• Mövzunu daha yaxşı qavrayırıq

• Özümüzə ianm artmış olur

• Hiss edirik ki, fərqli bir möcüzə yaratmış oluruq.

• Heç biri

1. Siz özünüz bu lövhədən necə istifadə edirsiniz?

• Lövəda sadəcə qələm ilə müəllimin verdiyi tapşırıqları icra edirəm

• Müəllimin yardımı ilə bu lövhənin alətlərini öyrənmişəm və ondan ostifadə edirəm

• Digər ______________________________________________________

1. Sorgunun analizi

Sorguda 20 müəllim 40 nəfər şagird iştirak etmişdir.

1. Cinsiniz?

Sorguda 20 nəfər müxtəlif fənləri tədris edən müəllimlər iştirak etmişdir. Bunlardan 20 –də qadın olub. Eyni zamanda sorguda 40 nəfər 9-10-11-ci sinif şagirdləri iştirak etmişdir. İştirak edən şagirdlərdən 42,5%(17 nəfər) –kişi, 57,5%(23) qadın olmuşdur.

1. Yaşınız

Hansı yaş növü	say
18-35	0
35-45	8
45-55	7
55-dən yuxarı	5

Sorguda iştirak edən müəllimlərin böyük əksəriyyəti 35-45 və 45-55 yaş arası olmuşlar .

• Mü

• Şagirdlər

Sorguda iştirak edən şagirdlər 9-11-ci sinif şagirdləri və daha çox 16-17 yaşlı şagirdlər sorguda iştirak etmişdir.

Hansı yaş növü	say
9-12	0
12-14	0
14-16	11
16-17	29

1. Tədris etdiyiniz fənn

Sorguda iştirak edən müəllimlərin 1 nəfər tarix, 1 nəfər Bilogiya, 2 nəfər kimya, 2 nəfər Fizika, 2 nəfər cografiya, 2 nəfər ədəbiyyat, 5 nəfər riyaziyyat, 3 nəfər həndəsə, 5 nəfər müəllim isə digər fənnini tədris edən müəllimlər olublar.

Tədris etdiyiniz fənn	say
Tarix	1
Biologiya	1
Kimya	2
Fizika	1
Cografiya	2
Ədəbiyyat	3
Riyaziyyat	2
Həndəsə	3
Digər	5

1. Neçə müddətdir lövhədən istifadə edirsiniz (ayla və il) sulana rəyi soruşulan müəllimlərin; 1 nəfər (5%)

Neçə müddətdir ki, lövhədən istifadə edirsiniz?	say
1ay	1
3-6 ay	13
6-12 ay	2
1-2 il	1
2-3 il	2

Rəyi soruşulan şagirdlərin hamsı yetkinliklə 3-6 aydır ki, bu lövhədən istifadə etdiklərini bildirmişlər.

Neçə müddətdir lövhədən istifadə edirsiniz (ayla və il)	say
1 ay	0
3-6 ay	40
6-12 ay	0
1-2 il	0
2-3 il	0
3-dən artıq	0

(Şagirdlər)

1. İnteraktiv lövhənin istifadəsinə başlamaq üçün nəqədər vaxt lazım oldu? Sualını cavablandıran müəllimlərin 17 nəfər (85%) 1 aydan az vaxt lazım oldugnu, 3 nəfərdə isə 2 aya yaxın ( 15%)

İnteraktiv lövhənin istifadəsinə başlamaq üçün nəqədər vaxt lazım oldu?	say
1aydan az	17
2 aya yaxın	3
3-4 ay	0

(Müəllim)

1. Lövhələrdən dərsinizdə nəqədər istifadə edirsiniz?

Sualına rəyi soruşulan respondet müəllimlərin 3 nəfər(15%) hər dərs, 17 nəfər(85%) isə həfdə də bir dəfə istifadə etdiyini bildirmişlər. Bu cədvəldən aydın olur ki, müəllimlər daha çox həfdə də 1 dəfədən az olamayaraq lövhələrdən tədris prossesində istifadə edirlər.

Lövhələrdən dərsinizdə nəqədər istifadə edirsiniz?	say
Hər dərs	3
Həfdədə 1 dəfədən az	17
Nadir hallarda	0

Lövhələrdən dərsinizdə nəqədər istifadə edirsiniz? Sualına rəyi soruşulan respondet şagirdlərin 4 nəfər(10%) hər dərs, 35 nəfər(87%) isə həfdə də bir dəfə və 1 nəfər isə ( 3%) nadir hallarda istifadə etdiyini bildirmişlər. Bu cədvəldən aydın olur ki, şagirdlər daha çox həfdə də 1 dəfədən az olamayaraq lövhələrdən tədris prossesində istifadə edirlər. Bu fikirlər müəllimlərin cavabları ilə tam üst üstə düşmüş olur. Ancaq 3% şagird nadir hallarda lövhədən dərs prosssesində istifadə edir.

Lövhələrdən dərsinizdə nəqədər istifadə edirsiniz?	say
Hər dərs	4
Həfdədə 1 dəfədən az	35
Nadir hallarda	1

1. Lövhənin istifadəsinə dərs prossesində nəqədər vaxt ayırırsınız? Sualına rəyi soruşulan respondet müəllimlərin 20 nəfər (100%) Dərsin 50%-i tətbiq etdiklərini bildirmişlər

Lövhənin istifadəsinə dərs prossesində nəqədər vaxt ayırırsınız?	say
Dərsin 100%	0
Dərsin 80%-dən çox olmayaraq	0
Dərsin 50%	20
Dərsin 25%-dən çox olmayaraq	0

Lövhənin istifadəsinə dərs prossesində nəqədər vaxt ayırırsınız? Sualına rəyi soruşulan respondet şagirdlərin 20 nəfər (100%) Dərsin 50%-i tətbiq etdiklərini bildirmişlər

Lövhənin istifadəsinə dərs prossesində nəqədər vaxt ayırırsınız?	say
Dərsin 100%	0
Dərsin 80%-dən çox olmayaraq	0
Dərsin 50%	40
Dərsin 25%-dən çox olmayaraq	0

1. İnteraktiv lövhədən daha çox hansı fənlərin tədrisində istifadə edirsiniz?

Sualına rəyi soruşulan 40 şagirdin 37 nəfər (16%) - Fizika, 35 nəfər (14%) –kimya, 29 nəfər (13%) biologiya, 39 nəfər riyaziyyat (18%), 32 nəfər (15%) –cografiya, 25 nəfər( 11%), 17 nəfər(8%)-ədəbiyyat və 11 nəfər (5%) insan və cəmiyyət fənnindən istifadə etdiklərini bildirmişlər. Daha çox riyaziyyat, fizika,kimya və biologiya fənlərində istifadə olundugu görünür. Bu bölmədə şagirdlərə bir neçə cavab seçməyə imkan verilmişdi.

İnteraktiv lövhədən daha çox hansı fənlərin tədrisində istifadə edirsiniz?	say
Fizika	35
Kimya	32
Bilogiya	29
Riyaziyyat	39
Cografiya	32
Tarix	25
Ədəbiyyat	17
İnsan və Cəmiyyət	11

1. Bu lövhələrdən dərsdə istifadə edərkən şagirdlərdə aktivlik müşahidə olunurmu?

Rəyi soruşulan müəllim respondetlərin 16 nəfər(80%)-Bəli, 4nəfər (20%) isə tam əminliklə daha çox Bəli cavabnı vermişlər.

Bu lövhələrdən dərsdə istifadə edərkən, dərsdə aktivlik müşahidə olundumu?	say
Bəli	16
Xeyir	0
Daha çox bəli	4

Rəyi soruşulan şagird respondetlərin 40 nəfəri (100%)- Bəli cavabnı vermişlər.

Bu lövhələrdən dərsdə istifadə edərkən, dərsdə aktivlik müşahidə olundumu?	say
Bəli	40
Xeyir	0

1. Lövhədən istifadə etdiyiniz zaman, ən çox istifadə etdiyiniz alətlər hansılardır?

Rəyi soruşulan respondet müəllimlərin 16 nəfər(23%)-pərdə,proyektor, 10 nəfər (14%)-kartlar,sxemlər,şəkillər dəsti, 17 nəfər (24%)-dinamik obyektlər, 12 nəfər (17%)-audio materiallar, 11 nəfər (15%)-video materiallar, 5 nəfər(7%) isə digər funksiyalardan istifadə etdiyini söyləmişdi. Bu bölmədə respondetlərə cavablandırdıqları sualın bir neçə cavab seçmək hüququ verilmişdir.

İnteraktiv lövhədən ən çox istifadə edirsiniz alətlər hansılardır?	say
Pərdə,proyektor	16
Kartlar,sxemlər, şəkillər dəsti	10
Dinamik obyektlər	17
Audio materiallar	12
Video materiallar	11
Digər	5

Rəyi soruşulan respondet şagirdlərin 36 nəfər (27%)-pərdə,proyektor, 13 nəfər (10%)-kartlar,sxemlər,şəkillər dəsti, 26 nəfər (19%)-dinamik obyektlər, 29 nəfər (22%)-audio materiallar, 23 nəfər (17%)-video materiallar, 7 nəfər(10%) isə digər funksiyalardan istifadə etdiyini söyləmişdi. Bu bölmədə respondetlərə cavablandırdıqları sualın bir neçə cavab seçmək hüququ verilmişdir.

İnteraktiv lövhədən ən çox istifadə edirsiniz alətlər hansılardır?	say
Pərdə,proyektor	36
Kartlar,sxemlər, şəkillər dəsti	13
Dinamik obyektlər	26
Audio materiallar	29
Video materiallar	23
Digər	7

1. İnteraktiv lövhədədn istifadə edərkən, daha çox hansı metodlardan bəhrələnirsiniz?

Bu sualı cavablandıran respondet müəllimlərin 18 nəfər (29%) –şəkillər,sxem və kartların yaradılması, 5 nəfər (8%) qrup işləri, 11 nəfər (18%)-sayt materialları ilə iş, 13 nəfər(21%)-prezentatsiyalar ilə iş, 15 nəfər(21%)-Şəkillər,sənədlər,cədvəllər üzərində müəllim və şagirdlə birgə iş bölməsini seçmişlər.Bu bölmədə müəllimlərə bir neçə bəndləri seçməyə icazə verilmişdi.

İnteraktiv lövhədədn istifadə edərkən, daha çox hansı metodlardan bəhrələnirsiniz?	say
Şəkillər,sxem, kartların yaradılması	18
Qrup işləri	5
Sayt materialları ilə iş	11
Prezentatsiyalar ilə nümayiş	13
Şəkillər,sənədlər,cədvəllər üzərində müəllim və şagirdlə birgə iş	15

Bu sualı cavablandıran respondet şagirdlərin 18 nəfər (20%) –şəkillər,sxem və kartların yaradılması, 13 nəfər (25%) qrup işləri, 8 nəfər (9%)-sayt materialları ilə iş, 3 nəfər(3 %)-prezentatsiyalar ilə iş, 40 nəfər(43%)-Şəkillər,sənədlər,cədvəllər üzərində müəllim və şagirdlə birgə iş bölməsini seçmişlər.Bu bölmədə müəllimlərə bir neçə bəndləri seçməyə icazə verilmişdi.

İnteraktiv lövhədədn istifadə edərkən, daha çox hansı metodlardan bəhrələnirsiniz?	say
Şəkillər,sxem, kartların yaradılması	18
Qrup işləri	23
Sayt materialları ilə iş	8
Prezentatsiyalar ilə nümayiş	3
Şəkillər,sənədlər,cədvəllər üzərində müəllim və şagirdlə birgə iş	40

1. Interaktiv lövhədən istifadə etdikdən sonra dərsinizdə nə kimi dəyişikliklər aşkar etmisiniz?

Rəyi soruşulan respondet müəllimlərin 8 nəfər (19%)-dərsdə əyani vəsaitlərin miqdarının artmasını, 2 nəfər (6%)-prezentatsiya materiallarının keyfiyyətinin artmasını, 6 nəfər (12%)- dərsdə əlaqə prossesinin deyişdiyni və 20 nəfər tam yetkinliklə (63%)- Şagirdlərin dərs prosseini daha yaxşı qavramaga başlayıblar və dərsə olduqca böyük maraq yaranıbdır sualını cavablandırmışdır.

İnteraktiv lövhədədn istifadə edərkən, daha çox hansı metodlardan bəhrələnirsiniz?	say
Dərsdə əyani vəsaitlərin miqdarı artıb	8
Prezentasiya materiallarının keyfiyyəti yüksəlib	2
Dərsdə əlaqə prosesi dəyişib	6
Şagirdlərin dərs prosseini daha yaxşı qavramaga başlayıblar və dərsə olduqca böyük maraq yaranıb	20

Rəyi soruşulan respondet şagirdlərin 6 nəfər (10%)-dərsdə əyani vəsaitlərin miqdarının artmasını, 7 nəfər (12 %)-prezentatsiya materiallarının keyfiyyətinin artmasını, 5 nəfər (9%)- dərsdə əlaqə prossesinin deyişdiyni və 40 nəfər tam yetkinliklə (69%)- Şagirdlərin dərs prosseini daha yaxşı qavramaga başlayıblar və dərsə olduqca böyük maraq yaranıbdır sualını cavablandırmışdır

İnteraktiv lövhədədn istifadə edərkən, daha çox hansı metodlardan bəhrələnirsiniz?	say
Dərsdə əyani vəsaitlərin miqdarı artıb	6
Prezentasiya materiallarının keyfiyyəti yüksəlib	7
Dərsdə əlaqə prosesi dəyişib	5
Şagirdlərin dərs prosseini daha yaxşı qavramaga başlayıblar və dərsə olduqca böyük maraq yaranıb	40

1. Sizin fikrinizcə müəllim bu lövhədən istifadə etmək üçün hansı biliklərə yiyələnməlidir?

Rəyi soruşulan respondet müəllimlərdən 9 nəfər (12%)-mətn yıgmaq, 20 nəfər(27%)-prezentatsiya yıgmaq, 7 nəfər (9%)-xüsusi programlar hazırlamaq, 5 nəfər(7%)-səs faylları düzəltmək, 3 nəfər ( 4%)-qrafiq faylları düzəltmək, 12 nəfər (16%)-internetdən sərbəst istifadə etmək, 16 nəfər (22%)-xüsusi program təminatı ilə işləmək və 2 nəfər (3%)-sənəd yaratmaq və sənədə edilən dəyişikliyi yadda saxlamaq suallarına cavab vermişlər. Bu bölmədə də respondetlərə eyni zamanda bir neçə cavab seçmək imkanı verilmişdir.

Sizin fikrinizcə müəllim bu lövhədən istifadə etmək üçün hansı biliklərə yiyələnməlidir?	say
Mətn yığmaq	9
Prezentasiya hazırlamaq	20
Xüsusi proqramlar yazmaq	7
Səs faylları düzəltmək	5
Qrafik fayllar düzəltmək	3
İnternetdən sərbəst istifadə etmək	12
Xüsusi proqram təminatları ilə işləmək	16
Digər	0
Sənəd yaratmaq və sənədə edilən dəyişiklikləri yadda saxlamaq	2

1. İnteraktiv lövhə ilə qurulan dərslər adi qaydada keçdiyiniz dərslərdən nə ilə fərqlənir?

Rəyi şoruşulan respondet şagirdlərin 34 nəfər( 47%)-dərs daha maraqlı və dinamik olur, 30 nəfər (39%) mövzunu daha yaxşı qavrayırıq, 6 nəfər (8 %) özümüzə inam artmış olur, 5 nəfər (6%)-hiss edirik ki, fərqli bir möcüzə yaratmış oluruq cavablarını vermişlər.

İnteraktiv lövhə ilə qurulan dərslər adi qaydada keçdiyiniz dərslərdən nə ilə fərqlənir?	say
Dərs daha maraqlı və dinamik olur	34
Mövzunu daha yaxşı qavrayırıq	30
Özümüzə ianm artmış olur	6
Hiss edirik ki, fərqli bir möcüzə yaratmış oluruq.	5
Heç biri	0

1. Lövhədən istifadə etdikdən sonra pedaqoji fəaliyyətinizdə nə kimi dəyişikliklər oldu?

Rəyi soruşulan respondet müəllimlərdən 20 nəfər (48%)-müəllim kimi özümə inamım artmış oldu, 5 nəfər(12%)-texnalogiya ilə dərsin vəhdətini kəşf etdiyini, 17 nəfər(40%)-dərsimi daha maraqlı və daha fərqli qurdugunu bildirmişdi. Bu bölmədə də müəllimlərə bir neçə cavab seçmək imkanı verilmişdi.

Lövhədən istifadə etdikdən sonra pedaqoji fəaliyyətinizdə nə kimi dəyişikliklər oldu?	say
Müəllim kimi özümə inamım daha da artmış oldu	20
Texnalogiya ilə dərsin vəhdətini kəşf etdim	5
Dərsimi daha maraqlı və fərqli qurdum	17
Heç biri	0

NƏTİCƏ

İnteraktiv lövhə ilə işləmə zamanı şagirdlərin onun imkanlarına olan ilk reaksiyası onlarda özünü aydın biruzə verən coşğunun, ruh yüksəkliyinin yaranması olur. Bir toxunuşla lövhədə baş verən dəyişikliklərin belə effektli olması dərsə olan həvəsi birə beş artırır. İstər müəllimlər, istərsədə şagirdlər bu lövhənin tədrisdə rolunu əvəzsiz sayır.

Müəllimlərlə aparılan sorgunun nəticəsində və özlərinində Anket sorguda bildirdikləri kimi İnteraktiv lövhənin üstünlüklərindən biri də ondan ibarətdir ki, onunla fərdi işləmədən əvvəl kifayət qədər kompyuter savadı olmayan şagirdlər belə lövhədə işləməyi öyrənməkdə elə də çətinlik çəkmirlər.

Müəllimlər hesab edirlər ki, İnteraktiv lövhə onlara dərslərini daha da rəngarəng, informativ və maraqlı qurmağa şərait yaradır. Lövhədə baş verən hadisələr sanki uşaqları ovsunlayır və şagird fikrini yayındırmır. Dərsdə interaktiv lövhədən istifadə şagirdin diqqətini cəlb etmək və onun yayınmasının qarşısını almaq üçün qiymətli bir vasitədir. Bu, xüsusilə, diqqəti yayınıq uşaqlarla iş zamanı daha əhəmiyyətlidir. İnteraktiv lövhə dərsin tempini artırmağa və bütün sinfin diqqətini dərsə cəlb etməyə imkan yaradır. Adi lövhədən fərqli olaraq bu lövhə ilə işləmə zamanı şagirdlər daha da diqqətli , öyrənməyə həvəsli olurlar.

Amma aparılan sorgulardan aydın oldu ki, müəllimlər dərslərində lövhələrdən istifadə etsələrdə, amma orda bir neçə suallarda digər bölməsini açıq kimi, müəllimlərin və şagirdlərin lövhənin imkanlarından nə dərəcədə geniş istifadə etmələrini araşdırmaq üçün qoymuşdum. Amma bu suallara cavab verməyib, konkert suallara cavab veriblər. Bu onu göstərir ki, müəllimlər və şagirdlər lövhənin geniş imkanlarını tam bilmir. Bununda əsas bir neçə səbəbi var. Bu təlimlərə ayrılan vaxtın az olmasıdır. Təlimlərdə bu az bir vaxtda öyrədilir.

TƏKLİFLƏR

1. Lövhələr üzrə keçirilən təlimlərə daha çox yer ayrılsın;

2. Bu lövhələr quraşdırılarkən, yaradıcı müəllimlərin otagında da olsun ki, onlara stimul olsun. Yaxşı olar ki, lövələr olan otaqda internetə bir başa çıxışda olsun;

3. Bu otaqlar üçün noutbuk və proyektorda verilsin. Yaxşı olar ki, tez tez məktəb rəhbərliyi İKT-dən əsasən İnterakativ lövhələrdən tədris prossesində istifadənin mövcud vəziyyətini yoxlasın.

4. Tez-tez təhsil Nazirliyi Lövhələrin tədris prossesində istifadəsini daha da tekmilləşdirmək və milli resursların sayını artırmaq üçün, müxtəlif müsabiqələr,konfrans və dəyirmi masalar keçirsin.

5. Lövhələrdən tədris prossesində istifadə mövzusunda bir bölmə dərs kimi ixtisasartırma və əlavə təhsildə programa salınsın.

6. Təhsil Nazirliyi və aidiyatı təhsil idarə və qrumları lövhələrdən tədris prossesində necə isifadə olundugunu rüblük manitorinqini aparsın.

İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYATLAR

1. Azərbaycan Respublikasının Təhsil Strategyası

2. Prometan interaktiv lövhələrin tədrisdə sitifadəsi qrupu- https://www.facebook.com/groups/1402187526706705/?fref=ts

3. www.yaradicimuallim.blogspot.com/p/mqallrim.html-“Promethean” interaktiv lövhələrinin tədrisə tətbiqi (Vəfa Məmmədova) \

4. http://interaktiveboard.ru/ - использование интерактивных досок в образовании

5. Возможности интерактивной доски и ее использование- Ятманкина Галина Михайловна Похвистневский район Самарская область МОУ Саврушская СОШ,учитель математики

6. Leveraging Interactive Whiteboards as a Core Classroom Technology(http://downloads01.smarttech.com/media/sitecore/en/pdf/research_library/k-12/leveraging_ibws.pdf )