kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Авыл мәктәбе шартларында сәләтле балаларның иҗади эшчәнлеген үстерү

Нажмите, чтобы узнать подробности

Доклад по теме :"Авыл мәктәбе шартларында сәләтле балаларның иҗади эшчәнлеген үстерү"

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Авыл мәктәбе шартларында сәләтле балаларның иҗади эшчәнлеген үстерү»

Ясавиева Гөлфинә Минирасит кызы

Менделеев муниципаль районы

«Песәй урта гомуми белем бирү мәктәбе”нең

туган(татар) теле укытучысы


Авыл мәктәбе шартларында сәләтле балаларның иҗади эшчәнлеген үстерү.



Бүгенге көндә тормыш мәктәп алдына тәрбия эшен яңача оештыру бурычын куя. Чөнки хәзерге чорда безнең илдә бара торган яшәү өчен көрәш, шәхси эшмәкәрлекне хуплау, җәмгыятьтә үз-үзеңне генә ихтирам итү хисенең көчәя баруы яшь кешенең якты омтылышларын сүндерә, үзенә тиешле тормыш юнәлешен сайларга комачаулый. Ләкин, җәмгыятебезгә икмәк кенә түгел, матурлык та кирәк бит. Җәмгыять шартларына яраклашкан, тормыш матурлыгына үзенең бөтен хисләре белән җавап бирә торган кеше кирәк,ә мондый осталык каян килә соң? Башкалар ишетмәгәнне ишетү, башкалар күрмәгәнне күрә белү, башкалар аңламаганны аңлау. Аның чыганагы кайда? Бәлки, кайберәүләр бүгенге компьютер, техника,бизнес заманында бу вак,кирәксез нәрсә дип карар. Сезгә берничә мисал китерәм.

Яңгыр. Кешеләр зонт тотканнар. Гаҗәпләнерлек нәрсә бар монда? Юеш-бары шул гына.

Ә кеше яңгырны каршылап тәрәзәсен ачкан да куанып куйган һәм үзенең куанычын безгә тапшырган: "Люблю грозу в начале мая ,когда весенний, первый гром, как бы резвяся и играя, грохочет в небе голубом..» Бу-Тютчев.

Һәм икенче кеше,яңгырга исе китеп, туктап калган. Яңгыр тавышы аның өчен музыкага әйләнгән.Һәм ул музыканы безгә биргән. Дебюсси булган ул.

Яңгыр туктый, салават күпере чыга. Менә шулай-Рафаэльның,Левитанның салават күпере барлыкка килә.

Менә йолдызлы төнне карыйк алайса! Күпме шигырь, күпме роман язылган,күпме ачышлар ясалган! Тик шунсы гына билгесез,кемгә күбрәк кирәк йолдызлы күк- лирикларгамы,әллә физикларгамы? Хикмәт анда түгел, хикмәт гаҗәпләнү һәм үз-үзеңнән: "Ни өчен?" дип сорый белү. Һәм бу сорауга җавап бирергә теләү.Рифма сайлый белгән шагыйрь түгел, ә йөрәге белән күрә белгән чын шагыйрь. Мәктәптә без тәрбияләгән балалар физик булса да, лирик булса да, күңел күзләре күрә белә торган булсыннар ,шул чагында эшебез бушка китмәгән булыр.

Мәктәптәге педагогик эшчәнлек түбәндәге төп ике бурычны хәл итүгә юнәлтелгән:

- сәләтле һәм талантлы балаларны укыту һәм тәрбияләү системасын булдыру;

- һәр укучының сәләтен үстерергә мөмкинлек бирә торган чаралар әзерләү.

Һәр баланың нинди дә булса сәләте бар, без шул өлкәне табып балага талантын күрсәтү өчен шартлар тудырырга тырышабыз.Һәр баланың төп кызыксынуын истә тотып, белем алу өчен шартлар тудырыла, иптәшләре белән тыныч мөгамәлә һәм үзара дуслык урнаштырыла. Беренче чиратта, һәр укучы үзен кабатланмас шәхес итеп тоярга, үзенең мөмкинлекләрен, зш - гамәлләрен аңларга һәм бәяләргә тиеш. Шул вакытта сыйныфташлары һәм укытучы тарафыннан аңа шәхес буларак ихтирам формалаша. . Укучыларның иҗади казанышлары-бу мәктәпнең хезмәт җимеше. Без моны курыкмыйча әйтәбез, чөнки авылда сәнгать мәктәпләре эшләми, үз-үзеңне үстерү өчен мөмкинлекләр чикле,теге яки бу түгәрәкләрне дә шул мәктәпнең укытучылары алып бара. Ә сәләтле балалар бар, гомумән, күз салсаң, талантлар, бөек кешеләр авылдан чыккан. Бу яктан авылның потенциалы зур,әнә шул балаларны ачыклау, югалтмыйча алга таба үстерү укытучы өстенә төшә, баланы тәрбияләгәндә без аңа өч юнәлештә йогынты ясыйбыз: аңына, рухына, әхлагына. Шул чакта гына безнең эшебезнең йогынтысы була, билгеле, яшь үзенчәлекләрен искә алырга кирәк. Аннары мондый эшчәнлек барлык балаларга да үз мөмкинлекләрен эшкә җигәргә мөмкинлек бирә.Барлык балага да акыл сәләте бирелмәгән. Кайбер укучы җырлый, икенчесе рәсем ясый,өченчесе бии. Шәхес тулысынча ачыла торган тәрбия эшчәнлеген табарга гына кирәк. Мондый эшчәнлекне оештыру өчен педагоглардан да, укучылардан да фантазия, уйлап табу, хыяллана белү, сорала.

Балаларның иҗади сәләтен үстерү максатыннан, без эшнең күп төрле формаларын кулланабыз. Һәр эшнең башы , билгеле, идея туплау, хыяллану- күмәк аралашу.

Мин үзем 30 ел гомеремне балаларда туган (татар) теле һәм әдәбиятына мәхәббәт тәрбияләүгә багышладым. Әлбәттә,укыту дәверендә нинди генә балалар белән очрашмадым:арада сәләтле балалар да , ялкаураклары да очрады. Эш тәҗрибәмдә ике төр балалар белән дә эш алып барырга тырыштым. Һәр баланы шәхес итеп күрергә тырышам.Миңа калса, һәр балада азмы-күпме сәләт бар,бары тик аны күреп ,үстерә алырга гына кирәк.

Бер төр балада,укуга көчле булмаса да. актерлык сәләте көчле.Мәктәп күләмендә куелган спектакльләрдә катнашып, үзенең сәләтен күрсәтә.Өч ел дәвамында мәктәптә эшләп килгән “Драма түгәрәге”ндә бу төр балалар белән эш алып бардым.Укучыларымның артистлык сәләтенә кайчак та үзем дә сокланып карап тора идем.Бигрәк тә Хамидуллин Рәзил,Гилязов Нәзиф, Ситдикова Алсу,Валеева Оксана,Сөләйманова Алинәләрнең һәр рольне йөрәк аша үткәрә алуларына сокланмыйча карау мөмкин түгел!

Уку буенча да сәләтле укучыларым бар.Алар:Кашбиева Гөлшат,Ширеева Эльвина,Ситдикова Алсу,Закиров Айнур,Валеева Эльза. Бу укучыларым район һәм республика күләмендә үткәрелгән олимпиада , конкурс, конференцияләрдә уңышлы чыгыш ясап ,призлы урыннар яулыйлар.Ә 9нчы сыйныф укучысы Валеева Оксана , 9 ел дәвамында шигырь конкурсларында катнашып , призлы урыннар яулый.Кечкенә генә авыл мәктәбендә укып чыгып,тормышта үз юлын табып,зур уңышларга ирешкән укучыларыбыз да йөзләгән.Димәк,авыл мәктәбендә дә сәләтле балаларга үсү өчен тулы мөмкинлек бар дигән нәтиҗәгә курыкмыйча килә алабыз.

Чын матурлык һәрвакыт кешелекле була. Гүзәллек кешене нәфисләндерә, яхшырта, рухи яктан һәм әхлак ягыннан сафландыра. Киләчәк дөньяның яшь гражданын тормыштагы һәм сәнгатьтәге гүзәллекне тиешенчә һәм дөрес бәяли белергә өйрәтү- аның рухи йөзен һәр яктан үскән шәхес өчен кирәк булган сыйфатлар белән баету дигән сүз. Гүзәллеккә төшенүнең бала күңелендә бара торган зур һәм мөһим процессына әйләнә-тирәдәгеләр, беренче чиратта гаилә, саклык белән якын килергә тиеш.Әйләнә-тирәдәге тормышның гүзәллеге бала аңына ничек үтеп керсә, якыннарының матурлыгы, намуслылыгы да формалашып килүче кеше күңелендә шундый ук югалмас эз калдырачак. Гаилә һәм мәктәп тә бала тирәсендә матурлыкка, аның бөтен байлыгына, бигрәк тә сәнгатькә тиешле урын бирелгән атмосфера тудырырга тиешләр. Үзеңне сәнгатьнең тәмен белүче, аның байлыгына һәм күптөрлелегенә төшенергә сәләтле кеше итеп тәрбияләү өчен бернинди рецепт та юк. Ә барлык балалар- барсы да!- сәнгатьнең теге яки бу өлкәсенә сәләтле булып туалар. Баланың сәләтсезлеге-күп очракта тәрбия булмау нәтиҗәсе ул. Моңа гаилә гәепле, ләкин моны ата-аналардан таләп итеп булмый торган очраклар да бар.Ә бу инде гаеп урта мәктәпкә төшә дигән сүз. Гомумән, һәр уңышка ирешүнең сәләт, талант нәтиҗәсе генә түгел, ә тырышлык нәтиҗәсе дә булуын без һәрвакыт балаларга да әти-әниләргә дә әйтеп торабыз. Баланың сәләтен дөрес юнәлештә үстергәндә, ул берничә өлкәдә үзенең талантын күрсәтә ала.Н.Островскийның "Бездә бары тик ялкаулар гына талантлы түгел" дигән сүзләрен исебездә тотыйк.Укучы баланың тормышын тулысы белән иҗадилык биләп алганда гына талантлар җиңелрәк табыла һәм ачыла.



















Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Внеурочная работа

Категория: Прочее

Целевая аудитория: Прочее.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Авыл мәктәбе шартларында сәләтле балаларның иҗади эшчәнлеген үстерү

Автор: Ясавиева Гульфина Минираситовна

Дата: 17.08.2020

Номер свидетельства: 555871


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства